Elk Europees land heeft zijn eigen culinaire Kersttradities.
Volgens The Guardian eet Europa als volgt met Kerst.
Zoete dromen uit Lissabon
In Lissabon vliegen de zalige zoetigheden je om de oren. Mensen staan bij de pastelarias (bakkerijen) in de rij voor cakes, toetjes en gebakken broodjes. Vanaf eerste Kerstdag tot Driekoningen eten Portugezen traditioneel Bolo Rei. Deze Portugese koningstaart kun je het beste halen bij Confeitaria Nacional, de oudste bakkerij uit de stad. De uit 1829 stammende bakkerij introduceerde als eerste de van oorsprong Franse cake. Volgens foodie Célia Pedroso moeten we vooral sonhos, oftewel dromen, proberen.
Brusselse speculoos
De geur van kruidige, gebakken koekjes typeert volgens Jennifer Rankin in december de Lage Landen. Hoewel speculoos vaak geassocieerd wordt met Sinterklaas, heeft Brussel het als cultureel eigendom geclaimd. In december gaan Brusselse bakkers los op grote speculoos kerstbomen, traditioneel gemaakt in houten mallen. Volgens Rankin moeten we vooral langs bakkerij Maison Dandoy, waar de overover- overgrootvader 186 jaar geleden het recept voor speculoos al introduceerde. Wat The Guardian niet weet, is dat de schoonvader van Brusselaar Nick Trachet de mallen van Dandoy sneed.
Karper als kalkoen in Tsjechië
Tsjechen hebben geen last van het wat-eten-we-met-kerst dilemma. In bad gaan zit er ook even niet in. Traditioneel eet de Tsjech namelijk op kerstavond karper, mét aardappelsalade. De karper zwemt de dagen voor kerst in bad. Begin december verschijnen in alle Praagse straten tonnen en teilen gevuld met karpers. Milieu- en dierenactivisten kunnen overigens de, in hun ogen wrede, karper slachtpartijen op straat niet waarderen. Voor wat extra geluk stop je wat schubben van de karper in je portemonnee. Op kerstochtend staat traditioneel Vanocka op het menu, een zoet kerstbrood met rozijnen, amandelen en citroenschil.
Berliner bollen
"Ich bin ein Berliner" zei John F Kennedy tijdens zijn legendarische speech in juni 1963. Deze uitspraak veranderde in de grammaticale mythe "Ik ben een Berlijnse bol". Duitsers eten de bol traditioneel tijdens de jaarwisseling. Berliner bollen zijn een soort gefrituurde donuts gevuld met jam en afgetopt met poedersuiker. Om de verwarring compleet te maken noemen Berlijners de bollen trouwens Berliner pfannkuchen. Met een hap van deze bol ga je een voorspoedig nieuwjaar tegemoet. Maar pas op, traditioneel zit in 1 op de 8 bollen mosterd in plaats van jam. Guten Rutsch!
Russische salat olivjé
De van oorsprong Belgische kok Lucien Olivier introduceerde rond 1860 in het Heritage restaurant in Moskou de 'Salade Olivier', een salade van groenten, aardappelen en vlees omhuld in veel mayonaise. De salade werd al snel een signature dish. Het geheime recept werd door Oliviers souschef gejat en ging een eigen leven leiden. Het gerecht is nu vooral tijdens nieuwjaar populair, zelfs de personages uit Ирония судьбы, или С лёгким паром!, de ultieme Russische nieuwjaarsfilm, eten de Russische salade.
Zoek de amandel in Denemarken
Op kerstavond eten de Denen risalamande toe. Het is een koude rijstpudding met room, amandelen en warme kersensaus. Tot de tweede wereldoorlog aten de Denen alleen rijstpudding, maar door de prijsstijging van rijst tijdens de oorlog begonnen Denen met het toevoegen van room en amandelen. Daarmee ontstond ook de traditie van de hele amandel. Op 24 december komt een grote kom pudding op tafel, met daarin een hele amandel verstopt. Wie de amandel krijgt, krijgt het "amandel kadootje". Vooral opa's en oma's hebben er een handje van de amandel te verstoppen in hun mond of hand. Hierdoor blijft elke hap spannend en gaat de pudding tot de laatste hap op met overvolle buiken tot gevolg.
