Vandaag vond in Den Haag het 'spoeddebat' over de met fipronil besmette eieren plaats met de portefeuillehouders voor landbouw en voedsel uit de Tweede Kamer. In Brussel vond de Belgische tegenhanger 2 weken geleden al plaats. Het debat verliep voorspelbaar, maar staatssecretaris Van Dam zei iets opmerkelijks.
"De NVWA heeft de fipronilcrisis niet adequaat aangepakt, vindt de Kamer. Volgens staatssecretaris Van Dam (Economische Zaken, landbouw) en minister Schippers (Volksgezondheid) was het optreden goed, maar de communicatie minder." Met die woorden vat de overheid zelf het debat over de eierkwestie samen.
Het debat was voorspelbaar. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is niet adequaat opgetreden, vonden Kamerleden. Met de kennis van vandaag zou het anders zijn gegaan, zeiden de bewindslieden Martijn van Dam (EZ) en Edith Schippers (VWS) die pal achter hun NVWA gingen staan. Pro-boeren Kamerleden vonden dat het optreden van de NVWA het boerenbelang had geschaad. Andere Kamerleden hadden aandacht voor de voedselveiligheid in ons land die niet goed geborgd zou zijn en juist het burgerbelang zou schaden. Onderzoek door oud-minister Winnie Sorgdrager moet uitwijzen of 'met de kennis van gisteren' zoveel fouten zijn gemaakt, als wordt verondersteld. Boerenvertegenwoordigers vonden dat ze niet genoeg geld kregen uit de tas vol pleisters (extra bankkrediet, borgstellingen, uitstel van betalingen) die Van Dam hen toezegde.
Malle stellingname
Wat mij in het debat verbaasde was een stellingname van Martijn van Dam. Volgens hem besloot de NVWA na meldingen vorig jaar tot een strafrechtelijke aanpak van de mogelijke fipronilfraude in kippenstallen omdat de volksgezondheid niet in gevaar was. Tot die keuze kwamen overheid en NVWA nadat toxicologen duidelijk hadden gemaakt dat een mens heel wat fipronil kan hebben voor hij daar last van krijgt. Tijd genoeg derhalve om rustig uit te zoeken welke boef op welke manier de boel aan het flessen was.
Inderdaad, ook met de kennis van vandaag was dat geen roekeloos besluit voor de volksgezondheid. Er is geen acuut risico geweest, behalve voor mensen die meer fripronileieren eten dan een bodybuilder op kan. Zulke gevallen zijn verwaarloosbaar.
Toch is het welbeschouwd een malle stellingname voor iemand die eindverantwoordelijk is voor de NVWA, onze voedselveiligheids- én voedselintegriteitshandhaver. Fipronil is domweg verboden voor direct gebruik op productiedieren voor menselijke consumptie. Als daar toch aanwijzingen voor zijn, dan is er sprake van mogelijk gerommel in de voedselketen. Dat is erger dan gevloekt. Het geval maakt wellicht niet zoveel uit, maar de kwalijke voedingsbodem die er uit spreekt des te meer.
Normen zijn er om gehandhaafd te worden. Wie ze niet handhaaft, zet namelijk alle wettelijke afspraken over wat een consument van een ei - en welk ander product dan ook - mag verwachten buiten de deur. Die norm is 0,005 mg per kilo product voor fipronil, ook al is de volksgezondheid niet direct in gevaar.
Waarom gekozen is voor een voedselveilligheids- en niet voor een voedselintegriteitsaanpak? Normen zijn er niet voor niets en bedoeld om de consument het vertrouwen te geven dat hij krijgt wat hij mag verwachten.
Na de wat onhandige uitspraken van Van Dam zit Nederland alweer met een vraagstuk: van welke andere producten weten we nog meer niet of ze wel aan de gestelde normen voldoen? Zulke vragen helpen het voedselvertrouwen niet vooruit.
De twitterfeed #fipronildebat geeft inzicht in de verschillende perspectieven op de zaak. Pluimveehouders zijn boos over de uitkomst van het debat en spannen een proces tegen de overheid aan omdat de NVWA niet adequaat zou hebben gehandeld.
Dit artikel afdrukken
Het debat was voorspelbaar. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is niet adequaat opgetreden, vonden Kamerleden. Met de kennis van vandaag zou het anders zijn gegaan, zeiden de bewindslieden Martijn van Dam (EZ) en Edith Schippers (VWS) die pal achter hun NVWA gingen staan. Pro-boeren Kamerleden vonden dat het optreden van de NVWA het boerenbelang had geschaad. Andere Kamerleden hadden aandacht voor de voedselveiligheid in ons land die niet goed geborgd zou zijn en juist het burgerbelang zou schaden. Onderzoek door oud-minister Winnie Sorgdrager moet uitwijzen of 'met de kennis van gisteren' zoveel fouten zijn gemaakt, als wordt verondersteld. Boerenvertegenwoordigers vonden dat ze niet genoeg geld kregen uit de tas vol pleisters (extra bankkrediet, borgstellingen, uitstel van betalingen) die Van Dam hen toezegde.
