Inmiddels vijftig jaar oud, het hoofd in de handen, aan de keukentafel in een huurhuis, ver weg van de boerderij waar hij geboren, getogen en later zelf boer is geworden. Hij begint zijn verhaal. Hij groeide op in een gezin met 5 kinderen.
Zijn vader was een bekend gezicht in het dorp, had vele bestuursfuncties en werd geroemd vanwege zijn inzet voor zowel de agrarische sector als het dorp. Moeder was altijd thuis en hield zo goed als mogelijk het varkensbedrijf en het gezin in de benen. Gelukkig was er financieel geen vuiltje aan de lucht. Dat was ook te zien aan de buitenkant van het bedrijf. Het was een plaatje.
Op een dag wilde zijn vader met hem in gesprek, zonder moeder en de andere kinderen er bij.
De bank was geweest. Ze hadden de mooie villa voor de ouders, naast de boerderij, niet mogen bouwen. Het geld dat ze daar in hadden gestoken, had gebruikt moeten worden voor de aflossing van de veel te hoog opgelopen rekening courant. Nu moesten ze kiezen. Of de villa verkopen of het hele bedrijf te koop zetten.
De eer redden
Vader schaamde zich diep tegenover het dorp. Moeder mocht het niet weten. Iedereen wist immers hoe goed ze er financieel bij zaten. Het plaatje van hun succes was tot nu toe ongeschonden. Ze waren één van de eerste met personeel, één van de weinige boeren die in die tijd op vakantie gingen en ze reden standaard in een flinke auto.
De eer van de familie moest gered worden. Op verzoek van vader gingen ze met z’n tweeën in gesprek met de bank. Wat was er nog mogelijk? Als hij het bedrijf overnam van zijn ouders, inclusief de schulden bij de voerleverancier en de schuld op de rekening courant, durfde de bank het aan om het bedrijf met zo’n jonge sterke vent voort te laten bestaan.
De bank kwam opnieuw
Keihard heeft hij gewerkt, ieder dubbeltje omgedraaid, nooit een cent geïnvesteerd in de oude boerderij waar hij met zijn gezin kwam te wonen. Groeien was niet mogelijk. Te groot voor het servet, te klein voor het tafellaken, schraapte hij iedere cent bij elkaar om de toko in de benen te houden en de schuldenlast te verlagen. Tot de dag dat de bank opnieuw weer kwam. Het geduld was op. Hij had tonnen afgelost, maar het bedrijf stond nog steeds onder water. De financiering werd opgezegd.
Woest, verkwanseld
En dan komt het verdriet er uit. Zijn broers en zussen, die onlangs het geld van de villa van de ouders hadden mogen verdelen, zijn woest op hem. Hoe is het mogelijk. Zij hebben 20 jaar geleden hem gegund dat hij het mooie bedrijf van hun ouders kon overnemen. Alle geld van de ouders hebben zij in het bedrijf laten zitten, zodat hij kon boeren. Hij kwam in een gespreid bedje terecht, had onderhand wel miljonair kunnen zijn. Hij heeft de ouderlijke boerderij verkwanseld. Hoe is het mogelijk. Waar is al dat geld van die hardwerkende ouders gebleven?
Vader zou het destijds de andere kinderen wel uitleggen, helaas is dat nooit gebeurd.
Paulien Hogenkamp coacht agrarisch ondernemers. Zij vertelt over wat zij meemaakt onder boeren die zij bijstaat in hun gang naar de 21e eeuw.
Dit artikel afdrukken
Op een dag wilde zijn vader met hem in gesprek, zonder moeder en de andere kinderen er bij.
De bank was geweest. Ze hadden de mooie villa voor de ouders, naast de boerderij, niet mogen bouwen. Het geld dat ze daar in hadden gestoken, had gebruikt moeten worden voor de aflossing van de veel te hoog opgelopen rekening courant. Nu moesten ze kiezen. Of de villa verkopen of het hele bedrijf te koop zetten.
De eer redden
Vader schaamde zich diep tegenover het dorp. Moeder mocht het niet weten. Iedereen wist immers hoe goed ze er financieel bij zaten. Het plaatje van hun succes was tot nu toe ongeschonden. Ze waren één van de eerste met personeel, één van de weinige boeren die in die tijd op vakantie gingen en ze reden standaard in een flinke auto.
De eer van de familie moest gered worden. Op verzoek van vader gingen ze met z’n tweeën in gesprek met de bank. Wat was er nog mogelijk? Als hij het bedrijf overnam van zijn ouders, inclusief de schulden bij de voerleverancier en de schuld op de rekening courant, durfde de bank het aan om het bedrijf met zo’n jonge sterke vent voort te laten bestaan.
Vader zou het destijds de andere kinderen wel uitleggen, helaas is dat nooit gebeurdHet gedateerde bedrijf, dat financieel zwaar onder water stond, kwam inclusief de verhoogde hypotheek, op zijn naam te staan. Ook tekende hij ervoor om zijn ouders financieel te onderhouden. De villa kwam op naam van de ouders. Niet ondertekend, maar vanuit een grote vorm van loyaliteit, kwam niemand ooit te weten dat hij de naam van zijn ouders had gered, door de enorme schuldenlast over te nemen.
De bank kwam opnieuw
Keihard heeft hij gewerkt, ieder dubbeltje omgedraaid, nooit een cent geïnvesteerd in de oude boerderij waar hij met zijn gezin kwam te wonen. Groeien was niet mogelijk. Te groot voor het servet, te klein voor het tafellaken, schraapte hij iedere cent bij elkaar om de toko in de benen te houden en de schuldenlast te verlagen. Tot de dag dat de bank opnieuw weer kwam. Het geduld was op. Hij had tonnen afgelost, maar het bedrijf stond nog steeds onder water. De financiering werd opgezegd.
