2 min
Dertig jaar na het begin van 'fairtrade' - handel met kleine producenten in tropische landen om hen een eerlijke prijs en toegang tot internationale markten te bieden - ontstaat in Frankrijk een nieuwe variant. Door 'eigen' producten te kopen, kunnen Franse consumenten nu ook hun eigen boeren steunen. Fairtrade in eigen land.
De varkens- en melkcrisis van de afgelopen twee jaar sterkten de Franse consumenten om bij te willen dragen aan 'eerlijke prijs' en een fatsoenlijk inkomen voor de Franse boeren. Er ontstond een nieuw soort 'duurzaamheid', die gebaseerd is op een 'eerlijke' en stabiele kostprijs. Fairtrade, maar dan binnen Frankrijk zelf.
'Loi Hamon'
Tot 2014 waren 'fairtrade', 'verantwoord' en 'duurzaam' termen die alleen in het handelsverkeer van arme naar rijke landen gebruikt konden - of mochten - worden. Ze golden voor traditionele fairtradeproducten zoals bananen, koffie of cacao.
In 2014 werd de wet 'Hamon' doorgevoerd. Die wet wilde meer evenwicht brengen in de belangen van consumenten en producenten. Onder de wet mochten ook Franse producten 'duurzaam' of 'fairtrade' genoemd worden als:
- er minstens een 3-jarige contract tussen producent en distributeur aan ten grondslag ligt
- producenten een gegarandeerde minimumprijs betaald krijgen, gebaseerd op de kostprijs
- een collectieve ontwikkelingspremie de autonomie van sectoren versterkt.
'Franse fairtrade'
De 'Franse fairtrade' slaat aan bij de Franse consument. In de supermarktschappen zijn zo'n 8.000 traditionele fairtrade producten te vinden, waar de gemiddelde Fransman jaarlijks €9,96 aan uitgeeft. In 2014 kwamen de eerste 'made in France'-fairtrade producten op de markt. Op dit moment zijn het er al minstens 1.150.
De verkopen komen in 2015 uit op €134 miljoen, een kwart meer dan in het beginjaar 2014. Biocoop, de grootste ecosuper, haalt in 2015 24% van zijn omzet uit 'fairtrade'. Van die 24% is 10% koffie, cacao, thee of bananen 'uit het zuiden'. 14% wordt besteed aan zuivel of vlees van kleine Franse boeren.
Kwaliteitskenmerk
Ook andere partijen doen mee met het Franse fairtrade. Er zijn inmiddels 'eerlijke baguettes', gemaakt met lokale, Franse tarwe, die voor een vaste prijs aan de molenaar én aan de bakker verkocht wordt. "We willen duidelijk maken dat de tarwe uit midden-Frankrijk van betere kwaliteit is dan die uit Oost-Europa waar gevaarlijke bestrijdingsmiddelen gebruikt worden, die al sinds 10 jaar verboden zijn in Frankrijk", zegt Jean-Michel Martin, een van de betrokken bakkers. "Het driejarige contract stelt ons in staat door te gaan zelfs als de graanprijzen instorten, zoals dit jaar gebeurde", voegt hij er aan toe.
Chauvinisme of lijfsbehoud?
Ook de grote supermarktketens gaan overstag voor de 'Franse fairtrade'. Daar zijn de protesten van varkens- en melkveehouders van de afgelopen twee jaar niet vreemd aan. Politiek, verwerkers en supermarktketens bogen onder de druk van de boeren en doen volop mee met de 'interne fairtrade' tendens. Op vlees en zuivel verschijnt in toenemende mate een 'made in France'-logo.
Carrefour nam onlangs het consumentenmerk 'C'est qui le patron?' op de schappen om daarmee de melkleveranciers te steunen. Dat bleek een zodanig succes, dat er inmiddels andere producten voorzien zijn, zoals een duurzame pizza, eerlijke kazen, fairtrade koekjes en '100% Franse' steaks hachés. Misschien 'moesten' ze wel, die supermarkten. Uiteindelijk blijken ze bij zowel boeren als consumenten een behoefte te vervullen.
Dit artikel afdrukken
'Loi Hamon'
Tot 2014 waren 'fairtrade', 'verantwoord' en 'duurzaam' termen die alleen in het handelsverkeer van arme naar rijke landen gebruikt konden - of mochten - worden. Ze golden voor traditionele fairtradeproducten zoals bananen, koffie of cacao.