Malle stellingname
Wat mij in het debat verbaasde was een stellingname van Martijn van Dam. Volgens hem besloot de NVWA na meldingen vorig jaar tot een strafrechtelijke aanpak van de mogelijke fipronilfraude in kippenstallen omdat de volksgezondheid niet in gevaar was. Tot die keuze kwamen overheid en NVWA nadat toxicologen duidelijk hadden gemaakt dat een mens heel wat fipronil kan hebben voor hij daar last van krijgt. Tijd genoeg derhalve om rustig uit te zoeken welke boef op welke manier de boel aan het flessen was.
Inderdaad, ook met de kennis van vandaag was dat geen roekeloos besluit voor de volksgezondheid. Er is geen acuut risico geweest, behalve voor mensen die meer fripronileieren eten dan een bodybuilder op kan. Zulke gevallen zijn verwaarloosbaar.
Toch is het welbeschouwd een malle stellingname voor iemand die eindverantwoordelijk is voor de NVWA, onze voedselveiligheids- én voedselintegriteitshandhaver. Fipronil is domweg verboden voor direct gebruik op productiedieren voor menselijke consumptie. Als daar toch aanwijzingen voor zijn, dan is er sprake van mogelijk gerommel in de voedselketen. Dat is erger dan gevloekt. Het geval maakt wellicht niet zoveel uit, maar de kwalijke voedingsbodem die er uit spreekt des te meer.
Normen zijn er om gehandhaafd te worden. Wie ze niet handhaaft, zet namelijk alle wettelijke afspraken over wat een consument van een ei - en welk ander product dan ook - mag verwachten buiten de deur. Die norm is 0,005 mg per kilo product voor fipronil, ook al is de volksgezondheid niet direct in gevaar.
Waarom gekozen is voor een voedselveilligheids- en niet voor een voedselintegriteitsaanpak? Normen zijn er niet voor niets en bedoeld om de consument het vertrouwen te geven dat hij krijgt wat hij mag verwachten.
Na de wat onhandige uitspraken van Van Dam zit Nederland alweer met een vraagstuk: van welke andere producten weten we nog meer niet of ze wel aan de gestelde normen voldoen? Zulke vragen helpen het voedselvertrouwen niet vooruit.
De twitterfeed #fipronildebat geeft inzicht in de verschillende perspectieven op de zaak. Pluimveehouders zijn boos over de uitkomst van het debat en spannen een proces tegen de overheid aan omdat de NVWA niet adequaat zou hebben gehandeld.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
In Zuid-Korea biedt de president tenminste zijn excuses aan, omdat de overheid het vertrouwen van het volk in het toezicht omtrent voedselveiligheid heeft geschaad. In Nederland.... tja....
Moeten we dit zien als politiek gek(r)onkel?
Als we de normen niet meer handhaven wat is dan de juridische kracht van deze normstelling?
NVWA in dat licht goed of fout?
Wat kan de goedwillende voedselproducent in deze zo georganiseerde wereld daar nu tegenoverzetten in het kader van voedselintegriteit?
Inmiddels buitelen alle partijen over elkaar heen wat logisch is gezien alles wat -niet-is gebeurd. Voedselveiligheid en voedselintegriteit mogen nooit verworden tot politieke speelballen en dito terechtwijzingen.
De consument staat aan de zijlijn te kijken en vraagt zich af of hij wel of niet een ei kan blijven eten. Wat zou er zijn gebeurd als dit issue direct van meet af van zo was aangevlogen. Het is verworden tot een Poolse landdag en de een of de ander denkt hier wel garen bij te kunnen spinnen.
Wat het betekent voor het imago van Nederland as such, werd me gisteren héél duidelijk toen de eigenaar van een pizzeria in Toscane tegen me zei dat Nederland een groot probleem heeft met vervuilde eieren. De man wist verder niets te vertellen maar Nederland en voedselonveiligheid kon hij reproduceren. Imago komt te voet en gaat te paard. Zou de rekensom van imagoschade al zijn gemaakt?
Toch wel meer aan de hand dan een boef:
- van Dam gaf aan dat het naleefgedrag m.b.t. verboden middelen in de agrarische sector niet zo goed was.
- van Dam gaf ook aan dat m.b.t. de strafrechterlijke kant ook naar de boeren zelf gekeken moest worden (dat zal uiteindelijk incl. de internationale handelsrelaties wel de reden zijn dat het allemaal zo lang heeft geduurd).
- opmerking over gebrekkige voorlichting van de landbouworganisaties i.v.m. toegelaten middelen richting de achterban.
- ernstige twijfels of zelfregulering door de sector van de voedselproductie wel zo'n goed idee is.
Eind van het liedje, strengere controles en zwaardere sancties door de overheid (precies wat de boeren liever in eigen hand zouden houden).
Triest. Verboden middelen doorlaten om een paar kleine ondernemers te pakken. Lijkt op het beleid om drugshandel te bestrijden.