4 min
Vier Brabantse burgeractivisten voor een niet door de veehouderij gedomineerd platteland, pleiten voor een 'warm buffet' om met boeren om te gaan. In deze open brief vragen ze de provinciale en Haagse overheid na te willen denken over maatregelen voor een warme sanering van de varkenshouderij in hun provincie. Via de Omgevingswet zou dat moeten kunnen. Ze zijn bereid zich daar vanuit de burgerij voor in te zetten en doen een handreiking aan boeren om niet via koude sanering het veld te hoeven ruimen.
Anne-Marie Spierings heeft als gedeputeerde van landbouw van de provincie Noord-Brabant een aantal maatregelen in voorbereiding. De Provincie wil daarmee een koerscorrectie binnen de Brabantse veehouderij bewerkstelligen. Doel is het verbeteren van de omgevingskwaliteit rondom de veehouderijen. Verderop concreet benoemd als het beperken van de omvang van de veestapel. Het mogelijke instrumentarium daarvoor komt neer op een koude sanering: een buffet met een tiental maatregelen of aanscherpingen. Het is een eigen provinciale voorziening om het beleidsgat te dichten dat Rutte-3 liet vallen, toen bij de formatie werd besloten de voorgenomen Wet op de veedichte gebieden van tafel te vegen.
Lef en vasthoudendheid
Applaus voor de gedeputeerde. Dit beleidsbuffet getuigt van lef en vasthoudendheid. Vooral de hernieuwde vraag naar een wettelijke bodem onder de APK voor bestaande stallen, waarbij Brabant van onderaf wordt opgeschoond van de oude meuk aan stallen en stalletjes, zal zoden aan de dijk zetten. Zeker waar het gaat om de daadwerkelijke verbetering van de huidige leefomgeving op het veedichte Brabantse platteland. Met dit buffet worden mogelijk ook een aantal grote mazen in de wet en regelgeving gedicht, zoals de saldering en vijftig-procents-maatregel, die tot nu toe voornamelijk als groeibevorderaar werkten.
Warme sanering
De provincie zit met meer vraagtekens en gemiste kansen. Waar we het echter vooral over moeten hebben omdat het ontbreekt is een buffet voor een warme sanering. Een koerscorrectie is nodig om een begin te maken met het opschonen van de bestaande situatie. Maar om een nieuwe generatie Brabanders een schoon en duurzaam perspectief op de toekomst te bieden moet het roer echt om. Een nieuwe koers, die ook boeren een kans biedt om uit de fuik van de huidige, louter kostprijsgedreven bulk-business te ontsnappen. In een recent artikel in Science1 is het desastreuze effect van de té intensieve veehouderij nog weer eens grondig uit de doeken gedaan. Deze veehouderij staat door buitenproportioneel bodembeslag, watergebruik en vervuiling averechts op alle primaire beginselen van duurzaamheid. Wij onderschrijven de slotsom van dit betoog: als we nu geen paal en perk stellen aan deze veehouderij, bedreigen we op termijn ons leven op aarde.
Omgevingswet biedt mogelijkheden
Dergelijke conclusies onderstrepen en onderbouwen de noodkreet van de Brabantse burgers om naar de toekomst toe een heel andere koers te varen. Schipperen lost dit probleem niet langer op. Het thans voorgestelde pakket zit vol juridische haken en ogen en zal mogelijk in de praktijk uitpakken als slechts hier en daar een doekje voor het bloeden. De nationale overheid verwijst naar de mogelijkheden van de Omgevingswet als alternatief voor de Wet veedichte gebieden. Onze gedeputeerde vraagt zich af of die Omgevingswet wel tijdig genoeg in werking zal treden. Wij vragen ons echter af of die Omgevingswet ons de duurzame circulaire landbouw zal brengen, die we hier zo broodnodig hebben. Want wat nu nog in de ontwerp-visie ontbreekt2, zal niet als bij toverslag in de uitwerking tevoorschijn komen.
