Niek Koning is de belangrijkste levende landbouwhistoricus en -econoom van Nederland. Hij bracht onlangs al zijn kennis bijeen in het boek Food security, agricultural policies and economic growth. In rustig tempo legt hij voor een breed publiek uit hoe hij de geschiedenis van de landbouw als belangrijke factor in de wereldgeschiedenis ziet. Aan het slot van het gesprek komt hij even tot het heden: VVD en GroenLinks zouden het - ondanks de recent geklapte informatie van Edith Schippers - op het gebied van landbouw prima met elkaar kunnen vinden.
Voedselzekerheid moet je niet aan de vrije mark willen overlaten. Dat zegt landbouweconoom Niek Koning, die tegelijk pleit voor een nieuwe technologische revolutie.
Dertig, veertig jaar geleden klonken er nog schrille waarschuwingen voor een bevolkingsexplosie en stevige pleidooien voor een Groene Revolutie. Nu krijg je alleen te horen dat productie van voedsel geen probleem is, alleen de verdeling ervan. Volgens neoliberalen kun je wereldvoedselvoorziening het best overlaten aan het private initiatief. Koning is het daar niet mee eens. Volgens hem dwingen actuele en toekomstige ontwikkelingen op het gebied van voedselzekerheid in met name Afrika tot grootschalig ingrijpen in de ‘vrije markt’. Hij schreef er een boek over.
Met de opkomst van het neoliberalisme is overheidssturing uit de mode geraakt en heeft de gedachte veld gewonnen dat je de voedselvoorziening het beste kunt overlaten aan het private initiatief. Wiens initiatief? Daarover verschillen de meningen. Volgens vrije-markt-neoliberalen gaat het om het mondiale initiatief van de agro-industrie, volgens groene neoliberalen om lokale initiatieven van kleine boeren met low-inputmethoden. Het ene kamp belooft dat vrijhandel en gentechnologie voor voldoende aanbod zullen zorgen; het andere dat biologische landbouw de wereld kan voeden.
Beiden hebben hun eigen receptenkoffertje. Het ene met handelsliberalisatie, privatisering en octrooien op levensvormen; het andere met bottom-up facilitering, duurzame keurmerken en alternatieve voedselnetwerken. Beide scholen geloven dat hun receptuur algemeen geldig is en de honger snel uit de wereld kan helpen. Toch kunnen bij beide beweringen vraagtekens worden gezet, zowel vanuit historische als toekomstige ontwikkelingen op het gebied van voedselzekerheid in verschillende regio’s.
Niek Koning is verbonden aan het Centrum voor Duurzame Ontwikkeling en Voedselzekerheid en voormalig universitair docent bij de leerstoelgroep agrarische economie en plattelandsbeleid. Hij noemt zichzelf een sociaal wetenschappelijke alleseter, gericht op de internationale landbouwpolitiek en voedselzekerheid.
Dit artikel afdrukken
Dertig, veertig jaar geleden klonken er nog schrille waarschuwingen voor een bevolkingsexplosie en stevige pleidooien voor een Groene Revolutie. Nu krijg je alleen te horen dat productie van voedsel geen probleem is, alleen de verdeling ervan. Volgens neoliberalen kun je wereldvoedselvoorziening het best overlaten aan het private initiatief. Koning is het daar niet mee eens. Volgens hem dwingen actuele en toekomstige ontwikkelingen op het gebied van voedselzekerheid in met name Afrika tot grootschalig ingrijpen in de ‘vrije markt’. Hij schreef er een boek over.
Met de opkomst van het neoliberalisme is overheidssturing uit de mode geraakt en heeft de gedachte veld gewonnen dat je de voedselvoorziening het beste kunt overlaten aan het private initiatief. Wiens initiatief? Daarover verschillen de meningen. Volgens vrije-markt-neoliberalen gaat het om het mondiale initiatief van de agro-industrie, volgens groene neoliberalen om lokale initiatieven van kleine boeren met low-inputmethoden. Het ene kamp belooft dat vrijhandel en gentechnologie voor voldoende aanbod zullen zorgen; het andere dat biologische landbouw de wereld kan voeden.
