Als je alle gewervelde landdieren op een weegschaal zet, dan vormen de in het wild levende dieren nog maar 5% van het totale gewicht, mensen 30%, en onze landbouwhuisdieren 65%Alleen al om onszelf te voeden gebruiken we steeds meer land, water, energie en kunstmest. Deze intensivering heeft onder meer gevolgen voor biodiversiteit, gezondheid en klimaat. Een voorbeeldje over biodiversiteit. Als je alle gewervelde landdieren op een weegschaal zet, dan vormen de in het wild levende dieren nog maar 5% van het totale gewicht, mensen 30%, en onze landbouwhuisdieren 65% (Zalasiewicz, 2016). Wijzelf plus de kippen, varkens en runderen die wij opeten verdringen dus bijna geheel de natuurlijke fauna. Bedenk ook dat voedergewassen (een derde van het wereldlandbouwareaal) de natuurlijke flora ook nog eens flink verdringen.
Om voldoende voedsel te produceren hebben we de natuurlijke kringlopen van stikstof en koolstof enorm versneld. Daarbij hebben we de snelheidsgrens van biodiversiteitsverlies met ruim een factor 10 overschreden en die van klimaatverandering met een factor 1,1-1,5 (Rockström et al., 2009). Ook de veilige grenzen voor de kringlopen van water en fosfaat zijn in zicht. Daarbij komt nog eens dat zo rond 2030 de productie van olie en fosfaat - beide essentieel voor de landbouw - zullen afnemen. We eten en vliegen er nog zorgeloos op los, maar we hebben het over slechts 13 jaar vanaf nu. Velen die dit lezen, zullen nog meemaken dat we dan niet meer kunnen eten zoals we nu nog doen: veel te veel dierlijk voedsel. Het is niet ondenkbaar dat dan al voedseltekorten zullen ontstaan die ook de rijke landen raken. In ieder geval gaan voedselprijzen sterk stijgen en volgens sommigen zelfs bijna verdubbelen tussen nu en 2030 (KPMG, 2012).
Erg dichtbij
Daarom is nu starten met een dieet dat bestaat uit minder vlees en zuivel verstandig. Ook het stabiliseren van de wereldbevolking op een niveau ruim beneden de 10 miljard (Sachs 2009) die de VN voorzien in 2050 is aan te bevelen. Die twee maatregelen helpen de biodiversiteit, de menselijke gezondheid en de voedselzekerheid een eind vooruit. Maar waarom moet ik het daar nu nog over hebben? Alle natuurlijke cycli zijn versneld en uit het lood getrokken. De (beleids)cycli waarmee we ons gedrag reguleren zijn echter traag gebleven en zorgen voor de steeds gevaarlijker geworden onbalans. Met name de internationale besluitvorming laat het afweten (Aiking, 2014). Hoe dat kan? Ingrijpen in iets dat mensen aangenaam vinden en economisch zo lekker gaat, is niet populair onder kiezers. Bovendien denken ook beleidsmakers iedere ochtend weer dat die nog steeds op de vorige lijkt. Dat is ook wel zo, maar niet op die van zelfs nog maar 5 jaar geleden, laat staan op die van over 10 jaar. Toch is dat erg dichtbij.
Stop promotie BBQ
Dat neemt niet weg dat we ook in eigen land meer kunnen doen. Net als reclame voor roken, zou de overheid bijvoorbeeld de promotie van barbecueën kunnen verbieden. Volle kracht vooruit voor een dieettransitie richting minder dierlijke en meer plantaardige voeding. Naast alle voordelen voor de planeet is dat ook veel beter voor onze eigen gezondheid.
- Aiking, H., 2014. Protein production: planet, profit, plus people? American Journal of Clinical Nutrition 100 (suppl), 483S-489S.
KPMG, 2012. Expect the Unexpected: Building business value in a changing world.
- Rockström, J., Steffen, W., Noone, K., Persson, A., Chapin, F.S., Lambin, E.F. et al., 2009. A safe operating space for humanity. Nature 461 (7263), 472-475.
Sachs, J.D., 2009. Transgressing Planetary Boundaries. Scientific American 301 (6), 36.
- Zalasiewicz, J., 2016. A history of layers: What mark will we leave on the planet? Scientific American 315 (3), 31-37.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
De overheid de promotie van barbecueën laten verbieden. Druppel op een gloeiende grillplaat. En daarmee een beetje een lachwekkende suggestie na zo'n artikel.
Als de prijzen van ons voedsel gaan verdubbelen, dan gaan we weer richting hetzelfde percentage van ons inkomen wat we besteden aan voeding als in 1960. Geen probleem dus. Bovendien aten we in 1950 slechts 48 gram vlees per dag, nu iets van 116 gram.
Angstwekkend probleem:
“Tussen 1960 en 2000 is het aantal mensen op aarde verdubbeld van 3 naar 6 miljard. Tegelijk ging de levensstandaard flink omhoog. Het gebeurde alsof het niets bijzonders was en we vonden het ook heel gewoon. Inmiddels zijn we met 7,5 miljard en vinden we het gewoon dat we iedere dag in alle winkels eten kunnen kopen en een stedentripje kunnen maken als we daar zin in hebben. Gaat dat net zo verder? Nee, want even sluipend zijn ook tegenkrachten ontstaan.”
De oplossing:
“Daarom is nu starten met een dieet dat bestaat uit minder vlees en zuivel verstandig.”
Hoelang houden we onszelf nog voor de gek, en veel erger… anderen ?
De oplossing ligt verscholen onder de twee inleidingszinnen van de eerste alinea. Overbevolking in combinatie met overconsumptie.
Maar dat blijkt voor de meesten te moeilijk, en je kunt nu eenmaal geen ‘duurzaamheid’-sticker op een piemel en een baarmoeder plakken..
De groene hypocrisie begint trekjes te krijgen van lemming-gedrag.
We slaan op de vlucht voor een grill-worstje om ons vervolgens straks met 20 miljard de diepte in te storten...
Harry Aiking, kun jij de lezers uitleggen hoe volgens jou het denken in consumptie en dat over aantallen mensen zich verhouden?
Wat een fántástisch verhaal! Let's kill the barbecue in Nederland en de wereld wordt een stuk beter en de Nederlander ook nog eens gezonder. Hulde!