Het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) deed woensdag uitspraak in 7 zogeheten 'knelgevallen' in de melkveehouderij. In één geval kreeg de melkveehouder gelijk; het College had begrip voor zijn persoonlijke omstandigheden. In de overige gevallen bleek het CBb de melkveehouders de 'voorzienbaarheid' zwaar aan te rekenen. "Een steun in de rug voor minister Schouten," aldus een van de advocaten.
Het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) deed woensdag uitspraak in 7 procedures die aangespannen waren over de toekenning van fosfaatrechten.
Naar de uitspraken werd reikhalzend uitgekeken door melkveehouders die bezwaar hebben gemaakt tegen de hen toegekende fosfaatrechten of erkend willen worden als 'knelgeval' en hopen op een positief antwoord. Van de ruim 8.000 bewaarschriften, moeten er nog ruim 800 beoordeeld worden. Van de 2.804 aanmeldingen werd de status als 'knelgeval' in 470 gevallen toegewezen.
In slechts één geval kreeg de melkveehouder respijt van het CBb, gezien zijn persoonlijke omstandigheden (overleden echtgenote, gezinstaken en omschakeling van varkens- naar een koeienbedrijf). Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) moet in zijn geval voor 'compensatie' zorgdragen.
"Zeer teleurstellend", zegt advocaat Peter Goumans van Hekkelman Advocaten uit Nijmegen, maar ook "richtinggevend en een steun in de rug van minister Schouten."
Vals spel mag niet
Het CBb blijkt 'voorzienbaarheid' zwaar mee te nemen in de besluitvorming. Melkveehouders mochten niet rekenen op onbeperkte groei van de sector na het afschaffen van het melkquotum, gezien de voorgeschiedenis en de bestaande regelingen. "Het CBb vindt dat grote groeiers ook gedurende hun uitbreidingen moeten kijken of er ontwikkelingen zijn die van invloed zijn op hun investering”, ontdekte Goumans. Hij vertegenwoordigde 2 van die 'grote groeiers', een die investeerde in een nieuwe stal met 385 koeien en een die uitbreidde van 241 naar 542 melkkoeien. Beiden krijgen geen fosfaatrechten voor hun uitbreidingen.
Het ministerie van LNV laat in een reactie weten zo snel mogelijk vast te stellen hoeveel melkvee de in het gelijk gestelde melkveehouder mag houden. Voor de afgewezen beroepszaken geldt dat de melkveehouders een ondernemersrisico hebben genomen door te investeren in uitbreiden, terwijl voorzienbaar was dat de sector niet onbeperkt zou kunnen doorgroeien.
Ondanks eerder verloren zaken, procedeerde het ministerie door tot de hoogste instantie. De ambtenaren van toenmalig staatssecretaris Van Dam schatten destijds in dat de rechter zou oordelen dat boeren niet mogen handelen alsof ze alleen op de wereld zijn en hun collega's eruit mogen groeien. Dat is dus ook gebeurd. Juist 'megaboeren' die groei en oncollegialiteit hoog in het vaandel hadden, krijgen ditmaal het lid op de neus. Het Hof oordeelde in de late herfst van 2017 ook al dat boeren niet vals mogen spelen.
Dit artikel afdrukken
Naar de uitspraken werd reikhalzend uitgekeken door melkveehouders die bezwaar hebben gemaakt tegen de hen toegekende fosfaatrechten of erkend willen worden als 'knelgeval' en hopen op een positief antwoord. Van de ruim 8.000 bewaarschriften, moeten er nog ruim 800 beoordeeld worden. Van de 2.804 aanmeldingen werd de status als 'knelgeval' in 470 gevallen toegewezen.
In slechts één geval kreeg de melkveehouder respijt van het CBb, gezien zijn persoonlijke omstandigheden (overleden echtgenote, gezinstaken en omschakeling van varkens- naar een koeienbedrijf). Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) moet in zijn geval voor 'compensatie' zorgdragen.
