Dat liet de NOS Nederland vandaag denken naar aanleiding van het bericht dat Nederland na de VS de grootste importeur van avocado's is.
Vandaag ontdekte Nederland dat we 's werelds tweede importeur zijn van de hippe groene vrucht avocado. Dat kwam door een bericht van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Onzinnig
De NOS maakte een filmpje waarin avocado's worden vergeleken met sla en tomaten. Avocado's kosten 'maar liefst' 1.000 liter water per kilo vrucht. Het zijn 'waterslurpers', zegt de NOS. Daarom kun je beter sla of tomaten eten, want die kosten maar 130 of 180 kilo water per kilo. Kijk maar:
Wie de NOS volgt, denkt dat je beter sla kunt eten dan avocado's.
Zijn avocado's 'fout' zoals de NOS eigenlijk beweert? Nee. Kijk maar eens in onderstaand overzicht van het watergebruik van gewassen en dierlijke grondstoffen. Daarin zie je dat zelfs granen ('cereals', die ons voornamelijk koolhydraten leveren, een klein beetje vet, maar zoals tarwe ook 14 gram eiwit per 100 gram droog product) en olierijke zaden (zoals lijnzaad en soja, die ook eiwitrijk zijn) per kilo aanmerkelijk meer water kosten dan een kilo avocado. Toch hebben we ze nodig, want ons lijf heeft domweg koolhydraten, vetten en eiwitten nodig, ook als we geen dieren meer eten. Van sla en tomaten alleen kunnen we net zomin leven als van de wind. Zulk voedsel is voornamelijk verpakt water.
Bron: waterfootprint.org
Onnozel
Nog iets. Er zijn ook mensen die vinden dat de waterfootprint van vlees te groot is. Daarom bevelen ze noten aan. Check het staatje hierboven even om te ontdekken wat een onnozel advies dat is voor wie zijn waterfootprint wil beperken. Zelfs wie eiwitten uit bonen prefereert boven die van kip (bonen zijn 'pulses' in het staatje, terwijl 'chicken' voor plofkip staat), moet zich achter de oren krabben over de echte winst.
Bekijk het eens anders. Niet wat we eten, maar wie we zijn en met hoeveel, is het probleem. We hebben vetten en eiwitten nodig en hebben de nare eigenschap om met een heleboel te zijn en tot 2050 nog te groeien in aantal.
Dit artikel afdrukken
Van sla en tomaten alleen kunnen we net zomin leven als van de wind. Zulk voedsel is voornamelijk verpakt waterNederland importeerde in 2016 voor een recordbedrag van €433 miljoen aan avocado’s. Dat maakt ons land na de VS de grootste avocado-importeur ter wereld. Vier op de vijf ingevoerde avocado’s zijn niet voor Nederlandse consumptie, maar gaan via de haven van Rotterdam door naar andere landen. In acht jaar tijd is de invoerwaarde van avocado’s ruim verviervoudigd. Bij geen enkele belangrijke fruitsoort was de groei zo groot. Dat komt omdat de vrucht heel hip is gemaakt door foodies. Fruit eten is immers goed, maar je heb wel vetten nodig. Die moet je niet van dieren halen, weet inmiddels iedereen. Helaas zitten ze niet in vruchten en groenten. Maar wel in avocado's. Vandaar de hype.
Onzinnig
De NOS maakte een filmpje waarin avocado's worden vergeleken met sla en tomaten. Avocado's kosten 'maar liefst' 1.000 liter water per kilo vrucht. Het zijn 'waterslurpers', zegt de NOS. Daarom kun je beter sla of tomaten eten, want die kosten maar 130 of 180 kilo water per kilo. Kijk maar:
Wie de NOS volgt, denkt dat je beter sla kunt eten dan avocado's.
