Gisteren bracht Wakker Dier een rapport uit waarin de organisatie haar ongerustheid uitspreekt over 'genomics'. Radar bracht het in zijn uitzending van gisteravond met een opmerkelijke opinie van wijsgeer van de technologie Bas Haring, bijzonder hoogleraar in Leiden en lid van de Raad voor Dieraangelegenheden.
Het rapport van Wakker Dier heet Grenzeloos gesleutel aan dieren. Het maakt duidelijk dat de veredeling van dieren significant sneller en gerichter zal gaan dankzij moderne datatechnologie, genetische kennis en de toepassing daarvan door het knippen en plakken van genen.
Borsten of billen
We hebben er decennia over gedaan om schonkige koeien met kleine billen en grote uiers te maken. Zo krijg je meer melk. We hebben er even lang over gedaan om tevens de omgekeerde koeien te maken. Ze hebben enorme billen en kleine uiers. Zo kreeg je meer van het meest begeerde vlees. Met kippen deden we hetzelfde. Kleine borsten voor een boel eieren. Grote borsten die we eten als filets, maar van een beest dat niet langer geschikt is als legkip.
Ook met het varken deden we dat. Een ouderwets boerderijvarken heeft twaalf tepels. Een modern vleesras heeft er 14. Het dier werpt bovendien meer jongen dan het tegelijk aan de borst kan hebben. Een wild varken kan 12 kleintjes krijgen maar krijgt er doorgaans slechts de helft. Die kleintjes doen er lang over om op vol gewicht te komen. De moderne big is een dier dat in 6 maanden van minder dan de helft van het gewicht van een mensenbaby uitgroeit tot een wezen van ruim 90 kilogram. Ook daar is hard aan gewerkt in de afgelopen decennia.
Omdat het beest wettelijk meer ruimte heeft gekregen, zet de fokindustrie nu in op snellere groei om het verlies aan ruimte goed te maken. De fokindustrie zou daar zelfs flink op inzetten. Dat is uiteraard juist. Vlees is een internationale markt, waarin de kostprijzen van Zuid-Amerika en de VS ver onder de onze liggen. Hetzelfde geldt voor de prijzen in de opkomende echte megahouderijen in Oost-Europa, Oekraïne en Rusland. Nog onbekend is hoe de kostprijs in China er precies uitziet, maar die zal aanmerkelijk lager zijn dan in West-Europa. De kostprijzen in Vietnam (varken) en Thailand (kip) zijn dat in ieder geval al. Om die reden is het redelijk te verwachten dat de vrees van Wakker Dier juist in Europa het eerste bewaarheid zal worden. Europese ondernemers zullen zorgen voor het ontwikkelen van de nieuwe factoren die ze kunnen optimaliseren. Volgens Wakker Dier moeten daar wettelijke grenzen aan worden gesteld omdat het dier steeds verder verdinglicht wordt.
Wijsgeer en lid van de Raad voor Dieraangelegenheden Bas Haring draait het om. Verdinglich het dier maximaal, dan verdwijnt de welzijnsvraag. Hij laat zich in Radar niettemin horen als een voorstander van dierenwelzijn. Nu iedereen ruim voldoende vlees kan eten, moeten we denken aan het dier, zegt hij. Zijn oplossing is het blind maken van kippen in de leghouderij zodat ze elkaar niet meer pikken. Een andere oplossing is het maken van een geheel indolent varken, een zombiebeest dat niet meer naar buiten wil en alles doet wat moet om zo snel mogelijk vlees of kleintjes te maken.
Daar moet een maatschappelijk debat over worden gevoerd, klinkt het. Dat lijkt me een eufemisme. Het is immers de keuze voor of tegen een wereld waarin we van nature gegeven leven besluiten volledig in dienst te stellen van consumptie. Let wel: dat is iets anders dan gebruiken wat je nodig hebt. Dat wil niet zeggen dat het geen opvatting van het moderne leven kan zijn. Het is zelfs zonder enige twijfel de meest gangbare keuze op dit moment. Niettemin zeggen brede stromen in de samenleving juist terug te willen naar natuurlijkheid. Moeten zij nu leren kiezen tussen verlies aan welvaart of natuurlijkheid?
Een dergelijke discussie is geen maatschappelijk debat over het optimaliseren van diereigenschappen om zoveel mensen vlees te kunnen laten eten. Het is een debat over de vraag wie we als mensen willen zijn. We kunnen immers prima natuurlijke dieren eten, als we onszelf genetisch zo manipuleren en kinderen laten krijgen dat alleen de prettigste en intelligentste mensen overblijven. Bij voorkeur niet meer dan 1 à 1,5 miljard. Die mensen zullen in opperst genot van een behoorlijk natuurlijk en vredig leven inclusief de zegeningen van modernste techniek kunnen genieten.
