Uit onderzoek blijkt dat wereldwijd bijna 2 miljard mensen afhankelijk zijn van geïmporteerd voedsel. Voor bijna een half miljard van hen kan dat verkeerd uitpakken.
Op aantal plaatsen van de wereld wonen meer mensen dan er voedsel kan worden geproduceerd. In deze gebieden importeren overheden en bedrijven om de bevolking toch te kunnen voeden. Maar wat doen ze als de prijzen op de wereldmarkt stijgen en die importen hun weg vinden naar andere vragers?
Een onderzoek van de Finse Aalto University bracht de relatie tussen schaarste, populatiedruk en voedselimport in kaart.
Afhankelijk
Het onderzoek focuste zich op regio’s waar de beschikbaarheid van water de beperkende factor is voor voedselproductie. De onderzoekers maakten gebruik van modellen gecombineerd met statistieken van de Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). Hoewel er meerdere redenen kunnen zijn om voedsel te importeren, blijkt de verwachting te kloppen dat afhankelijkheid van importen toeneemt als er meer mensen komen. Wereldwijd blijken bijna 2 miljard mensen afhankelijk van geïmporteerd voedsel. De onderzoekers maken een onderscheid in twee vormen van afhankelijkheid.
Vanzelfsprekend
Joseph Guillaume, één van de auteurs, zegt te begrijpen dat import logisch is als de lokale productie niet toereikend is, maar pleit voor investeringen om zoveel mogelijk lokaal te produceren. Dat kost meer geld, maar zorgt ook voor meer stabiliteit en onafhankelijkheid van grillige wereldmarkten waarin de prijzen kunnen fluctueren. Volgens Guillaume wordt de afhankelijkheid van import teveel gezien als een aanvaardbaar risico. “Het probleem is vooral dat mensen zich misschien niet eens bewust zijn dat ze hun afhankelijkheid van import hebben gekozen boven investeringen in lokale productie of het verminderen van de vraag”, zegt Guillaume. Ze hebben zich te afhankelijk gemaakt van de rest van de wereld, die kiest voor een markteconomie die hen in de steek kan laten.
Nederland
In Nederland hoeven we ons geen zorgen te maken. Door de Rotterdamse haven is ons land een van de belangrijkste doorvoerplekken van im- en exportstromen die nu juist hun weg vinden naar de hele wereld. Om die reden zijn we onder meer de tweede exporteur van voedsel in de wereld; we treffen alleen de VS voor ons. Maar ook als we zouden verarmen en die positie kwijtraken, dan zijn we autonoom. Dat bleek uit een door de Wageningse Universiteit uitgevoerd onderzoek (2013). In geval van calamiteiten of oorlogen is ons land technisch gezien in staat om een tijdlang 17 miljoen inwoners te voeden. Er zijn dan wel aanpassingen nodig in de teelten. Akkers met aardappelen en suikerbieten moeten plaatsmaken voor meer granen, oliehoudende zaden en peulvruchten. Rijst, noten en bananen moeten we vergeten. Ook varkensvlees, dat in Nederland afkomstig is van voedsel- en voerstromen die via de haven ons land binnenkomen, zal grotendeels van het menu verdwijnen. Het wordt terug naar Bartje's bruine bonen. Guillaume pleit voor minimaal die situatie voor een half miljard mensen in de importafhankelijke gebieden.
Dit artikel afdrukken
Een onderzoek van de Finse Aalto University bracht de relatie tussen schaarste, populatiedruk en voedselimport in kaart.
Afhankelijk
Het onderzoek focuste zich op regio’s waar de beschikbaarheid van water de beperkende factor is voor voedselproductie. De onderzoekers maakten gebruik van modellen gecombineerd met statistieken van de Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). Hoewel er meerdere redenen kunnen zijn om voedsel te importeren, blijkt de verwachting te kloppen dat afhankelijkheid van importen toeneemt als er meer mensen komen. Wereldwijd blijken bijna 2 miljard mensen afhankelijk van geïmporteerd voedsel. De onderzoekers maken een onderscheid in twee vormen van afhankelijkheid.
