Soja is het beste voor een vol bevolkte wereld die eiwitten wil eten. Beter dan insecten en kip en heel veel beter dan rundvlees. En toch laat nieuw onderzoek nog steeds niet zien hoe we lokale oogsten zoals bijvoorbeeld van schelpdieren, scharretjes en wilde ganzen moeten beoordelen op hun effect op het aardse milieu.
Hoewel er geen precieze consensus is over de precieze CO2 uitstoot van vlees, is er consensus over de gedachte dat minder vlees eten goed is voor een beter klimaat.
Over de duurzaamheid van vleesvervangers bestaan echter nogal wat tegenstrijdige berichten. Om die reden probeerden Schotse onderzoekers meer duidelijkheid te creëren rondom de duurzaamheid van alternatieve eiwitbronnen.
In het onderzoek vergeleken de wetenschappers de duurzaamheid van insecten (meelworm larven en volwassen krekels), kweekvlees en namaakvlees op basis van soja en vis.
Ze kozen voor een scenario waarbij 50% van de huidige vleesconsumptie vervangen zou worden door de genoemde alternatieven en gingen daarbij uit van 2 maatgevende criteria: het verminderen van het gebruik van landbouwgrond en een lagere milieu-impact.
De opbrengst per vierkante meter werd vergeleken in termen van zowel energie als eiwitten. Soja bleek in beide gevallen voor de hoogste opbrengst te zorgen, gevolgd door insecten. Kweekvlees bleek vergelijkbaar met eieren. Rundvlees zorgde voor de laagste opbrengst. Door een verschuiving van de huidige vleesconsumptie richting sojaproducten en insecten zou er dus minder akkerland nodig zijn voor dezelfde hoeveelheid eiwitten en energie.
Volgens hoofdonderzoeker Peter Alexander kunnen ook minder drastische aanpassingen al werken: “een mix van kleine veranderingen in consumentengedrag, zoals het vervangen van rundvlees door kip, het verminderen van voedselverspilling en mogelijkerwijs insecten introduceren in diëten, zou bijdragen aan het besparen van land en een duurzamer voedselsysteem”.
De uitkomst van het onderzoek bevestigt de denklijn die Milieu Centraal inzette in 2015. De organisatie gaf aan dat het goed is voor het milieu als vleeseters op insecten overgaan, maar dat dit niet voor vegetariërs geldt. Als de gemiddelde wereldburger plantaardig en zo weinig mogelijk verwerkt eet, is dat het minst schadelijk voor het milieu.
En natuurlijke oogsten?
Interessant in het licht van deze uitkomsten is de export van scheermessen vanuit de EU naar China. Het zijn exotische, ongebruikelijke maar smakelijke dieren. Nederland exporteert ze per vliegtuig (met een hoge CO2-uitstoot) naar China. De ecologische footprint van toevallige natuurlijke lokale oogsten is nog niet meegenomen in dit type berekeningen van voorkeuren vanuit duurzaamheidsperspectief. Dezelfde vraag stelt zich ten aanzien van ganzen die zich in Nederland graag en massaal tegoed doen aan het eiwitrijke Engelse raaigras, het grastype dat voor een hoge melkgift onder melkkoeien moet zorgen. En natuurlijk van al die scharretjes en bijvangstvissen waar de Stichting Noordzee van zegt dat we ze moeten eten.
Dit artikel afdrukken
Over de duurzaamheid van vleesvervangers bestaan echter nogal wat tegenstrijdige berichten. Om die reden probeerden Schotse onderzoekers meer duidelijkheid te creëren rondom de duurzaamheid van alternatieve eiwitbronnen.
In het onderzoek vergeleken de wetenschappers de duurzaamheid van insecten (meelworm larven en volwassen krekels), kweekvlees en namaakvlees op basis van soja en vis.
Ze kozen voor een scenario waarbij 50% van de huidige vleesconsumptie vervangen zou worden door de genoemde alternatieven en gingen daarbij uit van 2 maatgevende criteria: het verminderen van het gebruik van landbouwgrond en een lagere milieu-impact.