Ook al lijken we te moeten leren dat alleen dieren en avocado's sloten met water kosten, het maken van die vetten en hoge gehaltes eiwitten kost de hele plantaardige natuur meer waterDat is natuurlijk een onzinnige vergelijking. In sla zitten geen vetten, wel wat eiwitten (1,4 gram per 100 gram sla). Ook al lijken we te moeten leren dat alleen dieren en avocado's sloten met water kosten, het maken van die vetten en hoge gehaltes eiwitten kost de hele plantaardige natuur flink wat water als we die stofjes speciaal voor menselijke consumptie moeten telen. Wil je plantaardig voedsel eten met meer eiwitten - denk bijvoorbeeld aan bonen (5 gram eiwit per 100 gram bonen) - dan zul je ook in dat geval ontdekken dat er meer water voor nodig is. Avocado's bevatten 2 gram eiwit en 15 gram voornamelijk enkelvoudig onverzadigd vet. Sojabonen zijn de kampioen in ons bestaande voedingspatroon. Ze bevatten 36 gram eiwitten per 100 gram droog product én 20 gram voornamelijk meervoudig onverzadigde vetten. Lijnzaad gaat daar nog een eind bovenuit, maar hou dat maar stil voor ook daar weer een hype door ontstaat die andere gewassen verdringt.
Zijn avocado's 'fout' zoals de NOS eigenlijk beweert? Nee. Kijk maar eens in onderstaand overzicht van het watergebruik van gewassen en dierlijke grondstoffen. Daarin zie je dat zelfs granen ('cereals', die ons voornamelijk koolhydraten leveren, een klein beetje vet, maar zoals tarwe ook 14 gram eiwit per 100 gram droog product) en olierijke zaden (zoals lijnzaad en soja, die ook eiwitrijk zijn) per kilo aanmerkelijk meer water kosten dan een kilo avocado. Toch hebben we ze nodig, want ons lijf heeft domweg koolhydraten, vetten en eiwitten nodig, ook als we geen dieren meer eten. Van sla en tomaten alleen kunnen we net zomin leven als van de wind. Zulk voedsel is voornamelijk verpakt water.
Bron: waterfootprint.org
Onnozel
Nog iets. Er zijn ook mensen die vinden dat de waterfootprint van vlees te groot is. Daarom bevelen ze noten aan. Check het staatje hierboven even om te ontdekken wat een onnozel advies dat is voor wie zijn waterfootprint wil beperken. Zelfs wie eiwitten uit bonen prefereert boven die van kip (bonen zijn 'pulses' in het staatje, terwijl 'chicken' voor plofkip staat), moet zich achter de oren krabben over de echte winst.
Bekijk het eens anders. Niet wat we eten, maar wie we zijn en met hoeveel, is het probleem. We hebben vetten en eiwitten nodig en hebben de nare eigenschap om met een heleboel te zijn en tot 2050 nog te groeien in aantal.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Nick, dat is een verwijt dat je de NOS moet maken. Niet Hoekstra of mij.
Ik ben het nl. onmiddellijk met je eens. De NOS maakte twee knoepers van fouten:
- het heeft enkele zin vet- en eiwitrijke producten te vergelijken met sla of tomaten (dat is wat ik koos met bovenstaand stukje liet zien)
- het heeft geen enkele zin de teelt van producten buiten hun context te bekijken (dat is wat Lourens en jij toevoegen; terecht, maar onterecht als het een kritiek op Hoekstra zou zijn)
Als je de systematiek toepast zoals Hoekstra dat doet, dan heeft het juist heel veel zin.
En dit is ook waar: er zijn inmiddels avocado's die komen uit gebieden waar ze tot waterexport kunnen leiden. Wat de NOS deed is dat aspect uit onnozelheid over die twee aspecten uitvergroten. So much for fact checking van de nationale omroep van het Koninkrijk der Nederlanden.
