Sinds kort gaan het oude brood en gebak van bakker Paul Berntsen uit Didam niet meer naar de varkens. Berntsen maakt er compost van. Zijn 'bakkerscompost' blijkt supergeconcentreerd. Dat levert een besparing op van 60% vergeleken met compost zoals we die tot nu toe kenden.
Ruim 25 jaar lang kwam iedere dag een mannetje al het overtollige brood en banket ophalen bij ambachtelijke bakker Paul Berntsen uit Didam. Hij nam alle restjes mee en verdeelde deze over varkensboeren, de manege en ook nog wat particuliere klanten. Tot hij in december overleed. Van de een op de andere dag zat Berntsen met een stroom oud brood en gebak waar hij voorheen geen omkijken naar had.
Geen veevoer, paneermeel of voedselbank
Berntsen benaderde de varkensboeren en veevoerbedrijven. Die bleken echter niet gediend van zijn overschotten die uit verschillende producten bestaan - niet alleen brood, maar ook saucijzenbroodjes, gebak en fruit bijvoorbeeld. Wil het als veevoer dienen, dan moeten alle ingrediënten apart geregistreerd worden.
Een andere oplossing was zelf paneermeel maken. Maar het dagelijks sorteren, drogen (in de oven), malen en verpakken van kratten vol oud brood bleek te veel werk naast de normale werkzaamheden en leverde bovendien maar een grijpstuiver op. Wat dan te doen met dat oude brood? Naar de voedselbanken? Die bleken al een deal gesloten te hebben met industriële bakkers. Berntsen bleef met zijn brood zitten.
'Eureka!'
Totdat hij op de Horecava Peter Teunis van Ecocreation tegen het lijf liep. Ecocreation is een bedrijf dat in composteerbare disposables doet en daarnaast composteermachines importeerde uit China. Na jaren van import was Ecocreation toe aan het ontwikkelen van een eigen composteermachine. Eureka!
Supergeconcentreerd
Er speelt iets bijzonders. De broodcompost blijkt veel 'geconcentreerder' te zijn dan normale compost. Dat merkte Berntsen omdat hij zelf 3 hectare baktarwe laat verbouwen. Waar de boer normaal 20.000 kilo compost per hectare inzet, blijkt hij aan 7.500 kilo bakkerscompost al genoeg te hebben. Dat is een besparing van van ruim 60%. Ook andere telers, van mais en snijbloemen, hebben minder compost nodig dan normaal, vertelt Berntsen bovendien.
Hij noch Teunis hebben een antwoord op de vraag waarom de bakkerscompost het zoveel beter lijkt te doen. De hoge kwaliteit voedingswaarde (brood!) is één van de verklaringen; ook zou de toepassing van juist baktarwe een 'match made in heaven' zijn.
Het is onbekend. Antwoorden die het raadsel verklaren zijn welkom.
Dit artikel afdrukken
Geen veevoer, paneermeel of voedselbank
Berntsen benaderde de varkensboeren en veevoerbedrijven. Die bleken echter niet gediend van zijn overschotten die uit verschillende producten bestaan - niet alleen brood, maar ook saucijzenbroodjes, gebak en fruit bijvoorbeeld. Wil het als veevoer dienen, dan moeten alle ingrediënten apart geregistreerd worden.
Een andere oplossing was zelf paneermeel maken. Maar het dagelijks sorteren, drogen (in de oven), malen en verpakken van kratten vol oud brood bleek te veel werk naast de normale werkzaamheden en leverde bovendien maar een grijpstuiver op. Wat dan te doen met dat oude brood? Naar de voedselbanken? Die bleken al een deal gesloten te hebben met industriële bakkers. Berntsen bleef met zijn brood zitten.
'Eureka!'
Totdat hij op de Horecava Peter Teunis van Ecocreation tegen het lijf liep. Ecocreation is een bedrijf dat in composteerbare disposables doet en daarnaast composteermachines importeerde uit China. Na jaren van import was Ecocreation toe aan het ontwikkelen van een eigen composteermachine. Eureka!
Dat merkte Berntsen omdat hij zelf 3 hectare baktarwe laat verbouwenDe eerste eigen composteermachine van EcoCreation staat sinds januari in de bakkerij van Berntsen. De machine draait op de restwarmte van de ovens in de bakkerij. In de machine zit namelijk een speciale bacteriecultuur die in staat is bij hoge temperaturen (50-100 graden Celsius) organisch afval tot compost te verwerken. Dat gaat ook nog eens razendsnel: per dag kunnen 2 cycli draaien die 130 kilo afval omzetten in ongeveer 10 kilo compost.