Harings betoog vertoont dan ook een blinde vlek. Zijn argument doet niet langer moeilijk over het taboe van de post-natuurlijke samenleving. Daarin kunnen we niet alleen, maar moeten we kiezen: blinderen we de kip, of prutsen we (ook) wat aan ons eigen zaad?
Het is niet aan mij om de keuze voor anderen te maken, maar wel om u de vraag te stellen: welk alternatief voelt wat u betreft het aantrekkelijkst?
Ik voeg nog toe dat die post-natuurlijke periode allang begonnen is. Deep down wist u dat al. Radar maakte gisteravond bekend dat onze staatssecretaris van economische boerderij- en beestenzaken vindt dat de markt erover moet beslissen. Het is dus echt aan onszelf. De regering ziet geen rol voor zichzelf weggelegd in een gesprek over de essentie van onze toekomst.
Dit artikel afdrukken
Borsten of billen
We hebben er decennia over gedaan om schonkige koeien met kleine billen en grote uiers te maken. Zo krijg je meer melk. We hebben er even lang over gedaan om tevens de omgekeerde koeien te maken. Ze hebben enorme billen en kleine uiers. Zo kreeg je meer van het meest begeerde vlees. Met kippen deden we hetzelfde. Kleine borsten voor een boel eieren. Grote borsten die we eten als filets, maar van een beest dat niet langer geschikt is als legkip.
Ook met het varken deden we dat. Een ouderwets boerderijvarken heeft twaalf tepels. Een modern vleesras heeft er 14. Het dier werpt bovendien meer jongen dan het tegelijk aan de borst kan hebben. Een wild varken kan 12 kleintjes krijgen maar krijgt er doorgaans slechts de helft. Die kleintjes doen er lang over om op vol gewicht te komen. De moderne big is een dier dat in 6 maanden van minder dan de helft van het gewicht van een mensenbaby uitgroeit tot een wezen van ruim 90 kilogram. Ook daar is hard aan gewerkt in de afgelopen decennia.
Een andere oplossing is het maken van een indolent varken, een zombiebeest dat niet meer naar buiten wil en alles doet wat moet om zo snel mogelijk vlees of kleintjes te maken. Volgens Wakker Dier moeten daar wettelijke grenzen aan worden gesteldSnellere groei
Omdat het beest wettelijk meer ruimte heeft gekregen, zet de fokindustrie nu in op snellere groei om het verlies aan ruimte goed te maken. De fokindustrie zou daar zelfs flink op inzetten. Dat is uiteraard juist. Vlees is een internationale markt, waarin de kostprijzen van Zuid-Amerika en de VS ver onder de onze liggen. Hetzelfde geldt voor de prijzen in de opkomende echte megahouderijen in Oost-Europa, Oekraïne en Rusland. Nog onbekend is hoe de kostprijs in China er precies uitziet, maar die zal aanmerkelijk lager zijn dan in West-Europa. De kostprijzen in Vietnam (varken) en Thailand (kip) zijn dat in ieder geval al. Om die reden is het redelijk te verwachten dat de vrees van Wakker Dier juist in Europa het eerste bewaarheid zal worden. Europese ondernemers zullen zorgen voor het ontwikkelen van de nieuwe factoren die ze kunnen optimaliseren. Volgens Wakker Dier moeten daar wettelijke grenzen aan worden gesteld omdat het dier steeds verder verdinglicht wordt.
Wijsgeer en lid van de Raad voor Dieraangelegenheden Bas Haring draait het om. Verdinglich het dier maximaal, dan verdwijnt de welzijnsvraag. Hij laat zich in Radar niettemin horen als een voorstander van dierenwelzijn. Nu iedereen ruim voldoende vlees kan eten, moeten we denken aan het dier, zegt hij. Zijn oplossing is het blind maken van kippen in de leghouderij zodat ze elkaar niet meer pikken. Een andere oplossing is het maken van een geheel indolent varken, een zombiebeest dat niet meer naar buiten wil en alles doet wat moet om zo snel mogelijk vlees of kleintjes te maken.
Een dergelijke discussie is geen maatschappelijk debat over het optimaliseren van diereigenschappen om zoveel mensen vlees te kunnen laten eten. Het is een debat over de vraag wie we als mensen willen zijnDe kip of ons eigen zaad
Daar moet een maatschappelijk debat over worden gevoerd, klinkt het. Dat lijkt me een eufemisme. Het is immers de keuze voor of tegen een wereld waarin we van nature gegeven leven besluiten volledig in dienst te stellen van consumptie. Let wel: dat is iets anders dan gebruiken wat je nodig hebt. Dat wil niet zeggen dat het geen opvatting van het moderne leven kan zijn. Het is zelfs zonder enige twijfel de meest gangbare keuze op dit moment. Niettemin zeggen brede stromen in de samenleving juist terug te willen naar natuurlijkheid. Moeten zij nu leren kiezen tussen verlies aan welvaart of natuurlijkheid?