Roemenen slachten varkens
Op 20 december wordt op het Roemeense platteland traditioneel een varken geslacht dat vervolgens wordt klaargemaakt voor de kerstmaaltijd. De hele vakantieperiode zijn varkensvleesgerechten overigens geliefd. Samen met Tuica, een soort Palinka. Deze zelf gestookte fruitbrandewijn wordt vaak van zelf verzamelde pruimen of andere vruchten gemaakt.
101 gerechten op de Zweedse smörgåsbord
In Zweden draait het met kerst maar om één ding: de kersteditie van de smörgåsbord: de Julbord, oftewel de Kersttafel. Op 24 december begint het eetfestijn voor de Zweden 's middags met dezelfde rijstpudding met amandel in Denemarken. 's Avonds staan in elk huis en restaurant typische Zweedse gerechten op de Julbord. Naast ingelegde haring, gehaktballetjes en gemarineerde zalm vindt je er ook specifieke kerstgerechten zoals bijvoorbeeld aardappel-ansjovis casserole, brood gedoopt in varkensvleesbouillon, kerstham en een geleiachtige witvisgerecht. Dit wordt allemaal weggespoeld met de non-alcoholische Zweedse kerstfrisdrank Julmust of Akvavit. Restaurants zijn voor de Julbord standaard volgeboekt. Volgens Lola Akin Made Åkerström moet je voor een unieke, sfeervolle ervaring aan boord stappen van stoomboten van Strömma die je al etend rond de archipelago rondvaren.
Noël in Frankrijk
Kim Wilsher vertelt dat vroeger de Franse kerstmaaltijd, Le Réveillon, op kerstavond afhing van de regio waar je vandaag kwam. In het westen aten ze oesters, foie gras in de Elzas en het zuid-westen, en op het platteland stond varken op het menu. Typisch Frans is de Bûche de Noël, de kerststronk. Vroeger was het idee dat de stronk nog brandde als de familie terugkwam van de kerst mis, tegenwoordig is het een dessert van chocoladetaart gevuld met ijs in de vorm van een boom. Ook het avondmaal van 31 december heet in Frankrijk Réveillon en voert hetzelfde spektakel nogmaals op met Champagne in gezelschap dat daar het geld aan wil besteden.
Suiker in Spanje
Na het traditionele gerechten met schaaldieren, brasem, lam en kalkoen komt voor Spanjaarden het belangrijkste op tafel: zoete, suikerrijke lekkernijen. Vooral turróns(nougat met amandelen) en de koekjes polvorones en mantecados mogen niet ontbreken. De oudste en meest bekende banketbakkers waar je in Madrid je kerstlekkernijen kunt halen zijn Casa Mira, La Antigua Pastelería del Pozo en El Riojano. Net als Portugezen gaan Spaanse stedelingen met Kerst vooral lekker kant-en-klaar naar de banketbakker.
Wat eet jij en kocht je het ook kant-en-klaar?
Dit artikel afdrukken
Zoete dromen uit Lissabon
In Lissabon vliegen de zalige zoetigheden je om de oren. Mensen staan bij de pastelarias (bakkerijen) in de rij voor cakes, toetjes en gebakken broodjes. Vanaf eerste Kerstdag tot Driekoningen eten Portugezen traditioneel Bolo Rei. Deze Portugese koningstaart kun je het beste halen bij Confeitaria Nacional, de oudste bakkerij uit de stad. De uit 1829 stammende bakkerij introduceerde als eerste de van oorsprong Franse cake. Volgens foodie Célia Pedroso moeten we vooral sonhos, oftewel dromen, proberen.
Brusselse speculoos
De geur van kruidige, gebakken koekjes typeert volgens Jennifer Rankin in december de Lage Landen. Hoewel speculoos vaak geassocieerd wordt met Sinterklaas, heeft Brussel het als cultureel eigendom geclaimd. In december gaan Brusselse bakkers los op grote speculoos kerstbomen, traditioneel gemaakt in houten mallen. Volgens Rankin moeten we vooral langs bakkerij Maison Dandoy, waar de overover- overgrootvader 186 jaar geleden het recept voor speculoos al introduceerde. Wat The Guardian niet weet, is dat de schoonvader van Brusselaar Nick Trachet de mallen van Dandoy sneed.
