Het is zo’n leuke hobby van bloggers, journalisten en foodloggers en ik heb me er ook schuldig aan gemaakt: Voedingscentrumpje pesten. Deels komt dat natuurlijk omdat ik het soms écht niet begrijp of dat ik het oneens met ze ben. Maar als ik eerlijk ben, is het ook omdat het zo gemakkelijk is. Ik ga ermee stoppen, want niemand wordt er beter van.
Hier zijn 5 redenen waarom ik vrede wil sluiten met het Voedingscentrum:
1. Het Voedingscentrum doet gewoon zijn werk. En dat is: de richtlijnen van de Gezondheidsraad vertalen in praktische adviezen. Dat is niet altijd te benijden, omdat die richtlijnen niet heel vaak worden geüpdatet. Een voorbeeld: het Voedingscentrum kiest ervoor hun beleid over verzadigd vet te baseren op een richtlijn van de Gezondheidsraad uit 2001. Dat is lastig werken.
2. Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden. De website PuurGezond bijvoorbeeld baseert de PuurGezond Piramide óók op de adviezen van de Gezondheidsraad, maar komt op andere aanbevolen hoeveelheden (meer groenten, minder brood, roomboter op brood, volle zuivel). Die verschillende modellen kunnen naast elkaar bestaan. De ene Nederlander zal zich meer vinden in de Schijf van Vijf, de ander in de PuurGezond Piramide.
3. Er zijn meer overeenkomsten dan verschillen in de verschillende voedingsstromingen. Het lijkt bijvoorbeeld of Pioppi en het Voedingscentrum elkaar de tent uitvechten, maar als je goed kijkt valt dat reuze mee. Iedereen is het er namelijk over eens dat het voor een gezonde Nederlander goed is om groenten, fruit, noten, vis, zuivel, volkoren granen en olijfolie te eten. Ook over het beperken van alcohol, bewerkt vlees, hyperbewerkte producten en suiker zijn we het eens. We steggelen eigenlijk vooral over hoeveelheden (vet in de voeding, of over de hoeveelheid brood, pasta, aardappelen), over magere of volle zuivel en over broodsmeersels (margarine versus roomboter).
4. Het Voedingscentrum is er om voorlichting te geven aan gezonde Nederlanders. Voor alle andere Nederlanders zijn er de diëtisten van Nederland, jullie dus. Mensen met een aandoening krijgen een dieet, een voeding die om medische redenen moet worden aangepast aan een individu. Individueel en precies op maat. Dat betekent logischerwijs dat deze mensen meestal niet volgens de Schijf van Vijf eten. Minder brood en pasta voor mensen met diabetes, minder peulvruchten of fruit voor iemand met een prikkelbare darm, geen dierlijke producten voor een veganist, geen melk voor iemand met een koemelkallergie. Voor al deze personen is het Voedingscentrum níet de raadgever. Laten we dat eens duidelijk stellen.
5. Wie “besmet” is met een leefstijlgerelateerde aandoening, heeft dus minder aan de adviezen van het Voedingscentum dan aan die van de diëtist. Dat dit inmiddels miljoenen Nederlanders betreft, is een treurig feit. Het is ook een feit dat die miljoenen Nederlanders niet gebaat zijn bij gekissebis. Die moeten een goed advies krijgen, zodat ze hun gezondheid kunnen verbeteren.
Ik stel voor om strijdbijlen en broodmessen te begraven en te erkennen dat we een gemeenschappelijk doel dienen: Nederland gezonder maken. De Schijf van Vijf (of een ander voorlichtingsmodel) is er voor gezonde mensen. En de diëtist geeft een passend voedingsadvies voor mensen met een aandoening. Zo kunnen we uiteindelijk allemaal Rome bereiken.
Dit artikel verscheen eerder deze week op nieuwsvoordietisten.nl, de nieuwssite voor diëtisten, studenten diëtetiek en professionals in de voedingszorg.
Dit artikel afdrukken
1. Het Voedingscentrum doet gewoon zijn werk. En dat is: de richtlijnen van de Gezondheidsraad vertalen in praktische adviezen. Dat is niet altijd te benijden, omdat die richtlijnen niet heel vaak worden geüpdatet. Een voorbeeld: het Voedingscentrum kiest ervoor hun beleid over verzadigd vet te baseren op een richtlijn van de Gezondheidsraad uit 2001. Dat is lastig werken.
2. Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden. De website PuurGezond bijvoorbeeld baseert de PuurGezond Piramide óók op de adviezen van de Gezondheidsraad, maar komt op andere aanbevolen hoeveelheden (meer groenten, minder brood, roomboter op brood, volle zuivel). Die verschillende modellen kunnen naast elkaar bestaan. De ene Nederlander zal zich meer vinden in de Schijf van Vijf, de ander in de PuurGezond Piramide.
