De relatie tussen ons brein en onze darmbacteriën is sterker dan we ooit gedacht hadden. Dat zegt Eric Claassen, immunoloog, hoogleraar VU Amsterdam en biotech ondernemer. Uit poeptransplantaties blijkt dat morbide obesitas, depressie, angststoornissen en autisme allemaal een link hebben met de bacteriën in de darmen. Claassen is betrokken bij onderzoek hiernaar en beschrijft op dit gebied ‘spectaculaire resultaten’. Hij zal deze resultaten presenteren op het congres Arts & Voeding, dat 6 april in Utrecht wordt gehouden.
De rol van het microbioom en de relatie tussen de darmbacteriën en de hersenen is een relatief nieuw onderzoeksgebied met veelbelovende resultaten. De laatste jaren staan poeptransplantaties flink in de belangstelling. Poeptransplantaties kwamen onder de aandacht nadat onderzoekers ontdekten dat mensen met diarreeklachten door de bacterie Clostridium Difficile hun klachten flink zagen afnemen hadden nadat ze een transplantatie kregen met de - bewerkte - poep van een gezond persoon. Vanaf dat moment zijn vele onderzoekers gaan kijken bij welke aandoeningen een fecestransplantatie nog meer effectief zou kunnen zijn.
De bacteriën in de darmen hebben een nauwe band met ons brein. De hersenen sturen niet alleen signalen naar de darmen, maar de darmen geven ook signalen terug aan het brein. Deze zogenoemde microbiome-gut-brain-axis lijkt een rol te spelen bij allerlei aandoeningen. “Na een poeptransplantatie zien we significante verbeteringen bij mensen met verschillende aandoeningen”, vertelt Claassen. “Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt heel duidelijk dat, naast andere variabelen, het microbioom een belangrijke rol speelt. Mensen met autisme bijvoorbeeld, scoren na een poeptransplantatie statistisch significant beter op 4 verschillende scoringsschalen bij autisme. Dat is spectaculair. Ook bij depressie en angst zien we deze resultaten. En aangezien uit cijfers van het CBS blijkt dat meer dan 40% van de Nederlanders last heeft van een depressie of angststoornis is dit heel maatschappelijk relevant.”
Zelfde effecten zonder echte ontlasting
Hóe darmbacteriën de hersenen precies prikkelen is nog niet opgehelderd. Dat is een groeiend onderzoeksgebied waar een toevloed aan wetenschappers zich mee bezighoudt. “Maar eerst zijn we aan het kijken", zegt Claassen, "hoe we de poeptransplantaties kunnen simuleren. Zodat we hetzelfde effect bereiken met een soort van synthetische poep. Het lijkt nu dat er 7 tot 8 verschillende bacteriën een hoofdrol spelen. Als we die synthetische poep hebben, kunnen we het mechanisme erachter onderzoeken, want dan heb je een meer gecontroleerde situatie dan wanneer je echte poep met wel duizenden bacteriën moet onderzoeken”, aldus Claassen. Canadese onderzoekers maakten al eerder een kunstpoep met 33 bacteriën.
Aanpassen van eetpatroon
Wetenschappers denken inmiddels dat voeding een belangrijke rol speelt. “Het Westerse eetpatroon lijkt een negatieve invloed te hebben op het microbioom”, vervolgt Claassen. “Dat hebben we gezien in landen als Estland, Letland en Litouwen, waar de bevolking na de val van de Berlijnse muur Westerse voedingsgewoonten overnam. Maar ook in Japan is er steeds meer sprake van een Westers eetpatroon en ook daar zien we een toename in bijvoorbeeld allergieën, auto-immuunziektes en angststoornissen.”
Het eetpatroon kan een negatieve invloed hebben op het darmmicrobioom en daarmee het brein, maar ook een positieve. Claassen: “Als mensen hun eetpatroon veranderen, kun je het microbioom deels herstellen en dat heeft ook gevolgen voor het brein. De stoornissen waarmee we nu een link hebben gevonden zijn mogelijk te verbeteren door het eetpatroon aan te passen. We kunnen ze dus terugdraaien.” Claassen benadrukt wel dat dit niet makkelijk is. “Er is niets moeilijker dan het menselijk dieet te veranderen, maar er is een opening en dat is heel concreet.”
Op het 7e congres Arts en Voeding, dat op 6 april plaatsvindt in de Jaarbeurs Utrecht, zal Eric Claassen de nieuwste wetenschappelijke inzichten presenteren en verduidelijken hoe je het eetpatroon kunt aanpassen om te zorgen voor een meer gebalanceerd darmmicrobioom.
Dit artikel afdrukken
En aangezien uit cijfers van het CBS blijkt dat meer dan 40% van de Nederlanders last heeft van een depressie of angststoornis is dit heel maatschappelijk relevantConnectie brein en darmen
De bacteriën in de darmen hebben een nauwe band met ons brein. De hersenen sturen niet alleen signalen naar de darmen, maar de darmen geven ook signalen terug aan het brein. Deze zogenoemde microbiome-gut-brain-axis lijkt een rol te spelen bij allerlei aandoeningen. “Na een poeptransplantatie zien we significante verbeteringen bij mensen met verschillende aandoeningen”, vertelt Claassen. “Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt heel duidelijk dat, naast andere variabelen, het microbioom een belangrijke rol speelt. Mensen met autisme bijvoorbeeld, scoren na een poeptransplantatie statistisch significant beter op 4 verschillende scoringsschalen bij autisme. Dat is spectaculair. Ook bij depressie en angst zien we deze resultaten. En aangezien uit cijfers van het CBS blijkt dat meer dan 40% van de Nederlanders last heeft van een depressie of angststoornis is dit heel maatschappelijk relevant.”
