De 'kenniskloof' is groot. Dat bleek tijdens de eerste Dierendialoog die in Nederland werd georganiseerd. CenSAS bracht vorige week 140 mensen bij elkaar in Burgers' Zoo in Arnhem om het met hen te hebben over hoe zij vinden dat we met dieren, van kippen en koeien bij de boer tot honden en slangen thuis, moeten omgaan.

Dat is niet alleen een vraag voor mensen die in hun dagelijks werk met dieren te maken hebben, zoals veehouders, onderzoekers, dierenartsen of dierenwelzijnsorganisaties, maar ook voor mensen die zelf een huisdier hebben of maatschappelijk betrokken burgers die zich interesseren voor onze omgang met dieren.

CenSAS staat voor Centre for Sustainable Animal Stewardship en is een samenwerking tussen de faculteit Diergeneeskunde (Universiteit Utrecht) en Animal Sciences (Wageningen University & Research). De groep bestaat sinds voorjaar 2017 en houdt zich bezig met het duurzaam en verantwoord samenleven van mens en dier - dieren in het wild, in de veehouderij, onze huisdieren.

'Vragen, opmerkingen, signalen van interesse of juist onbegrip'
Hoe leg je de verbinding tussen zoveel verschillende en anders geïnformeerde mensen en hoe krijg je ze zinvol met elkaar in gesprek? De uitnodiging voor de CenSAS Dierendialoog drukte de uitdaging zo uit: "Mensen die zich in hun werk bezighouden met dieren en/of vraagstukken rond dieren herkennen het vast wel: je zit op een verjaardagsfeest en iemand vraagt aan je wat voor werk je doet. Je begint te vertellen en al snel volgen er vragen, opmerkingen, signalen van interesse of juist onbegrip."

Op 29 november maakte CenSAS van deze 'verjaarsdags-gesprekjes' een groot, gezamenlijk experiment. In januari volgt er een uitgebreid verslag. Hier alvast mijn sneak preview van een enerverende avond.

Zorgvuldig geregisseerde stoelendans
De circa 140 aanwezigen kregen bij binnenkomst een naamkaartje en Disney-diertje opgeplakt. Dat bleek de opmaat voor hun indeling in groepjes die verschillende thema's gingen bespreken. Drie hoofdthema's: houden van dieren, doden van dieren en de maakbaarheid van dieren, met bij ieder hoofdthema steeds twee praktijkcases. De opdracht van de eerste ronde: ben een 'dromer', gebruik je fantasie en creativiteit om vanuit je ideaal te bedenken hoe we in 2030 met dieren omgaan. Ik schoof aan bij een groepje dat - in het kader van de 'maakbaarheid' van dieren - het onthoornen van koeien als casus had.

In de tweede ronde bespraken de groepjes in de rol van 'realist' en 'criticus' de haalbaarheid van de dromen van een andere groep uit de eerste ronde. De procesbegeleider van de eerste ronde begeleide de nieuwe discussie. Ik kwam dit keer terecht bij het thema 'doden' van dieren, specifiek ratten.

Kennisbehoefte
Twee dingen vielen me op tijdens de avond. De gretigheid van de aanwezigen om het gesprek aan te gaan, op ieder niveau en over elke casus. Dat leek deels het gevolg van het verschil in geïnformeerdheid. Niet voor niets werden voorlichting en educatie vaak geopperd als (deel)oplossingen voor de cases. "Wat mij zo opviel, was het enorme verschil in kennisniveau tussen de professionals en de gewone mensen", zei een 'niet-professional' bij de afsluitende plenaire sessie. "Ik was bij het voorstelrondje al de weg kwijt door de gebruikte woorden". Een snelle inventarisatie leverde op dat de professionals in de zaal flink oververtegenwoordigd waren.

Het tweede was het gemis van de 'commerciële' kant in de discussie. Je kunt mooi bedenken hoe je hoornloze koeien die elkaar niet meer bezeren kunt fokken, maar als daar genetische manipulatie bij komt kijken lust niemand het vlees meer. En een plaagdier verwaarden tot dierlijke eiwitten klinkt ook prima, maar is rat wel lekker? Het verwezenlijken van idealen kost geld en voor de realitycheck kan het zinvol zijn vanaf het begin iemand te betrekken die de ideeën ook gaat 'verkopen'. Op de borrel na afloop bleek de waardering voor de CenSAS-Dierendialoog groot. Er gaat vaker zo'n 'uitgebreid verjaarsfeestje' gehouden worden om samen te bepalen wat we ethisch vinden in de omgang met dieren.

Op 6 december organiseren de Sdu en Foodlog met medewerking van de NVWA het congres Voedselveiligheid, in stadion Galgenwaard (Utrecht). Daar zullen Maite van Gerwen en Franck Meijboom verder vertellen over de uitkomsten van de Dierendialoog. Het congres staat in het teken van de spanning tussen wat mag van de wet en wat mag van de (nieuwe) moraal en nieuwe technologie. Schrijf je nu in. Foodlog-leden ontvangen €50 korting op de toegangsprijs voor het congres. Ben jij al betalend lid? Schrijf dan je in via deze link.

Dit artikel afdrukken