3. Er zijn meer overeenkomsten dan verschillen in de verschillende voedingsstromingen. Het lijkt bijvoorbeeld of Pioppi en het Voedingscentrum elkaar de tent uitvechten, maar als je goed kijkt valt dat reuze mee. Iedereen is het er namelijk over eens dat het voor een gezonde Nederlander goed is om groenten, fruit, noten, vis, zuivel, volkoren granen en olijfolie te eten. Ook over het beperken van alcohol, bewerkt vlees, hyperbewerkte producten en suiker zijn we het eens. We steggelen eigenlijk vooral over hoeveelheden (vet in de voeding, of over de hoeveelheid brood, pasta, aardappelen), over magere of volle zuivel en over broodsmeersels (margarine versus roomboter).
4. Het Voedingscentrum is er om voorlichting te geven aan gezonde Nederlanders. Voor alle andere Nederlanders zijn er de diëtisten van Nederland, jullie dus. Mensen met een aandoening krijgen een dieet, een voeding die om medische redenen moet worden aangepast aan een individu. Individueel en precies op maat. Dat betekent logischerwijs dat deze mensen meestal niet volgens de Schijf van Vijf eten. Minder brood en pasta voor mensen met diabetes, minder peulvruchten of fruit voor iemand met een prikkelbare darm, geen dierlijke producten voor een veganist, geen melk voor iemand met een koemelkallergie. Voor al deze personen is het Voedingscentrum níet de raadgever. Laten we dat eens duidelijk stellen.
5. Wie “besmet” is met een leefstijlgerelateerde aandoening, heeft dus minder aan de adviezen van het Voedingscentum dan aan die van de diëtist. Dat dit inmiddels miljoenen Nederlanders betreft, is een treurig feit. Het is ook een feit dat die miljoenen Nederlanders niet gebaat zijn bij gekissebis. Die moeten een goed advies krijgen, zodat ze hun gezondheid kunnen verbeteren.
Ik stel voor om strijdbijlen en broodmessen te begraven en te erkennen dat we een gemeenschappelijk doel dienen: Nederland gezonder maken. De Schijf van Vijf (of een ander voorlichtingsmodel) is er voor gezonde mensen. En de diëtist geeft een passend voedingsadvies voor mensen met een aandoening. Zo kunnen we uiteindelijk allemaal Rome bereiken.
Dit artikel verscheen eerder deze week op nieuwsvoordietisten.nl, de nieuwssite voor diëtisten, studenten diëtetiek en professionals in de voedingszorg.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik moest eigenlijk wel grinniken om Karine’s tekst. Als de diëtist steeds meer klanten krijgt, gaat er iets mis. Nee, daar moet ik niet om lachen. Wel om de dubbele bodem: gewoon gezond eten is dus ook al een kwestie van preventief diëten.
Huib Stam kijkt een beetje op van de vredesverklaring want weet niet dat diëtisten soms bezwaar maken tegen de adviezen van het Voedingscentrum en als het zo is, dan pas sinds 3 jaar. Nou Huib, dan let je niet goed op. Neem bijvoorbeeld de website PuurGezond, die is al 11 jaar in de lucht, er zijn ruim 250 praktijken van diëtisten en gewichtsconsulenten bij aangesloten. Of neem naar alle diëtisten die al jarenlang het koolhydraatbeperkt/vetrijk dieet voorschrijven bij patienten met diabetes mellitus type 2. Dit is niet iets van 3 jaar oud. Net zoals er al zolang Foodlog bestaat (hoe lang eigenlijk?) er hier al met zekere regelmaat wordt gemopperd op het Voedingscentrum. Ik vind inderdaad dat het Voedingscentrum zich niet bemoeien met zieke mensen, inderdaad, want dat is per definitie maatwerk en dat staat ook niet in hun taakomschrijving. De populatie gezond houden is al a hell of a job.
Ik kijk een beetje op van deze vredesverklaring van Karine Hoenderdos. Ik wist niet dat de diëtisten in oorlog waren met het Voedingscentrum.
Op mijn bureau ligt een publicatie van de Consumentenbond uit oktober 2016, ‘Gezond Eten – beter kiezen & kopen’, waarvan Karine een van de twee auteurs is. Het is een uitgebreide en volledige gids met een duidelijke titel en vol klare taal. En vooral: geheel in de geest van de nieuwe Richtlijnen goede voeding 2015, toen langer dan een jaar daarvoor gepubliceerd.
Geen lelijk woord over die nieuwe richtlijnen, noch over de Gezondheidsraad en ook niet over het Voedingscentrum. De adviezen worden in hun geheel overgenomen. Ik lees er geregeld in als ik iets wil weten over de richtlijnen, want Karine en haar collega leggen het goed uit.
