Het jongste onderzoek over de misleidingskunsten van de genotsmiddelenindustrie verscheen in de Drug and Alcohol Review. Wetenschappers van de London School of Hygiene & Tropical Medicine en het Zweedse Karolinska Institute bekeken de websites en publicaties van 27 drankenproducenten én organisaties voor verantwoord drankgebruik.

Er is zwaarwegend wetenschappelijk bewijs dat pleit tegen het gebruik van alcohol. Dat zegt Mark Petticrew, de hoofdauteur van het onderzoek. Petticrew: "Alcoholgebruik verhoogt het risico van enkele van de meest voorkomende vormen van kanker, zoals borstkanker. Het grote publiek is zich weinig bewust van dit risico en er wordt wel beweerd dat een grotere bewustwording van het publiek een aanzienlijke bedreiging vormt voor de alcoholindustrie. Onze analyse suggereert dat de grote alcoholproducenten zouden pogen dit te verkleinen door misleidende informatie over kanker te verspreiden."

'Denial, distortion, distraction'
Van de onderzochte bronnen bleken 20 het óf helemaal niet te hebben over het verband tussen alcohol en borstkanker, óf onvolledige dan wel misleidende informatie te verstrekken. De onderzoekers identificeerden 3 verschillende taktieken. Ontkennen of weglaten dat er een verband is tussen alcoholgebruik en het risico op kanker(denial). Wel noemen van kanker, maar het risico verdraaien of bagatelliseren (distortion). De aandacht van de consument afleiden van de diverse verbanden tussen het drinken van alcohol en het kankerrisico, vooral voor borst- en darmkanker (distraction).
Volgens de onderzoekers hanteert de drankenindustrie dezelfde strategie als de tabaksindustrie "om zijn winst te beschermen, ten koste van de volksgezondheid". De schaal en aard van de activiteiten zou urgent nader onderzocht moeten worden, concluderen ze.

In hoeverre verwacht je dat iemand op de website Heineken op zoek gaat naar informatie over het kankerrisico dat hij loopt door gezellig een biertje te drinken?
In Groot-Brittannië ontstond afgelopen week enige ophef over de studie. Zo weerlegde Drinkaware, een Britse charity voor verantwoord drinken, de aantijging van onvolledige informatie door te wijzen op een recente review die juist bevestigde dat de meest recente wetenschappelijke inzichten op de site staan. Petticrew en zijn mede-onderzoekers kregen het verwijt aan 'cherry-picking' te hebben gedaan. Ze zouden alleen onderzoeken die in hun straatje te pas kwamen hebben gebruikt. "Dit is een tirade vermomd als een studie die tot doel heeft om een vals verhaal te creëren waarin bedrijven altijd liegen en anti-alcohol campagnevoerders altijd de waarheid vertellen," zei Chris Snowdon, leefstijleconoom aan het Institute of Economic Affairs.

Wie is verantwoordelijk voor informatie over gezondheidsrisico's?
Dat laatste roept een interessante vraag op. Van wie verwacht je eigenlijk adequate informatie over de gezondheidsrisico's van alcoholgebruik? We belden erover met Ninette van Hasselt van het Trimbos Instituut. "Het is lastig de relatie tussen alcohol en kanker onder de aandacht te brengen van de consument," reageert ze. "Mensen vinden dat ingewikkeld en sluiten zich af voor vervelende associaties die verbonden worden aan iets wat toch voornamelijk in een gezellige context genuttigd wordt." Dat de drankindustrie haar best doet om het er niet over te hoeven hebben, vindt ze niet verrassend. Ze bekeek hoe Heineken (dat in het onderzoek een kruisje scoort in de kolom 'Selective omission of cancer risk, or specific cancers (e.g. breast)') omgaat met kankerrisico's door alcoholgebruik op zijn website. "Heineken doet het best OK, maar zet het wel helemaal onderaan. Heineken verkoopt zeker geen complete onzin, maar wij zouden andere accenten leggen", zegt Van Hasselt. Daar voegt ze meteen aan toe: "Maar in hoeverre verwacht je dat iemand op de website Heineken op zoek gaat naar informatie over het kankerrisico dat hij loopt door gezellig een biertje te drinken? Het risico ís groot en verdient meer aandacht, maar mag of moet je dat van de industrie verwachten?"
Dit artikel afdrukken