Peter Erik Ywema fietst deze winter van boer naar boer en van Nederland, via België en Frankrijk naar Zuid-Spanje. Onderweg lezen we op Foodlog met zijn overwegingen mee. Vandaag zijn cri de coeur voor vakmanschap.
Waarom veranderen goede ideeën en intenties in boekhouderij en controle?
Geen landbouw, geen voedsel, vezels, voer of brandstof. Landbouw is het wel laatste wat we zouden moeten willen verliezen. Maar iedereen kan zo een aantal aspecten van de landbouw opnoemen die de wereld bedreigen, schaden of ruïneren, op kleine of grote schaal. Om er een paar te noemen: waterschaarste, vervuiling, afnemende biodiversiteit, bodemaantasting, dierenwelzijn of keihard werkende arme boeren, die te zware (financiële) risico's moeten dragen, de leegloop van het platteland.
Leger van auditors
Als u zich toevallig in een invloedrijke positie bevindt, kunt u deze ideeën ontwikkelen tot een 'Standaard', een protocol of een checklist. Helemaal goed, als dat alleen al schoner water, gelukkiger dieren, betere inkomens en meer biodiversiteit zou opleveren. Of zelfs maar tevreden boeren die zich aangemoedigd en geïnspireerd voelen om hun steentje bij te dragen aan deze kwesties, geld en de natuur te sparen en zelf veerkrachtiger te worden.
Maar dan vraagt iemand: "Is deze boer echt duurzamer dan die andere? Wat is goed? Wat is goed genoeg?" Om die vraag te beantwoorden moet je 'objectief' meten en vergelijken en een jaarlijkse, onafhankelijke controle doorstaan. En dan komt het leger van auditors binnen, neemt het papierwerk toe en verwordt 'goede landbouwpraktijken' tot 'goede administratie'. De gepassioneerde boer die al 20 jaar zijn grond beoordeelt door te kijken, voelen, proeven en ruiken, de afwateringscapaciteit van zijn veld te bewaken en zijn eigen compost toe te voegen, stuurt geen grond naar een laboratorium om een getal terug te krijgen. Maar zijn' fingerspitzengefühl' scoort op de audit negatief, en hij voelt zich - misschien nog erger - niet erkend voor zijn toewijding. Waar bleven verantwoordelijkheid, trots, vakmanschap, creativiteit, plezier, vreugde, ervaring en vertrouwen? Hoe worden deze beoordeeld en aangemoedigd?
Een van 'mijn' wijnbouwers, met een oude wijngaard, vertelde me dat de Franse wijnautoriteiten bij hem langs zouden komen om zijn prestaties te controleren. Dat doen ze eens in de 6 jaar. Hij vertelde me dat ze hem zouden gaan vertellen dat hij zijn wijnstokken 1 à 2 meter uit elkaar moet planten en niet 3 meter zoals het in zijn geval 36 jaar geleden is gedaan. "Als het moet ga ik met deze onzin naar de rechter", zei hij, omdat hij niet van plan was zijn geliefde wijnstokken (die nog eens 20-30 jaar kunnen produceren) zonder enige reden te rooien.
Systemen in dienst van mensen
Ik geef niemand de schuld (hooguit mezelf ;-)), maar waar gaat het mis? Ik denk niet dat we het oneens zijn over het belang van deze vraagstukken (en dan heb ik het niet over de afstand tussen de druivenstokken). De meeste mensen die op dit terrein werkzaam zijn hebben goede bedoelingen, de meeste boeren gaan zorgvuldig te werk. Maar waarom verzanden goede dingen in papierwerk, waar maar weinig mensen van houden, wijzer of beter van worden?
