Boerenkoepel LTO Nederland maakte gisteren bekend de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) te hebben gedagvaard. De Autoriteit had eerder moeten optreden tegen het met fipronil frauderende bedrijf Chickfriend. Dat had de €65-75 miljoen directe schade in de eiersector kunnen voorkomen. Of de boeren gaan winnen is juridisch onzeker, maar ze worden moreel gesteund door supermarktkoepel CBL.
LTO verwijt de NVWA nalatig en onzorgvuldig te hebben gehandeld. "De enorme schade voor pluimveehouders was uitgebleven wanneer de NVWA haar taken als toezichthouder naar behoren had vervuld. De NVWA was op de hoogte van het gebruik van fipronil door ChickFriend, maar zij heeft de sector niet eens de kans gegeven zich daartegen te wapenen. Dat kan niet." Dat zegt Roeland de Mol van BarentsKrans advocaten en notarissen die door LTO is ingeschakeld.
'Niet uit te leggen'
In november 2016 trad de NVWA niet of onvoldoende op naar aanleiding van concrete meldingen over mogelijk grootschalig gebruik van fipronil in stallen door ChickFriend. Een significant aantal pluimveehouders zou daarom na november 2016 nog door ChickFriend zijn behandeld, terwijl zij niet wisten dat er fipronil door het gebruikte middel was gemengd. De NVWA was, naar zeggen van de boeren, duidelijk op de hoogte maar waarschuwde niet en trad niet op tegen ChickFriend. Daarmee zou de NVWA pluimveehouders niet de kans hebben gegeven de fraudeurs buiten de deur te houden of beter te controleren.
"Dat is echt onbegrijpelijk en niet uit te leggen", zegt voorzitter Eric Hubers van vakgroep Pluimveehouderij van LTO Nederland/NOP. "Dit kan niet en moet anders. We moeten voorkomen dat de NVWA zo kan handelen in vergelijkbare situaties waar desastreuze gevolgen voor individuele ondernemers en het imago van een product en van een totale sector aan gekoppeld zijn." De Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP) van Hennie de Haan vindt dat ook en participeert daarom in de dagvaarding.
Wie de zaak nuchter bekijkt hoort de boeren zeggen dat de NVWA een bedrijf uit de markt had moeten weren zodat zij er geen zaken mee hadden kunnen doen. Daarmee ontkennen ze hun eigen verantwoordelijkheid voor het controleren van een zakelijke partner die producten verkoopt die niet in de voedselketen zijn toegelaten. Afgelopen zomer zei het Ctgb, de Autoriteit die beslist welke bestrijdingsmiddelen in Nederland worden toegelaten, dat behalve fipronil ook de etherische oliën waarin Chickfriend de fipronil bijmengde niet toegelaten zijn voor gebruik in pluimveestallen. Dat argument verzwakt de zaak van de boeren. Zij zeiden destijds dat zelfs wetenschappers van de WUR het middel gebruikten en boeren dus niet zomaar nalatigheid kan worden verweten. Maar net zo dom doen als slimme mensen, maakt nog geen sterke zaak.
Onjuiste uitleg procedure
In het voordeel van de boeren pleit wel de verwarring die ontstond toen de NVWA in Nieuwsuur suggereerde dat eieren met fipronil een gevaar voor de volksgezondheid zouden kunnen opleveren. Dat was procedureel gezien een onjuiste uitleg van de situatie omdat de eieren uit de handel werden genomen omdat ze niet aan de wettelijke normen voldeden. Niettemin is deze uitglijder nog geen argument om niet-ingrijpen vanaf november 2016 als een nalatigheid en onzorgvuldigheid te zien die helemaal voor rekening van de NVWA komt.
De zaak draait om een bedrag dat voor de Nederlandse overheid mogelijk meer dan €100 miljoen aan directe en vervolgschade kan oplopen. De koepel van supermarkten CBL steunt de visie van de boeren in deze zaak. Directeur Marc Jansen van het CBL zegt het ongehoord te vinden als de overheid de kosten van de crisis bij de boeren zou leggen omdat de overheid die volgens hem mede zelf heeft laten ontsporen. "Ik kan me niet voorstellen dat de overheid die kosten bij de pluimveehouders neerlegt. Als dat gebeurt is het land echt te klein”, zegt Jansen.
