Sinds de Parijse klimaattop (2015) leeft de gedachte dat CO2 in de bodem kan worden vastgelegd via akkerbouw. 'Koolstofboeren' zou een belangrijke bijdrage moeten leveren in de strijd tegen klimaatverandering. Die gedachte moet volgens Britse onderzoekers als onterechte hoop worden getypeerd. Ze noemen het idee zelfs "misleidend".
Engelse deskundigen analyseerden de gegevens van bodemexperimenten om te kunnen vaststellen hoe groot het potentieel van koolstof in de bodem stoppen via planten in de praktijk is. Ze bekeken het gedrag van proefakkers waarvan de meetwaarden over meer dan honderdvijftig jaar systematisch werden bijgehouden. Ze constateren dat het weinig waarschijnlijk is dat de akkerbouw een bijdrage van betekenis kan leveren aan het wegvangen van CO2.
Dat zeggen onderzoekers van Rothamsted Research, een internationaal gerespecteerd Brits instituut voor landbouwkundig bodemonderzoek. Hun bevindingen werden gisteren gepubliceerd in Global Change Biology.
Het doel was om de koolstofvastlegging in organische stof in de bodem te verhogen met "vier delen per 1000" (4P1000) per jaar gedurende 20 jaar. "Het initiatief werd over het algemeen toegejuicht als prijzenswaardig", zegt David Powlson, bodemspecialist bij Rothamsted. "Elke bijdrage aan de beperking van de klimaatverandering moet worden toegejuicht en, misschien nog wel belangrijker, elke toename van organische koolstof in de bodem zal de kwaliteit en het functioneren van de bodem verbeteren", zegt hij verder. Veel landen gaan er echter inmiddels vanuit dat de bodem een wapen is in de strijd tegen klimaatopwarming. Dat lijkt niet zo verstandig.
Er was van meet af aan kritiek te horen. Het promillage ('4P1000') werd als onrealistisch hoog gezien. Bovendien treedt na verloop van tijd verzadiging in de bodem op zodat het vastleggend potentieel niet constant blijft, maar uitgeput raakt.
De Rothamsted-wetenschappers gebruikten gegevens van 16 experimenten op drie verschillende bodemtypes. Dat leverde hen ruim 110 behandelingsvergelijkingen op. Hun resultaten laten zien dat de '4 per 1000'-toename van koolstof in de bodem wel kan worden bereikt, maar meteen voor ongewenste nieuwe vraagstukken zorgt.
Jaarlijkse toepassing van dierlijke mest kan flink wat koolstof in de bodem brengen. Daar is echter zoveel mest voor nodig dat milieuvervuiling optreedt in combinatie met ernstige nitraatvervuiling van het grondwater.
Aantasting voedselzekerheid en andere samenstelling voedselpakket
Het uit gebruik nemen van landbouwgrond leidt zeer zeker tot opslag, maar tast ook de wereldwijde voedselzekerheid aan. Wie die strategie volgt, moet immers zoveel areaal opgeven dat misoogsten nagenoeg per definitie honger zullen betekenen.
Continue akkerbouw vervangen door langdurige vruchtwisseling van gewassen, afgewisseld met weidegebruik van de akkers leidt tot een aanzienlijke toename van het koolstofgehalte in de bodem. Dat lukt echter alleen als de akkers iedere 5 tot 6 jaar tenminste 3 jaar als grasland worden gebruikt. In zulke gevallen is vegetarisme geen optie meer omdat alleen grazers zulk landgebruik nuttig kunnen maken. Tevens loopt de productie van plantaardig product met de helft terug.
Hoewel een dergelijk systeem milieuvoordelen kan opleveren, vinden de meeste boeren dat het onder de huidige omstandigheden onrendabel is, zeggen de Rothamsted-onderzoekers. Om op koolstofvastlegging gebaseerde landbouwsystemen vorm te geven, zijn beleidsbeslissingen nodig die nieuwe subsidies en landbouwsteun vrij moeten maken. Wie er eenmaal aan begint, moet zich realiseren dat een dergelijk beleid het totale voedselpakket anders van samenstelling zal laten zijn en vermoedelijk het volume reduceert.
Nederland gelooft er wel in
De auteurs van de Rothamsted-studie concluderen dat het 4P1000-initiatief geen wezenlijke bijdrage aan de beperking van klimaatverandering kan leveren. Ze noemen het idee "onrealistisch en potentieel misleidend." In Nederland wordt koolstofboeren nog wel serieus genomen. Eerder deze week bracht de Volkskrant een artikel over 'koolstofboer' Raymond Niesten. Hij maakt deel uit van een netwerk van 75 boeren die met de steun van wetenschappelijke instituten denken dat ze wel koolstof via organisch materiaal in bodem kunnen vastleggen. Er blijken zelfs al beleidsdoelstellingen te worden geformuleerd. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) becijferde dat de landbouwsector in 2030 jaarlijks 4,5% van de afvang van aan de atmosfeer toegevoegde CO2 zou kunnen realiseren.
