Dat zijn effecten van de droge en warme zomer van 2018. Het houdt de media bezig: is dit nou wat klimaatverandering in de praktijk betekent?
Zowel de Volkskrant als de NRC blikten afgelopen weekend terug op de lange hete zomer van 1976. Toen voorspelden meteorologen dat de kans op een even uitzonderlijk droge zomer 0,3% was. Ofwel, eens in de 300 jaar. 42 jaar later lijkt het alweer zo ver te zijn. De auteurs voegen tussen haakjes één clausule toe aan hun voorspelling: "tenzij het klimaat verandert."
Opvallend nieuws van afgelopen weekend was de reddingsactie voor de beschermde beekvissen in de Veluwse beken. Waterschap Vallei en Veluwe is samen met deskundigen begonnen met het wegvangen van de elrits, de beekprik en de rivierdonderpad uit de droogvallende beken. De vissen worden overgebracht naar de Grift, waar nog wel genoeg water in staat. Vanuit de Grift kunnen de vissen weer terugzwemmen naar hun natuurlijke habitat, als daar weer water stroomt, heeft natuurbeschermingsorganisatie RAVON, die alarm sloeg, laten weten.
Een tweede reddingsactie is nodig voor de kleine heivlinder, die nog maar één vindplaats heeft in Nederland. Deze vlinder dreigt uit te sterven omdat door de droogte de heide niet bloeit en dat betekent dat vlinders wegtrekken naar tuinen (waar wel bloeiende planten zijn) maar zich niet zullen voortplanten. De Vlinderstichting en Staatsbosbeheer gaan proberen met bloeiende planten de kleine vlinder in zijn leefgebied te houden, schrijft NatureToday.
Strooiwagens
Ook het asfalt blijkt redding nodig te hebben. In Geldermalsen gingen net als in de winter strooiwagens de weg op. Het nieuws haalde ook de internationale pers: "Door de hitte werd de bovenlaag van een aantal wegen vloeibaar, waardoor het asfalt aan de banden van auto’s blijft plakken. Daardoor kan schade aan het wegdek en de wagens ontstaan. Het strooizout zorgt ervoor dat de toplaag beter aan de weg blijft plakken," schrijft bijvoorbeeld De Standaard.
Poolcirkelbranden
In Noord-Scandinavië zijn door de droogte en ongebruikelijk hoge temperaturen tientallen bosbranden ontstaan. Opvallend aan dit nieuws: hoewel Zweden voor 70% met bossen bedekt is, heeft het land zelf geen blusvliegtuigen omdat bosbranden op die lengtegraad ongebruikelijk zijn. Na een noodoproep van de Zweedse regering hebben Frankrijk en Italië blusvliegtuigen gestuurd. De Europese Unie coördineert de hulpoperatie, waar inmiddels ook Litouwen, Polen, Noorwegen, Finland, Duitsland en Denemarken aan meewerken.
Blusvliegtuig, Sardinië, Gianni Careddu
Boeren en termijncontracten
Boeren hoor je nog niet piepen, constateert het FD. "Boeren zijn wel gewend om om te gaan met periodes van droogte," klinkt het. "Lokale prijsstijgingen kunnen tegenvallende opbrengsten grotendeels compenseren." Met andere woorden: bij een mindere opbrengst, stijgt meer dan navenant zodat ze uiteindelijk niet alleen per ton, maar ook in totaal meer kunnen verdienen in een schaarse markt. Dat mechanisme leidt ertoe dat je de meeste boeren (nog) niet hoort klagen. Al zijn de eerste geluiden om 'schadevergoeding' inmiddels ook gesignaleerd: coöperatieve weerschadeverzekeraar Vereinigte Hagel kreeg al tientallen claims binnen, aldus het FD; de verzekeraar verwacht dat het er honderden kunnen worden. Het probleem in een markt met stijgende prijzen? "Veel landbouwbedrijven werken met termijncontracten", zegt de Vereinigte, "de oogst van 2018 is dus al verkocht tegen een vaste prijs." Alles wat de boer niet kan leveren, is directe schade. Hoe hoog die gaat uitpakken, is nog niet duidelijk.
Wel duidelijk is de schade van een heel andere categorie: "We horen wel dat er meer wordt gestolen. Diesel uit generatoren, maar ook pompen en sproeisystemen," aldus een LTO-woordvoerder. Gisteravond reed een tractor met tankwagen over de Utrechtse Catharijnesingel. De boer of loonwerker had ergens een tank water afgeleverd. Hoewel de oevers van de singels opvallend dor zijn, lagen de bootjes met watertoeristen er rustig bij.
Dit artikel afdrukken
Opvallend nieuws van afgelopen weekend was de reddingsactie voor de beschermde beekvissen in de Veluwse beken. Waterschap Vallei en Veluwe is samen met deskundigen begonnen met het wegvangen van de elrits, de beekprik en de rivierdonderpad uit de droogvallende beken. De vissen worden overgebracht naar de Grift, waar nog wel genoeg water in staat. Vanuit de Grift kunnen de vissen weer terugzwemmen naar hun natuurlijke habitat, als daar weer water stroomt, heeft natuurbeschermingsorganisatie RAVON, die alarm sloeg, laten weten.
Een tweede reddingsactie is nodig voor de kleine heivlinder, die nog maar één vindplaats heeft in Nederland. Deze vlinder dreigt uit te sterven omdat door de droogte de heide niet bloeit en dat betekent dat vlinders wegtrekken naar tuinen (waar wel bloeiende planten zijn) maar zich niet zullen voortplanten. De Vlinderstichting en Staatsbosbeheer gaan proberen met bloeiende planten de kleine vlinder in zijn leefgebied te houden, schrijft NatureToday.