Maar als de Omgevingswet die kans biedt, trek die wet voor Brabant dan nu naar voren. Benut de inzet van LNV om nu over te gaan tot warme sanering de varkenshouderij. Sluit nu aan bij dat initiatief en zet daar als Brabant een financiële bijdrage naar rato bovenop. De urgentie is nergens zo hoog als hier. Wij pleiten voor nú doorpakken. Als je staat voor een aanpak bij de bron kun je de stal niet los zien van zijn maatschappelijke context en de situering in zijn directe omgeving. “Parijs” en “gezondheid” staan daarbij op de menukaart. Daarom vragen wij nu om een warm beleidsbuffet. Zet een dikke punt achter deze opeenstapeling van vee met al zijn uitwassen en twijfelachtige rafelranden. Zorg dat de gesaneerde varkens niet via slinkse achterdeuren terug kunnen komen. Geef prioriteit aan burgers en veehouders die elkaar in de weg zitten. Geef als provincie duidelijk richting: zet alles op slot en biedt alleen nieuwe ontwikkelruimte en euro’s aan circulaire initiatieven op een grondgebonden grondslag. En reserveer daarnaast een potje voor het klaren van lucht, bodem, water.
Transparant, inzichtelijk, duidelijk
Dat vraagt om een transparant en inzichtelijk plaatje van spreiding en situering. Maak daarbij glashelder dat er geen plaats is op het Brabantse platteland voor verdere uitbouw van industriële veehouderij. Het is niet onze keuze, maar als een dergelijke veehouderij naar de toekomst toe al bestaansrecht heeft, hoort hij alleen thuis op een industrieterrein, liefst dichtbij de logistieke knooppunten, waarlangs de aan- en afvoer van voer, vierkantsverwaarde dieren en hun overtollige mest plaats zal moeten vinden.
Sector letterlijk weer gezond maken
Dit betekent dat wij vragen om een beleidsmatig vervolg: een buffet aan mogelijkheden voor een warme sanering, waardoor deze sector letterlijk weer gezond wordt. We denken daarbij aan het fors opkopen en uit de markt halen van rechten maar ook aan het ontwikkelen en stimuleren van een breed scala aan mogelijkheden voor alternatieve economisch renderende bedrijvigheid in de vrijkomende gebouwen, zoals humane huisvesting op maat, dagbesteding, educatieve boerderijen, kinderopvang, zorgboerderijen, plant-lab’s, insectenfarms, zonnefarms, etc. etc. Criteria daarbij zijn circulariteit, maatschappelijke functionaliteit en het werken zonder overlast voor omwonenden.
Zet in op herontwerp
Zet daarbij het creatief-talent, de boerenslimheid en het innovatief vermogen van heel Brabant in. Niet om tegen de klippen op en kost wat kost de emissies van deze vee-industrie te dempen. Maar om de boerderij opnieuw uit te vinden. Circulair, maatschappelijk functioneel, gedragen en klaar voor de toekomst. Wij zullen onze denk- en daadkracht mobiliseren om dit nieuwe Brabants perspectief dichterbij te halen.
Op ons kunt u rekenen.
Geert Verstegen,
Maria Berkers,
Cyril Hoevenaars,
Frank van den Dungen.
1. J. Poore, T. Nemecek: ‘Reducing food’s environmental impacts through producers and consumers’ in Science, 1 Juni 2018; p 987-992. Zie ook de review van Dick Veerman in Foodlog van 3 juni 2018.
2. Zie ‘Zachte Heelmeesters’, de zienswijze op deze visie van het Brabants Burgerplatform, te vinden op de website www.minder-beesten.nl.
Dit artikel afdrukken
Lef en vasthoudendheid
Applaus voor de gedeputeerde. Dit beleidsbuffet getuigt van lef en vasthoudendheid. Vooral de hernieuwde vraag naar een wettelijke bodem onder de APK voor bestaande stallen, waarbij Brabant van onderaf wordt opgeschoond van de oude meuk aan stallen en stalletjes, zal zoden aan de dijk zetten. Zeker waar het gaat om de daadwerkelijke verbetering van de huidige leefomgeving op het veedichte Brabantse platteland. Met dit buffet worden mogelijk ook een aantal grote mazen in de wet en regelgeving gedicht, zoals de saldering en vijftig-procents-maatregel, die tot nu toe voornamelijk als groeibevorderaar werkten.
Warme sanering
De provincie zit met meer vraagtekens en gemiste kansen. Waar we het echter vooral over moeten hebben omdat het ontbreekt is een buffet voor een warme sanering. Een koerscorrectie is nodig om een begin te maken met het opschonen van de bestaande situatie. Maar om een nieuwe generatie Brabanders een schoon en duurzaam perspectief op de toekomst te bieden moet het roer echt om. Een nieuwe koers, die ook boeren een kans biedt om uit de fuik van de huidige, louter kostprijsgedreven bulk-business te ontsnappen. In een recent artikel in Science1 is het desastreuze effect van de té intensieve veehouderij nog weer eens grondig uit de doeken gedaan. Deze veehouderij staat door buitenproportioneel bodembeslag, watergebruik en vervuiling averechts op alle primaire beginselen van duurzaamheid. Wij onderschrijven de slotsom van dit betoog: als we nu geen paal en perk stellen aan deze veehouderij, bedreigen we op termijn ons leven op aarde.