Dit artikel afdrukken
Dat zeggen onderzoekers van Rothamsted Research, een internationaal gerespecteerd Brits instituut voor landbouwkundig bodemonderzoek. Hun bevindingen werden gisteren gepubliceerd in Global Change Biology.
De auteurs van de Rothamsted-studie concluderen dat het 4P1000-initiatief geen wezenlijke bijdrage aan de beperking van de klimaatverandering kan leveren. Ze noemen het idee onrealistisch en potentieel misleidendHet idee om gewassen te gebruiken om meer aan de atmosfeer toegevoegde koolstof door energiegebruik via organisch materiaal in de bodem vast te leggen, werd door Frankrijk gelanceerd tijdens COP21, de 21e jaarlijkse klimaatconferentie in 2015 in Parijs.
Het doel was om de koolstofvastlegging in organische stof in de bodem te verhogen met "vier delen per 1000" (4P1000) per jaar gedurende 20 jaar. "Het initiatief werd over het algemeen toegejuicht als prijzenswaardig", zegt David Powlson, bodemspecialist bij Rothamsted. "Elke bijdrage aan de beperking van de klimaatverandering moet worden toegejuicht en, misschien nog wel belangrijker, elke toename van organische koolstof in de bodem zal de kwaliteit en het functioneren van de bodem verbeteren", zegt hij verder. Veel landen gaan er echter inmiddels vanuit dat de bodem een wapen is in de strijd tegen klimaatopwarming. Dat lijkt niet zo verstandig.
Er was van meet af aan kritiek te horen. Het promillage ('4P1000') werd als onrealistisch hoog gezien. Bovendien treedt na verloop van tijd verzadiging in de bodem op zodat het vastleggend potentieel niet constant blijft, maar uitgeput raakt.
De Rothamsted-wetenschappers gebruikten gegevens van 16 experimenten op drie verschillende bodemtypes. Dat leverde hen ruim 110 behandelingsvergelijkingen op. Hun resultaten laten zien dat de '4 per 1000'-toename van koolstof in de bodem wel kan worden bereikt, maar meteen voor ongewenste nieuwe vraagstukken zorgt.
Jaarlijkse toepassing van dierlijke mest kan flink wat koolstof in de bodem brengen. Daar is echter zoveel mest voor nodig dat milieuvervuiling optreedt in combinatie met ernstige nitraatvervuiling van het grondwater.
Aantasting voedselzekerheid en andere samenstelling voedselpakket
Het uit gebruik nemen van landbouwgrond leidt zeer zeker tot opslag, maar tast ook de wereldwijde voedselzekerheid aan. Wie die strategie volgt, moet immers zoveel areaal opgeven dat misoogsten nagenoeg per definitie honger zullen betekenen.
Continue akkerbouw vervangen door langdurige vruchtwisseling van gewassen, afgewisseld met weidegebruik van de akkers leidt tot een aanzienlijke toename van het koolstofgehalte in de bodem. Dat lukt echter alleen als de akkers iedere 5 tot 6 jaar tenminste 3 jaar als grasland worden gebruikt. In zulke gevallen is vegetarisme geen optie meer omdat alleen grazers zulk landgebruik nuttig kunnen maken. Tevens loopt de productie van plantaardig product met de helft terug.
Hoewel een dergelijk systeem milieuvoordelen kan opleveren, vinden de meeste boeren dat het onder de huidige omstandigheden onrendabel is, zeggen de Rothamsted-onderzoekers. Om op koolstofvastlegging gebaseerde landbouwsystemen vorm te geven, zijn beleidsbeslissingen nodig die nieuwe subsidies en landbouwsteun vrij moeten maken. Wie er eenmaal aan begint, moet zich realiseren dat een dergelijk beleid het totale voedselpakket anders van samenstelling zal laten zijn en vermoedelijk het volume reduceert.
