Culinair ontdekt: Spaghetto

Ik ben al jaren lid van SKEPP, de Studiekring die pseudowetenschap en paranormale verschijnselen onderzoekt. Ik moest destijds wel, mijn broer was een van de stichters en had nog wat volk nodig. Een zeebioloog kon er nog wel bij.

Pseudowetenschap duikt regelmatig op in de keuken. Vooral als het om ‘gezonde’ voeding gaat, wordt er nogal uit duimen gezogen en lucht gebakken.

Gescheiden werelden
Maar wetenschap en koken zijn erg lang gescheiden werelden gebleven. Joshua Lederberg, Nobelprijswinnaar Geneeskunde, schreef nog in een brief in 1986: "We kunnen (bijna) de chemie verklaren achter het koken van een ei, een gebakken ei is er nog niet bij." Ondertussen zijn we al een stuk opgeschoten, maar er zijn nog veel vragen. Een van die wetenschappelijke vragen, die een andere Nobelprijswinnaar, de fysicus Richard Feynman te binnen viel, was: waarom breekt spaghetti nooit in twee?

Het model van brekende spaghetto is toepasbaar in de stalen balken van bruggen en wolkenkrabbers

Het verhaal is te lezen in het ledenblad van SKEPP, een publicatie met de bevlogen naam Wonder en is gheen Wonder (door de vrienden afgekort als de WoWo). Mijn gewaardeerde collega Geerdt Magiels deed het uit de doeken. Na een avond experimenteren lag Feynmans keuken vol kapotte pasta, maar het antwoord had hij niet. Hij stierf in 1988 zonder het te hebben gevonden.

Als je een spaghetto breekt of laat vallen, dan is het resultaat nooit twee halve spaghetti. De streng breekt minstens in drie. Buiten de keuken gebeurt hetzelfde trouwens met bordkrijt, zoals wij op de middelbare school al opmerkten: het is onmogelijk om een krijtje in twee te breken. Het zijn altijd minstens drie stukken, hoe hard je ook probeert om dat te voorkomen. Probleem.

Nu is recentelijk de oplossing gevonden aan de Universiteit van Parijs IV. Bij het breken van spaghetti ontstaan er golven die zich voortplanten over de lengte van het overblijvende eind pasta. Die doen het eind opnieuw breken en zo verder. De plaatsen waar de spaghetto zal breken, blijken helemaal te voorspellen. Met dank aan de wijze heren Basile Audoly en Sebastien Neukirch die het keurig publiceerden, kennen we nu het antwoord op deze prangende vraag.

Denkt u dat dit tijdverlies is? Neen hoor. Het model van de brekende spaghetto is toepasbaar in de stalen balken van bruggen en wolkenkrabbers, tot grotere veiligheid van ons allemaal.

Taboe
En dan blijft er het taboe op het breken van spaghetti. Veel Italianen gruwen bij het idee dat iemand spaghetti zou breken voor het koken of, erger nog, achteraf zou snijden in zijn bord. Waar komt dat vandaan? Moeilijk te zeggen. Spaghetti is in Italië een vrij recent fenomeen.

Door iemand lange noedels voor te zetten, wenst de Chinese kok zijn gast een lang leven toe. Pasta breken of snijden is dus een vorm van doodsbedreiging

Daarvoor at men ginder kortere pasta of gesneden lintpasta. Niemand in Italië maakte spaghetti voor de komst van de machines. Met de hand lange noedels draaien is iets wat alleen Chinezen doen, zoals we hier in een aantal eethuisjes kunnen zien.

Door iemand lange noedels voor te zetten, wenst de Chinese kok zijn gast een lang leven toe. Pasta breken of snijden is dus een vorm van doodsbedreiging. Eens moet dat idee zijn overgeslagen naar het land van Marco Polo, want een andere reden is er niet. Of toch wel: Italianen eten spaghetti enkel met een vork, door de streng op te winden. Met lange spaghetti gaat dat een stuk handiger. Korte stukjes blijven eeuwig in het bord achter, met geklungel tot gevolg.

Goed, veeg nu al die korte stukjes spaghetti van de vloer. U kunt ze aan de kippen geven, als er bij u rondlopen. Of doe ze in kippensoep. Bijzonder lekker, fijne pasta in kippensoep. En soep eet u met een lepel. Ook dat is wetenschap. Smakelijk.

UPDATE: na de eerste reacties bij dit artikel nam Wouter Klootwijk nogmaals de proef op de som. "Heden, 12 april 9.20 uur heb ik een stang spaghetti gebroken in twee stukken.
Eerst geprobeerd het stangetje stuk te laten vallen op tegels maar dat ging niet, het bleef heel. Toen gebogen tussen duimen en wijsvingers tot de knak.
Heeft de wetenschap hier iets aan?"