Omgevingswet biedt mogelijkheden
Dergelijke conclusies onderstrepen en onderbouwen de noodkreet van de Brabantse burgers om naar de toekomst toe een heel andere koers te varen. Schipperen lost dit probleem niet langer op. Het thans voorgestelde pakket zit vol juridische haken en ogen en zal mogelijk in de praktijk uitpakken als slechts hier en daar een doekje voor het bloeden. De nationale overheid verwijst naar de mogelijkheden van de Omgevingswet als alternatief voor de Wet veedichte gebieden. Onze gedeputeerde vraagt zich af of die Omgevingswet wel tijdig genoeg in werking zal treden. Wij vragen ons echter af of die Omgevingswet ons de duurzame circulaire landbouw zal brengen, die we hier zo broodnodig hebben. Want wat nu nog in de ontwerp-visie ontbreekt2, zal niet als bij toverslag in de uitwerking tevoorschijn komen.
Wat nu in de ontwerp-visie ontbreekt, zal niet als bij toverslag in de uitwerking tevoorschijn komenBenut dan nu die Omgevingswet
Maar als de Omgevingswet die kans biedt, trek die wet voor Brabant dan nu naar voren. Benut de inzet van LNV om nu over te gaan tot warme sanering de varkenshouderij. Sluit nu aan bij dat initiatief en zet daar als Brabant een financiële bijdrage naar rato bovenop. De urgentie is nergens zo hoog als hier. Wij pleiten voor nú doorpakken. Als je staat voor een aanpak bij de bron kun je de stal niet los zien van zijn maatschappelijke context en de situering in zijn directe omgeving. “Parijs” en “gezondheid” staan daarbij op de menukaart. Daarom vragen wij nu om een warm beleidsbuffet. Zet een dikke punt achter deze opeenstapeling van vee met al zijn uitwassen en twijfelachtige rafelranden. Zorg dat de gesaneerde varkens niet via slinkse achterdeuren terug kunnen komen. Geef prioriteit aan burgers en veehouders die elkaar in de weg zitten. Geef als provincie duidelijk richting: zet alles op slot en biedt alleen nieuwe ontwikkelruimte en euro’s aan circulaire initiatieven op een grondgebonden grondslag. En reserveer daarnaast een potje voor het klaren van lucht, bodem, water.
Transparant, inzichtelijk, duidelijk
Dat vraagt om een transparant en inzichtelijk plaatje van spreiding en situering. Maak daarbij glashelder dat er geen plaats is op het Brabantse platteland voor verdere uitbouw van industriële veehouderij. Het is niet onze keuze, maar als een dergelijke veehouderij naar de toekomst toe al bestaansrecht heeft, hoort hij alleen thuis op een industrieterrein, liefst dichtbij de logistieke knooppunten, waarlangs de aan- en afvoer van voer, vierkantsverwaarde dieren en hun overtollige mest plaats zal moeten vinden.
Sector letterlijk weer gezond maken
Dit betekent dat wij vragen om een beleidsmatig vervolg: een buffet aan mogelijkheden voor een warme sanering, waardoor deze sector letterlijk weer gezond wordt. We denken daarbij aan het fors opkopen en uit de markt halen van rechten maar ook aan het ontwikkelen en stimuleren van een breed scala aan mogelijkheden voor alternatieve economisch renderende bedrijvigheid in de vrijkomende gebouwen, zoals humane huisvesting op maat, dagbesteding, educatieve boerderijen, kinderopvang, zorgboerderijen, plant-lab’s, insectenfarms, zonnefarms, etc. etc. Criteria daarbij zijn circulariteit, maatschappelijke functionaliteit en het werken zonder overlast voor omwonenden.
Zet in op herontwerp
Zet daarbij het creatief-talent, de boerenslimheid en het innovatief vermogen van heel Brabant in. Niet om tegen de klippen op en kost wat kost de emissies van deze vee-industrie te dempen. Maar om de boerderij opnieuw uit te vinden. Circulair, maatschappelijk functioneel, gedragen en klaar voor de toekomst. Wij zullen onze denk- en daadkracht mobiliseren om dit nieuwe Brabants perspectief dichterbij te halen.
