2 min
Een nieuwe fase in het vertrouwen over wat gezonde voeding mag heten, is begonnen. Wat gebeurt er als het Voedingscentrum waarschuwt tegen een dieet dat de nieuwste generatie praktiserende dokters juist omarmt?
Het Voedingscentrum waarschuwt op zijn website tegen het Pioppi-dieet van de Britse cardioloog en activist voor gezond eten Aseem Malhotra. Diens recent verschenen dieetboek staat in de Nederlandse vertaling al weken bovenaan de Hollandse bestsellerlijst en verkocht inmiddels ruim 50.000 exemplaren.
Malhotra's opvattingen over gezonde voeding botsten met de adviezen van de Nederlandse Gezondheidsraad. Het Voedingscentrum legt de nadruk op twee belangrijke afwijkingen van de wetenschappelijke consensus. Ook - in de ogen van de gangbare wetenschap - gezonde koolhydraten wijst Malhotra nogal radicaal af en hij promoot verzadigde vetten, waaronder zelfs de door de gangbare wetenschap als erg ongezond beschouwde kokosolie. Dat heeft tot gevolg dat hij een dieet voorstaat dat de dagelijkse energie voornamelijk uit eiwitten en vetten laat komen, geheel conform de principes van het tegendraadse Low Carb High Fat dieet.
Direct na de tweet waarmee het Voedingscentrum gisteren duidelijk maakte dat het Pioppi-dieet van Malhotra volgens de wetenschappelijke consensus niet in de haak is, maakten vele media er nieuws van. De NRC vond het nieuws opvallend omdat in overgewicht en diabetes gespecialiseerde artsen juist wel fan blijken. Bij Twan Huis in RTL Late Night en op de nieuwszender BNR legde voorlichter Astrid Postma-Smeets van het Voedingscentrum uit waarom het Voedingscentrum met een opinie over het dieet kwam: omdat het zo in de belangstelling staat, vroegen leden van het publiek het Voedingscentrum om een mening. Die kon het niet weigeren.
Prominente leefstijl-artsen als professor Hanno Pijl (Leids Universitair Medisch Centrum) en huisarts Tamara de Weijer vinden het oordeel van het Voedingscentrum over Malhotra's Pioppi-dieet onterecht. "Het Voedingscentrum is te negatief”, zegt Pijl bijvoorbeeld. "Hun adviezen zijn voor gezonde mensen. Voor mensen met overgewicht, diabetes type 2 of hart- en vaatziekten gelden andere richtlijnen. Bij diabetes type 2 is koolhydraatbeperking al onderdeel van de behandeling.”
Waar heeft dit jongste mediastormpje over wat gezonde voeding is, inmiddels toe geleid? Ik schrijf het bewust in de voltooide tijdsvorm.
Voortaan beslis jij wie gelijk heeft
Het Pioppi-dieet en inspireert mensen om beter te gaan eten. De onderbouwde adviezen van het Voedingscentrum krijgen dat niet voor elkaar.
Malhotra is een echte dokter in een Londens hospitaal. Tamara de Weijer is een echte huisarts die zich volledig heeft gestort op het inspireren van mensen tot een betere eet- en leefstijl. Hanno Pijl is een gerespecteerd internist en diabeteskenner die als academicus en echt praktiserend arts werkt; Pijl is in ons land een van de belangrijkste promotoren van de nieuwe leefstijlgeneeskunde.
De nieuwe, maar echte dokters - mannen en vrouwen dus, die hoogstverantwoordelijke beslissingen nemen over het leven en de dood van individuele patiënten - geven het Voedingscentrum een onvoldoende op het gebied van voedingskundig advies aan de bevolking. De ene groep autoriteiten verklaart dat de andere buitenspel staat. Sinds de Pioppi-affaire is de scheidsrechter dood en is wat nog restte aan voor iedereen acceptabele autoriteit op het gebied van gezonde voeding verdwenen. Dat betekent dat jij zelf mag - nee, moet - weten wie je vindt dat gelijk heeft.
