'Sinister circuit van professioneel linkse mensen'
CE Delft ging met de eerste vraag aan de slag in opdracht van Milieudefensie. Daaruit bleek dat de laagste inkomens er het meest voor op zullen draaien. Geen Stijl verwoordde dat als volgt: “Dat krijg je dus met een kabinet van hoogopgeleide bakfietsmutsen en wereldvreemde technocraten die elke ruft kunnen declareren, ingefluisterd door een sinister circuit van professioneel linkse mensen: de kosten van de ambitieuze klimaatdoelstellingen komen terecht bij de Gewone Man.”
De uitdaging is natuurlijk om juist die ‘gewone man’ waar GeenStijl het over heeft centraal te stellenSchuld salderen
Hoe zitten het milieu- en klimaatprobleem volgens Van Dieren in elkaar? “Als een schuld. We hebben een wereld gecreëerd die ons veel welvaart heeft gebracht. We zijn alleen vergeten onze overlevingskansen op aarde veilig te stellen. We hebben het milieu kapot gemaakt en lieten het klimaat fundamenteel veranderen in ons nadeel. Wat we hebben opgebouwd draagt een schuld in zich die we moeten salderen met investeringen om onze overlevingskansen weer op te bouwen.”
Ik vraag hem hoe dat moet. We hebben immers sinds de Industriële Revolutie in de 18e eeuw een wereld gebouwd die zoveel kosten op milieu en klimaat heeft afgewenteld dat die saldering een bodemloze put zou kunnen blijken. Daar is Van Dieren het niet mee eens. Hij wijst op de kansen van het tegengaan van verspilling. Hergebruik en lang gebruik van spullen moet uitkomst bieden. Voedsel - volgens de Europese Commissie gaat wereldwijd 30% verloren - hoeft niet verspild te worden. Voedselresten kunnen nuttig gebruikt worden als diervoeders. Efficiency kan de milieu- en klimaatdruk terugdringen die we met landbouw creëren. Tevens kan die efficiency volgens Van Dieren het verdringen van natuur en biodiversiteit en de uitstoot van broeikasgassen door onze energieverslaving terugdringen.
Minder consumentisme gewoon maken
Maar dat past toch helemaal niet bij onze manier van leven? We zijn consumentistisch opgevoed en willen dat niet meer opgeven. Van Dieren: “Dat hoeft niet zo te zijn. Wie heeft behoefte aan de keuze uit 100.000 artikelen in een Amerikaanse supermarkt? Mensen zijn heel tevreden met de slechts paar duizend artikelen die Lidl op het schap heeft. En wie schept er genoegen in weggooien? We doen het omdat het gewoon is geworden en betaalbaar. Dat moet je veranderen.” Hij vervolgt met een betoog over belastinghervormingen. Kort samengevat: arbeid moet belastingvrij en consumptie moet belast worden. Dan gaan mensen minder verspillen en meer moeite doen om lang met spullen te doen.
De duurzaamheidsbeweging is buitengewoon naïef geweest met zijn intellectuele exhibitionisme. Als het drammen zo doorgaat, stevenen we af op een sociaal conflict waarvan we ons de omvang nog nauwelijks kunnen voorstellenVan concurrentie naar samenwerking
Maar gaan mensen hun huidige leven zomaar opgeven? Van Dieren verwijst naar de Israëlische historicus en toekomstvoorspeller Yuval Harari die in zijn analyses van de mensheid de samenwerkingssamenleving als de meest succesvolle typeert. Onze samenleving is niet gebaseerd op samenwerking maar concurrentie. Concurrentie zorgt voor verspilling omdat het ons welzijn niet beter probeert te maken, maar steeds nieuwe en meer behoeftes creëert om geld op te kunnen potten in de zakken van de handigste ondernemers. Zo’n samenleving creëert koopvee. Een op samenwerking gerichte samenleving creëert welzijn voor zoveel mogelijk mensen.
Sociaal conflict op komst
“Maar”, zegt Van Dieren, “de duurzaamheidsbeweging is buitengewoon naïef geweest met zijn intellectuele exhibitionisme. Mensen moeten hun denkwijze en de door hen gedicteerde maatregelen volgen omdat zij het zeggen. De uitdaging is natuurlijk om juist die ‘gewone man’ waar GeenStijl het over heeft centraal te stellen. Hoe kun je die nieuwe wereld aantrekkelijk maken voor hen? Hoe zou je hen zelfs kunnen laten participeren in het ontwerpen daarvan. Het moet gebeuren, maar er wordt doorgedramd. Dat is dus dik scoren voor politici als Thierry Baudet die feilloos weten hoe bedreigend en absurd het uitgeven van €700 miljard is als je daar maar een bijdrage van 0,5% van het klimaatvraagstuk mee kunt bereiken en verder geen enkele belofte of zelfs maar handreiking kunt doen aan verreweg het grootste deel van de samenleving. Als het drammen zo doorgaat, stevenen we af op een sociaal conflict waarvan we ons de omvang nog nauwelijks kunnen voorstellen.”