Karper als kalkoen in Tsjechië
Tsjechen hebben geen last van het wat-eten-we-met-kerst dilemma. In bad gaan zit er ook even niet in. Traditioneel eet de Tsjech namelijk op kerstavond karper, mét aardappelsalade. De karper zwemt de dagen voor kerst in bad. Begin december verschijnen in alle Praagse straten tonnen en teilen gevuld met karpers. Milieu- en dierenactivisten kunnen overigens de, in hun ogen wrede, karper slachtpartijen op straat niet waarderen. Voor wat extra geluk stop je wat schubben van de karper in je portemonnee. Op kerstochtend staat traditioneel Vanocka op het menu, een zoet kerstbrood met rozijnen, amandelen en citroenschil.
Berliner bollen
"Ich bin ein Berliner" zei John F Kennedy tijdens zijn legendarische speech in juni 1963. Deze uitspraak veranderde in de grammaticale mythe "Ik ben een Berlijnse bol". Duitsers eten de bol traditioneel tijdens de jaarwisseling. Berliner bollen zijn een soort gefrituurde donuts gevuld met jam en afgetopt met poedersuiker. Om de verwarring compleet te maken noemen Berlijners de bollen trouwens Berliner pfannkuchen. Met een hap van deze bol ga je een voorspoedig nieuwjaar tegemoet. Maar pas op, traditioneel zit in 1 op de 8 bollen mosterd in plaats van jam. Guten Rutsch!
Russische salat olivjé
De van oorsprong Belgische kok Lucien Olivier introduceerde rond 1860 in het Heritage restaurant in Moskou de 'Salade Olivier', een salade van groenten, aardappelen en vlees omhuld in veel mayonaise. De salade werd al snel een signature dish. Het geheime recept werd door Oliviers souschef gejat en ging een eigen leven leiden. Het gerecht is nu vooral tijdens nieuwjaar populair, zelfs de personages uit Ирония судьбы, или С лёгким паром!, de ultieme Russische nieuwjaarsfilm, eten de Russische salade.
Zoek de amandel in Denemarken
Op kerstavond eten de Denen risalamande toe. Het is een koude rijstpudding met room, amandelen en warme kersensaus. Tot de tweede wereldoorlog aten de Denen alleen rijstpudding, maar door de prijsstijging van rijst tijdens de oorlog begonnen Denen met het toevoegen van room en amandelen. Daarmee ontstond ook de traditie van de hele amandel. Op 24 december komt een grote kom pudding op tafel, met daarin een hele amandel verstopt. Wie de amandel krijgt, krijgt het "amandel kadootje". Vooral opa's en oma's hebben er een handje van de amandel te verstoppen in hun mond of hand. Hierdoor blijft elke hap spannend en gaat de pudding tot de laatste hap op met overvolle buiken tot gevolg.
Roemenen slachten varkens
Op 20 december wordt op het Roemeense platteland traditioneel een varken geslacht dat vervolgens wordt klaargemaakt voor de kerstmaaltijd. De hele vakantieperiode zijn varkensvleesgerechten overigens geliefd. Samen met Tuica, een soort Palinka. Deze zelf gestookte fruitbrandewijn wordt vaak van zelf verzamelde pruimen of andere vruchten gemaakt.
101 gerechten op de Zweedse smörgåsbord
In Zweden draait het met kerst maar om één ding: de kersteditie van de smörgåsbord: de Julbord, oftewel de Kersttafel. Op 24 december begint het eetfestijn voor de Zweden 's middags met dezelfde rijstpudding met amandel in Denemarken. 's Avonds staan in elk huis en restaurant typische Zweedse gerechten op de Julbord. Naast ingelegde haring, gehaktballetjes en gemarineerde zalm vindt je er ook specifieke kerstgerechten zoals bijvoorbeeld aardappel-ansjovis casserole, brood gedoopt in varkensvleesbouillon, kerstham en een geleiachtige witvisgerecht. Dit wordt allemaal weggespoeld met de non-alcoholische Zweedse kerstfrisdrank Julmust of Akvavit. Restaurants zijn voor de Julbord standaard volgeboekt. Volgens Lola Akin Made Åkerström moet je voor een unieke, sfeervolle ervaring aan boord stappen van stoomboten van Strömma die je al etend rond de archipelago rondvaren.
