4 min
Ruim twintig Masters studenten van de Radboud Universiteit (Nijmegen), afkomstig uit de hele wereld, dachten de afgelopen twee maanden na over heel uiteenlopende aspecten van voedsel in het kader van de Honours Academy. Hoe zorg je dat je er voldoende van blijft maken, dat iedereen er voldoende van kan krijgen, dat het gezond is, dat we dieren zo goed mogelijk behandelen en dat het milieu zo weinig mogelijk aangetast wordt? Je zou het voedselbeleid kunnen noemen.
We publiceren deze weken hun gedachten over verschillende onderwerpen rond voedsel. Het is uitdagend die te vergelijken met de gedachtenvorming over voedselbeleid zoals die thans in de Nederlandse Tweede Kamer plaatsvindt. Denken deze jonge mensen anders, verder of juist minder ver dan de beroepsbeleidsmakers van Nederland?
Vandaag pleit Lodewijk Klosse, masterstudent Marketing (Business Administration), voor een Ministerie van Voeding. Hij vindt het niet langer van deze tijd om de productie van grondstoffen, hun verwerking tot levensmiddelen en de distributie daarvan aan consumenten als losse processen te zien. Daarom moet de effecten van het gehele proces worden bewaakt en van beleid en handhaving worden voorzien.
Ons voedselsysteem zit in een impasse. Dat is mijn conclusie na vier discussiedagen met generatiegenoten. We zijn het er allemaal over eens dat er dingen moeten veranderen, maar er wordt naar elkaar gekeken om met een oplossing te komen. Wetenschappers en boeren kijken naar de politiek, de politiek kijkt naar de wetenschap en ondertussen doen grote bedrijven alsof hun neus bloedt en nemen nauwelijks hun verantwoordelijkheid. Tenzij het hun winst en imago ten goede komt natuurlijk, dan staan ze vooraan.
Een groot deel van de macht ligt bij ons, de consument. Als de consument alleen nog maar gezonde en duurzame producten wil, moeten bedrijven daar wel in mee om hun hoofd boven water te houden. Maar is de consument wel in staat om deze macht op te eisen? Ik betwijfel het. De consument heeft het immers al moeilijk genoeg met twee stuks fruit per dag eten, kiezen tussen 1 of 2 Beter Leven-sterren, of proberen een week helemaal geen vlees te eten. Volgens professor Van Boekel van de Wageningen Universiteit is de mens genetisch geprogrammeerd om met schaarste om te gaan. Zodra er sprake is van overschot, gaat het fout. En dat blijkt. Maar laten we eerlijk zijn, het wordt de consument ook niet bepaald makkelijk gemaakt om de juiste keuzes te maken. Zo vinden veel mensen in mijn omgeving gezonde producten te duur. Is dat wel zo, of zijn ongezonde producten juist veel te goedkoop? Elke keer als ik mensen in de supermarkt twee six-packs colaflessen zie afrekenen, vraag ik me af of die mensen dat nog steeds zouden doen als er nooit voor geadverteerd zou worden en zo’n six-pack € 50,- zou kosten. Ik denk het niet.
In veel opzichten doet de huidige voedselsituatie me daarom denken aan het rookprobleem. Een aantal jaar geleden was roken nog de norm. Het was niet gek dat je rookte en er werd overal gerookt. Er werd veelvuldig voor geadverteerd en sigaretten waren overal verkrijgbaar. Toen de eerste onderzoeken over de schadelijkheid van roken en meeroken naar buiten kwamen, staken veel mensen nog hun kop in het zand en hield de tabaksindustrie zich van de domme. Sterker nog, die koos de aanval. Pas toen de overheid zich er intensief mee ging bemoeien, werd de ommekeer ingezet. Er mocht niet meer voor sigaretten worden geadverteerd, sigaretten werden duurder gemaakt, rokers werden geconfronteerd met de schadelijke gevolgen middels schokkende plaatjes op hun sigarettenpakjes en er mocht niet meer gerookt worden in openbare ruimten. De sociale druk volgde, met als gevolg dat roken nu de uitzondering is en niet meer de regel.
Ministerie van Voedsel
Om eenzelfde ommekeer te forceren in ons voedselsysteem, is het denk ik hoog tijd dat de Nederlandse overheid actief voedselbeleid gaat voeren middels een Ministerie van Voeding. Al jaren probeert de overheid ons te helpen met het maken van goede voedselkeuzes door informatie te verstrekken via het Voedingscentrum. Maar informeren alleen blijkt niet genoeg om het gedrag van de consument écht te veranderen. Bij de laatste kabinetsformatie is daarnaast voedselkwaliteit toegevoegd aan het Ministerie van Landbouw. Een prima gebaar, maar de voedselkwaliteit is al heel goed in ons land, mits we dat puur beschouwen als de mate waarin het voldoet aan de verwachtingen van de consument. Hiermee wordt de ommekeer voorlopig nog niet ingezet, terwijl dat wel nodig is.