Dick, nu veralgemeen je wel héél veel. Natuurlijk is de cultuur van katoen in centraal Azië crimineel te noemen. De mensen hebben er water te kort.
maar het gaat hier over avocado's, tropische vruchten die gekweekt worden in vochtige gebieden met een overvloed aan water. Ik begrijp dat de meeste avocado's in Europa uit Peru komen, op de hellingen langs de Stille Oceaan: het water dondert er van de hellingen. Er is dus geen bezwaar dat die planten slurpen.
In onze landen plant men wel met opzet populieren en wilgen expliciet om te slurpen, zoveel mogelijk!
Ik zie de vleeskoeien vanuit de trein op kletsnatte gronden grazen. Water te veel. Dat die beesten veel water gebruiken is dus net een voordeel, niet een probleem.
Water besparen in Suriname? Je moet wel gek zijn.
Hoekstra vertelde me destijds hoe lastig het is om cijfers te communiceren terwijl je moet uitleggen hoe waterkringlopen en puntdruk werken.
Ik zal het proberen, want Lourens en Nick hebben evenzeer gelijk als totaal ongelijk. Deze cijfers moeten gezien moeten worden in het waterkringloopmodel dat de kern is van Hoekstra's model om op uitputtende waterverbruiken te wijzen.
4 opmerkingen met voorbeelden:
1. waterfootprint.org legt hier uit wat het doet. Daar staat dat je drie typen water kunt onderscheiden: grijs (grond), blauw (irrigatie) en groen (verdampt water dat als regen terugkomt) en dat je geheel contextueel moet kijken (klopt dus geheel met de commentaren van Nick en Lourens).
Landbouw maakt een deel van het water door vervuiling onbruikbaar, zeker als je voor hergebruik/zuivering geen kosten maakt. Verdamping komt niet noodzakelijk op dezelfde plek terug, cq. er komt onvoldoende verdamping terug omdat het gebruik van grondwater intensiever kan zijn dan de neerslag. Nog een ander voorbeeld: het oppompen van water in India om er frisdrank van de te maken voor de gehele Aziatische regio kost 1 liter. Niets aan de hand dus zou je zeggen, behalve als je daarmee zoveel water gebruikt dat er niets overblijft voor de mensen die in het oppompgebied wonen en de boeren die er water nodig hebben voor koeien en akkers. Het wordt pas weer uitgeplast en gereinigd in Hongkong en Beijing.
2. wat betekenen die cijfers dan als je ze toch universeel gebruikt? Ze laten zien hoeveel water 'door een product' loopt voor het bij de consument ligt. Heel feitelijk en niets anders dan Nick en Lourens ook zouden kunnen berekenen. Het verschil tussen 737 en bijv. 754 is een schijnprecisie, maar de orde van grootte is duidelijk.
3. wat is het doel van die cijfers? Vaststellen wat het volume water is waarvan moet worden vastgesteld waar het blijft. En daar zit de vervolgkern van Hoekstra's modellen: net als fosfaat komt het niet noodzakelijk weer beschikbaar op de plek waar je het nodig had. Voorbeeld: stel je irrigeert voor de teelt van een product dat veel water nodig heeft. Als het daar warm is, verdampt veel van dat water. Die liters komen niet noodzakelijk daar weer via regen op de grond en in het grondwater terecht.
4. het betekent dus dat Hoekstra de cijfers gebruikt om vast te stellen in welke gebieden je beter niet teveel aan - bijvoorbeeld - verdamping of massaal oppompen voor export moet doen. Ook het onbruikbaar maken van water door vervuiling is een 'dingetje'. Dat geldt zelfs in waterrijk Nederland bijv. ten aanzien de kwaliteit van het grond- en oppervlakte water. Het geldt ook bij het oppompen van fossiele brandstof waarbij veel zoetwater gebruikt dat zeer vervuild raakt. Bodems (grondwater) en oppervlakte water kunnen om heel verschillende redenen (pesticiden, meststoffen, bijproducten bij delving) steeds meer vervuild raken zodat steeds meer irrigatiewater van elders nodig is.