Juist 'megaboeren' die groei en oncollegialiteit hoog in het vaandel hadden, krijgen ditmaal het lid op de neusIn de 6 overige gevallen besliste het CBb dat er "geen sprake is van een onevenredige last en wordt het beroep afgewezen," schrijft Boerderij. Dat betekent dat de betreffende melkveehouders in Nederland uitgeprocedeerd zijn. Of er nog een gang naar het Europees Hof volgt, is nog niet duidelijk.
"Zeer teleurstellend", zegt advocaat Peter Goumans van Hekkelman Advocaten uit Nijmegen, maar ook "richtinggevend en een steun in de rug van minister Schouten."
Vals spel mag niet
Het CBb blijkt 'voorzienbaarheid' zwaar mee te nemen in de besluitvorming. Melkveehouders mochten niet rekenen op onbeperkte groei van de sector na het afschaffen van het melkquotum, gezien de voorgeschiedenis en de bestaande regelingen. "Het CBb vindt dat grote groeiers ook gedurende hun uitbreidingen moeten kijken of er ontwikkelingen zijn die van invloed zijn op hun investering”, ontdekte Goumans. Hij vertegenwoordigde 2 van die 'grote groeiers', een die investeerde in een nieuwe stal met 385 koeien en een die uitbreidde van 241 naar 542 melkkoeien. Beiden krijgen geen fosfaatrechten voor hun uitbreidingen.
Het ministerie van LNV laat in een reactie weten zo snel mogelijk vast te stellen hoeveel melkvee de in het gelijk gestelde melkveehouder mag houden. Voor de afgewezen beroepszaken geldt dat de melkveehouders een ondernemersrisico hebben genomen door te investeren in uitbreiden, terwijl voorzienbaar was dat de sector niet onbeperkt zou kunnen doorgroeien.
Ondanks eerder verloren zaken, procedeerde het ministerie door tot de hoogste instantie. De ambtenaren van toenmalig staatssecretaris Van Dam schatten destijds in dat de rechter zou oordelen dat boeren niet mogen handelen alsof ze alleen op de wereld zijn en hun collega's eruit mogen groeien. Dat is dus ook gebeurd. Juist 'megaboeren' die groei en oncollegialiteit hoog in het vaandel hadden, krijgen ditmaal het lid op de neus. Het Hof oordeelde in de late herfst van 2017 ook al dat boeren niet vals mogen spelen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Volgens advocaat Jacoline Kroon van A&S advocaten is de uitspraak onverwacht. Op Boerderij toont ze zich ontdaan. Ze zegt “Ik vind het kwalijk dat grondgebonden groei blijkbaar niet mogelijk is.” Grondgebonden was immers het nieuwe beleid voor de melkveehouderij.
Kroon heeft een client die grondgebonden wilde uitbreiden. Een gemiddelde boer: van 70 naar 130 melkkoeien en een duurzame stal volgens officiële formele regeling. Zijn stal was in 2014 klaar, het aantal koeien is in de periode daarna langzaam opgekrikt. Kroon: “Deze boer heeft zijn bedrijf uitgebreid naar de visie van de overheid en het is teleurstellend dat dit dan het gevolg is.”
Kroon snapt niet dat de rechter "voorzienbaarheid" zo zwaar laat wegen. Ze ziet het somber in voor de 80 andere cliënten die ze verdedigt.
Ook voorman Antonissen van de In de knel-boeren blijkt verbaasd over de gekozen lijn: “Heel veel bedrijven zullen hier aan ten onder gaan.”
Foodlog werd vanmiddag gebeld door een boer die zijn claim door het CBb afgewezen zag worden. De consequenties zijn voor hem enorm. Hij zit met waardeloos geworden investeringen van enkele miljoenen. Hij vindt de kop boven dit artikel onterecht; zijn manier van opereren vindt hij niet oncollegiaal of vals. Hij vindt dat zijn case politiek is behandeld door de rechter. We zullen er nader induiken en contact leggen met zijn advocaat omdat zijn verhaal vooralsnog begrijpelijk en redelijk klinkt.