Update, 4 november, 19:30 uur: Prof. em. Martijn Katan (chemicus en voedingsdeskundige, VU Amsterdam) is een groot fan van 'verzadigd vet is en blijft een slecht idee' en twit zojuist 'The Rape of Pioppi' omdat Malhotra juist de plaats promoot waar Ancel Keys - de man die in Italië de 'vet is slecht'-gedachte ontwikkelde - na zijn pensioen 28 jaar woonde. Keys werd 101 jaar oud.
Dit artikel afdrukken
Malhotra's opvattingen over gezonde voeding botsten met de adviezen van de Nederlandse Gezondheidsraad. Het Voedingscentrum legt de nadruk op twee belangrijke afwijkingen van de wetenschappelijke consensus. Ook - in de ogen van de gangbare wetenschap - gezonde koolhydraten wijst Malhotra nogal radicaal af en hij promoot verzadigde vetten, waaronder zelfs de door de gangbare wetenschap als erg ongezond beschouwde kokosolie. Dat heeft tot gevolg dat hij een dieet voorstaat dat de dagelijkse energie voornamelijk uit eiwitten en vetten laat komen, geheel conform de principes van het tegendraadse Low Carb High Fat dieet.
Het #Pioppi-dieet is in korte tijd populair geworden. Ben je benieuwd naar wat het dieet inhoudt en wat de overeenkomsten en verschillen zijn met de #SchijfvanVijf? Dat lees je hier ➟ https://t.co/6HmXkKKzkV
— Voedingscentrum (@voedingscentrum) October 31, 2018
Direct na de tweet waarmee het Voedingscentrum gisteren duidelijk maakte dat het Pioppi-dieet van Malhotra volgens de wetenschappelijke consensus niet in de haak is, maakten vele media er nieuws van. De NRC vond het nieuws opvallend omdat in overgewicht en diabetes gespecialiseerde artsen juist wel fan blijken. Bij Twan Huis in RTL Late Night en op de nieuwszender BNR legde voorlichter Astrid Postma-Smeets van het Voedingscentrum uit waarom het Voedingscentrum met een opinie over het dieet kwam: omdat het zo in de belangstelling staat, vroegen leden van het publiek het Voedingscentrum om een mening. Die kon het niet weigeren.
De scheidsrechter is doodBegin deze week schreef Huib Stam een opinie over Malhotra's dieet dat hij wegzette als een 'popi rommeltje'. Niettemin kon hij er ook waardering voor hebben ondanks de niet kloppende wetenschap erachter. De winst zit 'm voornamelijk in het feit dat mensen meer groente en heel veel minder dikmakende bewerkte producten gaan eten. Dat is pure pragmatische winst.
Prominente leefstijl-artsen als professor Hanno Pijl (Leids Universitair Medisch Centrum) en huisarts Tamara de Weijer vinden het oordeel van het Voedingscentrum over Malhotra's Pioppi-dieet onterecht. "Het Voedingscentrum is te negatief”, zegt Pijl bijvoorbeeld. "Hun adviezen zijn voor gezonde mensen. Voor mensen met overgewicht, diabetes type 2 of hart- en vaatziekten gelden andere richtlijnen. Bij diabetes type 2 is koolhydraatbeperking al onderdeel van de behandeling.”
Waar heeft dit jongste mediastormpje over wat gezonde voeding is, inmiddels toe geleid? Ik schrijf het bewust in de voltooide tijdsvorm.
Voortaan beslis jij wie gelijk heeft
Het Pioppi-dieet en inspireert mensen om beter te gaan eten. De onderbouwde adviezen van het Voedingscentrum krijgen dat niet voor elkaar.
Malhotra is een echte dokter in een Londens hospitaal. Tamara de Weijer is een echte huisarts die zich volledig heeft gestort op het inspireren van mensen tot een betere eet- en leefstijl. Hanno Pijl is een gerespecteerd internist en diabeteskenner die als academicus en echt praktiserend arts werkt; Pijl is in ons land een van de belangrijkste promotoren van de nieuwe leefstijlgeneeskunde.
