Sinds de eerste vaststellingen van de Xylella Fastidiosa, een bacterie die olijfbomen ziek maakt, in Apulië houdt Europa zijn adem in. De bacterie komt oorspronkelijk uit Latijns-Amerika en treft allerlei belangrijke gewassen, zoals de olijfboom, maar ook koffieplanten, amandelbomen en druivenstokken. De EU heeft een streng bewakingsprogramma in het leven geroepen. Zodra de bacterie ergens de kop op steekt (en dat deed hij al in Frankrijk, Spanje en Duitsland), worden er drastische quarantaine-maatregelen getroffen. Zo niet in Apulië. De Italiaanse overheid krijgt het niet voor elkaar de besmetting een halt toe te roepen. Met als gevolg dat het areaal besmette olijfbomen in Apulië tussen 2013 en 2015 groeide van 80 naar 2.800 km2.

Het lukt de Italianen niet de ziekte vóór te blijven. Laboratoriumonderzoek duurt te lang en kost te veel geld - als er al monsters aangeleverd worden -, het rooien van besmette bomen stuit op protest, taskforces staan al weer buitenspel voor ze aangetreden zijn en bufferzones blijken ingehaald te worden door de werkelijkheid.

Een internationaal team van wetenschappers ontdekte een nieuwe manier om de besmetting in een zodanig vroeg stadium in kaart te brengen, dat er mogelijk preventief ingegrepen kan worden. Besmette bomen blijken op satellietbeelden herkenbaar te zijn aan een specifieke 'vingerafdruk'. Zelfs al maanden voordat de bomen op de grond herkenbare tekenen van de ziekte vertonen. Het onderzoek is verschenen in Nature Plants.

Voor hun onderzoek analyseerden de wetenschappers satellietbeelden van 200.000 olijfbomen in Zuid-Italië, gedurende 2 jaar, schrijft de NRC. Ze vergeleken de weerkaatsing van zonlicht op hun beelden met veld- en laboratoriumproeven om zieke bomen te identificeren. Zo ontdekten ze in het weerkaatste lichtspectrum een specifiek met Xylella overeenkomende 'vingerafdruk'. De vingerafdruk was 4 tot 12 maanden voordat de bomen zichtbaar aangetast waren al waarneembaar. De onderzoekers stellen voor alleen de met satellietbeelden geïdentificeerde bomen selectief te rooien. Dat moet de protesten tegen de massale preventieve ruimingen op zijn minst doen bedaren.
Dit artikel afdrukken