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
De duurzaamheidsbeweging is niet buitengewoon naïef geweest, maar het tegenovergestelde: arrogant en narcistisch. Ze hebben zich willen verbijzonderen, zich willen onderscheiden van... van wie eigenlijk? Ja en dan moet je net Baudet hebben, die weet daar wel raad mee.
En dan hebben we nog de industrie die onophoudelijk producten uitspuugt en consumenten hard nodig heeft die ook heel makkelijk te porren zijn. Minder makkelijk zal het zijn om ze de voordelen* van ander gedrag te presenteren. Maar laten we eerlijk zijn, dat is nog nooit echt geprobeerd.
*de dagelijkse voordelen, niet de abstracte als toekomst voor volgende generaties.
Hier volgt een bericht van een blanke, mannelijke millenial die zich door de randstad verplaatst met bakfiets met daarin 2 (twee) kinderen.
Ik ben het wel eens hoor, met de kop. De nieuwe duurzaamheidselitie is in zichzelf gericht, instagram gefocussed en vliegt al vegan-avocadosalade etend de wereld over. Maar is dit groepjes-bashen nou zinvol in de discussie? Eerst waren de millenials de oplossing nu zijn ze de kern van het probleem. En gaan we serieus nog maandenlang de twittertijdlijnen en columns vullen met de meninkjes van meneer Baudet (millenial, man, blank, grachtengordel, nog geen kinderen. Ik zie hem wel eens fietsen)?
Ik zie een andere beweging. Vanaf de jaren '70 is de discussie over 'Sustainable Development' begonnen, later aangejaagd door onder andere de Club van meneer van Dieren. Inmiddels is dit discours in zoverre geïnstitutionaliseerd dat wereldleiders in Parijs een akkoord ondertekenden. In de voedsel- en landbouwdiscussie is de richting van wat duurzame ontwikkeling nou is, nog onbekend, maar iedereen, van regime landbouworganisaties, tot bio-adepten, gangbare boeren en marketing managers, is er van overtuigd dat het anders moet en zal. Ik sprak een lector aan een hogeschool in het zuiden van het land, die me zei: 10 jaar geleden was duurzaamheid een non-topic, nu zit het in al onze opleidingen en 100% van de vragen die bedrijsleven aan ons stelt, gaat over duurzaamheid in al haar facetten.
We kunnen wel zuur blijven doen over millenials, geitenwollensokken, de ouwe duurzaamheidsbeweging en koppige boeren, we kunnen ook gewoon kijken welke waarden we delen en de komende jaren keihard aan de slag, met vallen en opstaan, met duurzaamheid. Dat is mijn plan in ieder geval. Ik hoop dat dit niet te arrogant of narcistisch over komt.
Joris, Jos Hugense verwoordt het in het andere draadje uitstekend.
Mijn ongenoegen zit vooral in het gemak en dedain waarmee steeds burgers of consumenten worden weggezet als koop- of stemvee. Zonder voldoende te beseffen dat we een voortdurende stroom van informatie en voorwaarden op hen hebben afgevuurd om ze zover te krijgen: een consument die tot over z'n oren in de spullen moet zitten en een individualistische burger die zich zelf maar moet redden.
En dan gaan we ze nu aanspreken, of erger nog straffen, omdat ze gedaan hebben wat we/hunnie graag wilden.
Het bovenste puntje van de piramide is er van afgebroken, leidt een eigen leven en staat niet meer in verbinding met de rest.
Je kan je in slaap sussen met het feit dat het topje van de piramide groter is geworden (is het werkelijk?), maar de aansluiting met de onderkant van de piramide is nog ver te zoeken.
En dat heeft verdomd weinig met millenials te maken. Was het maar waar.
Wie hebben een verdienmodel en wie een verliesmodel aan het klimaat (en milieu), zegt deze boer met een verliesmodel m.b.t. klimaat vanwege gewasschades door weersextremen? Er zijn lieden die als vliegen op de stroop (of stront) afkomen, omdat er geld en macht te halen en te verdelen is. Dat zijn in sommige gevallen kwaadaardige charlatans, die bijv. de oplossingen m.b.t. de klimaattransitie meer schade doen dan goed.
Ik zou zeggen, begin eens met de Action te verbieden (symbolisch) omdat die alleen maar troep verkopen wat goedkoop is en meteen kapot gaat. En ga auto's maken die 500000 km mee gaan en sokken die langer mee gaan als 10 keer wassen enz. enz. Maar dat is nadelig voor 't economische systeem, dat draait op vernieuwing, elke 4 jaar een andere auto bijvoorbeeld. Zolang dat niet veranderd en de wereldbevolking niet krimpt naar 2 miljard, zijn we aan onze laatste paar eeuwen bezig.