Een groot aantal boeren zal failleren door de fipronil-affaire. Om die reden lieten supermarkten hun claims tegen de boeren al vallen. Hoe de rechtsgang zal uitvallen, is echter met name door de uitspraak van het Ctgb, niet gemakkelijk te voorspellen. Wat de boeren kan helpen is het argument dat het Ctgb zich mogelijk vergist heeft omdat etherische oliën wellicht geen toelating nodig zouden hebben als ze niet als biocide worden aangemerkt. Toelatingsexperts zien ruimte voor dat argument.
Tijdens Foodlogs snelcongres over fipronil werd geconstateerd dat het de primaire sector ontbreekt aan integrale risico assessments en dus geconstateerd moet worden dat die onbekende, maar reële risico's verbergt. Om die vermijden moeten dergelijke risico assessments worden uitgevoerd, bewaakt en voorzien worden van een calamiteitenplan dat bij het optreden van een risico strikt moet worden uitgevoerd.
Dat zal door de gehele keten moeten worden gedaan omdat anders iedere schakel zijn eigen plan trekt en daardoor voor grote verwarring kan zorgen. LTO Nederland en de NPV lijken deze aanpak nu bij de NVWA te willen neerleggen. Die kan dat niet, want de NVWA is een toezichthouder en geen kwaliteitsdienst of risicomanagementorganisatie voor derden. Dit proces zal het risicomanagement in de primaire sector dan ook niet vooruit kunnen helpen. Wel kan het de staat flink in verlegenheid brengen omdat een falende NVWA die tientallen miljoenen schadevergoeding moet betalen forse imagoschade oploopt. Dat is geen beste zaak voor Nederland dat een grote voedselexporterend belang heeft en daarom hecht aan de betrouwbaarheid en onkreukbaarheid van zijn Autoriteit.
Dit artikel afdrukken
'Niet uit te leggen'
In november 2016 trad de NVWA niet of onvoldoende op naar aanleiding van concrete meldingen over mogelijk grootschalig gebruik van fipronil in stallen door ChickFriend. Een significant aantal pluimveehouders zou daarom na november 2016 nog door ChickFriend zijn behandeld, terwijl zij niet wisten dat er fipronil door het gebruikte middel was gemengd. De NVWA was, naar zeggen van de boeren, duidelijk op de hoogte maar waarschuwde niet en trad niet op tegen ChickFriend. Daarmee zou de NVWA pluimveehouders niet de kans hebben gegeven de fraudeurs buiten de deur te houden of beter te controleren.
"Dat is echt onbegrijpelijk en niet uit te leggen", zegt voorzitter Eric Hubers van vakgroep Pluimveehouderij van LTO Nederland/NOP. "Dit kan niet en moet anders. We moeten voorkomen dat de NVWA zo kan handelen in vergelijkbare situaties waar desastreuze gevolgen voor individuele ondernemers en het imago van een product en van een totale sector aan gekoppeld zijn." De Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP) van Hennie de Haan vindt dat ook en participeert daarom in de dagvaarding.
Net zo dom doen als slimme mensen, maakt nog geen sterke zaakCtgb
Wie de zaak nuchter bekijkt hoort de boeren zeggen dat de NVWA een bedrijf uit de markt had moeten weren zodat zij er geen zaken mee hadden kunnen doen. Daarmee ontkennen ze hun eigen verantwoordelijkheid voor het controleren van een zakelijke partner die producten verkoopt die niet in de voedselketen zijn toegelaten. Afgelopen zomer zei het Ctgb, de Autoriteit die beslist welke bestrijdingsmiddelen in Nederland worden toegelaten, dat behalve fipronil ook de etherische oliën waarin Chickfriend de fipronil bijmengde niet toegelaten zijn voor gebruik in pluimveestallen. Dat argument verzwakt de zaak van de boeren. Zij zeiden destijds dat zelfs wetenschappers van de WUR het middel gebruikten en boeren dus niet zomaar nalatigheid kan worden verweten. Maar net zo dom doen als slimme mensen, maakt nog geen sterke zaak.
