Dat is de kortst mogelijke samenvatting van de opinie van Marianne Zwagerman op BNR vandaag. Ze protesteert al wat langer tegen de 'wetenschappelijke ongeletterdheid' waarmee in de media over acties en regelgeving om het klimaat te redden wordt gesproken. Waar komt dat uiteindelijk op neer?
Journalisten moeten dringend een basiscursus klimaatwetenschap volgen, zegt Marianne Zwagerman op BNR. Tijdens een debat in Pakhuis de Zwijger betreurde klimaatwetenschapper Leo Meyer hardop dat "journalisten te vaak klakkeloos en kritiekloos de onzin opschrijven die politici en lobbyisten uitbraken", aldus Zwagerman. Met de 'wetenschappelijke geletterdheid' van de media is het droef gesteld, vindt ze.
Met andere woorden: ze begrijpen er geen snars van - en willen dat ook eigenlijk niet, aldus Zwagerman. "We willen de áarde niet redden, maar onze hedonistische levensstijl met ongeremde voortplanting en consumptie. Voor die analyse hoef je niet op klimaatcursus."
Twijfel
Dat heeft zeker een kern van waarheid. We hoeven de aarde niet te redden, maar moeten letten op de omstandigheden waaronder we kunnen overleven. De aarde overleefde de dood van de dino's en nog veel meer. Hooguit zijn wij even de pest voor onszelf en sterven we een collectieve dood als we niet goed letten op wat wij nodig hebben om te kunnen overleven; de aarde gaat altijd verder. Wij doen er net zomin toe als die dino's. "Voor de aarde is de klimaatopwarming maar een griepje", zegt geoloog Manuel Sintubin dan ook in De Morgen.
De modellen die klimaatwetenschappers bouwen zijn nogal aan onzekerheden onderhevig. Dat bleek onlangs weer. Herberekeningen maken het denkbaar dat de zwarte effecten van onze levensstijl later en heviger optreden dan we nu denken. Dat betekent dat de maatregelen die we nu denken te nemen om de klimaatopwarming tegen te gaan, mogelijk helemaal niet het effect zullen hebben dat we er van verwachten. Die zijn immers gebaseerd op modellen die nogal aan twijfel onderhevig zijn.
Dat wil allemaal niet zeggen dat we niet zorgvuldig met klimaatverandering moeten leren omgaan. Mensen hebben zonder enige twijfel een groot effect op hun leefomgeving door de manier waarop ze de natuur gebruiken en hun aantal.
Het betekent wel dat we wellicht de verkeerde uitgangspunten gebruiken bij het geroep om beleid en de manier waarop bedrijven met zogenaamd duurzame producten op die roep inspelen. Zwagerman heeft het over de Tweede Hoofdwet van de Thermodynamica en verwijst naar mensen die het hebben over de voor 99,9% van de krantenlezers nog ingewikkelder begrippen entropie en exergie. Wie zo denkt - ik probeerde dat laatst ook een zaal duurzame zuivelaars duidelijk te maken - ontdekt dat het denken in CO2-emissies en hun equivalenten beter vervangen kan worden door een aanpak die beschikbare energie zo efficiënt mogelijk gebruikt. In natuurkundige taal - waarvan zelfs klimaatoptimist Zwagerman zegt niets te begrijpen - heet dat: je moet door exergie entropie zien te voorkomen en negentropische processen ontwerpen. Over klimaat hoef je het dan niet meer te hebben. Het zal namelijk vanzelf tot minder verspilling en minder hedonisme leiden. Zo'n duurzaam beleid is gebaseerd is op degelijk vastgestelde natuurkundige processen. Maar ja, dat hedonisme opgeven is nu precies wat we niet willen. Daarom willen we iedereen in een elektrische auto die in 3 seconden 100 kilometer haalt en voor veel fijnstof zorgt omdat de banden daar razendsnel van slijten. Vervolgens moet je weer een boel verspilde energie besteden aan het wegvangen van dat stof. Verspild, omdat het voorkomen had kunnen worden.
Elektrische auto's doen precies waar de Tweede Hoofdwet van de Thermodynamica voor waarschuwt: ze gebruiken energie die je er niet meer uit terug kunt winnen zonder er nog meer van te gebruiken. Of je steeds nieuwe van die krengen maakt of recyclet maakt niet uit. Elektrische auto's en bergen andere high tech gadgets om het klimaat te redden, zijn als een met veel energie gemaakt ijsklontje in een glas water. Die energie gaat verloren in de chaos waarin ze oplost. Wie zo met energie en chaos omgaat, creëert een mensvijandige omgeving omdat je er steeds meer vervliegende energie voor nodig hebt; je hebt namelijk steeds meer apparatuur nodig om het vergaand mechanisch gemaakte proces van opbouw, verval, recycling en wederopbouw (entropie en vernieuwing van het voorgaande stadium) aan de gang te houden. Dat is een eindig proces omdat het in chaos verzandt, zegt de meest elementaire natuurkunde die veel zekerder is dan welk klimaatmodel ook. Voor dieren van de soort mens is zo'n toekomst dan ook een dead end, maar het wordt ons verkocht als 'duurzaam'.