Op ons kunt u rekenen.
Geert Verstegen,
Maria Berkers,
Cyril Hoevenaars,
Frank van den Dungen.
1. J. Poore, T. Nemecek: ‘Reducing food’s environmental impacts through producers and consumers’ in Science, 1 Juni 2018; p 987-992. Zie ook de review van Dick Veerman in Foodlog van 3 juni 2018.
2. Zie ‘Zachte Heelmeesters’, de zienswijze op deze visie van het Brabants Burgerplatform, te vinden op de website www.minder-beesten.nl.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Dick Belderbos,
Lang niet overal is huizenbouw mogelijk in agrarisch gebied vanwege belemmering van andere (agrarische)bedrijven. Bovendien kun je je afvragen af het op die manier opheffen van agrarische locaties (ook een vorm van warme sanering) wel eerlijk is t.o.v. andere (agrarische) locaties (bijv. een melkveebedrijf krijgt geen bouwrechten voor huizen, maar moet vaak wel de stallen slopen om te mogen blijven wonen na staken van het bedrijf).
als je goed kijkt zie je de sector veranderen, er is een bouwcapaciteit om jaarlijks 5 tot 7% van de sector te renoveren naar de nieuwste eisen. In de praktijk betekent dat een boer stopt met zijn bedrijf en andere boer een stal met de nieuwste technieken terug zet op het erf.
Dit proces loopt al sinds de invoering van de verschillende quota (melk mest verzin het maar). Inmiddels zijn we ruim 30 jaar verder en komen steeds meer richting een beheersbaar aantal bedrijven met de nieuwste technieken en maximale automatisering.
Maar dan komt het volgende, kijk is eens rond op de agrarische scholen. Voor hoeveel bedrijven staat er een opvolger klaar? willen de opvolgers die er zijn verder op de voet als die van de voorganger??
Als je nu een ronde maakt over de bedrijven kom je vooral boeren tegen die tijd willen om uit te boeren en opvolgers waarvan de bedrijven niet groter hoeven te worden maar waar werkplezier en rendement uit eigen middelen telt.
Normaal zie je natuurlijk verloop en zou je geen 60 jarige boeren (zonder opvolger) meer zien die komen informeren voor een luchtwasser... die draaien het bedrijf leeg als ze met pensioen kunnen en dan is het mooi geweest.. nu staat daar weer een stal die 20 tot 30 jaar mee kan..
Maar die dialoog groepen zijn allemaal leuk en aardig, degene met de grootste mond voert het woord en de rest zit erbij.. daarom zei ik al ga eens rond en ga eens een 1 op 1 gesprek dan krijg je andere dingen te horen.
#16 Drie van de schrijvers schrijvers hebben meegedaan aan de Brabantse mestdialogen. Met sommige veehouders hadden we een zeer goede aansluiting. Met andere veel minder, maar dat was te verwachten. Daarnaast hebben allen van ons ook nog aan verschillende andere dialogen / gesprekken meegedaan. Maar praten moet ergens toe leiden, praten mag geen middel zijn om verandering tegen te houden, om zaken uit te stellen.
als je met boeren in gesprek gaat vragen die helemaal niet om een zak geld.. Boeren vragen tijd, tijd om over keuzes na te denken, tijd om naar een doel toe te werken, tijd om afscheid te nemen .. Een hele sector in een snelkookpan stoppen werkt niet daar komen ongelukken van. Ga gewoon is het gesprek aan met de ondernemers in de sector, hoe zien zij de toekomst voor zich. Ik wil eigenlijk de briefschrijvers zeggen pak ik is de fiets klop eens bij een willekeurige agrariër aan en ga het gesprek aan. Alle 4 de briefschrijvers zijn welkom op mijn bedrijf en ik denk dat ze alle vier verrast vertrekken.
Wij gaan dit met zijn allen betalen. Wij worden niet geregeerd door kolonels, met grote petten, zonnebrillen en rollende tanks. Het systeem van agro-chemische landbouw met daaraan gekoppelde vee-industrie is volledig democratisch tot stand gekomen. Stom gedaan dus nu op de blaren zitten. We hebben rechten weggegeven en die moeten we nu terug kopen. En de volgende keer beter nadenken en je verdiepen voordat je een vakje rood maakt.