Onjuiste uitleg procedure
In het voordeel van de boeren pleit wel de verwarring die ontstond toen de NVWA in Nieuwsuur suggereerde dat eieren met fipronil een gevaar voor de volksgezondheid zouden kunnen opleveren. Dat was procedureel gezien een onjuiste uitleg van de situatie omdat de eieren uit de handel werden genomen omdat ze niet aan de wettelijke normen voldeden. Niettemin is deze uitglijder nog geen argument om niet-ingrijpen vanaf november 2016 als een nalatigheid en onzorgvuldigheid te zien die helemaal voor rekening van de NVWA komt.
Deze uitglijder is nog geen argument om niet-ingrijpen vanaf november 2016 als een nalatigheid en onzorgvuldigheid te zien die helemaal voor rekening van de NVWA komtCBL: 'land te klein'
De zaak draait om een bedrag dat voor de Nederlandse overheid mogelijk meer dan €100 miljoen aan directe en vervolgschade kan oplopen. De koepel van supermarkten CBL steunt de visie van de boeren in deze zaak. Directeur Marc Jansen van het CBL zegt het ongehoord te vinden als de overheid de kosten van de crisis bij de boeren zou leggen omdat de overheid die volgens hem mede zelf heeft laten ontsporen. "Ik kan me niet voorstellen dat de overheid die kosten bij de pluimveehouders neerlegt. Als dat gebeurt is het land echt te klein”, zegt Jansen.
Een groot aantal boeren zal failleren door de fipronil-affaire. Om die reden lieten supermarkten hun claims tegen de boeren al vallen. Hoe de rechtsgang zal uitvallen, is echter met name door de uitspraak van het Ctgb, niet gemakkelijk te voorspellen. Wat de boeren kan helpen is het argument dat het Ctgb zich mogelijk vergist heeft omdat etherische oliën wellicht geen toelating nodig zouden hebben als ze niet als biocide worden aangemerkt. Toelatingsexperts zien ruimte voor dat argument.
Wat de boeren kan helpen is het argument dat het Ctgb zich mogelijk vergist heeft omdat etherische oliën geen toelating nodig hebben als ze niet als biocide worden aangemerktRisicomanagement probleem niet opgelost door proces
Tijdens Foodlogs snelcongres over fipronil werd geconstateerd dat het de primaire sector ontbreekt aan integrale risico assessments en dus geconstateerd moet worden dat die onbekende, maar reële risico's verbergt. Om die vermijden moeten dergelijke risico assessments worden uitgevoerd, bewaakt en voorzien worden van een calamiteitenplan dat bij het optreden van een risico strikt moet worden uitgevoerd.
Dat zal door de gehele keten moeten worden gedaan omdat anders iedere schakel zijn eigen plan trekt en daardoor voor grote verwarring kan zorgen. LTO Nederland en de NPV lijken deze aanpak nu bij de NVWA te willen neerleggen. Die kan dat niet, want de NVWA is een toezichthouder en geen kwaliteitsdienst of risicomanagementorganisatie voor derden. Dit proces zal het risicomanagement in de primaire sector dan ook niet vooruit kunnen helpen. Wel kan het de staat flink in verlegenheid brengen omdat een falende NVWA die tientallen miljoenen schadevergoeding moet betalen forse imagoschade oploopt. Dat is geen beste zaak voor Nederland dat een grote voedselexporterend belang heeft en daarom hecht aan de betrouwbaarheid en onkreukbaarheid van zijn Autoriteit.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Als er íets volkomen terecht was in het optreden van de NVWA, dan was het wel de gezonde-boerenverstand-suggestie van Freek van Zoeren om tot die zondag maar even geen eitjes te eten als je bezorgd was: het regende die week nog nieuwe codes met besmette fipronil-eieren, en zelfs nog weken later werden in de supers besmette eieren en eierkoeken uit de schappen gehaald.