Noël in Frankrijk
Kim Wilsher vertelt dat vroeger de Franse kerstmaaltijd, Le Réveillon, op kerstavond afhing van de regio waar je vandaag kwam. In het westen aten ze oesters, foie gras in de Elzas en het zuid-westen, en op het platteland stond varken op het menu. Typisch Frans is de Bûche de Noël, de kerststronk. Vroeger was het idee dat de stronk nog brandde als de familie terugkwam van de kerst mis, tegenwoordig is het een dessert van chocoladetaart gevuld met ijs in de vorm van een boom. Ook het avondmaal van 31 december heet in Frankrijk Réveillon en voert hetzelfde spektakel nogmaals op met Champagne in gezelschap dat daar het geld aan wil besteden.
Suiker in Spanje
Na het traditionele gerechten met schaaldieren, brasem, lam en kalkoen komt voor Spanjaarden het belangrijkste op tafel: zoete, suikerrijke lekkernijen. Vooral turróns(nougat met amandelen) en de koekjes polvorones en mantecados mogen niet ontbreken. De oudste en meest bekende banketbakkers waar je in Madrid je kerstlekkernijen kunt halen zijn Casa Mira, La Antigua Pastelería del Pozo en El Riojano. Net als Portugezen gaan Spaanse stedelingen met Kerst vooral lekker kant-en-klaar naar de banketbakker.
Wat eet jij en kocht je het ook kant-en-klaar?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
>> Wat eet jij en kocht je het ook kant-en-klaar? <<
Wij doen hier niet aan culinaire kersttradities.
We eten normale gerechten en dat houdt in:
- heeft niets met de kerstdagen te maken, want eten we wel vaker
- we koken zelf en dan met zo min mogelijk bewerkte, kant-en-klaar, producten
Niet veel reacties hier. Vragen wat een Hollander precies met Kerst eet, da’s vragen misschien naar de kleur van zijn onderbroek.
Nou Anika, ik las je LinkedIn referentie. ‘A jack of all trades…’ ! (de rest van dit gezegde is minder relevant). Mijn ervaring; hoe meer diversiteit in kennis; hoe meer handvaten om de koffer van een carrière te dragen. Ik bepaalde er mijn voorkeur voor sollicitanten op. In partieel (hoog)begaafden minder behoefte in onze branche.
Rustig nu op zondagmorgen; staan altijd om 6 uur op.
DE KERSTMAALTIJD
Politiek
Hier (Zeeuws-Vlaanderen) vandaag geen calvinistische zelfkastijding ‘om de wereld te redden’. De focus op je bord en dierenliefde, terwijl een ‘overall’ overconsumptie om de economie aan te jagen wel gehanteerd wordt, raakt ons onder de Schelde wat minder. En Bourgondischer hier.
Geografie
Er zijn naar naam 3 Vlaanderen; Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen en Zeeuws-Vlaanderen. De laatste werd in de 16e eeuw geplunderd en gebrandschat door Duitse roofadel, en maakte nadien als generaliteitsgebied nooit deel uit van de Zeeuwse Staten. En toch is het Nederland en zelfs Zeeland. Dat brandschatten duurt nog immer voort. Wij moeten elke keer straftol betalen als we Nederland binnen willen. De Westerscheldetunnel.
Overwegend katholiek. Dat bepaalt ook het culinair gedrag. Goed eten (lees ook: geld uitgeven voor eten) minder klasse gebonden. Zelfs met een lager inkomen, nog altijd communie-, trouw- en begrafenis-feesten.. Autochtone bevolking: mix van Belgen en Hollanders. Vlaamse mama en echtgenote.. Weinig allochtonen, die een voorkeur hebben voor stedelijke agglomeraties.
Menu
Als student in een zeer goed restaurant gewerkt hier in het weekend en veel geleerd. Bijgevoegd de menukaart voor vandaag, en het werkschema. Een tussengerecht detoneert afschuwelijk: 6 gegratineerde (knoflookboter) mossels, maar dat vinden de kinderen zo lekker..