Op mijn fiets stop ik niet altijd bij een rood stoplicht.... maakt dat mij een onverantwoordelijke fietser? Ik denk het niet met mijn 50 jaar ervaring. Maar als iemand zou besluiten om mijn fietsgedrag aan een audit te onderwerpen of een Franse rijkswachter had me gezien, kreeg ik een onvoldoende of boete opgelegd. Maken meer controles of politietoezicht mij een betere fietser? Nee. Zijn er onverantwoorde fietsers? Zeker.
Kunnen we geen systemen bedenken die mensen ten dienste staan, het goede bevorderen en het merendeel van de slechte praktijken uitroeien? Of is papierwerk en (totaal) digitaal toezicht onvermijdelijk ieders toekomstige lot? Als dat inderdaad onvermijdelijk is, laten we er dan in ieder geval voor zorgen dat de boer kan profiteren van de data die hij of zij verstrekt. Zoals de deal wanneer u zich aanmeldt bij Google of Facebook, misschien. Hoe kan zo'n systeem hem/haar helpen juist verantwoordelijkheid en actie te nemen?
Dit artikel afdrukken
Geen landbouw, geen voedsel, vezels, voer of brandstof. Landbouw is het wel laatste wat we zouden moeten willen verliezen. Maar iedereen kan zo een aantal aspecten van de landbouw opnoemen die de wereld bedreigen, schaden of ruïneren, op kleine of grote schaal. Om er een paar te noemen: waterschaarste, vervuiling, afnemende biodiversiteit, bodemaantasting, dierenwelzijn of keihard werkende arme boeren, die te zware (financiële) risico's moeten dragen, de leegloop van het platteland.
Op mijn fiets stop ik niet altijd bij een rood stoplicht.... maakt dat mij een onverantwoordelijke fietser? Ik denk het niet met mijn 50 jaar ervaring. Maar als iemand zou besluiten om mijn fietsgedrag aan een audit te onderwerpen of een Franse rijkswachter had me gezien, kreeg ik een onvoldoende of boete opgelegd. Maken meer controles of politietoezicht mij een betere fietser? Nee. Zijn er onverantwoorde fietsers? ZekerEn dan kunt u achter een bureau, met de beste intenties, de criteria en slimme oplossingen opschrijven om dit soort rampzalige dingen te voorkomen: gebruik minder water, ken uw markt, test uw grond. Landbouwwetenschappers en economen kunnen deze ideeën herzien en verfijnen zodat deze 'Goede Landbouwpraktijken' in één keer meerdere doelen bereiken. Sommige modelboeren kunnen het taalgebruik testen en aanpassen zodat het gemakkelijk en goed begrepen wordt. U kunt de relevante stakeholders en besluitvormers ervan overtuigen dat dit de juiste aanpak is.
Leger van auditors
Als u zich toevallig in een invloedrijke positie bevindt, kunt u deze ideeën ontwikkelen tot een 'Standaard', een protocol of een checklist. Helemaal goed, als dat alleen al schoner water, gelukkiger dieren, betere inkomens en meer biodiversiteit zou opleveren. Of zelfs maar tevreden boeren die zich aangemoedigd en geïnspireerd voelen om hun steentje bij te dragen aan deze kwesties, geld en de natuur te sparen en zelf veerkrachtiger te worden.
Maar dan vraagt iemand: "Is deze boer echt duurzamer dan die andere? Wat is goed? Wat is goed genoeg?" Om die vraag te beantwoorden moet je 'objectief' meten en vergelijken en een jaarlijkse, onafhankelijke controle doorstaan. En dan komt het leger van auditors binnen, neemt het papierwerk toe en verwordt 'goede landbouwpraktijken' tot 'goede administratie'. De gepassioneerde boer die al 20 jaar zijn grond beoordeelt door te kijken, voelen, proeven en ruiken, de afwateringscapaciteit van zijn veld te bewaken en zijn eigen compost toe te voegen, stuurt geen grond naar een laboratorium om een getal terug te krijgen. Maar zijn' fingerspitzengefühl' scoort op de audit negatief, en hij voelt zich - misschien nog erger - niet erkend voor zijn toewijding. Waar bleven verantwoordelijkheid, trots, vakmanschap, creativiteit, plezier, vreugde, ervaring en vertrouwen? Hoe worden deze beoordeeld en aangemoedigd?