Zelfde effecten zonder echte ontlasting
Hóe darmbacteriën de hersenen precies prikkelen is nog niet opgehelderd. Dat is een groeiend onderzoeksgebied waar een toevloed aan wetenschappers zich mee bezighoudt. “Maar eerst zijn we aan het kijken", zegt Claassen, "hoe we de poeptransplantaties kunnen simuleren. Zodat we hetzelfde effect bereiken met een soort van synthetische poep. Het lijkt nu dat er 7 tot 8 verschillende bacteriën een hoofdrol spelen. Als we die synthetische poep hebben, kunnen we het mechanisme erachter onderzoeken, want dan heb je een meer gecontroleerde situatie dan wanneer je echte poep met wel duizenden bacteriën moet onderzoeken”, aldus Claassen. Canadese onderzoekers maakten al eerder een kunstpoep met 33 bacteriën.
Aanpassen van eetpatroon
Wetenschappers denken inmiddels dat voeding een belangrijke rol speelt. “Het Westerse eetpatroon lijkt een negatieve invloed te hebben op het microbioom”, vervolgt Claassen. “Dat hebben we gezien in landen als Estland, Letland en Litouwen, waar de bevolking na de val van de Berlijnse muur Westerse voedingsgewoonten overnam. Maar ook in Japan is er steeds meer sprake van een Westers eetpatroon en ook daar zien we een toename in bijvoorbeeld allergieën, auto-immuunziektes en angststoornissen.”
Het eetpatroon kan een negatieve invloed hebben op het darmmicrobioom en daarmee het brein, maar ook een positieve. Claassen: “Als mensen hun eetpatroon veranderen, kun je het microbioom deels herstellen en dat heeft ook gevolgen voor het brein. De stoornissen waarmee we nu een link hebben gevonden zijn mogelijk te verbeteren door het eetpatroon aan te passen. We kunnen ze dus terugdraaien.” Claassen benadrukt wel dat dit niet makkelijk is. “Er is niets moeilijker dan het menselijk dieet te veranderen, maar er is een opening en dat is heel concreet.”
Op het 7e congres Arts en Voeding, dat op 6 april plaatsvindt in de Jaarbeurs Utrecht, zal Eric Claassen de nieuwste wetenschappelijke inzichten presenteren en verduidelijken hoe je het eetpatroon kunt aanpassen om te zorgen voor een meer gebalanceerd darmmicrobioom.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
"Het lijkt nu dat er 7 tot 8 verschillende bacteriën een hoofdrol spelen. Als we die synthetische poep hebben, kunnen we het mechanisme erachter onderzoeken, want dan heb je een meer gecontroleerde situatie dan wanneer je echte poep met wel duizenden bacteriën moet onderzoeken"
Wetenschappelijk eenvoudiger te onderzoeken, maar misschien moeten ze het niet teveel reduceren; misschien wil je juist de complexiteit in een bepaalde balans. Anders krijg je hetzelfde ge-eikel als met het nutritionisme, of een stofje hier of daar nu zorgt voor ziekte of gezondheid, ipv op het totaal te focussen.
Desalniettemin word ik zeer blij en geïnteresseerd door dit nieuws. Paleo/traditionele diëten/focus op onbewerkt eten lijken heel goed voor een mens te zijn. Alleen is er nog de missing link waaróm dat nu is, heb ik het idee. Darmbacteriën zouden hét meetpunt kunnen worden, om te zien wat het effect is van bepaalde voeding/leefstijl. Daar kun je veel meer uithalen of iemand gezond is of niet, en gericht bijsturen.
We staan nog maar aan het prille begin van zeer interessante ontwikkelingen.
Zo begint men nog maar pas het darm"viroom" te exploreren, dat in wisselwerking met die bacteriën in die darmen van ons ook een rol speelt.
Dat alles dan weer beïnvloed door ons eten (zo blijkt bijvoorbeeld suikerrijk eten een bijna onmiddellijke invloed te hebben), en uiteraard vooral ook door antibiotica.
Zeer volgenswaardig vwb. de nieuwste ontwikkelingen op dit gebied:
Elisabeth Bik, van Microbiomdigest, ook vwb. de fagen waar de focus van o.m.
Marc Bonten ook weer meer op gericht raakt.
Misschien is Elisabeth wel bereid Foodlog tzt. een interviewtje geven... ;-)
Zij is van oorsprong, en spreekt Hollands.
Dit geeft toch een heel nieuwe dimensie aan het onderbuikgevoel.
Kijk, wat ze eigenlijk aan het onderzoeken zijn is hoe je een ongezonde leefstijl (die direct op je darmen slaat en daarmee op je hormoonhuishouding en daarmee op je welbevinden) kunt repareren met bacteriële interventies. Ik zeg een fantastische nieuwe markt. Noemen we die 'postbiotics'?
De mensen moeten dan natuurlijk wel een gezonde leefstijl aannemen, anders blijven we met poepen voor een ander.