Onlangs ontdekten archeologen de oudste kaas ooit, bij een opgraving in Egypte. Die vondst illustreert het belang van gestremde zuivel in de evolutie van de mens, schrijft The Conversation.
Tot de bronstijd, die rond 4.500 jaar geleden begon, maakten volwassen mensendarmen het enzym lactase niet aan, dat nodig is om melksuikers af te breken. Toch zijn er bewijzen dat de mens ruim 6.000 jaar geleden al dieren molk. Dat valt samen met het begin van landbouw in Noordwest-Europa. Waarschijnlijk werd die melk al verwerkt tot kaas. Fermentatie scheidt de witte motor in wrongel en wei; de suikers vloeien weg met de wei.
Een team deskundigen van de universiteiten van York, Cardiff, Sheffield en London maakte zeven van klei, waarmee de prehistorische mens die kaas gemaakt zou kunnen hebben. Ze gingen uit van voedsel- en gereedschapsvondsten die zijn gedaan bij Stonehenge en bewezen dat er kaas mee gemaakt kan worden. Kaas, vinden zij, is daarmee een bewezen vroegere bijdrage aan de beschaving van de mens dan het drinken van rauwe melk.
Conversation - The surprising role cheese played in human evolution
Tot de bronstijd, die rond 4.500 jaar geleden begon, maakten volwassen mensendarmen het enzym lactase niet aan, dat nodig is om melksuikers af te breken. Toch zijn er bewijzen dat de mens ruim 6.000 jaar geleden al dieren molk. Dat valt samen met het begin van landbouw in Noordwest-Europa. Waarschijnlijk werd die melk al verwerkt tot kaas. Fermentatie scheidt de witte motor in wrongel en wei; de suikers vloeien weg met de wei.
Een team deskundigen van de universiteiten van York, Cardiff, Sheffield en London maakte zeven van klei, waarmee de prehistorische mens die kaas gemaakt zou kunnen hebben. Ze gingen uit van voedsel- en gereedschapsvondsten die zijn gedaan bij Stonehenge en bewezen dat er kaas mee gemaakt kan worden. Kaas, vinden zij, is daarmee een bewezen vroegere bijdrage aan de beschaving van de mens dan het drinken van rauwe melk.
Lactose wordt sowieso niet afgebroken in de maag, maar in de dunne darm, zie bij voorbeeld hier. Omdat de mens een zoogdier is, kan een baby heel goed lactose verteren. Als je op latere leeftijd melk blijft drinken, dan blijft het enzym lactase actief, anders niet. Door melk te verwerken tot kaas kun je het langer bewaren (melk is minder houdbaar dan kaas), lijkt mij dus een betere verklaring voor de opkomst van de kaasmakerij...
Dank Carolien #1 , uiteraard had daar darmen moeten staan. Aangepast.
De rest van de theorie komt echt van die archeologen: ze denken dat kaas maken een eerste technisch voordeel was om de evolutie van de ingewanden te ondersteunen.
Beetje onbevredigend, helaas achter een betaalmuur..
Gaan die archeologen ons nu ook nog vertellen dat dat "prehistorische" zoogdier mens geen lactose in haar moedermelk had? Of dat al die prehistorische babies lactose-intolerant waren?
O, sorry: zie nu dat er "volwassen" mensendarmen staat...
Kennelijk is de westerse mens in die relatief korte tijd toch zo geëvolueerd dat wij voor het overgrote deel tot op hoge leeftijd die "onnatuurlijke" koemelk mét lactose wél kunnen verteren.
Interessant waarom dat voor veel Aziaten dan wél een probleem is...
Van Romulus en Remus zijn in elk geval geen lactose-intolerantieverschijnselen beschreven :-)
En natuurlijk uiterst interessant, die "oude" kaasvondst!
#3 Dick B. Er is een theorie die veronderstelt dat hoe dichter je bij de evenaar woont hoe meer vitamine D (Stimuleert de calcium opname) je aanmaakt vanwege het zonlicht. In noordelijke regionen is er minder zon waardoor er minder vitamine D aangemaakt wordt zodat het een voordeel heeft dat je elke calciumbron die voorbij komt kunt benutten. In dit geval lactose tolerantie voor melk.
Carolien Makkink,
Het enzym lactase blijft aanwezig als je melk blijft drinken (van baby af aan neem ik aan). Is de oorzaak van lactose intolerantie dan het ontbreken van het enzym lactase omdat een mens geen melk(producten) gedronken heeft gedurende een bepaalde periode?