Het Ministerie van Voeding zou kunnen worden samengevoegd met gezondheid of met landbouw, daar is beide wat voor te zeggen. Voeding is immers de drijvende kracht achter de gezondheid van mensen, maar draagt ook voor een groot deel bij aan onze totale landbouwexport. In het ene geval zou de nadruk meer komen te liggen op gezonde voeding voor de mens, in het andere geval op voedzame en duurzame voedselproductie. In mijn ogen zou het voedselbeleid van de overheid gericht moeten zijn op:
- Het actief helpen van de consument bij het maken van gezonde en duurzame voedselkeuzes.
- Het stimuleren en reguleren van duurzame en transparante voedselproductie.
- Het zorgen voor eerlijke beloningen voor de hele voedselketen.
- Het verder tegengaan van voedselverspilling.
We willen allemaal dat ons voedsel wordt geproduceerd op een manier die het beste is voor mens, milieu en dier, voedzaam en gezond is voor de mens en zo goed mogelijk verdeeld, zodat niemand iets tekort komt. Daar zijn we echter ver vandaan en er moet snel iets veranderen. Net als het rookprobleem vraagt ons voedselprobleem om een directe, proactieve aanpak van de overheid. Het duurder, onaantrekkelijker en minder zichtbaar maken van ongezonde en/of niet-duurzame producten zoals frisdranken, lijkt mij een prima eerste stap. Sterker nog, wat mij betreft halen we producten die zowel ongezond als niet-duurzaam zijn meteen van de markt. Als we die dan maar niet weggooien, want hashtag #nowaste.
Kunnen we geen brandstof maken van al die cola?
Dit artikel afdrukken
Maar is de consument wel in staat om deze macht op te eisen?Keuzes voor de Consument
Een groot deel van de macht ligt bij ons, de consument. Als de consument alleen nog maar gezonde en duurzame producten wil, moeten bedrijven daar wel in mee om hun hoofd boven water te houden. Maar is de consument wel in staat om deze macht op te eisen? Ik betwijfel het. De consument heeft het immers al moeilijk genoeg met twee stuks fruit per dag eten, kiezen tussen 1 of 2 Beter Leven-sterren, of proberen een week helemaal geen vlees te eten. Volgens professor Van Boekel van de Wageningen Universiteit is de mens genetisch geprogrammeerd om met schaarste om te gaan. Zodra er sprake is van overschot, gaat het fout. En dat blijkt. Maar laten we eerlijk zijn, het wordt de consument ook niet bepaald makkelijk gemaakt om de juiste keuzes te maken. Zo vinden veel mensen in mijn omgeving gezonde producten te duur. Is dat wel zo, of zijn ongezonde producten juist veel te goedkoop? Elke keer als ik mensen in de supermarkt twee six-packs colaflessen zie afrekenen, vraag ik me af of die mensen dat nog steeds zouden doen als er nooit voor geadverteerd zou worden en zo’n six-pack € 50,- zou kosten. Ik denk het niet.
In veel opzichten doet de huidige voedselsituatie me daarom denken aan het rookprobleem.Rokenbeleid, een sterk voorbeeld.
In veel opzichten doet de huidige voedselsituatie me daarom denken aan het rookprobleem. Een aantal jaar geleden was roken nog de norm. Het was niet gek dat je rookte en er werd overal gerookt. Er werd veelvuldig voor geadverteerd en sigaretten waren overal verkrijgbaar. Toen de eerste onderzoeken over de schadelijkheid van roken en meeroken naar buiten kwamen, staken veel mensen nog hun kop in het zand en hield de tabaksindustrie zich van de domme. Sterker nog, die koos de aanval. Pas toen de overheid zich er intensief mee ging bemoeien, werd de ommekeer ingezet. Er mocht niet meer voor sigaretten worden geadverteerd, sigaretten werden duurder gemaakt, rokers werden geconfronteerd met de schadelijke gevolgen middels schokkende plaatjes op hun sigarettenpakjes en er mocht niet meer gerookt worden in openbare ruimten. De sociale druk volgde, met als gevolg dat roken nu de uitzondering is en niet meer de regel.
Ministerie van Voedsel
Om eenzelfde ommekeer te forceren in ons voedselsysteem, is het denk ik hoog tijd dat de Nederlandse overheid actief voedselbeleid gaat voeren middels een Ministerie van Voeding. Al jaren probeert de overheid ons te helpen met het maken van goede voedselkeuzes door informatie te verstrekken via het Voedingscentrum. Maar informeren alleen blijkt niet genoeg om het gedrag van de consument écht te veranderen. Bij de laatste kabinetsformatie is daarnaast voedselkwaliteit toegevoegd aan het Ministerie van Landbouw. Een prima gebaar, maar de voedselkwaliteit is al heel goed in ons land, mits we dat puur beschouwen als de mate waarin het voldoet aan de verwachtingen van de consument. Hiermee wordt de ommekeer voorlopig nog niet ingezet, terwijl dat wel nodig is.