Ze hebben zich te afhankelijk gemaakt van de rest van de wereld, die kiest voor een markteconomie die hen in de steek kan latenHet grootste deel, 1,4 miljard mensen, heeft geld en is met behulp van deze import in staat om aan voldoende voedsel te komen. 460 miljoen anderen hebben dit geluk niet. Fluctuaties in aanbod en prijs kunnen voor hen leiden tot abrupte voedseltekorten.
Vanzelfsprekend
Joseph Guillaume, één van de auteurs, zegt te begrijpen dat import logisch is als de lokale productie niet toereikend is, maar pleit voor investeringen om zoveel mogelijk lokaal te produceren. Dat kost meer geld, maar zorgt ook voor meer stabiliteit en onafhankelijkheid van grillige wereldmarkten waarin de prijzen kunnen fluctueren. Volgens Guillaume wordt de afhankelijkheid van import teveel gezien als een aanvaardbaar risico. “Het probleem is vooral dat mensen zich misschien niet eens bewust zijn dat ze hun afhankelijkheid van import hebben gekozen boven investeringen in lokale productie of het verminderen van de vraag”, zegt Guillaume. Ze hebben zich te afhankelijk gemaakt van de rest van de wereld, die kiest voor een markteconomie die hen in de steek kan laten.
Nederland
In Nederland hoeven we ons geen zorgen te maken. Door de Rotterdamse haven is ons land een van de belangrijkste doorvoerplekken van im- en exportstromen die nu juist hun weg vinden naar de hele wereld. Om die reden zijn we onder meer de tweede exporteur van voedsel in de wereld; we treffen alleen de VS voor ons. Maar ook als we zouden verarmen en die positie kwijtraken, dan zijn we autonoom. Dat bleek uit een door de Wageningse Universiteit uitgevoerd onderzoek (2013). In geval van calamiteiten of oorlogen is ons land technisch gezien in staat om een tijdlang 17 miljoen inwoners te voeden. Er zijn dan wel aanpassingen nodig in de teelten. Akkers met aardappelen en suikerbieten moeten plaatsmaken voor meer granen, oliehoudende zaden en peulvruchten. Rijst, noten en bananen moeten we vergeten. Ook varkensvlees, dat in Nederland afkomstig is van voedsel- en voerstromen die via de haven ons land binnenkomen, zal grotendeels van het menu verdwijnen. Het wordt terug naar Bartje's bruine bonen. Guillaume pleit voor minimaal die situatie voor een half miljard mensen in de importafhankelijke gebieden.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Interessant onderzoek... maar het hinkt enigszins op twee gedachten, waardoor me niet duidelijk is of de onderzoekers nu vinden dat importafhankelijkheid de voedselzekerheid bedreigt van een half miljard mensen of van twee miljard. Als je de titel van Anneloes' stuk leest, denk je: het eerste. Maar in het artikel staat dat bijna 2 miljard mensen afhankelijk zijn van geïmporteerd voedsel. En dat wordt dan weer genuanceerd door te zeggen dat anderhalf van die 2 miljard geld genoeg heeft om geïmporteerd voedsel te kopen - zolang de handelsstromen hen niet in de steek laten, natuurlijk.
Kortom, welke van de volgende twee is de belangrijkste bedreiging volgens de onderzoekers? Dat 2 miljard mensen van de ene op de andere dag door geopolitieke en andere redenen verstoken zijn van de mogelijkheid om voedsel te kopen (hoe duur of goedkoop ook), waardoor hun landen voor voedsel-autarkie moeten kiezen (en dat zal bij heel wat landen een nog veel grotere kluif zijn dan bij Nederland)? Of dat een half miljard mensen te weinig geld heeft om geïmporteerd voedsel te kopen? In dat geval is de importafhankelijkheid niet het probleem, maar de armoede van die mensen: ze kunnen gewoon geen eten kopen, en het maakt niet uit of dat in het buitenland of lokaal geproduceerd is. Dat probleem los je dus niet op met autarkie-beleid.
