2 min
“Wetgeving voor de voedselketen zal door de digitalisering veel sneller verouderd zijn dan tot nu toe. De wereld digitaliseert en de overheid loopt achter”, aldus Marc Jansen, directeur van de CBL tijdens het Jaarcongres Voedselveiligheid van SDU en Foodlog afgelopen donderdag in Utrecht. Hij heeft twee zorgen.
Jansen blijkt zich zorgen te maken over de integriteit van data (sporen ze met de werkelijkheid?) en die van algoritmes (berekenen ze wel wat we willen?). “Kloppen de uitkomsten van de algoritmes zoals we die gebruiken wel?”, vroeg hij zich af. Hij constateert dat de Nederlandse Voedings- en Warenautoriteit (NVWA) nog steeds papieren controles vraagt; de handhavers zijn nog onvoldoende voorbereid op het digitale tijdperk.
Zijn zorg over de betrouwbaarheid van de algoritmes werd gedeeld door Marieke de Ruyter de Wild van The Fork: per definitie moet je alles wantrouwen. Als er een verkeerd algoritme geschreven is, gaat er veel fout. Als je alleen al ziet hoe een appje gemaakt wordt, dan snap je hoeveel er nog altijd mis kan gaan”, was haar mening.
Krijn Poppe van de WUR wijst er op dat in het Verenigd Koninkrijk een discussie loopt over het instellen van een autoriteit die controle uitoefent op algoritmes: “Soms zijn nieuwe instituties en wetgeving nodig om te zorgen dat digitalisering de door burgers gewenste kant op gaan.” Omdat arbeid alleen maar duurder wordt, verwacht hij dat ook controle-instanties fors duurder zullen worden. Inspecties zullen daardoor ook steeds meer digitaal worden. Poppe verwacht dat door digitalisering het overheidstoezicht zal afnemen. “Dat staatstoezicht was nodig omdat de markt niet werkte. Door de digitalisering en de ontwikkeling van technieken als blockchain kunnen consumenten als het ware in de keten 'kijken’." Als dat gebeurt, wordt de overheid minder belangrijk. Wel is het van het grootste belang dat data en hun verwerking door algoritmen betrouwbaar zijn.
Consument tevens controleur
“Consumenten worden door de digitalisering naast consument ook controleur. Iedereen krijgt te zien waar producten vandaan komen” aldus Anita Scholte op Reimer van Albert Heijn. Digitalisering is volgens haar een hulpmiddel om de transparantie te vergroten. “Als je zaken transparant gaat maken, loop je ook tegen dingen aan die je moet verbeteren." Transparantie zorgt voor moraliteit. Dat leerde AH hardhandig door de check die Trouw deed op het in een blockchain gebrachte sinaasappelsap van het huismerk Albert Heijn. Uiteindelijk verwacht Scholte op Reimer dat alle producten voor de consument inzichtelijk worden gemaakt. Maar dat is niet van vandaag op morgen gebeurd: “Voor 12.000 producten alle data inzichtelijk krijgen is niet snel gebeurd." Ze voegt toe: "Bij gesloten ketens is dat makkelijker.” Dat zou kunnen betekenen dat transparantie tot hechtere ketens gaat leiden.
Het gesprek ging ook over het gebruik van de gegevens van consumenten. "We vragen altijd toestemming om hun gegevens te mogen gebruiken”, zegt Scholte op Reimer. Geconcludeerd wordt dat veel data in private handen komen, buiten de handhaving van de overheid. Door de toegenomen transparantie krijgen die markten in die voedselketens steeds meer een corrigerend vermogen. De rol van het overheidstoezicht gaat daardoor veranderen en zal vermoedelijk de zorgen van Marc Jansen serieus moeten nemen: er is behoefte aan een partij die de integriteit van data en algoritmen kan controleren en garanderen.
“De afhankelijkheid van de Tweede Kamer zal steeds minder belangrijk worden. De invloed van voedselblogs en influencers op sociale media zal groter worden. En daarmee wordt het allemaal afhankelijk van de waan van de dag” concludeert Krijn Poppe.