Nederland gelooft er wel in
De auteurs van de Rothamsted-studie concluderen dat het 4P1000-initiatief geen wezenlijke bijdrage aan de beperking van klimaatverandering kan leveren. Ze noemen het idee "onrealistisch en potentieel misleidend." In Nederland wordt koolstofboeren nog wel serieus genomen. Eerder deze week bracht de Volkskrant een artikel over 'koolstofboer' Raymond Niesten. Hij maakt deel uit van een netwerk van 75 boeren die met de steun van wetenschappelijke instituten denken dat ze wel koolstof via organisch materiaal in bodem kunnen vastleggen. Er blijken zelfs al beleidsdoelstellingen te worden geformuleerd. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) becijferde dat de landbouwsector in 2030 jaarlijks 4,5% van de afvang van aan de atmosfeer toegevoegde CO2 zou kunnen realiseren.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Planten zijn buitengewoon inefficiënt in het vastleggen van CO2. Een akkerbouwer wil in principe een zo groot mogelijk deel van de door planten vastgelegde CO2 verkopen in de vorm van aardappelen of bv graan. Dan blijft er nog maar een klein deel over van al die zeer inefficiënt vastgelegde CO2 om in de bodem op te slaan. Al met al weinig effectief, en per kilo CO2 heel duur.
Henric van der Krogt , heel inefficiënte planten binden over een hele lange periode en en een heel groot oppervlak nog steeds veel CO2, waar we met zijn allen de laatste 100 jaar feest van vieren. Met de gastuinders voorop.
Akkerbouw op zich legt netto waarschijnlijk nooit CO2 vast in de bodem. Wat akkerbouw doet is het importeren van koolstof die op andere plaatsen door planten is vastgelegd, in de vorm van organische mest en compost. En ondanks die netto aanvoer neemt de OS in een akkerbouw bodem niet toe.
Wat je eigenlijk zegt, Jopie, is dat het geloof in koolstofboeren onzin is. Zeker als die koolstofboeren ook nog energieverslindende kunstmest gebruiken.
Overigens denk ik dat niet de gastuinders maar de all-in vakantievierende stedentrippers voorop lopen, direct gevolgd door de zwaar gesubsidieerde Teslarijders, maar dit terzijde.
Henric van der Krogt , 150 tot 200 jaar geleden in een chemie en kunstmestvrije wereld, was de landbouw bodem op de zandgronden in Oost en Zuid Nederland totaal uitgepierd. Het areaal zandverstuiving lag op 40.000 hectare, droge heide 180.000 hectare. Er zijn geen gegevens over de OS gehaltes van deze bodems, maar ik verwacht dat die rond de 1 % liggen. Door de komst van de kunstmest zijn deze bodems weer opgekrikt naar nivos zoals we die nu kennen.
Elk landbouwsysteem op een bepaalde grondsoort bereikt op langere termijn een bepaalde evenwichtssituatie. Die is afhankelijk van rotatie, aanvoer koolstof, grasland in bouwplan, groenbemesters, etc. En een evenwicht houdt zich meer aan wetmatigheden van aanvoer en afbraaksnelheden, dan aan de verbale vermogens van degenen die een bepaald systeem op ideologische gronden verdedigen, zoals in het geval van de koolstofboeren.
Bomen, véél bomen, altijd al zo geweest.
En niet denken dat daar geen ruimte voor is. Zelfs in ons dichtbevolkte land is nog heel veel ruimte waar bomen kunnen groeien, niet alleen langs de snelwegen, maar ook in woonwijken, tuintjes, industriegebieden, uitgeputte gronden, en nog veel meer. Maar dan wél 50 jaar laten staan, dus eerst alle kap-verordeningen aanpassen: voor iedere gekapte volwassen boom 100 nieuwe aanplanten ter compensatie.
Een hectare bos neemt in Europa 300 ton CO2 op, in de tropen 600.
'Er ligt wereldwijd ruim 2 miljard hectare grond braak. Dat zou na aanplant van bomen 75-125 gigaton CO2 opleveren, hetgeen overeenkomt met de uitstoot wereldwijd, van de komende 15-25 jaar. Zo creëert men de tijd om op duurzame energiebronnen over te schakelen.'
Bron: Arboretum la Tuillèrie
Hier een van de vele carbon calculators: Carbon Calculator
Met vooruitziende blik.
De aanplantverordening van Napoleon III heeft ervoor gezorgd dat er nu 2x zoveel bos in Frankrijk is dan in 1850. Door huizenbouw, scheepsbouw en verbranden was veel bos verdwenen, wat uiteindelijk tot een humanitaire ramp zou kunnen leiden.
Zie: Die Geschichte der Wälder Frankreichs (ARTE)
in dezelfde ARTE docu serie: Wald und Klima
Later toegevoegd.
Wie gaan die miljoenen bomen stekken, zaaien en planten nu Napoleon III er niet meer is?
Met meer dan 50.000.000 werklozen in Europa en de mogelijkheid om een maatschappelijke dienstplicht in te stellen, hoeft het geen honderden miljarden te kosten. Het mag alleen niet volgens het Europees mensenrechtenverdrag. Dat verdrag moet dus eerst op de schop. Alternatief wat wél mag is militaire dienstplicht invoeren en vervolgens militairen de bomen laten planten.