Na het afschaffen van de melkquota gingen boeren meer melken. Al gauw was er sprake van overproductie, stortte de melkprijs in elkaar, gingen boeren over de kop en daalde - in Frankrijk - de melkproductie. Van 2015 op 2016 met 2,8%.
De lage melkprijs zette de zuivelaars aan om de melk beter te verwaarden. Dat kunnen ze doen door verwerking tot boter of kaas. Kies je voor boter, dan houdt je als restproduct magere melkpoeder over. Tijdens de crisis kocht de EU dat melkpoeder op, waardoor er op dit moment een enorm overschot bestaat. Daar kan zelfs de hoge boterprijs niet tegenop. Dus maakte de Franse zuivelindustrie geen boter, maar kaas. Zo konden ze hun boeren net dat kleine beetje meer geven voor hun melk dat ze nodig hadden om te overleven.
Fransen zijn grootgebruikers
Minder boterproductie dus, maar niet minder vraag. Frankrijk is het land met de hoogste boterconsumptie van Europa. Per hoofd van de bevolking gaat er jaarlijks 8 kilo boter om. Het gemiddelde ligt in Europa op 3,8 kilo. Nederlanders werken per persoon zo'n 3 kilo boter weg, licht Boerenbusiness toe. Frankrijk mag dan een van de grootste boterproducenten van Europa zijn, het land is niet zelfvoorzienend. Naast de binnenlandse productie van zo'n 450.000 ton importeert Frankrijk jaarlijks nog eens 200.000 ton boter.
Supermarkten hebben prijzen in houdgreep
Het is deze combinatie van stijgende vraag bij teruglopende productie die tot de lege schappen leidt. Plus nog een bijzondere rol voor de Franse supermarkten. Die weigeren namelijk om de prijzen te verhogen, zoals de bakkers deze zomer wel deden. De Franse supermarkten houden elkaar en hun leveranciers in een houdgreep van prijsonderhandelingsrondes waarbij ze het onderste uit de kan willen - lees: de laagste prijzen. "De Franse zuivelproducenten vinden elders een betere prijs en verkopen hun product dus in het buitenland. We moeten de binnenlandse markt weer beter laten functioneren," zegt Thierry Roquefeuil, voorzitter van de federatie van melkproducenten. Begrijpelijk.
Duurder
De lege boterschappen lijken zich tot Frankrijk te beperken. In de rest van Europa is van boterschaarste niets te merken, door een toenemend aanbod uit Oost-Europa, schrijft BoerenBusiness. Bij ons is een pakje boter wel gewoon duurder geworden, in de supermarkt. Nederland is grootexporteur van zuivel en heeft boter zat, al trekt internationaal de prijs wat aan. Daarom merken wij het alleen in onze portemonnee, maar niet aan lege schappen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Cécile,
"Kies je voor boter, dan houdt je als restproduct magere melkpoeder over".
Ik dacht altijd dat ze in Frankrijk van het restproduct (karnemelk) vooral "Fromage Blanc Légère" van maken, zoals wij vroeger de karnemelk in een doek lieten uitlekken. De supers staan er vol van de vette, maar ook magere ingedikte melk producten. Veel boter wordt in Frankrijk, maar ook Duitsland, nog door karnen verkregen. Dit wordt dan meestal op de verpakking vermeld.
Overigens kan heel veel melkpoeder in allerlei vega-burgers worden verwerkt. Maar dan krijg je weer een vleesoverschot.
Onze Nederlandse boeren hoopten zo dat de grote vraag naar boter hen boven Jan zou helpen na de slechte prijzen die ze na de afschaffing van het melkquotum in belangrijke mate zelf veroorzaakt hadden. De prijzen stegen immers zo lekker.
Kortgeleden werd al bekend dat de prijzen daalden en dat een zuivelaar niet wilde dat ze hun dieren zo voeren dat er extra veel boter van de melk gemaakt kan worden.
Vandaag schrijft Boerderij dat de zuivelmarkt eventjes de weg kwijt is. De goede prijzen voor melkvet (nodig voor boter) vallen weg en de Europese Commissie brengt bergen magere melkpoeder op de markt (zodat de prijzen flink dalen en ze met melkvet aan de ene kant verdienen wat ze aan de andere kant verliezen) en ... ja ... en ... hoe moet dat nou weer verder?
De Franse president heeft daar een antwoord op: goeie ketens en vooral eigen eindproduct exporteren. Waarvan acte hierboven. Dan moeten de supers - en dus consumenten - maar wat meer gaan betalen.
Welkom in de toekomst, vermoed ik, want het is de manier waarop in Europa het boerenprobleem (onze boeren in West-Europa zijn te duur en de onze in Nederland zijn te zeer afhankelijk van export buiten Europa) in de komende 10 jaar gaat worden opgelost.
Joep #1 , zulke zuivel lijkt voor Nederlanders het meest op Griekse yoghurt, dat lekker dikke spul. Het bestaat in een range die loopt van volvet (10%) via 2% tot zelfs 0% vet. Snelle indikking door poeder toe te voegen is het geheim van de smid, voorzover mij bekend. De echte fromage blanc moulu à la louche is - ook weer bij mijn beste weten - een ander product. Warenwettelijk schiet mijn Franse kennis te kort om je te kunnen vertellen of die magere 'yoghurts' 'du blanc' (verse kaas) mogen heten terwijl ze eigenlijk helemaal geen verse kaas zijn.
Hoe de volumes grondstof voor zulke producten in Frankrijk precies liggen en wat die betekenen voor de prijsvorming, kan ik je niet zomaar even voorrekenen. Wel is duidelijk dat de boter door de goede prijzen en de pinnigheid van de supers het land verlaat en de zuivelaars liever wat meer kaas maken. Franse kaas is in de wereld geliefd en er wordt goed voor betaald. Nederland maakt zgn. foliekaas van zijn teveel aan melk. Dat is een prima eiwitproduct, maar het heeft door zijn generieke karakter geen hoge waarde. Zulke kaas noteert op dit moment ca. €2,90 per kilo; er is 10 liter melk nodig om het te maken. Onze boeren hebben gemiddeld 35 cent per liter nodig. Zo bekeken, komen hun coöperaties alleen al aan de grondstoffen flink wat dubbeltjes tekort. Dan hebben we het nog niet eens over de productie- en opslagkosten.
En als er eindelijk weer meer dan genoeg boter gemaakt kan worden en die berg dus weer lekker hiig is, dalen dan de prijzen van boter ook weer of houden we die gewoon lekker hoog?
De 'boter-locmotief gaat in z'n achteruit, met een duidelijk signaal van een 'bear-market', zegt een marktanalist van de Australische Commonwealth Bank.
The Butterbubble has burst, said Tobin Gorey at Commonwealth Bank of Australia, after European Commission data showed prices falling back below E600 per 100 kilogramme, their weakest since late July. The dynamics have been reflected in the butter market by a 17.2% drop in EU exports of the fat in the first eight months of 2017. ....
....Meanwhile, in the EU itself there are mounting reports of supply shortages. Price growth stems from mounting demand for dairy fats worldwide, spurred by changing consumer preferences besides increasingly sizeable and wealthy populations, while output growth has stalled.
Hoge boterprijzen dus mede ontstaan door de veranderende voorkeur van consumenten. Weer échte boter in plaats van 'smeerbaar water'.