In Nederland komt het beste water niet uit de fles maar uit de kraan, zegt Lieve Declercq in het FD. Maar we springen er veel te gemakkelijk mee om. De helft van onze drinkwaterbronnen is kwetsbaar voor vervuiling.
Lieve Declercq neemt na 5 jaar afscheid als ceo van Vitens, het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland. Reden voor een afscheidsinterview in het FD. Declercq is trots op het Nederlandse water. "Het is een lokaal product. Het is duurzaam. En het is vers. Geen chloor erbij dus. Binnen 24 uur nadat het water wordt opgepompt, wordt het ook geconsumeerd. Dat is toch een fijne boodschap", noteert de krant.
Maar dan spreekt Declercq haar zorgen uit. "Nederland is naïef. We kijken naar Californië en de watertekorten daar. Die hebben niet alleen te maken met de droogte. Er is daar ook willekeurig aan olie- en gaswinning gedaan. In Nederland is de helft van de waterbronnen kwetsbaar, en dat percentage neemt toe. Natuurlijk is dat zorgelijk. Het is naïef om te veronderstellen dat toestanden zoals in Californië hier niet kunnen voorkomen."
Volgens Declercq zijn we naïef, omdat we ervan uitgaan dat dat water onuitputtelijk is. Terwijl er al voorbeelden zijn dat het echt mis gaat. Zo heeft de brand bij bandenfabrikant Vredestein in 2003 het water in Enschede zó verontreinigd dat daar op een economisch verantwoorde manier geen drinkwater meer van te maken valt. Het is veel te duur, complex en kost te veel energie.
Nog een zorg. Chemische fabrieken en ziekenhuizen zijn niet verplicht hun eigen afvalwater te zuiveren. Die "lozen op de norm", ofwel ze houden zich netjes aan de milieunormen maar lozen ondertussen wel schadelijke stoffen die de drinkwaterzuivering er dan maar weer uit moet zien te zuiveren. Tegen steeds hogere kosten. Uiteindelijk is Vitens - en dat geldt ook voor andere drinkwaterbedrijven, geen "zuiveringsbedrijf", zegt Declercq. Vitens heeft een maatschappelijke verantwoordelijkheid als drinkwaterbedrijf, maar "wij zijn er niet om milieuvervuiling weg te zuiveren".
"Mensen zien de waarde van de bron pas als het te laat is", aldus Declercq. Terwijl het ook anders kan, legt ze uit. Dan heb je het over een vorm van circulaire economie. "In de Achterhoek is Vitens betrokken bij een project met driehonderd boeren. Ze mesten anders en planten anders. Daardoor is de bodem daar rijker en houden de planten meer water vast, waardoor minder stoffen uitspoelen naar het grondwater. Iedereen blij. Wat ik zeg is: we moeten in Nederland anders, bewuster omgaan met de boeren en de grond."
Dit artikel afdrukken
Maar dan spreekt Declercq haar zorgen uit. "Nederland is naïef. We kijken naar Californië en de watertekorten daar. Die hebben niet alleen te maken met de droogte. Er is daar ook willekeurig aan olie- en gaswinning gedaan. In Nederland is de helft van de waterbronnen kwetsbaar, en dat percentage neemt toe. Natuurlijk is dat zorgelijk. Het is naïef om te veronderstellen dat toestanden zoals in Californië hier niet kunnen voorkomen."
Het is naïef om te veronderstellen dat toestanden zoals in Californië hier niet kunnen voorkomenDeclercq wijst op de fors toegenomen "economisering van de ondergrond". Waren daar tot voor kort alleen de drinkwaterbedrijven en de NAM actief in de bodem, inmiddels zijn er talloze bedrijven bezig met activiteiten als opslag van CO2 en afvalwater en projecten op het gebied van geothermie en warmte-koude-opslag. "Hoe zorgvuldig gaat dat allemaal?", vraagt ze zich af. "Daarnaast is er de landbouw: bestrijdingsmiddelen, overbemesting. Het gehalte organische stoffen in de bodem wordt minder. De bodem wordt dus minder vruchtbaar en laat stoffen door die uiteindelijk in het drinkwater komen."
Volgens Declercq zijn we naïef, omdat we ervan uitgaan dat dat water onuitputtelijk is. Terwijl er al voorbeelden zijn dat het echt mis gaat. Zo heeft de brand bij bandenfabrikant Vredestein in 2003 het water in Enschede zó verontreinigd dat daar op een economisch verantwoorde manier geen drinkwater meer van te maken valt. Het is veel te duur, complex en kost te veel energie.
Nog een zorg. Chemische fabrieken en ziekenhuizen zijn niet verplicht hun eigen afvalwater te zuiveren. Die "lozen op de norm", ofwel ze houden zich netjes aan de milieunormen maar lozen ondertussen wel schadelijke stoffen die de drinkwaterzuivering er dan maar weer uit moet zien te zuiveren. Tegen steeds hogere kosten. Uiteindelijk is Vitens - en dat geldt ook voor andere drinkwaterbedrijven, geen "zuiveringsbedrijf", zegt Declercq. Vitens heeft een maatschappelijke verantwoordelijkheid als drinkwaterbedrijf, maar "wij zijn er niet om milieuvervuiling weg te zuiveren".
"Mensen zien de waarde van de bron pas als het te laat is", aldus Declercq. Terwijl het ook anders kan, legt ze uit. Dan heb je het over een vorm van circulaire economie. "In de Achterhoek is Vitens betrokken bij een project met driehonderd boeren. Ze mesten anders en planten anders. Daardoor is de bodem daar rijker en houden de planten meer water vast, waardoor minder stoffen uitspoelen naar het grondwater. Iedereen blij. Wat ik zeg is: we moeten in Nederland anders, bewuster omgaan met de boeren en de grond."