Strooiwagens
Ook het asfalt blijkt redding nodig te hebben. In Geldermalsen gingen net als in de winter strooiwagens de weg op. Het nieuws haalde ook de internationale pers: "Door de hitte werd de bovenlaag van een aantal wegen vloeibaar, waardoor het asfalt aan de banden van auto’s blijft plakken. Daardoor kan schade aan het wegdek en de wagens ontstaan. Het strooizout zorgt ervoor dat de toplaag beter aan de weg blijft plakken," schrijft bijvoorbeeld De Standaard.
Poolcirkelbranden
In Noord-Scandinavië zijn door de droogte en ongebruikelijk hoge temperaturen tientallen bosbranden ontstaan. Opvallend aan dit nieuws: hoewel Zweden voor 70% met bossen bedekt is, heeft het land zelf geen blusvliegtuigen omdat bosbranden op die lengtegraad ongebruikelijk zijn. Na een noodoproep van de Zweedse regering hebben Frankrijk en Italië blusvliegtuigen gestuurd. De Europese Unie coördineert de hulpoperatie, waar inmiddels ook Litouwen, Polen, Noorwegen, Finland, Duitsland en Denemarken aan meewerken.
Blusvliegtuig, Sardinië, Gianni Careddu
Boeren en termijncontracten
Boeren hoor je nog niet piepen, constateert het FD. "Boeren zijn wel gewend om om te gaan met periodes van droogte," klinkt het. "Lokale prijsstijgingen kunnen tegenvallende opbrengsten grotendeels compenseren." Met andere woorden: bij een mindere opbrengst, stijgt meer dan navenant zodat ze uiteindelijk niet alleen per ton, maar ook in totaal meer kunnen verdienen in een schaarse markt. Dat mechanisme leidt ertoe dat je de meeste boeren (nog) niet hoort klagen. Al zijn de eerste geluiden om 'schadevergoeding' inmiddels ook gesignaleerd: coöperatieve weerschadeverzekeraar Vereinigte Hagel kreeg al tientallen claims binnen, aldus het FD; de verzekeraar verwacht dat het er honderden kunnen worden. Het probleem in een markt met stijgende prijzen? "Veel landbouwbedrijven werken met termijncontracten", zegt de Vereinigte, "de oogst van 2018 is dus al verkocht tegen een vaste prijs." Alles wat de boer niet kan leveren, is directe schade. Hoe hoog die gaat uitpakken, is nog niet duidelijk.
Wel duidelijk is de schade van een heel andere categorie: "We horen wel dat er meer wordt gestolen. Diesel uit generatoren, maar ook pompen en sproeisystemen," aldus een LTO-woordvoerder. Gisteravond reed een tractor met tankwagen over de Utrechtse Catharijnesingel. De boer of loonwerker had ergens een tank water afgeleverd. Hoewel de oevers van de singels opvallend dor zijn, lagen de bootjes met watertoeristen er rustig bij.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
“Wat we normaal in een maand verkopen, gaat nu weg in een week,” zegt Joost Houben, ‘hoofd ijs’ van Unilever. In de ijsfabriek in Hellendoorn gaat er 4,5 miljoen liter ijs per week doorheen en zelfs dat blijkt tijdens de hittegolf niet genoeg meldt de NOS. Vooral fruitige ijsjes doen het goed in de warme dagen. Ook de ijssalons zijn blij met de inhaalslag: “Als dit zo doorgaat , word ik miljonair! Ik zit al 22 jaar in dit vak, maar dit heb ik nog niet vaak meegemaakt,” klinkt het bij ijssalon Luciano in Wassenaar, waar ook de koning en de prinsessen regelmatig een ijsje blijken te scoren.
Ook in Engeland één van de heetste zomers. De wereldkaartjes laten goed zien, hoe het hetere weer wereldwijd toeneemt in de loop der jaren.
Volgens mij is een van de eerste zaken die je leert bij kansberekening dat de kans dat iets heel klein is, niets zegt over wanneer zich in het echt iets voordoet. Dus als de kans maar eens in de 300 jaar is, kan het toch gewoon zijn dat het volgende jaar het al gebeurt, of na 42 jaar of pas na 299 jaar. Ik zal de laatste zijn om te roepen dat klimaatverandering onzin is, maar verbaasd doen over dat het al na 42 jaar zich voordoet is dat wél.
Klimaatverandering is een serieus onderwerp en een realiteit. Het aan elkaar rijgen van extremen draagt daar weinig aan bij. In België werden in maart dit jaar kouderecords gebroken; ik heb voor het planten van de eerste sla voor het eerst in mijn carrière ijsschotsen boven geploegd (5 maart 2018). Op Antarctica is een mondiaal kouderecord gevestigd. Er zijn jaarlijks eindeloos veel records te breken: 365 maal warm of koud, hoogste nacht, laagste dagtemperatuur, koudste/warmste decade, etc. Overigens worden ook koude extremen door specialisten/speculanten moeiteloos verklaard door klimaatverandering.
Op Climate Concern kun je dagelijks de gemiddelde wereldtemperatuur volgen met de afwijkingen per regio. En dat is zinniger en verontrustender dan de toevallige dagkoersen in De Bilt, Vostok Station of Tamanrasset.
Holthaus geeft een 'rondje wereld', en Van Oldenburg (KNMI) stelt: “Als je kijkt naar de warmste dag van het jaar, is die op de meeste plaatsen twee à drie keer zo snel opgewarmd als het gemiddelde." Bij een hittegolf gaan de maxima door jakkeren.