Dat het slecht gaat met de vogels is al langer bekend, maar de verdwijning van misschien wel tienduizenden zwaluwen tussen Afrika en Nederland is wel heel extreem. De oorzaak is onduidelijk. Landbouwgif wordt genoemd als een mogelijk oorzaak.
Vogelspotters telden de afgelopen weken vanuit telposten en op broedplaatsen in Vlaanderen en Nederland maar weinig boeren- en huiszwaluwen. Duizenden, wellicht tienduizenden, exemplaren hebben dit jaar de weg van Afrika naar hier niet gevonden. Een mysterieuze terugval, schrijft De Morgen. Vogelkenners zoeken de verklaring in verschillende hoeken. Misschien zijn ze in Frankrijk blijven steken of uit koers geraakt door een orkaan of zandstorm (en door uitputting overleden). Gerald Driessens, vogelkenner bij Natuurpunt, vreest dat het raadsel ingewikkeld en niet meteen oplosbaar is. "De verklaring zullen we dan in zowel Europa als Afrika moeten zoeken."
Hoewel de oorzaak van de terugloop in eerste instantie onbekend is, denkt ornitholoog en Greenpeace-medewerker Filip Verbelen aan de agro-industrie. Door grootschalige landbouw staan de broedplaatsen in Europa onder druk, komen de overwinterplekken in Afrika in gevaar en daarnaast wordt de reisroute steeds moeilijker doordat er minder rustplaatsen zijn.
Een vandaag gepubliceerd onderzoek van adviesbureau CLM wijst in een andere richting. In zwaluwen zijn 14 verschillende pesticiden gevonden: vijf insecticiden, vier fungiciden, drie herbiciden, en twee biociden, brede bestrijdingsmiddelen. De onderzoekers onderwierpen niet-uitgekomen eieren van zwaluwen, dode jonge vogels en een dood gevonden volwassen exemplaar aan hun testen. Opmerkelijk is de vondst van DDT in 93% van de monsters. DDT is al sinds de jaren ’70 van de vorige eeuw verboden. Om malaria tegen te gaan, wordt het middel in Afrika nog wel gebruikt.
De gemeten concentraties zijn over het algemeen kleiner dan 0,1 mg/kg.
Dit artikel afdrukken
Hoewel de oorzaak van de terugloop in eerste instantie onbekend is, denkt ornitholoog en Greenpeace-medewerker Filip Verbelen aan de agro-industrie. Door grootschalige landbouw staan de broedplaatsen in Europa onder druk, komen de overwinterplekken in Afrika in gevaar en daarnaast wordt de reisroute steeds moeilijker doordat er minder rustplaatsen zijn.
Een vandaag gepubliceerd onderzoek van adviesbureau CLM wijst in een andere richting. In zwaluwen zijn 14 verschillende pesticiden gevonden: vijf insecticiden, vier fungiciden, drie herbiciden, en twee biociden, brede bestrijdingsmiddelen. De onderzoekers onderwierpen niet-uitgekomen eieren van zwaluwen, dode jonge vogels en een dood gevonden volwassen exemplaar aan hun testen. Opmerkelijk is de vondst van DDT in 93% van de monsters. DDT is al sinds de jaren ’70 van de vorige eeuw verboden. Om malaria tegen te gaan, wordt het middel in Afrika nog wel gebruikt.
De gemeten concentraties zijn over het algemeen kleiner dan 0,1 mg/kg.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Volgens het CLM bericht werd er bijvoorbeeld permethrin in zwaluwen aangetroffen. "Deze stoffen lijken op te stapelen gedurende het leven". Fijn denk ik dan. Permethrin is afgeleid van het natuurlijke pyrethrum, dus ik dacht altijd dat het wel zou meevallen. Niet dus. Neonics zijn tenslotte ook dodelijke sluipmoordenaars, afgeleid van het natuurlijke nicotine.
Verder is er dat onderzoek in de sahel , dat een achteruitgang van 80% van de vogels liet zien. Kan er ook mee te maken hebben, nl toegenomen landbouwpraktijken in Afrika, en natuurlijk ook in Europa; wat wel vreemd is, is dat er inééns zo weinig zwaluwen zijn: een 'tipping point', dwz een snelle onomkeerbare verandering ten negatieve, doordat bij een stilletjes (vaak onopgemerkt) aan degradatie van allerlei factoren er ineens een moment komt, dat de druppel de emmer doet overlopen?
Kijk naar de uitdroging van de Sahel: die vogels moeten steeds grotere afstanden overvliegen, voordat ze eten maar vooral drinken weer vinden. Ondertussen worden de vetreserves tot het uiterste uitgeput, met gevolg het vrijkomen van gifstoffen uit het eigen lichaam. gevolg moet een spoor van dode vogels daar zijn.
Eind van het verhaal: onze hulptroepen in het binnen de perken houden van schadelijke insecten worden al minder en al minder, totdat... het te laat is. Oorzaak: het meest egoïstische wezen, dat ook deze aarde bevolkt heeft: de MENS
De landbouwsector haalt opgelucht adem: "Pesticiden geen acuut gevaar voor boerenzwaluw", zo luidt de kop in Nieuwe Oogst. Dat meldt CLM ook in het persbericht, in het rapport zelf zijn ze wat voorzichtiger: "De gevonden concentratie DDT in boerenzwaluw is waarschijnlijk beneden de grens dat dit acute toxische effecten heeft". Nu zegt dat ook niet alles, want ook asbest is niet acuut toxisch, maar kan op lange termijn nare effecten hebben. Wat de effecten van (combinaties van) lage concentraties gifstoffen op embryo's zijn is volledig onbekend.
Met een zucht van verlichting wordt ook nog geconstateerd dat een deel van de gevonden middelen wellicht uit Afrika afkomstig is, omdat bijv. DDT al sinds 1973 in Nl verboden is. Maar in een eerder onderzoek van CLM bij vleermuizen in Limburg met een actieradius van 8 km werd ook DDT gevonden.
Ik denk dat het decennialang toepassen van gemiddeld bijna 8 kg werkzame stof per hectare in de landbouw een zeer nadelig effect op biodiversiteit.
Klimaatverandering en agrochemie zullen vast een rol spelen, maar het onderzoek naar de achteruitgang in de Sahel noemde ook overbegrazing als belangrijke factor.
Het is daar dringen geblazen tussen veehouders en akkerbouwers. Henk Breman wees er al op dat bij hogere bevolkingsdruk de veehouderij onvermijdelijk terrein zal moeten prijsgeven aan de akkerbouw. Maar veehouders willen zo lang mogelijk doorgaan, daarom is er overbegrazing, ook ten koste van bomen, insecten en vogels, inclusief trekvogels.
Ook hier, oostelijk Overijsselse Vecht, is het wachten op de eerste zwaluw. Terwijl de zomer al een poos begonnen is.
Vorig jaar wemelde het er nog van. Hoewel het met slechts een paar van die rappe diertjes, al snel wemelt. De vleermuizen hebben de winter wel doorstaan. En van de ooievaars in het lokale dierenpark waren de meesten zo verstandig om thuis te blijven.