Waar we over na moeten denken is dit: hoeveel mensen willen we hoeveel eten en andere kwaliteit van leven bieden tegen welke prijs die de bestaande - nog altijd mensvriendelijke - natuur zo'n beetje vol kan houden? Hoe we die vraag in alle onzekerheid, zo trefzeker mogelijk kunnen beantwoorden, is de uitdaging waar we het over eens moeten worden. Dat is nou praktisch klimaatbeleid.
Dit artikel afdrukken
Met andere woorden: ze begrijpen er geen snars van - en willen dat ook eigenlijk niet, aldus Zwagerman. "We willen de áarde niet redden, maar onze hedonistische levensstijl met ongeremde voortplanting en consumptie. Voor die analyse hoef je niet op klimaatcursus."
Twijfel
Dat heeft zeker een kern van waarheid. We hoeven de aarde niet te redden, maar moeten letten op de omstandigheden waaronder we kunnen overleven. De aarde overleefde de dood van de dino's en nog veel meer. Hooguit zijn wij even de pest voor onszelf en sterven we een collectieve dood als we niet goed letten op wat wij nodig hebben om te kunnen overleven; de aarde gaat altijd verder. Wij doen er net zomin toe als die dino's. "Voor de aarde is de klimaatopwarming maar een griepje", zegt geoloog Manuel Sintubin dan ook in De Morgen.
De modellen die klimaatwetenschappers bouwen zijn nogal aan onzekerheden onderhevig. Dat bleek onlangs weer. Herberekeningen maken het denkbaar dat de zwarte effecten van onze levensstijl later en heviger optreden dan we nu denken. Dat betekent dat de maatregelen die we nu denken te nemen om de klimaatopwarming tegen te gaan, mogelijk helemaal niet het effect zullen hebben dat we er van verwachten. Die zijn immers gebaseerd op modellen die nogal aan twijfel onderhevig zijn.
Dat wil allemaal niet zeggen dat we niet zorgvuldig met klimaatverandering moeten leren omgaan. Mensen hebben zonder enige twijfel een groot effect op hun leefomgeving door de manier waarop ze de natuur gebruiken en hun aantal.
Dat wil allemaal niet zeggen dat we niet zorgvuldig met klimaatverandering moeten leren omgaan. Het betekent wel dat we wellicht de verkeerde uitgangspunten gebruiken bij het geroep om klimaatbeleid en de manier waarop bedrijven met zogenaamd duurzame producten op die roep inspelenIJsklontje
Het betekent wel dat we wellicht de verkeerde uitgangspunten gebruiken bij het geroep om beleid en de manier waarop bedrijven met zogenaamd duurzame producten op die roep inspelen. Zwagerman heeft het over de Tweede Hoofdwet van de Thermodynamica en verwijst naar mensen die het hebben over de voor 99,9% van de krantenlezers nog ingewikkelder begrippen entropie en exergie. Wie zo denkt - ik probeerde dat laatst ook een zaal duurzame zuivelaars duidelijk te maken - ontdekt dat het denken in CO2-emissies en hun equivalenten beter vervangen kan worden door een aanpak die beschikbare energie zo efficiënt mogelijk gebruikt. In natuurkundige taal - waarvan zelfs klimaatoptimist Zwagerman zegt niets te begrijpen - heet dat: je moet door exergie entropie zien te voorkomen en negentropische processen ontwerpen. Over klimaat hoef je het dan niet meer te hebben. Het zal namelijk vanzelf tot minder verspilling en minder hedonisme leiden. Zo'n duurzaam beleid is gebaseerd is op degelijk vastgestelde natuurkundige processen. Maar ja, dat hedonisme opgeven is nu precies wat we niet willen. Daarom willen we iedereen in een elektrische auto die in 3 seconden 100 kilometer haalt en voor veel fijnstof zorgt omdat de banden daar razendsnel van slijten. Vervolgens moet je weer een boel verspilde energie besteden aan het wegvangen van dat stof. Verspild, omdat het voorkomen had kunnen worden.