Een jaar of tien terug heb ik op boerenvergaderingen op verschillende plaatsen in het land gewaarschuwd voor wat er zou gebeuren als de quota afgeschaft zouden worden. Er waren toen best de nodige cowboy-boeren die zelf keihard riepen om afschaffing omdat ze fors wilden uitbreiden; die vind ik medeverantwoordelijk voor het drama dat zich nu afspeelt. Maar veel andere melkveehouders hebben gewoon gedaan wat het agro-netwerk – LTO vakgroep veehouderij, zuivelindustrie, Rabobank, LNV-ambtenaren – hen voorhield. Al die actoren hebben voluit lopen pleiten en lobbyen voor afschaffing van de quota omdat de Nederlandse zuivelsector dan zou kunnen groeien, meer zou kunnen exporteren naar China, enzovoorts. Dat de rekening nu onder verwijzing naar het ‘ondernemersrisico’ eenzijdig wordt neergelegd bij de boeren – zelfs bij hen die niet uitgebreid hebben - terwijl die instellingen en bedrijven vrij uit gaan vind ik niet te pruimen. Hoe staat het met de zorgplicht van de banken, de agroindustrie en de overheid?
Niek, ik kreeg de boer waar Cécile in #1 het over heeft aan de lijn. Hij heeft ons inmiddels de nodige informatie gestuurd. We spraken over de rol van LTO en oud-voorman Siem-Jan Schenk; dat haalde de kou uit de lucht. Want inderdaad: waar de 'meent' niet wordt gereguleerd, kreeg je de tragedie van de meent.
De rechter verwijt de boeren dat ze hun gezamenlijke belang hadden moeten begrijpen. Daar heeft hij gelijk in. Wat de rechter vergeet, is dat boeren hun gezamenlijke belang regelen als concurrenten, als er niemand expliciet belast is met de taak om de taart evenredig te verdelen.
Voor een rechtbank is het - vrees ik - een waardeloos argument. Dat heeft het ministerie indertijd goed ingeschat. Blijft dit staan als moreel feit: het ministerie had wel degelijk had kunnen optreden toen duidelijk werd dat de standsorganisaties en FrieslandCampina dat niet deden. De Knelboeren hebben voorts een morele case tegen hun standsorganisatie LTO.
Mogelijk zou Dijksma (ik heb haar hoog, een zeer professionele bestuurder) het nog gedaan hebben ook, al lag het in de coalitie lastig. Maar ze werd vervangen door een zwakke opvolger die blubberend aanmodderde in het getrokken spoor.
Niek Koning #2. Ik ben het op één punt met je oneens. Ik ken geen LNV-ambtenaren die het verstandig vonden na afloop van de melkquotering de melkveestapel niet te begrenzen. Integendeel.
Onder druk van met name LTO en FieslandCampina (met de belofte het zelf te regelen binnen de milieuruime) ging ook PvdA binnen het kabinet overstag, de tegendruk uit de departementen kon daar niet tegenop. De bewindslieden (geen ambtenaren) kun je verwijten dat ze naief zijn geweest: het geloof in het zelfregulerend vermogen van de sector.
Het verbaast mij dat geen enkel knelgeval LTO heeft aangeklaagd voor misleiding. LTO verkondigde de boodschap 'rustig doorbouwen' nog steeds toen de organisatie al wist dat het foute boel was. Met collectief belang als motief (onrust voorkomen), maar daar koop je als gelovig individu niets voor.
Frans, we zijn het helemaal eens over je laatste paragraaf.
Die duidt overigens de bom onder de zinvolheid en functie van LTO die door deze affaire is geschapen. Of er nu een claim komt of niet, boeren weten/voelen dit.
Niet voor niets verklaarde de nieuwe directeur van LTO Noord zich 'mede'-schuldig aan het ontstaan van de knelgevallen. Onhandig natuurlijk.