Onder meer doordat een paar eierboeren nota bene zelfs pas veel later meldden die Chickfriend-gasten langs gehad te hebben.
Volkomen ONterecht dat die van Zoeren door die zoveelste landbouwsector met uiterst gebrekkig zelfreinigend vermogen tot een soort Kop van Jut is gemaakt om de - begrijpelijke - frustratie over het primair EIGEN falen op af te reageren.
Het waren niet de uitspraken van van Zoeren die onrust veroorzaakten:
het was het fipronil in de eieren.
Het fipronil-rapport van mevrouw Netelenbos had allang klaar moeten zijn.
Dat wordt zorgvuldig schrijven, en extra interessant lezen over een tijdje...
P.S.: Correctie Veerman #3 :
het is mevrouw Sorgdrager die dat fipronil-rapport aan het schrijven is.
Meneer Jansen mag na de ESBL-affaire de hand ook wel eens een keer in eigen boezem steken.
Onbegrijpelijk dat zijn CBL en de supers nog steeds geen colistine-ban hebben ingevoerd.
De supers blijven eindverantwoordelijk voor de kwaliteit en voedselveiligheid van de producten die ze in de schappen leggen. Zoals diezelfde van Zoeren jaren terug terecht opmerkte.
Volgende maand 25 jaar na Jack-in-the box. Wat heeft de sector na al die jaren geleerd?
Hoe sneu ook, het is zelfbeklag en wild om zich heen slaan wat de klok slaat:
nog steeds geen woord van excuus van de sector naar zijn klanten,
die gezondheidsrisico's gelopen hebben.
Het ontbreekt de sector structureel aan zelfreinigend vermogen en zelfreflectie.
Het wachten qua voedselveiligheid in Nederland is op iemand als Bill Marler, en op wetgeving die de consument effectiever beschermt door sancties met preventieve werking.
Dick #1, ik denk dat je Mr. Winnie Sorgdrager bedoelt.
Bedankt voor je correctie, Dick.
Er zal nu met extra Argusogen naar haar fipronil-rapport gekeken worden.
Planning nu: komend voorjaar.
Hoe onterecht deze welhaast LTO-hetze tegen van Zoeren is, moge blijken uit het feit, dat er zelfs
nú nog fipronil-eieren uit de schappen gehaald worden.
In 31 stallen is ook nog het verboden amitraz aangetroffen.
P.S.: deze voor de zoveelste maal door de niet-de-hand-in-eigen-boezem-stekende LTO geïnstigeerde, te verwachten juridische haarkloverij zal niet alleen ten koste gaan van (het imago van) Vadertje Staat en de NVWA, maar eveneens van de sector en vooral ook weer van LTO zelf:
ook de consument zal nog maandenlang met de neus gedrukt worden op welke kapitale blunders ditmaal door "Integraal KetenBeheerder" IKB-EI, mevrouw de Haan en wat al te goedgelovige eierboeren zijn gemaakt, en herinnerd blijven aan deze miserabele fipronil-soap.
Na het melk- en varkensdrama de zoveelste regelrechte loose/loose-situatie:
denkt "belangenbehartiger" LTO daar nu écht nog een paar leden mee terug te winnen?
Messentrekker Calon dreigt handhaver NVWA, en doet Hubers nog eens dunnetjes over.
Zou dergelijke "belangenbehartiging" dat LTO-ledenverlies nu beperken of vergroten?
Om het al helemaal niet over maatschappelijk draagvlak te hebben:
Zouden dezelfde burgers die na onder meer de Q-koorts, een door hen gesubsidieerde koeienslachtpartij en de mestfraude, nu weer met fipronil besmette eieren voorgeschoteld kregen, en ook daarvoor nog geen woord van excuus van "belangenbehartigers" mochten vernemen,
nu ook nog per saldo die fipronilboeren weer moeten gaan "compenseren"?