Elektrische auto's doen precies waar de Tweede Hoofdwet van de Thermodynamica voor waarschuwt: ze gebruiken energie die je er niet meer uit terug kunt winnen zonder er nog meer van te gebruiken. Of je steeds nieuwe van die krengen maakt of recyclet maakt niet uit. Elektrische auto's en bergen andere high tech gadgets om het klimaat te redden, zijn als een met veel energie gemaakt ijsklontje in een glas water. Die energie gaat verloren in de chaos waarin ze oplost. Wie zo met energie en chaos omgaat, creëert een mensvijandige omgeving omdat je er steeds meer vervliegende energie voor nodig hebt; je hebt namelijk steeds meer apparatuur nodig om het vergaand mechanisch gemaakte proces van opbouw, verval, recycling en wederopbouw (entropie en vernieuwing van het voorgaande stadium) aan de gang te houden. Dat is een eindig proces omdat het in chaos verzandt, zegt de meest elementaire natuurkunde die veel zekerder is dan welk klimaatmodel ook. Voor dieren van de soort mens is zo'n toekomst dan ook een dead end, maar het wordt ons verkocht als 'duurzaam'.
Waar we over na moeten denken is dit: hoeveel mensen willen we hoeveel eten en andere kwaliteit van leven bieden tegen welke prijs die de bestaande - nog altijd mensvriendelijke - natuur zo'n beetje vol kan houden? Hoe we die vraag in alle onzekerheid, zo trefzeker mogelijk kunnen beantwoorden, is de uitdaging waar we het over eens moeten worden. Dat is nou praktisch klimaatbeleid.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Frank Eric,
Nostalgie, schaduwdenkers, pessimisten, het zijn allemaal frames voor mensen die iets beter over de zaken na willen denken, wat kritischer zijn, niet meteen van adoratie over de grond rollen voor alle prachtige innovaties die worden gepresenteerd. Mensen die eerst proberen de interessante vragen te stellen en dan te kijken naar de oplossing.
Technologie is prachtig en kan ons zeker helpen, maar in dit draadje hebben we het genoegzaam over de besprekingen er van gehad. Maar een bepaalde bescheidenheid is bij de Musks, de Jobs, de Gates en wat anderen schaars. Maar misschien hoeft dat ook niet, laat ze lekker bedenken. En laten wij kijken.
#108 Jan Peter. Ik meen ook een verband te zien tussen degenen, die tegen nostalgie zijn, en voor de (wegwerp)vooruitgang zijn. Hoe zie jij dat? Neem Harari's 'toekomst'-visie, waarin IT en robots een bepaald menstype neerzetten. Al dat gedoe kost veel, is niet voor iedereen, en hij voorspelt een kaste van nuttelozen. Harari vindt nostalgie niks, maar hij lijkt ook voor de ontwikkelingen te waarschuwen.
#108 Ik vind het wel een prestatie hoor! Een product van je stevig verliesgevende Tesla via een product van SpaceX naar de zon te sturen en daar dan nog een positief gevoelig bij mensen los te weken.
We hadden het in dit draadje nog over Elon Musk ergens. Aardig artikel waarin gesteld wordt dat zijn innovaties en visies vertragend werken en weinig oplossen. Dat zie je wel meer bij CEO's van high tech: ze houden van de wegwerpmaatschappij, alle oude technologie weg en fijn nieuwe er voor in de plaats. Het zijn eerder hobby's dan goed doordachte maatschappelijke oplossingen. Gadgets noemden we ze vroeger.
Vermoeiend om alles door te lezen.
Een reactie op Jan-Peter
"Je hebt sociale wetenschap nodig omdat het met de economie van de overvloed is afgelopen."
Inderdaad is de 'economie van de overvloed' nu de oorzaak van rampzalige ontwikkelingen. Jan-Peter heeft gelijk. Wordt door de regering met zijn 'oproep tot consumentenvertrouwen' totaal genegeerd. Daarom is een herijking van het huidig economisch model inmiddels geen alternatief meer, maar een bittere noodzaak.
Maar J-P....
Niet de soosjale wetenschap kan de motor voor een omwenteling worden.
Dat kan alleen een hoogstaand technisch economisch model dat nuchter onnodige productie afstopt en alle productie evalueert aan noodzakelijke behoefte binnen de grenzen van technologische oplossingen en innovatie. Consuminderen kan een boost geven aan innovatie
Dat te laten bepalen door sociale wetenschappen leidt tot futuristisch menswensen zonder doorwrochte haalbaarheidsplannen. De 'droom'-sector.
Het zijn juist de 'soosjale' stromingen die inzetten met duurzaam-biologisch op facilitering en instandhouding van de groei-economie.
En het domme 'goede' politieke nieuws is nu:
Jullie kunnen in 2018 nog iets meer consumeren, want iedereen mag profiteren van de economische groei..
(Overigens verwacht ik niet dat we nuchter en verstandig de toekomst in gaan. Geschiedenis leert ons, dat elk momentum zich als 'nu' manifesteert en haast automatisch leidt tot acceptatie. Weeffouten worden er maar zelden uitgehaald. Bezits- en genotsdrang blijven prominent aanwezig. In welke vorm dan ook. Wat ook weer het beeld bepaalt van 2117. Een wereld die we maar beter niet kennen, maar die men dan als relatief normaal zal beschouwen. Tot..
Dat cultuurpessimisme heb ik niet van een socioloog..)