Op wat buien eind vorige week en dit weekend na, is het sinds juni droog in Nederland. Gazons vergeelden, bermen liggen er dor bij en het gras stierf af. Gemiddeld is het grasland in Nederland op dit moment 17% minder groen dan normaal. Hoe weten we dat zo precies? Dankzij de satellietbeelden van de Groenmonitor van Wageningen Environmental Research.
Gemiddeld kleurt Nederland 17% minder groen van het gras dan normaal. Regionaal zijn er grote verschillen. Dat is tot op perceelsniveau te zien in de Groenmonitor. Groningen, Friesland en het Groene Hart zijn nog behoorlijk groen. Oost-Overijssel, Gelderland, Zeeland, delen van Brabant en Limburg en in de kuststrook is het gras tot 37% minder groen.
De groenheid van het gras is te bepalen aan de hand van satellietbeelden en een groenindex "die de hoeveelheid groene biomassa kwantificeert," schrijft NatureToday.
Op vier verschillende momenten tijdens het groeiseizoen zijn satellietfoto's genomen. Op grond van de beelden is de gemiddelde groenindex berekend per gemeente. In mei was het Nederlandse gras overal even groen. Eind juni, na 4 weken droogte, ontstonden de eerste verschillen: het noorden is nog even groen, maar in de zuidelijke helft van het land daalt de groenindex met ongeveer 10%. In juli krijgt ook het noorden last van de droogte en nemen de verschillen toe. Duidelijk is dat de zandgebieden in Nederland (Oost-Overijssel, Gelderland, delen van Brabant en Limburg en de kustgebieden) meer last hebben dan de rest. Ook het grasland in Zeeland heeft veel last van de droogte, ondanks de waterbindende eigenschappen van de Zeeuwse klei. De provincie telt zelfs de gemeente met het minst groene gras. In Vlissingen is het gras 37% minder groen dan gebruikelijk voor de tijd van het jaar.
Groenindex van grasland per gemeente, procentuele daling tussen 26 mei en 26 juli 2018.
Bron: Groenmonitor.nl van Wageningen Environmental Research
Het Groene Hart doet zijn naam eer aan: het gras bleef groen. De groei is wel tot stilstand gekomen. In de zandgebieden is het gras inmiddels echt aan het afsterven; het wordt bruin. Valt daar nog wat aan te doen? Jazeker, zegt Bert Philipsen, expert Diervoeding van Wageningen Livestock Research. "Laat het gras met rust. Het kan goed herstellen als het niet kapot wordt gemaakt."
Volgens Philipsen beperken planten bij droogte hun verdamping en gaan ze in rust. "Als de groeipunt blijft leven, zal het gras terug groeien. Dan begint het weer te groeien zodra er vocht bij komt. Als gras redelijk verdroogd is, breekt het al door erop te lopen. Dan is het gedaan met het herstel."
Op zandgrond heeft gras het het moeilijkst. Niet alleen ligt daar het grondwaterpeil dieper, ook loopt het gras het risico op verbranding door het zonlicht dat op het zand reflecteert. "Als gras op zandgronden sterft, kost het bovendien erg veel energie om het weer terug te halen. Daarmee belasten we het milieu extra," zegt Philipsen, die denkt aan de koeien die gras moeten kunnen eten om Nederlandse weidemelk te kunnen geven.
Dit artikel afdrukken
De groenheid van het gras is te bepalen aan de hand van satellietbeelden en een groenindex "die de hoeveelheid groene biomassa kwantificeert," schrijft NatureToday.
Op vier verschillende momenten tijdens het groeiseizoen zijn satellietfoto's genomen. Op grond van de beelden is de gemiddelde groenindex berekend per gemeente. In mei was het Nederlandse gras overal even groen. Eind juni, na 4 weken droogte, ontstonden de eerste verschillen: het noorden is nog even groen, maar in de zuidelijke helft van het land daalt de groenindex met ongeveer 10%. In juli krijgt ook het noorden last van de droogte en nemen de verschillen toe. Duidelijk is dat de zandgebieden in Nederland (Oost-Overijssel, Gelderland, delen van Brabant en Limburg en de kustgebieden) meer last hebben dan de rest. Ook het grasland in Zeeland heeft veel last van de droogte, ondanks de waterbindende eigenschappen van de Zeeuwse klei. De provincie telt zelfs de gemeente met het minst groene gras. In Vlissingen is het gras 37% minder groen dan gebruikelijk voor de tijd van het jaar.
Groenindex van grasland per gemeente, procentuele daling tussen 26 mei en 26 juli 2018.
Bron: Groenmonitor.nl van Wageningen Environmental Research
Het Groene Hart doet zijn naam eer aan: het gras bleef groen. De groei is wel tot stilstand gekomen. In de zandgebieden is het gras inmiddels echt aan het afsterven; het wordt bruin. Valt daar nog wat aan te doen? Jazeker, zegt Bert Philipsen, expert Diervoeding van Wageningen Livestock Research. "Laat het gras met rust. Het kan goed herstellen als het niet kapot wordt gemaakt."
Volgens Philipsen beperken planten bij droogte hun verdamping en gaan ze in rust. "Als de groeipunt blijft leven, zal het gras terug groeien. Dan begint het weer te groeien zodra er vocht bij komt. Als gras redelijk verdroogd is, breekt het al door erop te lopen. Dan is het gedaan met het herstel."
Op zandgrond heeft gras het het moeilijkst. Niet alleen ligt daar het grondwaterpeil dieper, ook loopt het gras het risico op verbranding door het zonlicht dat op het zand reflecteert. "Als gras op zandgronden sterft, kost het bovendien erg veel energie om het weer terug te halen. Daarmee belasten we het milieu extra," zegt Philipsen, die denkt aan de koeien die gras moeten kunnen eten om Nederlandse weidemelk te kunnen geven.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
17% minder groen dan normaal, valt nog reuze mee; is nog niet de mediterranée.
Het gaat niet om het gemiddelde, maar om de uitersten. Maw de 37% zegt meer dan de 17%.
Frank #1, zouden onze gewassen en grassen erg lijken op die in de Méditerannée?
Ik ken daar maar weinig koeien, behalve op hoogte in het achterland.
Jos Verstraten, bestaat er gevaar voor afwaardering van melk die nu geen weidegang-melk meer kan zijn?
Op dit moment heeft stichting weidegang aangegeven nog niet aan de weidenormstandaard te willen sleutelen.
In de situatie dat het grasland verdort is, is het weiden van koeien niet meer dan het bieden van uitloop waarbij verdort gras gevoelig is voor beschadiging ( net als bevroren gras of te natte grond) en het herstel van de grasmat bij weersomslag bemoeilijkt word. Om het gras te beschermen zou je de koe niet meer moeten laten weiden. Daarnaast betekent buiten lopen ook 6 uur niks te vreten hebben. Dat is voor een herkauwer een straf. De boer heeft 3 keuzes: afzien van premie, gokken op een mooi lang najaar en de schade inhalen, of de koeien gewoon dagelijks de weide insturen. Met natte periodes zoals in 2016 in het zuiden geldt hetzelfde probleem. Gelukkig geeft de weidegangnorm doordat die uitgaat van 120 dagen weidegang als ondergrens ook flexibiliteit maar dan moet je wel vroeg genoeg in het jaar starten met weiden.
Resumé: ja, voor individuele boeren staat er een afwaardering op de loer.