De nieuwe, maar echte dokters - mannen en vrouwen dus, die hoogstverantwoordelijke beslissingen nemen over het leven en de dood van individuele patiënten - geven het Voedingscentrum een onvoldoende op het gebied van voedingskundig advies aan de bevolking. De ene groep autoriteiten verklaart dat de andere buitenspel staat. Sinds de Pioppi-affaire is de scheidsrechter dood en is wat nog restte aan voor iedereen acceptabele autoriteit op het gebied van gezonde voeding verdwenen. Dat betekent dat jij zelf mag - nee, moet - weten wie je vindt dat gelijk heeft.
Update, 4 november, 19:30 uur: Prof. em. Martijn Katan (chemicus en voedingsdeskundige, VU Amsterdam) is een groot fan van 'verzadigd vet is en blijft een slecht idee' en twit zojuist 'The Rape of Pioppi' omdat Malhotra juist de plaats promoot waar Ancel Keys - de man die in Italië de 'vet is slecht'-gedachte ontwikkelde - na zijn pensioen 28 jaar woonde. Keys werd 101 jaar oud.
THE RAPE OF PIOPPI.
— Martijn Katan (@martijnkatan) November 4, 2018
1960-1975: Ancel Keys discovers Pioppi and heart-healthy foods, builds house there and writes first book on Mediterranean diet.
2013-2018: Malhotra badmouthes Keys, recommends foods causing heart disease, and calls it “Pioppi diet”.https://t.co/Co6h4b9TRW pic.twitter.com/P70ANBCafN
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
De kop boven dit artikel vermoordt de nuance. Clickbaite?
Kun je dat uitleggen?
Ik wel: sinds deze Pioppi-week is duidelijk dat niemand meer gelijk heeft en dat verstandige mensen - geen raddraaiers - dat duidelijk hebben gemaakt. Of dat hun doel was, is de vraag. Het is wel het gevolg.
Wat dood is, is het idee dat wetenschappelijke consensus iets zegt over de mate van zekerheid dat een advies of conclusie correct is. Dat is helemaal niet het geval, ondanks de waarde die er aan consensus gehecht wordt in afwezigheid van gedegen validatie van de desbetreffende adviezen of conclusies. Wat consensus in feite is, is een graadmeter voor het meest gebezigde denkkader. Hanteer je een ander denkkader, zoals Malhotra, dan kom je met dezelfde beschikbare evidence tot andere conclusies.
Vreemd genoeg gaat het nergens in de media, zelfs niet in bovenstaand stuk, daarover. Die verschillende uitgangspunten zijn de basis van de onenigheid en zolang dat genegeerd wordt, is er geen gesprek, kan geen van de partijen autoriteit claimen, en weet de media er niks anders van te maken dan een rel waarover ze kunnen schrijven, waarbij media vaak hun eigen vooronderstellingen niet eens zien.
In plaats van teruggeworpen te worden op 'beslis zelf maar', kunnen we alle betrokkenen ook eens de eenvoudige vraag stellen: vanuit welke uitgangspunten benaderen jullie de conclusies over voedingskeuzes, en waarom kiezen jullie (vaak impliciet en onbewust) voor die uitgangspunten? Maak het concreet en laat zien welke conclusies aan beide kanten niet langer op evidence gebaseerd zijn, maar gedomineerd worden door (onbewijsbare) vooronderstelling. Dán heb je pas kans op een gesprek en is er een mogelijkheid om verder te komen ipv in een loopgraven oorlog te vervallen.
Volgens mij zou de ondertitel van dit stuk moeten zijn: "Of verliest Foodlog hier aan autoriteit?". Zou je dat aub toe willen voegen Dick? #knipoog. "Prominente leefstijlartsen versus non-autoriteit Voedingscentrum? Welnee. Mijn hulde aan het Voedingscentrum en Astrid Postma-Smeets. Goed gedaan! Jullie hebben gelijk. O ja, mijn hulde aan Hanno Pijl etc. Jullie hebben (een beetje) gelijk.