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Goed dat je hier aandacht aan besteedt, Cécile.
We zitten op goud zonder ons dat te realiseren.
Maar het wordt wel steeds moeilijker en duurder om de kwaliteit van ons drinkwater te bewaren.
Idioot eigenlijk, dat telkens weer klakkeloos accepteren van de vernietiging van natuurlijk kapitaal en installaties, als er weer een bron van drinkwater gesloten moet worden wegens vervuiling met mest, gif of antibiotica.
Wij krijgen dat goud nog steeds elke dag aan huis afgeleverd zonder ons voldoende te realiseren wat een luxe dat geleidelijk geworden lijkt te zijn. We willen toch niet naar situaties als in Frankrijk, waar je met flessen en containers moet slepen voor je drinkwater?
Eens Dick. Maar hoe vaak gebeurt het eigenlijk dat er een bron gesloten wordt? Geen idee eigenlijk. Misschien dat eens wat meer naar buiten brengen om bewust te worden. Verder vraag ik mij af of het wel zo is dat er meer resten van stoffen in zitten, of dat we nu veel meer kunnen meten in hele kleine hoeveelheden. Want natuurlijk wordt er weer naar gif, mest en antibiotica vanuit de landbouw gewezen, maar de landbouw is gekrompen en er is een enorme teruggang van gif en antibiotica. Medicijngebruik en verdovende middelen is wel toegenomen. Dus dat kan ik mij voorstellen dat dat meer vervuiling oplevert. Aan de andere kant moet ook een waterbedrijf, net als iedereen, veranderen als de omgeving dat vereist. Ik denk ook wel dat dat kan en dat ze dat doen. Laat het ook zien. De allergrootste dreiging zal denk ik komen van het boren in de aarde. Want daarbij krijg je verstoring en vermenging van de aardlagen. Maar ook van de water lagen. Het is mooi geothermie, maar niet voor iedereen.
Dick ik ben het gedeeltelijk eens met je #1 , maar het is toch van de zotte dat we onze drol wegspoelen met drinkwater! Laat staan onze mobiliteit ermee wassen en het monocultuurgrasveldje voor en achter onze woningen ermee besproeien.
Fijn het ook een keer met je eens te kunnen zijn, Jos!
In Westerpark is een nieuwbouwwijkje opgezet dat zijn WC's doorspoelt met opgevangen regenwater, en er zijn bijvoorbeeld ook al urinoirs. die zo goed als geen water gebruiken.
Ik heb ooit in de buurt van Lopik nog op een boerderij gelogeerd met een kakdoos buiten, met zo'n hartje in de deur...
De boer leegde de mestkelder met een emmer aan een paal, de prut ging via een houten gootje naar de schuit in de sloot naast de boerderij tot-ie nokvol was.
De boer trok zijn lieslaarzen aan, stapte in, en boomde de schuit naar zijn wei achter, en verspreidde de mest met een grote zwaai van een houten schep.
Ik neem wél aan dat-ie tevoren de windrichting even gechecked had. Dat waren nog eens tijden!
Rob #2 , er zijn de laatste tijd tientallen tappunten van grondwater gesloten wegens vervuiling met mest, gif en antibiotica. Drinkwaterbedrijven slaan alarm, en in het drinkwater van half Zuid-Holland blijkt dus ook al dat gezellige GenX van DuPont/Chemours in Dordrecht te zitten, tot in den Haag en Leiden aan toe. Merkwaardig dat men zich daar zo weinig druk om maakt.
In de VS hebben DuPont/Chemours eenzelfde kunstje geflikt, en lopen al jarenlang procedures van vergiftigde omwonenden. Daar loopt men met class actions tegen een ontbreken van een "enforcable standard" van de EPA aan. Van de zotte dat er eerst aangetoond moet worden dat een stof onveilig is, en fabrikanten niet hoeven aan te tonen dat een nieuwe stof geen kwaad kan.
Het zeer hoge antibioticagebruik in onze veehouderij is inderdaad de laatste jaren met ca 70% gereduceerd, een knappe prestatie. Met aantoonbare gevolgen voor de bacteriële resistentie.
Ons humane antibioticagebruik wás al record laag, en wordt o.a. middels "(A)ntibiotica-teams" verder teruggebracht.
Ons wereldrecord gifgebruik is helaas al jaren zo goed als gelijk gebleven.
Nederland is de "hot spot" van nieuwe vormen van resistentie van Aspergillus-schimmel door gebruik van azolen bij o.a. bollen en suikerbieten.
Nederland is momenteel zijn eigen glazen aan het ingooien door met onze wereldbefaamde bollen en bloemen tevens die resistente Aspergillus-schimmel te exporteren, waardoor de behandelmogelijkheden van Aspergillose, AKA "boerenlong" bij mensen met asthma, COPD, taaislijmziekte en chemotherapie in gevaar komen.
Dick #4 Als ik kijk hoe er in de jaren 80 werd omgesprongen met bestrijdingsmiddel en wat voor middelen dat waren dan kan ik mij niet voorstellen dat er meer in het water zit. De oude bestrijdingsmiddelen waren veel slechter en veel brak of helemaal niet of heel langzaam af. Nu wordt er veel meer getest en als het schadelijk is in waterwingebied, mag het daar niet gebruikt worden. Hetzelfde wat mest betreft. Men is veel secuurder gaan bemesten. Dit allemaal maakt dat ik niet goed begrijp wat nu eigenlijk het probleem is tov jaar of 30 geleden.
Incidenteel zullen er best stoffen zijn die problemen geven. Maar als dat zo is worden die stoffen snel verboden.