Woest, verkwanseld
En dan komt het verdriet er uit. Zijn broers en zussen, die onlangs het geld van de villa van de ouders hadden mogen verdelen, zijn woest op hem. Hoe is het mogelijk. Zij hebben 20 jaar geleden hem gegund dat hij het mooie bedrijf van hun ouders kon overnemen. Alle geld van de ouders hebben zij in het bedrijf laten zitten, zodat hij kon boeren. Hij kwam in een gespreid bedje terecht, had onderhand wel miljonair kunnen zijn. Hij heeft de ouderlijke boerderij verkwanseld. Hoe is het mogelijk. Waar is al dat geld van die hardwerkende ouders gebleven?
Vader zou het destijds de andere kinderen wel uitleggen, helaas is dat nooit gebeurd.
Paulien Hogenkamp coacht agrarisch ondernemers. Zij vertelt over wat zij meemaakt onder boeren die zij bijstaat in hun gang naar de 21e eeuw.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Het lijkt mij een nogal onwaarschijnlijk verhaal. Ik kan me niet voorstellen dat de bank het laat gebeuren dat bij een onder water staand bedrijf één van de grootste zekerheden, een woonhuis dat kennelijk geen agrarische woning is, uit de aansprakelijkheid wordt gehaald. Dit terwijl tegelijkertijd de voormalige ondernemer uit de hoofdelijke aansprakelijkheid wordt ontslagen. Als het klopt is het handig gespeeld van de familie.
Overigens zou ik niet weten waarom ouders zich moeten verantwoorden tegenover de kinderen over wat ze met hun geld doen, maar dat is een ander verhaal.
Het lijkt mij een compleet bij elkaar gefantaseerd verhaal. Al had hij het bedrijf destijds overgenomen voor de vrije waarde (wat veel hoger is dan de waarde waarop de bank een hypotheek wil verstrekken) en qua boeren er werkelijk helemaal niets van gebakken, dan is het feitelijk onmogelijk gezien de waardestijging van onroerend goed de laatste decennia dat er nu bij verkoop niets zou overblijven na aflossing van de schulden.
Een bank laat een schuld echt niet oplopen tot ver boven de executiewaarde.
Een boer die een betalingsverplichting richting derden (in dit geval zijn ouders) aangaat krijgt ook nooit het maximale.
Het verhaal beslaat decennia en kan niet alleen met de blik van dit moment bekeken en beoordeeld worden. De situatie in de markt was anders en is nu anders. de maatschappij was anders en is nu anders. Mensen waren anders en zijn nu anders. Ondanks dat het een geconstrueerd verhaal zal blijken te zijn, kun je wel proberen de lijn erin te zien. (Als je dat wilt uiteraard).
Als iets tegenzit en de spiraal naar beneden is ingezet, dan kan het soms ook hard gaan. Ondanks de eigenlijk grote successen eerder. Juist die eerdere successen maken het soms moeilijker om tijdig de knoppen om te zetten. de schijn ophouden is sommigen veel waard. Ik heb het de afgelopen decennia gezien. Daarbij waren jaren van grote verdiensten bij diverse akkerbouwers in de omgeving, zoals 1976 en 1983 juist de aanzet tot de neergang van hun bedrijven en eigenlijk van hen als boerenfamilie(s).
Piet Hermus,
De lijn er in proberen te zien is nu juist het punt, uiteraard zijn er links en rechts (financieel) dramatische situaties (ziekte, echtscheiding, veeziekte, droogte, nat, hagel, slecht contract, gebouwen ingestort, installaties kapot noem maar op).
Maar de lijn is toch niet dat er op een gemiddeld boerenbedrijf thans meer schuld zit dan dat het bedrijf waard zou zijn en dat iedere boer dus binnenkort in de schuldsanering en een huurhuis terecht komt? Meestal is het andersom, de boer krijgt het voor weinig van pappie en mammie en de rest van de kinderen krijgen niets of een heel klein beetje, gezien de waardestijging is daardoor iedere opvolger feitelijk spekkoper (blijkt achteraf).
Dat er boerenbedrijven zijn die de huidige schuldenlast niet kunnen dragen dat zal best, maar dat de totale schuldenlast groter is dan de huidige verkoopwaarde is m.i. niet van toepassing.
Ik meen dat het géén gefingeerde situatie die samengesteld is uit deelverhalen, maar een feitelijke, anoniem gemaakte echte case. Paulien Hogenkamp moet dat zelf maar toelichten.
In reactie op #1, ik houd me al wat langer met de varkenshouderij bezig. Annechien ten Have-Mellema is mijn getuige en mede door haar heb ik veel kunnen meemaken van de afgelopen 15 jaar. Een jaar of 10 geleden werden financieringen gedaan die toen niet als op 'onder water staand' onderpand beoordeeld werden gedaan, maar die het toen - ik zei het destijds al hardop, ooit met de verantwoordelijke van de grootste bank aan tafel - de facto al waren. Vervolgens moesten de bedrijven natuurlijk wel aflossen, dwz eerst aflossen en dan pas weer doorgroeien. Daar let een bank die varkens financiert tegenwoordig nog beter op dan toen.
Ik zou daar rekening mee houden bij de interpretatie van het stuk. Ik zou met nog iets rekening houden: de ruimte die vader voor zichzelf nam. Om zijn succes te bevestigen. Voorts: zie de vorige paragraaf.
Geschiedschrijving vergt context. Paulien, mogelijk kun je bevestigen dat de elementen die ik zojuist aanvulde de richting zijn om de tekst te interpreteren?