"De reden dat de sector nog steeds op zoveel politieke steun kan rekenen lijkt in zijn vermeende economische betekenis te liggen, maar deze wordt in onze ogen schromelijk overschat. In Nederland levert de veehouderij bijvoorbeeld minder dan een half procent van het nationaal inkomen, terwijl zij maar liefst voor 10 procent bijdraagt aan broeikasgasemissies. Wanneer de kosten van milieu- en klimaatschade worden verdisconteerd, is het rendement van de veehouderij zelfs negatief. TNO berekende dat de toegevoegde waarde van de varkenshouderij 2,7 miljard euro is, terwijl de maatschappelijke kosten door belasting van natuur en milieu 4 miljard bedragen." Dat schrijven vandaag 3 hoogleraren (Henk Moll, Paul Struik en Roos Vonk) in de Volkskrant. Nog eens 25 hoogleraren onderschreven de opinie.
In commentaar #1 is een redactioneel commentaar op deze hooglerarenbrief te vinden.
de Volkskrant - Veehouderij is zo goed als failliet
In commentaar #1 is een redactioneel commentaar op deze hooglerarenbrief te vinden.
Jaap Graveland,
Volgens mij maak je een denkfout of in ieder geval een niet volhoudbare aanname m.b.t. de vergelijking met het deltaplan.
Het deltaplan is voor alle nederlanders van belang en daarom een overheidstaak. Je vergelijking met de melkveehouders gaat mank omdat goede milieukwaliteit (in de meest ruimste zin van het woord) ook een overheidstaak is, maar het in stand houden van (het inkomen van) alle melkveehouders (of alle veehouderijen, of het aantal dieren) is niet per definitie een overheidstaak.
Je uitgangspunt volgen geeft feitelijk aan dat er geen strengere milieubeleid kan komen zonder inkomenscompensatie.
Overigens helpt meer geld voor de producten maar zeer kort, structureel meer inkomsten geven op zeer korte termijn een verhogend effect van bijv. grond- en pachtprijzen met een hogere kostprijs als gevolg. Zinloos en zelfs contraproductief.
Een deel van de veehouders gaat voor een meer natuurvriendelijke productie en krijgt een betere prijs voor de producten uit de markt, een ander deel zal toch via wet en regelgeving in het gareel gehouden moeten worden en aan minimale eisen moeten voldoen. Stimuleren via beheerpakketten is natuurlijk een goede zaak.
Overigens niet teveel medelijden hebben, de besteedbare inkomens lijken dan niet zo hoog maar met 100-120 koeien worden wel hypotheken (op waardevaste bezittingen) van 1,5 tot 2 miljoen Euro weggepoetst. Moet je als hardwerkende arbeider, rechter, minister, postbode, ZZP-er eens proberen.
Jaap,
Die Deltaplan vergelijking gaat niet op natuurlijk. Er was toen geen sector die gereorganiseerd moest worden en de schuldige was de ligging van ons land. En dat ging iedereen aan.
Waar we nu mee te maken hebben is een uit de hand gelopen sector met een productie die 5x de binnenlandse behoefte is. Veel van ons hebben dat niet in de gaten gehad. We hoorden alleen de juich verhalen over de grootste exporteur en de beste universiteit van de wereld. Langzaam komt ook de andere kant van de medaille boven water. Degene die daarbij stonden en er naar keken treffen best blaam.
Daarom wil ik je uit de droom helpen: er is geen gemeenschappelijke wil noch zijn er gemeenschappelijke fondsen om de sector uit de prut te halen. De sector zal dat echt zelf moeten doen. Dat wordt lastig, want we hebben te maken met een sector die zegt: "Fuck burger, fuck overheid, fuck Europa, fuck consument".
Je hoeft alleen maar even naar de ammoniak discussie te kijken of naar de 0.00001% foutmarge en je weet hoe de hazen lopen.
Ik zal je voorspellen, ik heb daar kijk op, wat de reactie gaat worden van burger, overheid, Europa, consument: "Fuck sector". De rooskleurige tijden voor de sector zijn voorbij. Het krediet is op. Voor degene die niet exact aan de wensen van burger, overheid, Europa en consument gaan voldoen is het 'game over'. Er blijft genoeg te eten, dat argument werkt niet meer.
#43, Jaap. Jij zegt dat er een soort deltaplan nodig is? Destijds was de urgentie daarvan duidelijk, maar is dat in de landbouw nu ook zo? Toen was er één duidelijke factor, maar nu?
Marco Maas # 33, je stelt dat we boeren niet moeten belonen voor minder belasten van milieu en natuur. Zit wat in. Maar linksom of rechtsom, het omlaag brengen van die belasting leidt tot een minder hoge productie en dus inkomen. Het boereninkomen is al geen vetpot, dus daar zal toch een hogere productprijs of andere compensatie tegenover moeten staan. De kosten kunnen vast omlaag maar in de melkveehouderij, waar ik een beetje in thuis ben, bij lange na niet zoveel dat het de inkomstenderving door lagere productie compenseert.