Een van 'mijn' wijnbouwers, met een oude wijngaard, vertelde me dat de Franse wijnautoriteiten bij hem langs zouden komen om zijn prestaties te controleren. Dat doen ze eens in de 6 jaar. Hij vertelde me dat ze hem zouden gaan vertellen dat hij zijn wijnstokken 1 à 2 meter uit elkaar moet planten en niet 3 meter zoals het in zijn geval 36 jaar geleden is gedaan. "Als het moet ga ik met deze onzin naar de rechter", zei hij, omdat hij niet van plan was zijn geliefde wijnstokken (die nog eens 20-30 jaar kunnen produceren) zonder enige reden te rooien.
Systemen in dienst van mensen
Ik geef niemand de schuld (hooguit mezelf ;-)), maar waar gaat het mis? Ik denk niet dat we het oneens zijn over het belang van deze vraagstukken (en dan heb ik het niet over de afstand tussen de druivenstokken). De meeste mensen die op dit terrein werkzaam zijn hebben goede bedoelingen, de meeste boeren gaan zorgvuldig te werk. Maar waarom verzanden goede dingen in papierwerk, waar maar weinig mensen van houden, wijzer of beter van worden?
Op mijn fiets stop ik niet altijd bij een rood stoplicht.... maakt dat mij een onverantwoordelijke fietser? Ik denk het niet met mijn 50 jaar ervaring. Maar als iemand zou besluiten om mijn fietsgedrag aan een audit te onderwerpen of een Franse rijkswachter had me gezien, kreeg ik een onvoldoende of boete opgelegd. Maken meer controles of politietoezicht mij een betere fietser? Nee. Zijn er onverantwoorde fietsers? Zeker.
Kunnen we geen systemen bedenken die mensen ten dienste staan, het goede bevorderen en het merendeel van de slechte praktijken uitroeien? Of is papierwerk en (totaal) digitaal toezicht onvermijdelijk ieders toekomstige lot? Als dat inderdaad onvermijdelijk is, laten we er dan in ieder geval voor zorgen dat de boer kan profiteren van de data die hij of zij verstrekt. Zoals de deal wanneer u zich aanmeldt bij Google of Facebook, misschien. Hoe kan zo'n systeem hem/haar helpen juist verantwoordelijkheid en actie te nemen?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Peter Erik Ben je door het hard werken op je fiets het zicht op de werkelijke wereld verloren? Ik bedoel hoe de wereld holistisch wordt aangestuurd door grote multinationals. Multinationals die aandeelhouders hebben die een heel andere agenda hebben dan jij (wij).
Dan jou vraag " Kunnen we geen systemen bedenken die mensen ten diensten staan, het goede bevorderen en het merendeel van de slechte praktijken uitroeien?" Ja dat kunnen we maar niet binnen de systemen die nu gelden, maar die conclusie had je denk ik al getroffen. Tussen bedenken en uitvoeren is een hele wereld ontstaan die ver van de praktijk af staat. Ga er maar vanuit dat het bewust georganiseerd is, en de geschiedenis herhaalt zich. De economische ongelijkheid, die nog steeds groter wordt, floreert bij het nieuwe slaven systeem. En je weet uit de geschiedenis hoe moeilijk partijen verworvenheden los laten, en wat er voor nodig is om een doorbraak te organiseren.
Ik denk niet dat we de oplossing vanuit het verleden moeten omarmen, maar dat voedselproducenten een deal moeten sluiten met de consumenten. Als we de vizieren gelijk richten een gezamenlijke visie gaan ontwikkelen zijn er ondernemers initiatieven die mogelijkheden bieden, om de geschetste, en nog andere problemen het hoofd te bieden.
