‘Levertraan en pap met vellen’ is de weinig uitnodigende titel van een verhaal over stadse bleekneusjes en hun verblijf in de vakantiekolonies aan de Hollandse kust. Tussen 1880 en 1970 gingen zo’n 800.000 kinderen van geringe komaf ’s zomers een aantal weken naar één van de vele kindertehuizen in de duinen, met de bedoeling aan te sterken.

Vreselijke heimwee en een soms sadistische leiding bezorgden velen van hen onvergetelijke herinneringen. Wie zijn pap uitkotste, mocht het weer met een lepel van de vloer eten. Wie in zijn bed plaste, werd ’s ochtends met de vochtige lakens om zijn nek op appèl gezet. Gezond zouden ze worden, van al die frisse lucht en harde tucht. En pap en levertraan. Dat waren nog eens tijden.

Gemaksvoer
Nu de banieren met ‘De scholen zijn weer begonnen’ in de straten hangen, zal menig ouder juist een strenger regime overwegen. De touwtjes, die in de gemakkelijke zomerdagen zijn gevierd, dienen weer aangehaald te worden. Niks twee ijsjes per dag, pizza’s, friet en ander gemaksvoer meer. Het nieuwe schooljaar vraagt om regelmaat en gezond eten. De biodiversiteit in de kinderdarmen verdient aandacht.

Het is niet voor niets dat het Preventieakkoord bij de aanvang van het nieuwe studiejaar gelekt wordt. Daar gaat alvast een flinke waarschuwing van uit. ‘Verder moeten er 800 gezonde schoolkantines komen,’ schrijft het AD bijna achteloos. Schoolbestuurders krabben zich op het hoofd. Waar moet die kantine bij ons dan komen? Wie gaat die tent runnen? Wat gaat de pot schaften? In Nederland is geen cultuur van ontbijten en lunchen op school. En die zal er niet komen ook, valt te vrezen met de overbelasting en onderbezetting van het onderwijzend en niet-onderwijzend personeel.

Hartkloppingen
Stress en schoolwerk horen bij elkaar. Daar valt nog wat te verbeteren, dacht de Zuid-Koreaanse regering, en verbood alle cafeïnehoudende dranken op lagere en middelbare scholen, schrijft The Independent. Energiedrankjes waren al verboden, nu mogen leerlingen en leraren ook geen gewone koffie meer. Er kwamen klachten over duizeligheid, hartkloppingen en slaapproblemen. In Zuid-Korea is sinds de komst van Starbucks in de jaren negentig de koffieconsumptie verdubbeld.

In Antwerpen valt ook nog wat te verbeteren. Veel schoolkinderen krijgen geen lunch mee naar school. De Morgen schreef een schrijnend verhaal over schaamte tussen leerlingen onderling.

Vezels en variatie
Gezond eten doe je thuis. Dat is niet zo moeilijk. De Hollandse pot is certified Schijf van Vijf. Boerenkool is een erkende superfood in de Verenigde Staten, de kale smoothies zijn niet aan te slepen. Aardappelen, groente, vlees, niks mis mee. Behalve dat het een beetje saai en eenzijdig is. Een groeiend probleem is de verschraling van de darmflora door eenzijdig eten. Wie veel kant-en-klaarvoedsel eet, doet daarmee de bacteriën in zijn darmen geen plezier. Die moeten vezels en variatie hebben.

Dat gegeven inspireerde medewerkers van de Harvard Medical School tot het opstellen van een lijst van 10 voedingsmiddelen, die de variatie van de dagelijkse hap moeten vergroten en er extra nutriënten aan toevoegen. Ze noemen ze heel brutaal superfoods, maar ze komen bekend voor:

- Bessen. Veel vezels, antioxidanten en andere micronutriënten. Lekker door de yoghurt.
- Vis. Goede bron van eiwitten, omega 3 vetten en mineralen.
- Bladgroente. Vitamines A en C, calcium, fytonutriënten en vezels.
- Noten. Plantaardige eiwitten, onverzadigd vet. Beter dan chips.
- Olijfolie. Vitamine E, polyfenolen en onverzadigd vet.
- Volle granen. Alle soorten vezels, Vitamine B, mineralen en fytonutriënten.
- Yoghurt. Eiwitten, calcium en probiotica.
- Alle koolsoorten. Vezels, mineralen, vitaminen, fytonutriënten.
- Bonen. Vezels, foliumzuur, plantaardige eiwitten en veel meer.
- Tomaten. Vitamine C en lycopeen.

Daarmee moet de thuiskok toch wel uit de voeten kunnen tot de volgende zomervakantie.

Oerwoud
In de meeste huishoudens wordt rond Kerst nagedacht waar de reis volgende zomer heen moet. Hier een tip van het American Society for Microbiology: op kamp, paleo-style. Ga het oerwoud in en verblijf een tijdje met de kinderen bij de Venezolaanse inboorlingen. Uit een (piepklein) onderzoek bleek dat het dieet van traditioneel levende jager-verzamelaar-tuinders, die geen zeep, Coca-Cola en andere stadse producten kennen, goed is voor de biodiversiteit van het microbioom van de kinderen. Maar niet van de ouders. Je kan ze dus ook alleen het oerwoud in sturen, die bleekneusjes.
Dit artikel afdrukken