Beiden hebben hun eigen receptenkoffertje. Het ene met handelsliberalisatie, privatisering en octrooien op levensvormen; het andere met bottom-up facilitering, duurzame keurmerken en alternatieve voedselnetwerken. Beide scholen geloven dat hun receptuur algemeen geldig is en de honger snel uit de wereld kan helpen. Toch kunnen bij beide beweringen vraagtekens worden gezet, zowel vanuit historische als toekomstige ontwikkelingen op het gebied van voedselzekerheid in verschillende regio’s.
Niek Koning is verbonden aan het Centrum voor Duurzame Ontwikkeling en Voedselzekerheid en voormalig universitair docent bij de leerstoelgroep agrarische economie en plattelandsbeleid. Hij noemt zichzelf een sociaal wetenschappelijke alleseter, gericht op de internationale landbouwpolitiek en voedselzekerheid.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
En nou eigenlijk op voor de echte boeren die oplossingen hebben ipv dat Mercantilistische.... Maar hoe? In feite zit het antwoord al in het ontstaan van het probleem. Heel goed interview met Niek Koning. Bravo! Op naar deel 2.
Gek dat Mechanisatie in de landbouw sinds het begin van de 19e eeuw helemaal niet genoemd, terwijl dat heeft voor gezorgd dat er in minder tijd en met minder mensen meer land kon worden bewerkt.
Jordi (#2), je hebt natuurlijk gelijk. Maar die mechanisatie (vooral dorsmachines in Groot Brittannië en graanoogstmachines in de VS) was nog beperkt. De echte doorbraak kwam met de motorisatie in het begin van de 20e eeuw, en werd mogelijk gemaakt door de fossiele brandstoffenrevolutie. Iets dergelijks gold ook voor de industriële ontwikkeling. Nederland (de Zaanstreek) maakte in de 17e eeuw al een soort Industriële Revolutie door gebaseerd op wind, en Engeland rond 1800 een gebaseerd op waterkracht. Maar de echte Industriële Revolutie kwam vanaf het midden van de 19e eeuw (staal, chemie, elektriciteit, spoorwegen en stoomschepen) en werd mogelijk gemaakt door fossiele brandstoffen.
Niek Koning, om eerlijk te zijn vind ik dat de eerste grote doorbraak in de 19e eeuw kwam, omdat toen de ontwikkeling van (nieuwe) landbouwmachines hard ging en dat ze op industriele schaal werden geproduceerd mede door de industriële revolutie en de komst van spoorwegen. Ook was er in de VS ook noodzaak om te mechaniseren vanwege de burgeroorlog, zeker in het dunbevolkte westen en mid-west van de VS. Overigens vond ik nog een interessante website over de geschiedenis van de landbouw in de VS.
Jordi, Niek bedoelt dat mechanisatie een gevolg is van de uitvinding van de verbrandingsmotor en de beschikbaarheid van goedkope brandstof. En dus niet omgekeerd, zoals jij eigenlijk stelt.
En - omdat ik je een beetje ken - in Nederland is de exportlandbouw niet ontstaan als gevolg van mechanisatie, maar als gevolg van de EU en onze handelsposities en ligging aan de zee en rivieren. Die positie wordt nu echter extern begrensd als de subsidies afnemen en de vaste kosten van mechanisatie te hoog worden. Beide aspecten treden nu tegelijk op.
Maar laten we bij de wereld als geheel blijven. Als een soort Yanis Varoufakis van de geschiedenis van de landbouw die uitlegt hoe de economie eigenlijk werkt en hoe je economie ook voor mensen in plaats van voor macht kunt laten werken, legt Niek in zijn boek en het gesprek uit hoe we eigenlijk veel minder mensen op aarde hadden kunnen hebben, met een beter verdeelde welvaart.