Vrijwel honderd procent zelf gemaakt of van traceerbaar oorsprong: vlees uit de buurt, foie d’oie door onze eigen slager. Compotes zelf gemaakt etc. Lijkt een trouwdiner voor de voorgenoemde Duitse roofadel alhier, maar valt wel mee. Kleine porties; geplande duur maaltijd 4-6 uur.
Arbeid:
Ik snap de mensen niet die dat via catering laten komen; geen controle op oorsprong en kwaliteit. Niet het enorme plezier van creatie. Geen beloning naar arbeid. Eten gaat eerst door je handen. Gisteren veel werk (zie je niet af van het schema). Werd ’s middags zeer aangenaam ‘onaangenaam’ verrast door twee lokale boeren, die na de jacht, elk een haas kwamen brengen. Iets meer dan een uur kwijt aan borrelen, en een uur aan villen en slachten.
Drank:
Sommige uit de koelkast, sommige staan fris buiten, andere uit de kelder of gechambreerd. Sommigen blijven gekoeld. Spa beschikbaar op verzoek; niet op tafel; wijnen staan op het werkschema.
Bijzonderheid is de wijnkoeler. Gekregen van een vriend uit Knokke, die hij (zegt hij) kreeg van een diplomaat (Knokke is een kakverblijf voor Brusselaars) die hem mee nam na het Schengenakkoord aldaar. Is te koop, maar dan moet je al gauw denken aan de prijscategorie waarin van het zwaard van Karel de Grote valt. Wordt in de toekomst uiteraard een artefact van jewelste. Vanwege het impact.
Over het algemeen zijn Belgen zeer pro-Europa. Opportunistisch misschien. Klein land ingeklemd tussen Nederland, BRD en Frankrijk, met een innerlijke verdeeldheid. Misschien juist daarom komen grote initiators van de EKSG en Europa uit België. O.a. Paul Henri Spaak, en België is niet voor niets de EU-hoofdstad.
Kerst Sociaal
Er is een kentering. Meer en meer wordt Kerstmis het grote winterfeest. Kerst was vroeger religieus ingetogener. Het grote feest was vroeger Nieuwjaarsdag. Dan kwam de hele (!) familie samen, en lazen de kleinkinderen hun ‘nieuwjaarsbrief’ voor hun peter en meter of pépé en mémé. De oorzaak ligt in de food-promotie en de ‘american way of living’ in de media. Ook cadeautjes (en de ‘nieuwjaarscent’) werden op 1 januari gegeven. 1 januari wordt in veel gevallen nu vervangen door een verlate ‘Nieuwjaars’-bijeenkomst later in januari en februari. Nieuwjaarsbrieven verdwijnen. Alle kleinkinderen lopen inmiddels ook hier met een smartphone.. Geen tijd daar voor. Trouwens een brief kunnen ze niet meer formuleren.
Vrolijk kerstfeest en een gezond 2017 !
Hetzelfde aan alle Foodloggers.
Sytske#1 Je laatste zin; prima.
Vanavond een dry aged côte de boeuf van de slachterij, aardappeltjes in de oven gepoft, zelfgemaakte mayonaise en gestoofde groene asperges.
Morgen eet ik bij m'n dochter en da's nog een verrassing. De verse kreeft en oesters niet, want die liggen al in m'n koelkast te relaxen.
Ik ben nieuwsgierig, Erik: "De verse kreeft en oesters niet, want die liggen al in m'n koelkast te relaxen."
Deze snap ik niet, maar licht me in: Hoe doe je dat dan om ze relaxed te laten voelen?
En wanneer heb je gepland om ze -terecht overigens, want ieder eet & smaak is belangrijk- te verorberen?
Meer direct geschreven-en niet op jou gericht, maar met wel vraagtekens-: Ik zie veel mensen hun genoegen voor eten omschrijven en daarbij -onnodig!- dieren/mindere soorten mishandelen op een manier, die ik niet meer voor mezelf kan honoreren.
Wel ieder een goede Kerst & veel genoegen met Oud & Nieuw toegewenst.
Graag zonder vuurwerk (een ander issue voor mij; blijf ik 'spelbreaker'?).
Ik doe daar verder niets aan, Astrid. Het relaxen is slechts een vermoeden. Vanavond ga ik ze opeten.