Onzinnige cijfers? Ja, als je dit er niet bijdenkt. Zinvolle cijfers: ja, als je je realiseert dat monomaan gebruik van water de balans in een gebied kan verstoren. En daar kan landbouw - per definitie een vorm van intensieve puntdruk - dus voor zorgen.
Wat Hoekstra laat zien, is hoe we gebieden van een waterpuntdruk voorzien waar dat niet moet gebeuren. De kern is deze: als we door de grenzen van de gebieden heen zijn waar we producten binnen een redelijke waterkringloop kunnen telen, dan tikken steeds meer van die liters wel degelijk echt door.
Verder kunnen we hier nog heel lang over bakkeleien. Daar doe ik niet aan mee, want ik heb gewoon eens goed gelezen waar het model over gaat en hoe je het kunt toepassen.
Wat ik met het bovenstaande heb willen aangeven is dat de NOS een onzinnige vergelijking heeft gemaakt. Een genetische gemodificeerde tomaat met meer vetten en eiwitten zou aanzienlijk meer water gebruiken. Om dat te laten zien, zijn de cijfers van Hoekstra prima geschikt. Vervolgens kunnen we gaan uitrekenen in welke gebieden je het beste veel water vergende gewassen kunt telen en waar we land - en daar gaat het Hoekstra om - tekortkomen en wat er dan aan waterverlies voor de landbouw optreedt door ze toch ergens te gaan telen.
Ik hoop dat de verwarring nu is opgehelderd. De lezers wijs ik erop dat deze lange verhandeling aan de portée van de hoofdtekst niets verandert. Dit was een klein college 'begrijpen wat het model van Hoekstra betekent en hoe het gebruikt moet worden'. Interessant is de vraag voor hoeveel teelt het water niet meer in de kringlopen die Lourens en Nick als gegeven zien beschikbaar is. Daar is het Hoekstra om te doen. Kijk op zijn site rond en je ziet dat er 'waterexporten' vanaf m.n het zuidelijke halfrond plaatsvinden, dwz: daar treden watertekorten op door puntdruk.
Onzinnige getallen, precies wat Nick Trachet zegt. En in het artikel waar Dick in #4 naar verwijst hebben we die hele waterdiscussie al eens gehad. Daar reageerde ik toen op en kan dat hier weer met overtuiging herhalen:
Door die rare regen-rekenarij werd mij ooit voorgerekend dat er voor bier zoveel water nodig is vanwege gerstteelt. Immers op één ha Nederlandse grond valt per jaar ongeveer 7.500.000 liter water. Op die oppervlakte groeit ongeveer 7.500 kilo gerst, en zodoende berekenen we 1.000 liter water/kilo gerst ==> 120 liter water/liter bier (en dan zijn de glazen nog niet gespoeld).
In bovenstaande tabel staat dat er voor een kilo granen 1644 liter water nodig is. (een ongeloofwaardige nauwkeurigheid). Met minder opbrengst per hectare en ruime jaarlijkse neerslag komt dat wel overeen). Simpelweg dergelijke getallen opsommen zegt helemaal níets zonder de context (waterherkomst, regio, overschot of tekort, alternatief gebruik, vervuiling, etc)
Dat zijn onzinnige getallen.
Waar zijn die 15000 liter water naartoe voor die kilo vlees, die 1000 liter voor een kilo avocado, die elk wacharme slechts 750 gram water bevatten? Juist, die zijn achtergebleven in de stal/weide/ plantage, in de atmosfeer of terug in de grond. Die zijn niet weg. "Rien ne se crée, rien ne se perd" wisten we al op het einde van de achttiende eeuw.
In de atmosfeer valt het er opnieuw uit als regen, in de sloot kan het onmiddelijk opnieuw worden gebruikt. De hoeveelheid water die je met een kilo vlees of avocado onttrekt aan zijn milieu is dus 750 gram, dat is alles.