Supergeconcentreerd
Er speelt iets bijzonders. De broodcompost blijkt veel 'geconcentreerder' te zijn dan normale compost. Dat merkte Berntsen omdat hij zelf 3 hectare baktarwe laat verbouwen. Waar de boer normaal 20.000 kilo compost per hectare inzet, blijkt hij aan 7.500 kilo bakkerscompost al genoeg te hebben. Dat is een besparing van van ruim 60%. Ook andere telers, van mais en snijbloemen, hebben minder compost nodig dan normaal, vertelt Berntsen bovendien.
Hij noch Teunis hebben een antwoord op de vraag waarom de bakkerscompost het zoveel beter lijkt te doen. De hoge kwaliteit voedingswaarde (brood!) is één van de verklaringen; ook zou de toepassing van juist baktarwe een 'match made in heaven' zijn.
Het is onbekend. Antwoorden die het raadsel verklaren zijn welkom.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
"Waarom doet broodcompost het zoveel beter als bemesting dan gewone compost?"
Gebaseerd op de verstrekte gegevens is het vrijwel onmogelijk een antwoord te geven, en ook wat net-zoeken levert niet veel meer op. Een aantal wedervragen:
1. Welke "gewone"compost? Hoe en waarvan gemaakt? Compost is oneindig variabel, afhankelijk van de grondstoffen en methoden.
2. Wat is "beter"? OK, de boer gebruikt er veel minder van, en zegt dat dat genoeg is. Hoe bepaalt hij dat? Er zijn hopen faktoren die daar invloed op hebben: analyse van de compost, status van het land (als er vorig jaar 20 ton op is gegaan, zou je dit jaar ook met gewone compost al aan minder genoeg kunnen hebben), het weer (warmer weer geeft snellere afbraak), etc.
De hogere voedingswaarde van brood heeft betrekking op mensen, niet op planten. En na het composteren zal daar weinig van terug te vinden zijn. Bordje compost, anyone? En de theorie van "compost van tarwe(product) is beter voor tarwe" lijkt me wat naïef afgekeken van de aminozuur-waarde theorie van eiwitten. Volgens dat beginsel zijn die eiwitten het geschiktst in voeding die qua aminozuursamenstelling het dichtst bij de lichaamseigen eiwitten komen. Het lijkt me wat erg kort door de bocht om dan aan te nemen dat dit ook geldt voor de samenstelling van compost gemaakt van dezelfde plant als die waar het voor wordt gebruikt.
Het enige handvat waar je wat aan zou kunnen hebben op zoek naar een verklaring is die "speciale" bacteriecultuur" die gebruikt wordt. Wat is dat precies, en wat doen ze? Daar wordt niets over gezegd, behalve dat ze meer hittebestendig zouden zijn. Maar dat temperatuurtraject is nou ook weer niet zo heel opvallend: zelfs een doodgewone composthoop kan best al tot een graad of 60 - 70 komen.
Jopie Duijnhouwer, wat vind jij hiervan?
Dit is een mooi stukje marketing waarbij je met een verhaal een product aan de man/vrouw brengt.
Voor zijn eigen 3 ha zou hij 22,5 ton nodig hebben. Maar als die machine alle dagen draait kom je uit op ca. 7,3 ton.
Doel is natuurlijk de consument, die zo’n verhaal wellicht prachtig vindt en € 5,- over heeft voor 1,5 kg compost.
Een broodje aap? Brood heeft een eiwitgehalte van gemiddeld 8 %, ofwel 80 kg eiwit per ton. Voor tarwe eiwit houdt dat in dat er ongeveer 13,8 kg N in een ton brood zit. Concentreer je dit meer dan 10 x en gaat er geen N verloren in het proces, dan kom je op een "compost" met meer dan 180 kg N per ton. Pas je daarvan 7,5 ton toe op een hectare, dan ben je een milieucrimineel. Overigens klopt het verhaal ergens niet, want bij zo'n overbemesting gaat het graan acuut tegen de vlakte: legering.
Ter vergelijking: "gewone" GFT compost heeft een N gehalte van 6 kg/ton; natuurcompost 4 kg N/ton. Bij 20 ton per hectare geef je dan 120 kg N / ha.
Overigens lijkt het me voor de bakker vooral zaak de overschotten drastisch te verminderen.
Jopie, dank voor je antwoord! Kun je toelichten voor minder ingewijde lezers wat 'legering' is?