Uit pure recalcitrantie is het carnivore diet verzonnen, dat louter vlees voorschrijft. Het is een beetje treiterige hype, die veel stof doet opwaaien op social media en serieuze waarschuwingen aan diëtisten ontlokt: ondervoeding dreigt. Je schijnt wel af te vallen als je een half jaar alleen vlees eet.

De morele kant van bewuste voedselkeuzes heeft altijd zwaar meegewogen in de waardering ervan. Maar het kan snel veranderen. Wie nu strikt biologisch eet, kiest voor dierenwelzijn, een betere bodem en een schoon milieu. Europees gecertificeerd, gecontroleerd door SKAL, helemaal in orde. Of het bijdraagt aan het milieu en de wereldvrede is de vraag, maar de keuze zegt iets over wie je bent. Het is een politiek statement dat betrekkelijk snel sociaal volledig geaccepteerd is geraakt. Het levert amper nog discussie op, anders dan over de vraag of bio ook gezonder is. Supermarkten maken er goede sier mee, het wordt goedkoper. Het is gesunkenes Kulturgut.

Hoewel er weinig twijfel over is dat een (overwegend) vegetarisch eetpatroon het beste voor lijf & leden en de wereld is, wordt de vegetariër die zich uitspreekt nog altijd als een apostel behandeld
Zendingsdrang
Met vegetarisme en zeker met veganisme lijkt het minder te vlotten. Aan het uit overtuiging niets willen eten dat een moeder heeft kleeft van oudsher zendingsdrang en morele superioriteit. Maar er is een schisma zichtbaar. Er zijn twee soorten vegetariërs. Om ze van elkaar te kunnen onderscheiden doe je een eenvoudige proef: je geeft een dinertje. De ene vegetariër zal reageren op de uitnodiging zonder te vermelden dat hij of zij vegetarisch eet. Dan vraag je door: je bent toch vega? Het antwoord is dan: let niet op mij, ik zie wel wat ik eet, ga je gang in de keuken, het wordt vast lekker.

De ander zal zeggen: leuk, gezellig, dank voor de uitnodiging, maar ik eet geen vlees hoor. Die opmerking blijft even in de lucht hangen, heus niet als dreigement. Dan vraag je: eet je wel vis en eieren? Als dan het antwoord is: soms, of: liever niet, dan weet je dat het vegetarisme een onderwerp van gesprek gaat worden aan tafel.

Keihard moreel oordeel
Hoewel er weinig twijfel over is dat een (overwegend) vegetarisch eetpatroon het beste voor lijf & leden en de wereld is, wordt de vegetariër die zich uitspreekt nog altijd als een apostel behandeld. Zal dat ook ooit eens ophouden? Volgens sociaal psycholoog Suzanne Täuber van de Rijksuniversiteit Groningen is er reden om aan te nemen van niet. ‘Wie gezond leeft, stigmatiseert mensen die dat niet doen,’ luidt de kop boven het interview met haar op Kennislink.

Uit mijn onderzoek komt naar voren dat mensen met een gezonde leefstijl bijvoorbeeld denken dat dikke mensen geen discipline hebben of niet intelligent zijn
“Gezond leven is een morele norm geworden,” zegt ze ook nog. Pittige uitspraken. Täuber stelt dat we anders zijn gaan aankijken tegen gezondheid. Als je dik bent omdat je bourgondisch leeft, kanker krijgt omdat je rookt of anderszins met je leefstijl je gezondheid ondermijnt, dan kan je tegenwoordig rekenen op een keihard moreel oordeel.

Täuber ondervroeg bewust levende, gezonde types. “Uit mijn onderzoek komt naar voren dat mensen met een gezonde leefstijl bijvoorbeeld denken dat dikke mensen geen discipline hebben of niet intelligent zijn.” Mensen die gezond leven, zijn minder solidair met mensen die van die norm afwijken en ze stigmatiseren erop los. Intolerantie en uitsluiting van grote groepen liggen op de loer, concludeert Kennislink.

Verzekeringspremies
De vraag die boven dit alles hangt is of ongezonde mensen inderdaad schade toebrengen aan de maatschappij, behalve aan zichzelf. Daaruit vloeit de vraag voort of wij solidair moeten zijn met ongezond levende mensen en niet moeten mopperen over hoge verzekeringspremies.

Täuber is van mening dat slechte gewoontes, die vaker bij laagopgeleiden dan bij hoogopgeleiden te zien zijn, geen bewuste keuze zijn. We moeten daar anders naar leren kijken, om van die stigmatisering af te komen. “Meer begrip hebben voor anderen. Het staat een dik persoon niet op z’n voorhoofd getatoeëerd hoeveel pogingen hij al deed om af te vallen. Of hoe vaak een roker al probeerde te stoppen. (…) De eerste stap is om rokers en dikke mensen niet te beschouwen als ‘slechte’ mensen die hun best niet doen.”

Er zijn gelukkig ook rokers die biologisch eten en dikke vegetariërs. Leve de biodiversiteit.
Dit artikel afdrukken