Oorlog? Niets van gemerkt. Is het zo’n leuke hobby, ‘Voedingscentrumpje pesten’, zoals Karine stelt? Zeker, er was veel kritiek op het Voedingscentrum. Maar met de langverwachte nieuwe richtlijnen en het daaruit voortvloeiende advies van het Voedingscentrum aan de Nederlandse bevolking leek het erop dat die kritiek wel verstomd was, anno 2015. Het nieuwe advies werd goed ontvangen. Het Voedingscentrum kreeg een nieuwe directeur, er werd beter gecommuniceerd, alerter gereageerd en allerlei nieuwe dingen ontwikkeld, zoals een app. Het Voedingscentrum had geluisterd en adequaat gehandeld. Er was zichtbaar heel veel goed werk verzet.
Natuurlijk waren er duidelijke punten van ongenoegen met de adviezen, die nu ook nog te horen zijn. In het bijzonder wat de ouderwetse waarschuwing tegen verzadigd vet betreft en de promotie van (linolzuurrijke) margarine. De inzichten over vet waren in 2015 al flink aan het veranderen, maar het Voedingscentrum hield vast aan de oude opvattingen. De verklaring voor die halsstarrigheid is simpel: het Voedingscentrum volgt trouw de lijn die de Gezondheidsraad heeft uitgezet, want dat is de taak van het Voedingscentrum.
Maar ik kan mij niet herinneren dat Karine of haar collega’s destijds te hoop liepen tegen die vetopvattingen en in hun professionele handelen het gebruik van vet vlees en volle zuivel enthousiast gingen bevorderden. Integendeel, mijn eigen ervaringen met de diëtetiek bevestigen dat diëtisten heel consciëntieus en zeg maar gerust behoudend zijn. Niks experimenteren met nieuwerwetse opvattingen als LCHF, keto of paleo. Bruinbrood met margarine en 30+ kaas! Verzadigd vet, ook uit zuivel, bleef taboe.
Karine laat het nu klinken alsof zij en haar collega’s drie jaar lang het gedrag van het Voedingscentrum hebben getolereerd, maar eigenlijk vinden dat ze het beter weten, en nu maar toegeven omdat er een groter doel gediend moet worden, van nationaal belang. Daarmee trekken ze IMHO een iets te grote broek aan. En het impliceert ook dat er drie jaren verloren zijn gegaan, waarin de diëtisten met het Voedingscentrum hadden kunnen samenwerken. Bijvoorbeeld om de adviezen over verzadigd vet aan te passen.
Ik krijg sterk de indruk dat de kritiek op het Voedingscentrum, zoals verwoord door Karine, heel vers is en ingegeven is door de nieuwe ontwikkelingen in de wetenschap en de (para)-medische dienstverlening. Dat maakt de kritiek lichtelijk opportunistisch.
Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat Karine uitgaat van niet-bestaande tegenstellingen in deze vredesverklaring. Zij distantieert zich direct weer van het Voedingscentrum door te zeggen dat het Voedingscentrum er is voor gezonde mensen en diëtisten voor ‘mensen met een aandoening’. In de eerste plaats lijkt mij dat mensen met een aandoening eerst naar de dokter moeten en daarna misschien naar de diëtist. In de tweede plaats is het Voedingscentrum er ook voor mensen met overgewicht en diabetes, kijk maar op de site.
Eén van de nieuwigheden van de afgelopen paar jaar is de aandacht voor personalized nutrition. Dat was natuurlijk van oudsher al het terrein van de diëtist: voedingsadvies op maat. Het is nu een heel verwarrende situatie: het werk van diëtisten wordt enerzijds beknot door strenge regels en zuinige verzekeraars, anderzijds is duidelijk geworden dat persoonlijke begeleiding cruciaal is. Jezelf een nieuwe leefstijl aanmeten, een dieet volhouden, precies uitkienen wat voor jou werkt, dat lukt alleen onder begeleiding. Weer spreekt hier ook de ervaring. Het is te hopen dat het zo ook in het Preventieakkoord komt te staan, maar ik vrees van niet.
Dat de diëtisten een front vormen, lijkt mij alleen maar goed. Dat ze hun plek opeisen aan de Preventietafels en dergelijke, is volkomen terecht. Maar waarom zo’n superieure houding aannemen, zo verholen aan zelfpromotie doen en die valse tegenstellingen creëren? Verkeerde strategie, die zelfkritiek mist, lijkt mij.
al die eetadviezen zijn leuk en aardig, maar uiteindelijk is tijd nemen voor het eten het belangrijkste. We leven in een maatschappij waar onze voeding nog net niet in onze mond gestopt wordt. Als dagelijks de tijd om te eten ga je je er ook in verdiepen, weet je wat je eet, maak je bewuste keuzes en proef je alles weer. Geen hap slik weg menu maar gewoon bewust een ontbijt en lunch samenstellen en een lekker diner bereiden.
#3 Veronica,
Ik heb de verkorte variant van de Gezondheidsraad gelezen en dat vermoedelijk gemist.