De opbrengst per vierkante meter werd vergeleken in termen van zowel energie als eiwitten. Soja bleek in beide gevallen voor de hoogste opbrengst te zorgen, gevolgd door insecten. Kweekvlees bleek vergelijkbaar met eieren. Rundvlees zorgde voor de laagste opbrengst. Door een verschuiving van de huidige vleesconsumptie richting sojaproducten en insecten zou er dus minder akkerland nodig zijn voor dezelfde hoeveelheid eiwitten en energie.
Volgens hoofdonderzoeker Peter Alexander kunnen ook minder drastische aanpassingen al werken: “een mix van kleine veranderingen in consumentengedrag, zoals het vervangen van rundvlees door kip, het verminderen van voedselverspilling en mogelijkerwijs insecten introduceren in diëten, zou bijdragen aan het besparen van land en een duurzamer voedselsysteem”.
De uitkomst van het onderzoek bevestigt de denklijn die Milieu Centraal inzette in 2015. De organisatie gaf aan dat het goed is voor het milieu als vleeseters op insecten overgaan, maar dat dit niet voor vegetariërs geldt. Als de gemiddelde wereldburger plantaardig en zo weinig mogelijk verwerkt eet, is dat het minst schadelijk voor het milieu.
En natuurlijke oogsten?
Interessant in het licht van deze uitkomsten is de export van scheermessen vanuit de EU naar China. Het zijn exotische, ongebruikelijke maar smakelijke dieren. Nederland exporteert ze per vliegtuig (met een hoge CO2-uitstoot) naar China. De ecologische footprint van toevallige natuurlijke lokale oogsten is nog niet meegenomen in dit type berekeningen van voorkeuren vanuit duurzaamheidsperspectief. Dezelfde vraag stelt zich ten aanzien van ganzen die zich in Nederland graag en massaal tegoed doen aan het eiwitrijke Engelse raaigras, het grastype dat voor een hoge melkgift onder melkkoeien moet zorgen. En natuurlijk van al die scharretjes en bijvangstvissen waar de Stichting Noordzee van zegt dat we ze moeten eten.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Wilde ganzen en scheermessen zijn verhoudingsgewijs te kleine bronnen om het verschil te kunnen maken in het eiwitvraagstuk.
Sojabonen willen niet erg lukken bij mij achter in het veenweidegebied. Twee mogelijkheden: de verstandige biologische melkveehouder het gebied laten beheren, of niks doen, dan wordt het weer het oerwoudje dat het was. De ganzen verdwijnen dan ook weer.
Eiwit? Goed dan, eiwit. En vet? Ja ook vet. Net als zonder water en zout, kunnen mensen zonder eiwit en vet moeilijk overleven. Dat weet ik niet zelf, dat heb ik gelezen. Zuurstof, jazeker.
Maar het eten van eiwit en vet geeft wereldmilieuproblemen. Zie hierboven.
Telkens als het op wereldniveau wordt voorgerekend, telt even niet mee dat maar een klein deel van de totale bevolking, zich te buiten gaat aan een bacchanaal dat al een halve eeuw duurt. Er zijn veel meer mensen die er ook zin in hebben, een blinde vink op de barbecue, maar er nooit bij konden. Dat ze ook wat beter eten willen, is zorgelijk. En wie maakt zich zorgen? De verwende westerling die de blinde vink al tien keer op had.
Veel moeilijker dan het oplossen van milieuproblemen door van koeien op tofu over te schakelen, is een eerlijke verdeling van wat het meest begeerd wordt. Eiwit en vet.
Het wordt echt tijd naar een onderzoek: van kont naar mond. Alles is er nu op ingericht om zo makkelijk mogelijk de eiwitten en energie binnen te krijgen maar nu moeten de nutriënten nog terug de landbouw in voor nieuw voedsel. Als we die kring gesloten krijgen zijn we pas echt duurzaam bezig.
Stel je poept en plast elke dag in kuiltje in de tuin, legt eraan aardappel op en maakt het kuiltje dicht, zou dat al helpen?
Wouter Klootwijk #2 keer een testje wagen? De mooiste soja die ik gezien heb stond op venige grond in Groningen. Echt waar.