Alleen denk ik dat we andere partijen nodig hebben om de kar te duwen, trekken doen wij wel, maar er is energie nodig om over een drempel te komen, tot meerder vooruitgang voor eenieder die meedoet. We zullen ervaren hoeveel energie er gaat ontstaan vanuit het nieuw denken, er gaat daardoor meer veranderen wat menigeen nu maar kan bedenken.
Dat initiatief heeft alles in zich dat het zich zou kunnen uitbreiden als een veenbrandje.
Arnold, ik las Peter-Eriks reflectie veel praktischer: begin nou eens met doelwetgeving! Schrijf niet de details van een handeling voor, maar het resultaat dat je wilt. Nog anders gezegd: het hoe is veel minder belangrijk dan wat je bereikt.
' Maar waarom verzanden goede dingen in papierwerk, waar maar weinig mensen van houden, wijzer of beter van worden?'. Dat is volgens mij de vraagstelling.
Dick O.K. gaan we op die toer, is ook een insteek. Als praktische voedselproducent kijk ik er iets anders naar. Zal het je uitleggen. Wij zijn in staat de resultaten die we MOETEN halen in beeld te brengen, en de weg er naartoe ook, het hoe zoals jij het noemt. Nu komt ie, als we dat bij de beleidsmakers presenteren past dat niet in de agenda`s. Er is een wereld van verschil tussen de organisatorische praktijk en de praktische denkende praktijk. Als je bij de beleidsmakers te ver van de huidige praktijk afwijkt moeten ze eerst overleggen met allerlei andere partijen (niet nader benoemd) om te kijken of het past binnen de heersende meningen, denkwijzen? Heb het idee dat in die wereld economische belangen van ?????? belangrijker zijn dan noem maar op.
Het is toch niet te geloven dat als je de oplossing presenteert je de wetgever niet mee krijgt. Wij hebben de kennis in het netwerk, en laten in de praktijk zien dat het werkt en nog krijgen we geen medewerking.
Nog een opmerking, jij wil de resultaten opschrijven akkoord heb daar net iets over gezegd. Om die te behalen moet er geïnvesteerd worden en daar is dus een verdienmodel voor nodig. Dat zal je gelijktijdig structureel moeten regelen anders weet ik al weer wie het gaat betalen. Dat structureel regelen moet anders als we de afgelopen 75 jaar gewend zijn in de voedselproducerende sector.
Daarom MOET de sector aan het roer staan, zij hebben de mogelijkheden om de problemen op te lossen. Management vanuit de sector kan de doorslag geven maar beleidsmakers en andere partijen, kunnen dat faciliteren, het duwtje over de drempel.
Ons kennisnetwerk is bereid binnen een brainstorm sessie hier dieper in te duiken om te kijken waar en hoe er mogelijkheden zijn dit te organiseren. Niet alleen praten maar ook poetsen.
Als een gespreksleider met beleidsambtenaren en een groep innovatieve denkers eens om tafel zouden gaan, zou dat geen doorbraak kunnen genereren? Hoe kijk jij daar tegenaan?
Nog even iets over de te behalen doelen, als er doelen gehaald kunnen worden die niet op voorhand door iedereen zo worden gezien, maar door kennisinstellingen voorzichtig op word gewezen, let eens goed op hoe daar op wordt gereageerd in de praktijk. Zie je hoe moeizaam INNOVATIEVE ondernemers het hebben. We hebben er de mond vol van innovatieve ondernemers kijk maar hoe het topsectoren beleid hier op reageert.
"Waarom veranderen goede ideeën en intenties in boekhouderij en controle?"
Omdat we dan het gevoel denken te krijgen het onder controle te hebben. Want iets niet onder controle hebben geeft een onveilig en oncomfortabel gevoel. Dat die controle niet helemaal echt is, vaak pseudo, hetgeen keer op keer blijkt, maakt voor het principe niet veel uit.