Een internationaal team van wetenschappers onder leiding van de WUR nam 317 bodemmonsters uit 10 Europese landen onder de loep. In 45% van de gevallen werd glyfosaat en/of AMPA (het meest stabiele afbraakproduct van glyfosaat) aangetroffen. Het onderzoek is gepubliceerd in Science of the Total Environment.

Glyfosaat is de werkzame stof in onder meer het onkruidbestrijdingsmiddel Roundup en is het meest gebruikte gewasbeschermingsmiddel ter wereld. Uit eerder, grootschalig, onderzoek is inmiddels bekend dat glyfosaat en AMPA in respectievelijk een derde en de helft van het Europese oppervlaktewater voorkomen. Over de resten van glyfosaat in de bodem is veel minder bekend. Alle reden om - met het oog op ter discussie staande verlenging van de toelating van glyfosaat binnen Europa - met de nodige urgentie te kijken naar glyfosaat(resten) in de bodem.

"Omdat de stof zich hecht aan zeer kleine deeltjes, kan hij gemakkelijk door mensen en dieren worden ingeademd"
Winderosie
Glyfosaat werd in 21% van de bodemmonsters aangetroffen en 42% bevatte AMPA (aminomethylphosphonic acid). De monsters waren afkomstig uit Groot-Brittannië, Denemarken, Italië, Griekenland, Spanje, Hongarijë, Polen, Nederland, Frankrijk en Duitsland. Op de landbouwgronden werden granen, knolgewassen, oliehoudende gewassen, peulvruchten, veevoergewassen, groenten en fruitbomen (ook olijven en wijn). De stof hecht zich aan zeer kleine deeltjes, waardoor winderosie en uitspoeling een reëel risico op verdere verontreiniging met zich mee brengen: "Er bestaat een zeer grote kans op verdere verspreiding, omdat de deeltjes zich verspreiden via de wind", aldus Violette Geissen, hoogleraar Bodemfysica en Landbeheer aan de WUR. Dat leidt tot het risico dat ze door mens en dier ingeademd kunnen worden.

glyfosaat winderosie
Visual abstract van het onderzoek


Verlenging toelating
Eind deze maand probeert in Brussel het permanent comité voor planten, dieren, voeding en veevoer (Scopaff) tot overeenstemming te komen over de vernieuwing van de toelating. De Europese Commissie wil het middel toelaten voor een periode van 10 jaar. Minister Henk Kamp van Economische Zaken liet in september via een Kamerbrief al weten dat Nederland vóór stemt.

Maar de bezwaren stapelen zich op. De onderzoekers adviseren dat het niet verstandig is om de Europese toelating van glyfosaat te verlengen. Foodwatch gaat nog een stap verder en roept op tot een verbod: "Het kabinetsstandpunt voor verlenging van de toelating van glyfosaat is met het nieuwe onderzoek onhoudbaar geworden. De Nederlandse overheid moet zich nu echt scharen achter de groeiende groep landen die ook tegen de verlengde toelating van glyfosaat lijken te gaan stemmen. Volksgezondheid gaat boven de belangen van de landbouwlobby!“, schrijft foodwatch op zijn site.
Dit artikel afdrukken