Lees ook
Dit jaar stoot de mensheid naar verwachting 37 gigaton aan CO2 uit – 3% meer dan vorig jaar en meer dan ooit tevoren.

De concentratie CO2 in de atmosfeer was nog nooit zó hoog. Het rapport van het IPCC, het klimaatpanel van de VN, zegt dat er 'wereldwonderen' nodig zijn wil het Parijs-akkoord gehaald worden. En zelfs als alle landen hun klimaatdoelen halen, is dat niet voldoende om de opwarming van de aarde te beperken tot de gewenste 1,5 graad Celsius. We staan op een breekpunt en laten steeds minder tijd voor de aarde om zich te herstellen.

Kermis
De tweeweekse COP24-conferentie, een vervolg op het Parijs-klimaatakkoord van de UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change), lijkt wel een kermis. Er zijn panels, kunstexhibities, persconferenties van landen en belangengroepen met tegenstrijdige belangen, concerten en notoire dwarsliggers. De paar stemmen die er echt toe lijken te doen, lopen verloren rond tussen het geweld van de grote landen en hun gekrakeel over afspraken, bijstellingen en financiering. Maar ze zijn er wel, de geluiden van terecht ongeruste klimaatgangers.

Amerikaanse kinderen beginnen 'Urgenda' rechtszaak
De Verenigde Staten zijn verantwoordelijk voor gemiddeld 15% van de mondiale CO2-uitstoot. Drie jaar geleden begonnen 21 Amerikaanse kinderen een rechtszaak tegen de Amerikaanse regering in de zaak ‘Juliana v. United States’, zoals in Nederland eerder Urgenda deed. De regering is grondwettelijk verantwoordelijk voor een leefbaar klimaat en zou met het huidige beleid de rechten van de kinderen schenden, aldus De Volkskrant. De zaak is, na het door Urgenda gewonnen beroep niet meer zo ‘kansloos’ als eerder gedacht tijdens de Obama-periode zegt hoogleraar milieurecht aan Vermont Law School, Patrick Parenteu.

'Schone kool' en andere mythes en fabels
De Amerikanen spelen een opvallende rol. President Trump trok de VS terug uit het Klimaatakkoord van Parijs. Ook aan de financiering van klimaatregelen werken de VS niet meer mee. Dat weerhoudt het Amerikaanse US Department of Energy er niet van een paneldiscussie te organiseren om het efficiënte en ‘schone’ gebruik van fossiele brandstoffen te promoten, meldt de BBC. Naast Amerikanen nam alleen de ambassadeur van Australië, Patrick Suckling, deel aan de paneldiscussie, aldus The Guardian. Protesteerders van de milieuorganisatie It Takes Roots en SustainUS onderbraken het side event met een kort protest.



Semantische blokkade
Samen met Rusland, Saoedie-Arabië en Koeweit (niet helemaal toevallig allemaal olieproducerende landen) wisten de VS vorige week te voorkomen dat COP24 het klimaatrapport van het IPCC unaniem zou 'verwelkomen'. Het cruciale rapport is nu niet meer dan 'genoteerd', aldus The Guardian. Het semantische debat verdoezelt dat er op de terreinen van het Rulebook (de afspraken 'hoe' de landen collectief de opwarming gaan bestrijden) en de financiering maar weinig voortgang is geboekt.

Dat Rulebook zijn de technische regels die het Klimaatakkoord van Parijs handen en voeten moeten geven. Hoe gaan landen hun emissies meten? Hoe gaan ze rapporteren, hoe wordt er getoetst en bijgesteld?
CO2-reductie, hoe dan?
Dat Rulebook is waar het tijdens COP24 om draait. Het zijn de technische regels die het Klimaatakkoord van Parijs handen en voeten moeten geven. Hoe gaan landen hun emissies meten? Hoe gaan ze rapporteren, hoe wordt er getoetst en bijgesteld? "Een rulebook als een Zwitserse gatenkaas is niet acceptabel", zegt Li Shuo van Greenpeace in De Volkskrant.

CO2-reductie blijkt lastig te meten en te controleren, legde de Britse natuurkundig onderlegde journalist Fred Pearce op Foodlog onlangs nog uit. Is het dan niet beter te ons te concentreren op het vastleggen en opgeslagen houden van de koolstof (C) van de CO2? Een veelbesproken uitdaging tijdens COP24.

Oplossingen
Om de klimaatdoelstellingen te halen zou jaarlijks 12 miljard ton aan CO2 uit de lucht gehaald moeten worden. Een Canadees bedrijf denkt de oplossing te hebben met een technologie waarmee het mogelijk is om koolstofdioxide op te slaan in grote tanks. Dat moet tussen de $94 en $232 per ton gaan kosten, schrijft de BBC. Van het koolzuurgas wil het bedrijf synthetische brandstof maken. Deze technologische oplossing is nog slechts een plan en mogelijkheid, maar krijgt nu al veel kritiek. Bomen doen immers hetzelfde werk, maar dan gratis. Het probleem blijft helaas wel dat er niet genoeg bomen zijn om de klus te klaren: er is meer uitstoot dan natuurlijke verwerkingscapaciteit.

De bodem als koolstofopslag
Een andere oplossing is het gebruik van de bodem als koolstofopslag. In een artikel in Nature pleit het Franse CNRS Institute Of Ecology and Environmental Sciences voor koolstofvastlegging in de bodem om de klimaatdoelen van Parijs te kunnen halen.
Door bodemerosie, intensieve landbouwpraktijken en bodemvervuiling door chemicaliën kan de bodem koolstof niet optimaal vastleggen en komt dit vrij in de atmosfeer. Stoppen met het verbranden van tropische veengronden in Azië is een voorbeeld dat kan bijdragen aan het optimaliseren van de koolstofvastlegging in de bodem. Accurate meetapparatuur voor het monitoren en rapporteren van de bodemkwaliteit is ook cruciaal.

Een andere manier om de capaciteit van koolstofvastlegging in de bodem met een factor 4 te vergroten, is het strooien van fijngemaakt vulkaan-gesteente op het land, schrijft de BBC. Het mijnen van vulkanisch gesteente is milieubelastend, maar doordat we al jarenlang mijnen is er voldoende geschikt gesteente beschikbaar. In datzelfde vlak ligt de oplossing van de Nederlandse oud-hoogleraar Olaf Schuiling, die het klimaatvraagstuk op wil lossen door het uitstrooien van het CO2-bindende gesteente olivijn.

Al deze oplossingen, hoe fantasierijk ook, zijn bij COP24 nog niet eens aan de orde. Prioriteit 1 vandaag is het op politiek niveau eens worden over het Rulebook, de financiering en de doel-afspraken, zodat er een slottekst gepresenteerd kan worden. Het 'hoe dan?' en hoeveel het nog uithaalt, zijn van latere orde.
Dit artikel afdrukken