Dick, de filosoof in je zou beter moeten doorzien wat hier gebeurt. Mensen die aan preventie werken versus mensen uit de geneeskunde. Die hebben twee totaal andere invliegroutes. In mijn ogen wordt hier het Voedingscentrum ondergewaardeerd en de leefstijlgeneeskunde overgewaardeerd als je het vanuit de voedingswetenschap bekijkt. Het is terecht dat het Voedingscentrum zijn autoriteit doet gelden als er zorgwekkende hypes ontstaan en uitleggen wat de risico's hiervan zijn. Dat heeft het goed gedaan.
De reactie vanuit de leefstijlgeneeskunude vind ik zwak. Ja, het klopt dat er verschillende stromingen zijn als het gaat over verzadigd vet, low-carb et cetera. maar het succes van leefstijlgeneeskunde zit hem niet in de voedingswetenschap. Daar vergissen ze zich in. Het (tot nog toe overgewaardeerde) succes van leefstijlgeneeskunde zit hem in de begeleiding; individuele begeleiding die patiënten krijgen. Dat is de grote, gelukkige, confounder in hun aanpak en de niet goed onderbouwde voedingsclaims die ze doen. het zijn 'de handen aan het bed' en de diëtist die voor de patient zorgt. Dat heeft niets met voedingswetenschap te maken, maar met de relatie arts-diëtist en de intensieve begeleiding van de patiënt. De boeken over het Pioppi-dieet en ook die van Pijl en Hoenderdos helpen mensen niet en kunnen ze alleen maar op het verkeerde been zetten, als ze geen verantwoorde begeleiding krijgen. Laat ik hier uitdagen: Ze zijn dus potentieel gevaarlijk.
Mijn advies:
Ben je patiënt en zwaar obees, type 2 diabetes? Werk met je arts en vooral diëtist goed samen. De diëtist zorgt ervoor dat je dansel met low-carb of volle zuivel gezond eet en afvalt en wellicht van je type 2 diabetes afkomt. Werk met de behandelaars en laat hun boeken links liggen.
Consument: luister naar het Voedingscentrum. Trek je niets aan van de discussies hier. Het Voedingscentrum weet waar het over heeft en is de autoriteit op het vertalen van voedingswetenschap naar jou: de consument. Vertrouw op ze. Je hebt meer aan het Voedingscentrum dan aan al die boeken die zoveel beloven!
Stephan
De reactie van Dennis in #3 vind ik een goede. Het doet me denken aan de strijd tussen statistici, de "frequentists " en de "Bayesians". In de Bayesiaanse wereld moet je specificeren wat je vooronderstellingen zijn in de zogenaamde prior en die wordt gecombineerd met data en dat resulteert dan in een zogenaamde posterior. Die posterior laat je dan zien wat je op basis van je vooronderstellingen en de data die je hebt, kunt zeggen met een bepaalde waarschijnlijkheid. De strijd gaat er dan om dat frequentists stellen dat je geen subjectieve meningen (de prior) mag mengen met data. Je kunt inderdaad met dezelfde data maar met verschillende priors tot andere conclusies komen, maar de vraag is of dat erg is. Ik vind het zelf juist goed dat wetenschappers hun prior openbaar moeten maken omdat dat duidelijk maakt welke vooronderstellingen men hanteert (beschouw mezelf dus als een Bayesiaan). Wat Dennis beschrijft lijkt hier wel wat op. Als Bayesiaan word je vanzelf bescheiden omdat je voortdurend geconfronteerd wordt met het feit dat je bevindingen mede bepaald worden door je vooronderstellingen. Dat ontbreekt nog wel eens als het gaat over de stelligheid waarmee dingen beweerd worden, o.a. in de voedingswetenschap, of beleidsmakers die zich denken te baseren op zogenaamde wetenschappelijke consensus. De discussie zou echter vooral moeten gaan over de voorveronderstellingen (de prior dus), het punt dat Dennis maakt (of ieder geval zoals ik dat interpreteer), dat zou denk ik een heleboel verduidelijken.