In 2014 werd de wet 'Hamon' doorgevoerd. Die wet wilde meer evenwicht brengen in de belangen van consumenten en producenten. Onder de wet mochten ook Franse producten 'duurzaam' of 'fairtrade' genoemd worden als:
- er minstens een 3-jarige contract tussen producent en distributeur aan ten grondslag ligt
- producenten een gegarandeerde minimumprijs betaald krijgen, gebaseerd op de kostprijs
- een collectieve ontwikkelingspremie de autonomie van sectoren versterkt.
'Franse fairtrade'
De 'Franse fairtrade' slaat aan bij de Franse consument. In de supermarktschappen zijn zo'n 8.000 traditionele fairtrade producten te vinden, waar de gemiddelde Fransman jaarlijks €9,96 aan uitgeeft. In 2014 kwamen de eerste 'made in France'-fairtrade producten op de markt. Op dit moment zijn het er al minstens 1.150.
De verkopen komen in 2015 uit op €134 miljoen, een kwart meer dan in het beginjaar 2014. Biocoop, de grootste ecosuper, haalt in 2015 24% van zijn omzet uit 'fairtrade'. Van die 24% is 10% koffie, cacao, thee of bananen 'uit het zuiden'. 14% wordt besteed aan zuivel of vlees van kleine Franse boeren.
Kwaliteitskenmerk
Ook andere partijen doen mee met het Franse fairtrade. Er zijn inmiddels 'eerlijke baguettes', gemaakt met lokale, Franse tarwe, die voor een vaste prijs aan de molenaar én aan de bakker verkocht wordt. "We willen duidelijk maken dat de tarwe uit midden-Frankrijk van betere kwaliteit is dan die uit Oost-Europa waar gevaarlijke bestrijdingsmiddelen gebruikt worden, die al sinds 10 jaar verboden zijn in Frankrijk", zegt Jean-Michel Martin, een van de betrokken bakkers. "Het driejarige contract stelt ons in staat door te gaan zelfs als de graanprijzen instorten, zoals dit jaar gebeurde", voegt hij er aan toe.
Chauvinisme of lijfsbehoud?
Ook de grote supermarktketens gaan overstag voor de 'Franse fairtrade'. Daar zijn de protesten van varkens- en melkveehouders van de afgelopen twee jaar niet vreemd aan. Politiek, verwerkers en supermarktketens bogen onder de druk van de boeren en doen volop mee met de 'interne fairtrade' tendens. Op vlees en zuivel verschijnt in toenemende mate een 'made in France'-logo.
Carrefour nam onlangs het consumentenmerk 'C'est qui le patron?' op de schappen om daarmee de melkleveranciers te steunen. Dat bleek een zodanig succes, dat er inmiddels andere producten voorzien zijn, zoals een duurzame pizza, eerlijke kazen, fairtrade koekjes en '100% Franse' steaks hachés. Misschien 'moesten' ze wel, die supermarkten. Uiteindelijk blijken ze bij zowel boeren als consumenten een behoefte te vervullen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Frankrijk is een bijzonder land. Het heeft de nodige lokale consumenten die graag meer betalen voor eten van iemand die ze kennen én omdát zo'n persoon wat meer gunnen.
Maar heel eerlijk, ik denk niet dat het met eerlijkheid, maar vooral met gemeenschapszin van doen heeft.
Eerlijkheid is een verneukeratief begrip, alsof economie oneerlijk zou zijn. Gemeenschapszin is een veel betere term.
Economieën komen in soorten en maten, met veel gradaties tussen gelijkheid versus vrijheid. Eerlijkheid is daarbij een lastig begrip. Ook in dit artikel. Ik vind het intrigerend dat 'de kostprijs' wordt uitbetaald en dat dit dan eerlijk is. Maar welke kostprijs neem je ? Van de meest efficiënte bedrijven? Maar dan betaal je sommige bedrijven te weinig en hebben ze alsnog een probleem. Van het gemiddelde bedrijf? Maar dan betaal je sommige bedrijven te veel. Het is een klassiek probleem binnen landbouwbeleid in welke vorm dan ook. Los daarvan is het een mooi initiatief, van gemeenschapszin inderdaad. Ik beschouw het als een vorm van sociaal beleid.