Deze deelsessie van het congres stond in het teken van de vraag waar wet en praktijk in de komende 5-10 jaar voorspelbaar zullen gaan schuren. Reden om er nu al bij stil te staan.
Dit artikel afdrukken
Zijn zorg over de betrouwbaarheid van de algoritmes werd gedeeld door Marieke de Ruyter de Wild van The Fork: per definitie moet je alles wantrouwen. Als er een verkeerd algoritme geschreven is, gaat er veel fout. Als je alleen al ziet hoe een appje gemaakt wordt, dan snap je hoeveel er nog altijd mis kan gaan”, was haar mening.
Krijn Poppe van de WUR wijst er op dat in het Verenigd Koninkrijk een discussie loopt over het instellen van een autoriteit die controle uitoefent op algoritmes: “Soms zijn nieuwe instituties en wetgeving nodig om te zorgen dat digitalisering de door burgers gewenste kant op gaan.” Omdat arbeid alleen maar duurder wordt, verwacht hij dat ook controle-instanties fors duurder zullen worden. Inspecties zullen daardoor ook steeds meer digitaal worden. Poppe verwacht dat door digitalisering het overheidstoezicht zal afnemen. “Dat staatstoezicht was nodig omdat de markt niet werkte. Door de digitalisering en de ontwikkeling van technieken als blockchain kunnen consumenten als het ware in de keten 'kijken’." Als dat gebeurt, wordt de overheid minder belangrijk. Wel is het van het grootste belang dat data en hun verwerking door algoritmen betrouwbaar zijn.
Consument tevens controleur
“Consumenten worden door de digitalisering naast consument ook controleur. Iedereen krijgt te zien waar producten vandaan komen” aldus Anita Scholte op Reimer van Albert Heijn. Digitalisering is volgens haar een hulpmiddel om de transparantie te vergroten. “Als je zaken transparant gaat maken, loop je ook tegen dingen aan die je moet verbeteren." Transparantie zorgt voor moraliteit. Dat leerde AH hardhandig door de check die Trouw deed op het in een blockchain gebrachte sinaasappelsap van het huismerk Albert Heijn. Uiteindelijk verwacht Scholte op Reimer dat alle producten voor de consument inzichtelijk worden gemaakt. Maar dat is niet van vandaag op morgen gebeurd: “Voor 12.000 producten alle data inzichtelijk krijgen is niet snel gebeurd." Ze voegt toe: "Bij gesloten ketens is dat makkelijker.” Dat zou kunnen betekenen dat transparantie tot hechtere ketens gaat leiden.
Het gesprek ging ook over het gebruik van de gegevens van consumenten. "We vragen altijd toestemming om hun gegevens te mogen gebruiken”, zegt Scholte op Reimer. Geconcludeerd wordt dat veel data in private handen komen, buiten de handhaving van de overheid. Door de toegenomen transparantie krijgen die markten in die voedselketens steeds meer een corrigerend vermogen. De rol van het overheidstoezicht gaat daardoor veranderen en zal vermoedelijk de zorgen van Marc Jansen serieus moeten nemen: er is behoefte aan een partij die de integriteit van data en algoritmen kan controleren en garanderen.
“De afhankelijkheid van de Tweede Kamer zal steeds minder belangrijk worden. De invloed van voedselblogs en influencers op sociale media zal groter worden. En daarmee wordt het allemaal afhankelijk van de waan van de dag” concludeert Krijn Poppe.
Deze deelsessie van het congres stond in het teken van de vraag waar wet en praktijk in de komende 5-10 jaar voorspelbaar zullen gaan schuren. Reden om er nu al bij stil te staan.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Wat is de reden dat de NVWA nog steeds papieren controles en documenten vraagt? Dit veroorzaakt een enorme bottleneck in het proces rondom bijvoorbeeld veterinaire keuringen voor bedrijven.
Blockchain korte keten voor zo veel als mogelijk, je producent (persoonlijk) kennen en zijn verhaal snappen gaan voedselvertrouwen vergroten. Nodig is een onafhankelijke autoriteit, die zijn autoriteit verdiend heeft, te organiseren, en die de uitgangspunten van zijn autoriteit transparant in beeld durft te brengen. Kortom op dit terrein een hele andere wereld.