Drankproducenten bagatelliseren stelselmatig het risico op kanker, beweert nieuw onderzoek. Ze gebruiken daarvoor verschillende tactieken: ontkennen, verdraaien en afleiden. Zijn die verwijten terecht?
Het jongste onderzoek over de misleidingskunsten van de genotsmiddelenindustrie verscheen in de Drug and Alcohol Review. Wetenschappers van de London School of Hygiene & Tropical Medicine en het Zweedse Karolinska Institute bekeken de websites en publicaties van 27 drankenproducenten én organisaties voor verantwoord drankgebruik.
Er is zwaarwegend wetenschappelijk bewijs dat pleit tegen het gebruik van alcohol. Dat zegt Mark Petticrew, de hoofdauteur van het onderzoek. Petticrew: "Alcoholgebruik verhoogt het risico van enkele van de meest voorkomende vormen van kanker, zoals borstkanker. Het grote publiek is zich weinig bewust van dit risico en er wordt wel beweerd dat een grotere bewustwording van het publiek een aanzienlijke bedreiging vormt voor de alcoholindustrie. Onze analyse suggereert dat de grote alcoholproducenten zouden pogen dit te verkleinen door misleidende informatie over kanker te verspreiden."
'Denial, distortion, distraction'
Van de onderzochte bronnen bleken 20 het óf helemaal niet te hebben over het verband tussen alcohol en borstkanker, óf onvolledige dan wel misleidende informatie te verstrekken. De onderzoekers identificeerden 3 verschillende taktieken. Ontkennen of weglaten dat er een verband is tussen alcoholgebruik en het risico op kanker(denial). Wel noemen van kanker, maar het risico verdraaien of bagatelliseren (distortion). De aandacht van de consument afleiden van de diverse verbanden tussen het drinken van alcohol en het kankerrisico, vooral voor borst- en darmkanker (distraction).
Volgens de onderzoekers hanteert de drankenindustrie dezelfde strategie als de tabaksindustrie "om zijn winst te beschermen, ten koste van de volksgezondheid". De schaal en aard van de activiteiten zou urgent nader onderzocht moeten worden, concluderen ze.
Wie is verantwoordelijk voor informatie over gezondheidsrisico's?
Dat laatste roept een interessante vraag op. Van wie verwacht je eigenlijk adequate informatie over de gezondheidsrisico's van alcoholgebruik? We belden erover met Ninette van Hasselt van het Trimbos Instituut. "Het is lastig de relatie tussen alcohol en kanker onder de aandacht te brengen van de consument," reageert ze. "Mensen vinden dat ingewikkeld en sluiten zich af voor vervelende associaties die verbonden worden aan iets wat toch voornamelijk in een gezellige context genuttigd wordt." Dat de drankindustrie haar best doet om het er niet over te hoeven hebben, vindt ze niet verrassend. Ze bekeek hoe Heineken (dat in het onderzoek een kruisje scoort in de kolom 'Selective omission of cancer risk, or specific cancers (e.g. breast)') omgaat met kankerrisico's door alcoholgebruik op zijn website. "Heineken doet het best OK, maar zet het wel helemaal onderaan. Heineken verkoopt zeker geen complete onzin, maar wij zouden andere accenten leggen", zegt Van Hasselt. Daar voegt ze meteen aan toe: "Maar in hoeverre verwacht je dat iemand op de website Heineken op zoek gaat naar informatie over het kankerrisico dat hij loopt door gezellig een biertje te drinken? Het risico ís groot en verdient meer aandacht, maar mag of moet je dat van de industrie verwachten?"
Dit artikel afdrukken
Er is zwaarwegend wetenschappelijk bewijs dat pleit tegen het gebruik van alcohol. Dat zegt Mark Petticrew, de hoofdauteur van het onderzoek. Petticrew: "Alcoholgebruik verhoogt het risico van enkele van de meest voorkomende vormen van kanker, zoals borstkanker. Het grote publiek is zich weinig bewust van dit risico en er wordt wel beweerd dat een grotere bewustwording van het publiek een aanzienlijke bedreiging vormt voor de alcoholindustrie. Onze analyse suggereert dat de grote alcoholproducenten zouden pogen dit te verkleinen door misleidende informatie over kanker te verspreiden."
'Denial, distortion, distraction'
Van de onderzochte bronnen bleken 20 het óf helemaal niet te hebben over het verband tussen alcohol en borstkanker, óf onvolledige dan wel misleidende informatie te verstrekken. De onderzoekers identificeerden 3 verschillende taktieken. Ontkennen of weglaten dat er een verband is tussen alcoholgebruik en het risico op kanker(denial). Wel noemen van kanker, maar het risico verdraaien of bagatelliseren (distortion). De aandacht van de consument afleiden van de diverse verbanden tussen het drinken van alcohol en het kankerrisico, vooral voor borst- en darmkanker (distraction).