Een dergelijke discussie is geen maatschappelijk debat over het optimaliseren van diereigenschappen om zoveel mensen vlees te kunnen laten eten. Het is een debat over de vraag wie we als mensen willen zijn. We kunnen immers prima natuurlijke dieren eten, als we onszelf genetisch zo manipuleren en kinderen laten krijgen dat alleen de prettigste en intelligentste mensen overblijven. Bij voorkeur niet meer dan 1 à 1,5 miljard. Die mensen zullen in opperst genot van een behoorlijk natuurlijk en vredig leven inclusief de zegeningen van modernste techniek kunnen genieten.
Harings betoog vertoont dan ook een blinde vlek. Zijn argument doet niet langer moeilijk over het taboe van de post-natuurlijke samenleving. Daarin kunnen we niet alleen, maar moeten we kiezen: blinderen we de kip, of prutsen we (ook) wat aan ons eigen zaad?
Het is niet aan mij om de keuze voor anderen te maken, maar wel om u de vraag te stellen: welk alternatief voelt wat u betreft het aantrekkelijkst?
Ik voeg nog toe dat die post-natuurlijke periode allang begonnen is. Deep down wist u dat al. Radar maakte gisteravond bekend dat onze staatssecretaris van economische boerderij- en beestenzaken vindt dat de markt erover moet beslissen. Het is dus echt aan onszelf. De regering ziet geen rol voor zichzelf weggelegd in een gesprek over de essentie van onze toekomst.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Maakt de weg die je bewandeld iets uit? Wakker dier en Radar, twee handen op een buik, zoals we weten, slaan de alarmklok voor iets wat altijd al gebeurd, namelijk het domesticeren van dieren. Alleen de methodes veranderen. Het is niet zo dat de discussie niet gevoerd moet worden. Daar hadden in de figuur van Bas Haring wel een goede voor.
Maar een voorbeeld. Ik fok een dikke tien jaar runderen. Op een gegeven moment had ik er per ongeluk door het gebruik van bepaalde stieren een behoorlijke schuwheid ingefokt. Door daar weer gericht op te fokken heb ik nu behoorlijk rustigere en makke dieren. Ik blij en de koeien blij.
Dan kun je zeggen, dit is niet natuurlijk, de dieren hebben geen natuurlijk vluchtgedrag meer, ze zijn totaal apatisch, helemaal aan de mens aangepast. So what!!! Fok je dieren die zich heel goed thuis voelen in de moderne houderij dan ben je toch goed bezig lijkt me.
Willem, wat vind jij van het idee van een kip zonder kop?
Dat is een serieus gedachtenexperiment. Klik maar op de link onder het plaatje. Haring put voor zijn gedachte uit dezelfde Engelse bron. Het aardige voor mij van Harings teruggrijpen op die oude kip (we schreven er in 2012 over), is te ontdekken dat het over ons gaat ipv over kip.
Dit snap ik niet 'Daarin kunnen we niet alleen, maar moeten we kiezen: blinderen we de kip, of prutsen we wat aan ons eigen zaad? '. Waarom moeten we kiezen tussen deze twee? Kunnen we het niet allebei wel of juist allebei niet doen?
Dick Veerman zegt het in een laatste alinea, als een ps-je. Het is allang aan de hand. De kip zonder kop is er gewoon, maar wordt in de stad steevast als mensje gezien dat lijdt.
Haring doorziet het goed.
#3, dat kan Henric, uiteraard. De keuze zoals ik hem voorstel en - om misverstanden te voorkomen - wellicht beter had kunnen fomuleren is deze: we moeten kiezen tussen wel of geen complete post-natuurlijkheid.
De keuze zoals ik hem voorstel haakt aan bij de natuurlijkheid zoals mensen die lijken te willen en het aanbod dat promoot. Mijn stelling is deze: Genomics, CRISPR-CAS etc gaat ook op onszelf betrokken worden. Het is geen discussie over kip, maar over onszelf. We kunnen uiteindelijk God zijn en spelen met leven (dat is wat anders dan naar Mars gaan, koude fusie tot stand brengen of een Tesla die kan vliegen bouwen). Die God noemen we markt, zegt ook een sociaal-democratisch bewindsman. Dat is het allerboeiendste.
Ik merk nog op: de markt voorziet ca. 10 (en neigt zelfs al naar 11) miljard mensen over zo'n 30 tot 40 jaar. Dat is een veel grotere markt dan die van 1 à 1,5 miljard.