De cijfers staan in het rapport Reward work, not wealth van Oxfam International. Volgens de ontwikkelingsorganisatie illustreert de groei van het aantal miljardairs de toenemende ongelijkheid in de wereld. Tussen maart 2016 en maart 2017 kwam er iedere twee dagen een miljardair bij. Inmiddels telt de wereld 2.043 miljardairs.

'Falend systeem'
"De toename van het aantal miljardairs is geen teken van een bloeiende economie, maar van een systeem dat faalt", zegt Maaike Vanmeerhaeghe, beleidsmedewerker ongelijkheid bij Oxfam, in Knack. Zo wijst Oxfam Novib op belastingontwijkingspraktijken door multinationals en superrijken en de achterstand van vrouwen. "Om de winst voor aandeelhouders te vergroten, drukken multinationals lonen en ontwijken ze belastingen. De mensen die onze kleren maken, onze smartphones samenstellen en ons voedsel kweken, worden uitgebuit om zo goedkoop mogelijk producten op de markt te brengen", aldus Vanmeerhaeghe. Ontwikkelingslanden lopen naar schatting jaarlijks $170 miljard mis, waarmee ze onderwijs, gezondheidszorg en sociale bescherming zouden kunnen financieren. Oxfam Novib moedigt overheden wereldwijd aan om extreme ongelijkheid tegen te gaan door het instellen van minimumlonen, verhogen van de belastingen voor rijken en geld te investeren in onderwijs en zorg.

Neemt ongelijkheid toe of af?
Oxfam Novib presenteert het rapport voor de vijfde keer aan de vooravond van het World Economic Forum in Davos uitkwam. Het is onder meer gebaseerd op het Global Wealth Databook van Credit Suisse, de lijst van miljardairs van het Amerikaanse tijdschrift Forbes en data van de Wereldbank en het IMF.

De meetmethodiek van Oxfam Novib krijgt kritiek van klimaatscepticus Bjorn Lomborg van de internationale denktank Copenhagen Consensus Center, neemt de mondiale ongelijkheid juist af, schrijft het FD. "Inkomensontwikkeling is veel relevanter dan de vermogensontwikkeling". In Nederland vindt dergelijk denken weerklank onder meer de ecomodernistische filosoof en theoloog Ralf Bodelier.

Lomborg wijst op de snelle groei van de middenklasse in opkomende economieën in Azië en de verruimde toegang van mensen tot gezondheidszorg en onderwijs. Oxfam erkent "dat de halvering van het aantal mensen dat in absolute armoede leeft tussen 1990 en 2010 een prestatie van formaat is, waar de wereld trots op mag zijn. Maar dat laat onverlet dat nog eens tweehonderd miljoen mensen aan de armoede hadden kunnen ontsnappen als de inkomensongelijkheid binnen landen in deze periode niet waren toegenomen". Volgens Oxfam Novib kwam 27% van de wereldwijde inkomenstoename tussen 1980 en 2016 bij de 1% grootverdieners terecht, terwijl 13% daarvan bij de armste helft van de wereldbevolking terecht kwam. Dat zou blijken uit het World Inequality Report van van het World Inequality Lab. Het werk van het Lab is onder meer geïnspireerd door de Franse econoom Thomas Piketty die wijst op de gevaren van te grote sociale ongelijkheid binnen samenleving. Piketty vreest destabilisering van de brede sociale cohesie tussen mensen, waar Lomborg en Bodelier het verheffen van de armsten als perspectief kiezen.

Nederland telt 10 miljardairs
In Nederland werden we met elkaar $53 miljard rijker, meldt de NOS. Van die miljarden ging bij ons 45% naar de rijkste 1% van de Nederlanders. Nederland telt 10 miljardairs, die samen $31,6 miljard vermogen bezitten. 's Werelds rijkste man is Amazon-oprichter Jeff Bezos, die vorig jaar Microsoft-oprichter Bill Gates ($86 miljard) van de eerste plaats verdrong met een geschat vermogen van $104 miljard. De Nederlandse Charlene de Carvalho-Heineken, dochter van Freddy Heineken, staat met $12,6 miljard op de 95e plaats van Forbes' miljardairslijst.

UPDATE, 23 januari, 10:50 uur.
Simon Rozendaal, die net als Lomborg geldt als een klimaatscepticus en net als Bodelier als een optimist, ondersteunt de gedachte dat OXFAM het mis heeft. Hij citeert een video die zou uitleggen waarom. Het is boeiend genoeg om eens beter na te denken over de vraag wat de vraag nu eigenlijk is: gaat het om de grote getallen van welvaartsverdeling of gaat het om de allerlaagste inkomens, die als som nu eenmaal een klein deel van het geheel zijn, maar wel voor heel veel mensen een belangrijke zaak zijn?


Dit artikel afdrukken