Misschien kan Anneloes daar wat toelichting bij geven, en ook bij haar slotzin, want het is me niet duidelijk waar Guillaume nu precies voor pleit. Wat is 'die situatie'?
Jur, voor mij is het wel helder.
Die 1,4 miljard gromt een keer ernstig omdat ze meer van hun geld moeten uitgeven aan eten, maar kunnen nog steeds eten kopen. Dus kan/mag de prio iet wat minder hoog in landsbestuur op zelfvoorziening / zelfredzaamheid. Want als het geld oplevert blijft men elders wel 'wat teveel' voedsel maken om aan jouw te verkopen.
Die half miljard heeft niet de mogelijkheid om dieper in de buidel te tasten om aan eten te komen.
Voor die gebieden / landen is het een urgente zaak om meer grip hierop te hebben. Want wie verkoopt aan hun voedsel voor weinig (als je elders meer geld voor je waar kunt krijgen).
Wat is een half miljard??
1 op de 15 mensen wereldwijd
Het inwoneraantal van de Europese Unie
is 29 keer het aantal inwoners van Nederland.
Jur #1, 'die situatie' verwijst naar de zin ervoor: het equivalent van onze Bartje en zijn bruine bonen voor die 0,5 miljard die geen geld hebben om de fluctuaties van voedselprijzen op te kunnen vangen.
Het probleem dat de onderzoekers signaleren is de beperkte koopkracht in combinatie met de noodzaak tot importeren.
Ergo: binnen de klasse van importafhankelijke landen zijn de te arme het haasje. Dat staat er.
Het is mij ook niet helemaal duidelijk. Als je kijkt naar de 'bio-handel' gaat deze van regio's met veel biomassa en lage bevolkingsdichtheid, naar regio's met hoge bevolkingsdichtheid en/of weinig biomassa. Dus er is eerder sprake van een mensenoverschot in gebieden die niet genoeg voedsel kunnen produceren. Dat los je niet op met voedselautarkie, integendeel, ben ik met Jur eens. Er zijn daarom drie 'kampen': het 'vrijhandels' kamp dat zegt dat dmv wereldhandel meer mensen welvaart creeren (bv het importeren van soja uit zuid-amerika vraagt minder grond - en is goedkoper - dan dezelfde hvh in Europa aanbouwen), het autarkische kamp waarbij er gebieden zullen zijn die zichzelf niet kunnen voeden en het institutionele kamp dat zegt dat we meer moeten reguleren zodat bepaalde gebieden betaalbaar voedsel kunnen importeren.
Voedselzekerheid. Daar praten we dus gewoon over, en dat is ook al heel wat keren gedaan. Alleen is dit artikel gewoon weer een poging om dat te kwantificeren.
Autarkie is een mooi idee, maar we weten best dat dat voor heel wat landen of streken niet haalbaar is. En het is ook niet de oplossing voor alle mensen die nu onzeker zijn over hun voedselvoorziening. Het blijft gewoon een macro-economisch probleem: de armen moeten op een of andere manier meer geld kunnen verdienen, zodat ze voedsel kunnen kopen, hetzij bijna letterlijk van de buurman (autarkie), of als je in de sloppen van een of andere megacity woont, gewoon in de winkel. Voedsel is er in principe zat, het is de verdeling waar het aan schort.
En met een nog alsmaar groeiende wereldbevolking wordt autarkie meer en meer een luchtspiegeling.
En oh ja Jur, "die situatie" verwijst m.i. gewoon naar het minimale-autarkie model, het "terug naar Bartje's bruine bonen", maar dan met linzen of cowpeas, afhankelijk van waar je bent. Voor de allerarmste voedselonzekere mensen is dat immers een verbetering.