Bacteriofagen zijn een soort virussen die bacteriën 'opeten'. Van eventuele resistentie tegen antibiotica trekken bacteriofagen zich niets aan. Daarom zijn ze een mogelijk alternatief voor antibiotica. Er is wel een probleem: fagentherapie is verboden in Europa.

Op de televisie besteedde nog niet zo lang geleden Dokters van Morgen aandacht aan de fagentherapie als oplossing voor chronische infecties en antibioticaresistentie. In Georgië zou de therapie al tientallen jaren succesvol toegepast worden.

Ik heb gehoord dat mensen met een paar duizend euro in de auto richting Tbilisi stappen
De uitzending leidde tot Kamervragen en een petitie. Het UMC Utrecht wil weten hoe werkzaam de bacteriofaagtherapie nu eigenlijk is. In het NPO1-programma Nieuws en Co vertelt arts-microbioloog Marc Bonten dat het onderzoek tot nu toe nog niet hoog op de prioriteitenlijst stond. "Maar als je ziet wat er nu in de maatschappij speelt, en welke vragen er leven, dan is het aan de academici om daarop een goed antwoord te geven. We zijn nu volop met de voorbereidingen bezig. We hopen in het eerste kwartaal van 2018 met de eerste experimenten te beginnen. Voorwaarde is wel dat de Medisch Ethische Toetsingscommissie met het onderzoek instemt." Patiënten kunnen zich dan ook nog niet aanmelden.

Bonten erkent dat er in medische kringen in Nederland "veel scepsis" is over de behandeling, zegt hij op de NOS. Dat is niet zo verwonderlijk, omdat er nauwelijks wetenschappelijke onderzoeken of gegevens over zijn. "Het enige wat we op dit moment weten, is dat faagtherapie op een heel oppervlakkige manier met een zalfje of drankje toe te passen is. En ook bij patiënten die dat zalfje niet krijgen, zien we dat ze op een gegeven moment soms toch opknappen. Je weet dus heel vaak niet of de faagtherapie de oorzaak is geweest van dat herstel." Ook is nog niet bekend hoe het lichaam reageert op directe toediening en of er al dan niet ernstige bijwerkingen zullen optreden.

Volgens Bonten "wordt af en toe een volslagen irreëel beeld neergezet van de effectiviteit van faagtherapie". Dat heeft volgens hem zorgwekkende gevolgen: "Mensen hebben de indruk gekregen dat bij een ernstige infectie faagtherapie de oplossing is. Ik heb gehoord dat mensen met een paar duizend euro in de auto richting Tbilisi stappen."
Dit artikel afdrukken