Hoeft ook niet. De consument kan best wat meer betalen, en het bedrag van de vermeden milieukosten kun je investeren in de duurzame landbouw. De vraag is dan wat het meest effectief is: belasting op bestrijdingsmiddelen en kunstmest, strenge normen voor gebruik ervan invoeren, etc. Gewoon vergoedingen geven is niet zo effectief inderdaad. Maar voor de export zie ik geen alternatief. De uitdaging is om dan toch voldoende prikkels in te bouwen voor innovatie en beloning voor toepassen ervan. Dat is te onderzoeken.
Het belangrijkste is voldoende gemeenschappelijke wil om te werken aan verduurzaming van de landbouw. Als die er is, kan je vervolgstappen gaan zetten, onderzoek doen, zaken uitproberen. Tot de eerste vervolgstappen behoren: een traject van grondige probleemanalyse (zodat we zoveel mogelijk concreetheid, en overeenstemming daarover krijgen), verkenning van manieren van aanpakken, etc.
We doen dit niet voor het eerst. Neem het aanpakken van het toenemende risico van overstroming. Net zo complex als verduurzaming van de landbouw: ingrijpende besluiten nodig, voldoende tijd nemen voor implementatie, werk verdelen tussen de diverse overheden en maatschappelijke organisaties die een verantwoordelijkheid hebben. Daar werd bij waterveiligheid het Deltaprogramma voor in het leven geroepen. Hierin werd een paar jaar de tijd werd genomen om deze stappen te doorlopen, met veel inbreng van stakeholders, om daarna besluiten te nemen over maatregelen, timing daarvan, etc. Kortom, het is eerder gedaan, en met succes.
Er zijn nu allerlei losse initiatieven: agrarisch natuurbeheer, pilots adaptieve landbouw, deltaplan herstel biodiversiteit van landbouw, agroketen en natuurbeschermers, zuivelbedrijven; supermarkten die afspraken maken met hun leveranciers, oprichting van producentenconsumentencoöperaties, etc. Afzonderlijke gemeenten (mijn eigen gemeente heeft bijv. een groot programma adaptieve landbouw gestart), provincies, rijk, bedrijfsleven, boeren en natuurbeschermingsorganisaties doen allemaal hun eigen ding.
Met de initiatieven zelf is vind ik niks mis, maar het zou helpen om een onderliggend plan van aanpak te hebben, waarin je de opbrengsten van de initiatieven vergelijkt, beoordeelt, al of niet inpast voor bredere toepassing en waarin je kunt identificeren welke nuttige initiatieven en onderzoeken nog ontbreken.
Maar je moet dus eerst die verduurzaming willen. En dan kom ik toch weer terug op de kosten van de huidige landbouw. We hebben geen politici die voor de muziek/kiezers uit durven te lopen. Dus het helpt om de kiezers te informeren over die kosten, en dat verduurzaming niet zo heel duur hoeft te zijn, ook omdat de landbouw, hoe productief en toonaangevend ook, niet een groot aandeel heeft in ons BNP. Zodat er meer politieke ruimte komt voor discussies over verduurzaming van de landbouw. En de burger informeren over die kosten, dat is taak voor de de overheden waar ze nu met een grote boog omheen blijven lopen. Ik noem dat vals spelen.
Nee Wouter #8 het is zeker geen zijweg. De hoogleraren lopen vooruit op, of beter proberen het tij te keren dat hun maatschappelijke positie onder druk komt te staan. Er is te veel onzin, te veel mening, te veel plagiaat, te veel gestapel, te veel gesponsor. Dus krijgen we dit gedoe: Er is altijd wel één hoogleraar met een issue. Open brief met twee anderen en een aantal ondertekenaars. En maar hopen op een als-zoveel-hoogleraren-het-zeggen-zal-het-wel-waar-en-belangrijk-zijn effect.
Ik zou wel eens een paar van die ondertekenaars willen spreken hoe dit nu werkelijk in zijn werk gaat. Telt het ondertekenen ook mee als publicatie? Is het alleen maar ego? En vooral weten ze alle ins en outs van het onderwerp?
Hoe zit het meneer en mevrouw Noelle Aarts, Rien Aerts, Frank Berendse, Jan Willem Erisman, Reyer Gerlagh, Ab Grootjans, Arjen Y. Hoekstra, Henriette van der Horst, Maarten Krol, Klaas Landsman, Henk van Loveren, Pim Martens, Henk C. Moll, Dorien Pessers, Theunis Piersma, Herbert H.T. Prins, Lucas Reijnders, Jan Rotmans, Paul van Seters, Chris Smit, Nico M. van Straalen, Paul C. Struik, Peter H. Verburg, Nanne de Vries, Roos Vonk, Martin Wassen, Jan-Philip Witte, Bastiaan C.J. Zoeteman?
En kom eens een keer met iets verrassends!