De Afrikaanse bevolking groeit ongeveer 3% per jaar; dat veroorzaakt een verdubbeling van het aantal mensen per periode van 25 jaar. De geschiedenis in Azië laat zien hoe zo'n groeiproces verloopt. Eerst groeit de bevolking, daarna vlakt die af. Die afvlakking treedt op als voldoende welvaart door de productie van voedsel is opgebouwd en het ontstaan van andere industriële bedrijvigheid waarin mensen werk en een inkomen vinden. Demografen van de Verenigde Naties meenden dat Afrika een vergelijkbaar afvlakkingsproces zou laten zien. Maar dat blijkt niet het geval.

Volgens Niek Koning is dat een gevolg van een arme economie die bovendien geremd wordt in zijn ontwikkeling. Armoede maakt dat mensen veel kinderen willen. Die laten ze geboren worden als sociale verzekering, in de hoop dat er 1 of 2 tussen zitten die volwassen en succesvol zullen worden en voor hen zullen kunnen zorgen als ze oud zijn. In een rijke economie krijgen mensen juist minder kinderen om het kroost de juiste aandacht en zorg te kunnen geven voor goede opleidingen. Daar is eerst een gestructureerde ontwikkeling van de landbouw voor nodig. Anders dan in Azië, kwam dat proces in Afrika niet tot stand, zodat de prognoses moesten worden bijgesteld.


Eerder interview met Niek Koning en link naar het Rode Hoed debat dat in het gesprek wordt genoemd


Koning wijst pijnlijk op de verantwoordelijkheden van de rijke wereld en zowel linkse als rechtse academische gedachten uit Noord- en Zuid-Amerika. Een giftige mix van rechts economisch en links rechtvaardigheidsdenken jaagt 2 miljard mensen de wereld in die er niet hoeven te komen, maar die bij ongewijzigd beleid geboren zullen worden.

Waar hebben we het over? Onder meer over Economic Partnership Agreements (EPA's) van de EU met Afrikaanse landen en de valse strijd tussen het kapitalistische denken van de Amerikaanse 'Chicago'-econoom Milton Friedman en voormalig United Nations official Olivier de Schutter die een Zuid-Amerikaanse aanpak van kleine luyden op Afrika denkt te kunnen toepassen.

Een interview vol ingehouden drama over de toekomst: Europa krijgt mogelijk te maken met honderden miljoenen Afrikaanse vluchtelingen als gevolg van falend vrijhandelsbeleid op het gebied van landbouw waar juist de EU en Nederland een belangrijke rol in spelen.

Niek Koning is verbonden aan het Centrum voor Duurzame Ontwikkeling en Voedselzekerheid en voormalig universitair docent bij de leerstoelgroep agrarische economie en plattelandsbeleid van de WUR. Hij noemt zichzelf een sociaal wetenschappelijke alleseter, gericht op de internationale landbouwpolitiek en voedselzekerheid.
Dit is de eerste aflevering van een serie interviews over Afrika die geproduceerd worden door Janneke Donkerlo voor Café Weltschmerz.


UPDATE, 2 april, 10.15 uur: in reactie #3 toont Harry van den Burg (agronoom, al decennia werkzaam in zuidelijk Afrika) zich verdrietig omdat de hierboven besproken problematiek politiek geen plek krijgt. Hij deed het aanbod zijn Engelse vertaling op te nemen van een interview met econoom Louis Emmerij (uit 2004, in het inmiddels niet meer bestaande blad Internationale Samenwerking) op te nemen. Het is hier te vinden.
Dit artikel afdrukken