Volgens de onderzoekers hanteert de drankenindustrie dezelfde strategie als de tabaksindustrie "om zijn winst te beschermen, ten koste van de volksgezondheid". De schaal en aard van de activiteiten zou urgent nader onderzocht moeten worden, concluderen ze.
In hoeverre verwacht je dat iemand op de website Heineken op zoek gaat naar informatie over het kankerrisico dat hij loopt door gezellig een biertje te drinken?In Groot-Brittannië ontstond afgelopen week enige ophef over de studie. Zo weerlegde Drinkaware, een Britse charity voor verantwoord drinken, de aantijging van onvolledige informatie door te wijzen op een recente review die juist bevestigde dat de meest recente wetenschappelijke inzichten op de site staan. Petticrew en zijn mede-onderzoekers kregen het verwijt aan 'cherry-picking' te hebben gedaan. Ze zouden alleen onderzoeken die in hun straatje te pas kwamen hebben gebruikt. "Dit is een tirade vermomd als een studie die tot doel heeft om een vals verhaal te creëren waarin bedrijven altijd liegen en anti-alcohol campagnevoerders altijd de waarheid vertellen," zei Chris Snowdon, leefstijleconoom aan het Institute of Economic Affairs.
Wie is verantwoordelijk voor informatie over gezondheidsrisico's?
Dat laatste roept een interessante vraag op. Van wie verwacht je eigenlijk adequate informatie over de gezondheidsrisico's van alcoholgebruik? We belden erover met Ninette van Hasselt van het Trimbos Instituut. "Het is lastig de relatie tussen alcohol en kanker onder de aandacht te brengen van de consument," reageert ze. "Mensen vinden dat ingewikkeld en sluiten zich af voor vervelende associaties die verbonden worden aan iets wat toch voornamelijk in een gezellige context genuttigd wordt." Dat de drankindustrie haar best doet om het er niet over te hoeven hebben, vindt ze niet verrassend. Ze bekeek hoe Heineken (dat in het onderzoek een kruisje scoort in de kolom 'Selective omission of cancer risk, or specific cancers (e.g. breast)') omgaat met kankerrisico's door alcoholgebruik op zijn website. "Heineken doet het best OK, maar zet het wel helemaal onderaan. Heineken verkoopt zeker geen complete onzin, maar wij zouden andere accenten leggen", zegt Van Hasselt. Daar voegt ze meteen aan toe: "Maar in hoeverre verwacht je dat iemand op de website Heineken op zoek gaat naar informatie over het kankerrisico dat hij loopt door gezellig een biertje te drinken? Het risico ís groot en verdient meer aandacht, maar mag of moet je dat van de industrie verwachten?"
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
U zet terecht een foto boven het bericht, van het uitschenken van wodka. Niet de soort drank maar de hoeveelheid alcohol er in is het probleem. Zeg maar als het anders zit, deskundige.
Mogelijk weet iemand er meer van, maar ik vermoed dat notoire drinkers van sterk alcoholische dranken, zoals wodka en whisky een groter risico lopen op het krijgen van kanker aan hun slokdarm, dan bijvoorbeeld bierdrinkers. Geen gefundeerde reden voor dat vermoeden, behalve dan dat ik vijf collega's om me heen had, die allen slokdarmkanker hadden, dood, en allen een jaartje of veertig dagelijks whisky of jenever dronken. En veel.
Moeilijke vraag, de kop van het artikel, aan de ene kant zeg ik 'nee' omdat de consument zelf ook eens moet nadeknen en aan de andere kant 'ja' om teveel consumenten nu eenmaal niet kunnen nadenken, die hebben overal onderhand een app voor nodig.
Een waarschuwing op verpakkingen zou in principe moeten volstaan, maar er zouden verwijzingen moeten zijn naar websites waar onderzoeksresultaten vrij in te zien zijn, makkelijik te vinden voor de consument en het belangrijkste waar producenten van wat voor ziekmakend product ook zich schuldig aan maakt: geen verdraaiing/verdoezeling van resultaten meer, laat de waarheid gewoon eens staan en zet er niet alleen maar uitkomsten neer die jouw product positiever/onschuldig(er) laat lijken dan ze zijn. Laat de consument daarna gewoon zelf beslissen wat die wil, wel of niet drinken/eten.
Zelfregulering blijkt niet zo'n beste oplossing te zijn, to put it mildly.
Nee, maar het geeft je nog steeds (keuze)vrijheid en die is heel erg belangrijk met alle vrijheid die ons afgepakt wordt.
Je kunt overal wel een waarschuwing op plakken, maar iemand die verslaafd is aan drank zal zich daar weinig van aantrekken. Mensen weten dondersgoed dat veel alcohol drinken niet goed is.
Wat de gevolgen daarvan kunnen zijn past vermoedelijk niet eens op de fles.