Het Ministerie van Voeding zou kunnen worden samengevoegd met gezondheid of met landbouw, daar is beide wat voor te zeggen. Voeding is immers de drijvende kracht achter de gezondheid van mensen, maar draagt ook voor een groot deel bij aan onze totale landbouwexport. In het ene geval zou de nadruk meer komen te liggen op gezonde voeding voor de mens, in het andere geval op voedzame en duurzame voedselproductie. In mijn ogen zou het voedselbeleid van de overheid gericht moeten zijn op:
- Het actief helpen van de consument bij het maken van gezonde en duurzame voedselkeuzes.
- Het stimuleren en reguleren van duurzame en transparante voedselproductie.
- Het zorgen voor eerlijke beloningen voor de hele voedselketen.
- Het verder tegengaan van voedselverspilling.
We willen allemaal dat ons voedsel wordt geproduceerd op een manier die het beste is voor mens, milieu en dier, voedzaam en gezond is voor de mens en zo goed mogelijk verdeeld, zodat niemand iets tekort komt. Daar zijn we echter ver vandaan en er moet snel iets veranderen. Net als het rookprobleem vraagt ons voedselprobleem om een directe, proactieve aanpak van de overheid. Het duurder, onaantrekkelijker en minder zichtbaar maken van ongezonde en/of niet-duurzame producten zoals frisdranken, lijkt mij een prima eerste stap. Sterker nog, wat mij betreft halen we producten die zowel ongezond als niet-duurzaam zijn meteen van de markt. Als we die dan maar niet weggooien, want hashtag #nowaste.
Kunnen we geen brandstof maken van al die cola?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Sytske dat is me inmiddels duidelijk. Jij kijkt als geïnteresseerde consument en ik als ondernemer.
Ik denk hoe communiceren via welke mogelijkheden maar gelijk wat communiceren vanuit welke kennis. Geef een voorbeeld "Voldoende groenten en fruit per dag is gezond". Maar in de evolutionaire context gezien hebben groenten en fruit nutriëntentueel, Micro als macro nutriënten, te weinig voeding. Zie je hoe de consument onvolledig, ofwel gedeeltelijk op het verkeerde been gezet wordt. Terwijl de mogelijkheden voor handen zijn maar niet passen bij de huidige redenering trend. Onbekendheid, onkunde, andere belangen, business ook van de kennisinstellingen? Wij zien die instellingen in de loop der jaren steeds een beetje opschuiven maar ze lopen jaren achter bij de praktijk kennis. Gezichtsverlies?
#9 Arnold,
Jij hebt het duidelijk al over hetgeen de consument dan te horen gaat krijgen.
Ik heb het hier enkel en alleen over de manier waarop er dan straks gecommuniceerd zou gaan worden richting de consument.
Sytske wat ik bedoel dat de consument zich bewust moet worden van zijn voedselkwaliteit en dat is meer als suiker en zout mag je ook vet bij zetten. Gangbaar biologisch circulair streek enz. zeggen helemaal niets over de inhoudelijke kwaliteit, maar worden consumenten alleen mee vermoeid.
Ik wil niet zeggen dat de genoemde onderwerpen niets voorstellen, zeker niet maar het lijd af van belangrijke zaken.
Als één voorbeeld, en er zijn velen, las vandaag in ons dagblad "Een half miljoen Nederlanders heeft te maken met één of meer voedselallergieën. Het fijt dat je een voedsel allergie hebt komt in de meeste gevallen doordat enkele organen bepaalde stoffen niet kunnen handelen. Moeten we ons de vraag stellen komt dat door die stofjes of zijn onze organen in het ongerede. En vervolgens hoe komt dat. Nou Sytske laat ik je vertellen dat de incompleetheid van ons voedsel daar debet aan is. De betreffende organen krijgen de verkeerde instructie omdat de voedingstoffen die zij nodig hebben om goed te kunnen functioneren ontberen. Zie het als een fabriek die onvoldoende grondstoffen heeft. Dat bedoel ik.
#7 Arnold,
Ik heb geen flauw idee wat je nu eigenlijk bedoelt te zeggen.
Waar het mij om gaat is dat het Voedingscentrum nu wordt gebruikt als de spreekbuis van de overheid, maar duidelijk niet overkomt bij de mensen. Dit niet overkomen heeft, wat mij betreft, dan meerdere oorzaken.
Ik gaf die 'Kies Ik Gezond?'-app als voorbeeld, omdat die hier op Foodlog uitgebreid besproken is en door de redactie van Foodlog is uitgetest.
In hoeverre een Ministerie van Voeding een goed idee laat ik graag aan anderen over.
Maar als dat Ministerie dan de spreekbuis gaat zijn richting consumenten zullen ze in ieder geval goed moeten nadenken over hoe ze dat gaan doen, want zoals het nu gaat met het Voedingscentrum gaat het in ieder geval niet goed.
Sytske zijn we het eens, maar geeft deze actie geen vertekend beeld bij de consument en verhuld waar het werkelijk ook mis gaat?
Is bewustwording bij de consument, door de overheid gefaciliteerd, niet een beter instrument?