Korte lijnen
Hoogleraar Sacco de Vries is grotendeels positief over de ontwikkelingen: “Samenwerking met bedrijven is nuttig. Als je het goed regelt, schaadt het je onafhankelijkheid niet.” Ook hoogleraar Martien Groenen ziet voordelen: “Ik denk dat dat tot meer en betere onderzoeksamenwerking met zo’n bedrijf kan leiden, mits er een klik is tussen de onderzoekers van het bedrijf en van WUR. Nabijheid leidt meestal tot betere contacten; je kunt makkelijker even langskomen voor een bespreking.”
Imagoschade
De Vries noemt als enige nadeel dat de komst van Unilever het imago bij niet-ingewijden kan schaden: “Als je Wageningen binnen rijdt, zie je gelijk de gevels van FrieslandCampina en straks Unilever.” Dit is ook waar hoogleraar Cees Leeuwis zich zorgen over maakt. Hij vindt de huidige situatie te eenzijdig en daardoor een risico voor het imago van de universiteit. Hij zou het een waardevolle toevoeging vinden als niet alleen grote commerciële bedrijven zich vestigen op het universiteitsterrein, maar ook andere partijen.
Onderzoeker Maria Barbosa ziet de verschuiving weg van het fundamenteel onderzoek nu al ontstaan, los van de locatie van of samenwerking met de bedrijvenLeeuwis: “Door vooral private belangen uit te nodigen om zich op de campus te vestigen, wekken we de indruk dat we vooral de onderzoeksvragen willen beantwoorden die vanuit die optiek belangrijk zijn. Je zou echter willen dat niet alleen grote, commerciële bedrijven korte lijntjes hebben, maar ook kritische maatschappelijke organisaties, overheden, belangenbehartigers en actiegroepen.”
Invloed van de bedrijven
Transparantie over de invloed wordt genoemd als een belangrijke factor. Hoogleraar Martien Groenen: “Uiteraard moet je duidelijk onderscheid maken tussen de verschillende rollen van universiteit en bedrijf. Dat moet je goed regelen en communiceren. Zo moet je van tevoren goed vastleggen dat de universiteit de uitkomsten publiceert, wat die uitkomsten ook zijn. Zo kader je de invloed van het bedrijf in.” Studente Nine de Pater benoemt daarnaast dat de universiteit in hun opleidingstrajecten onafhankelijk moet blijven van de bedrijven: “Studenten moeten bijvoorbeeld de keuze kunnen maken om niet met bedrijven te werken zonder dat het hun studie in de weg zit.”
Fundamenteel onderzoek
Deze onafhankelijkheid moet ook blijven bestaan om fundamenteel onderzoek mogelijk te maken. Student Stijn de Vries: “Waar ik het risico zie van samenwerking met het bedrijfsleven, is dat er op termijn wellicht minder ruimte overblijft voor fundamenteel onderzoek. Dat moet vanuit een onafhankelijke organisatie worden gefinancierd en in balans zijn met toegepast onderzoek.”
Onderzoeker Maria Barbosa ziet de verschuiving weg van het fundamenteel onderzoek nu al ontstaan, los van de locatie van of samenwerking met de bedrijven: “Steeds vaker eisen subsidiegevers dat je moet samenwerken met de industrie. Door NWO-geld naar de topsectoren te sluizen, worden overheidssubsidies gebruikt voor de belangen van de industrie. Daarentegen is er minder geld voor fundamenteel onderzoek. Onderzoek met bedrijven is ook belangrijk, maar de balans schiet nu door.”
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
En ondertussen is Louise Fresco bezig de Suikerstichting naar binnen te hengelen.
"Zij blijken te vrezen voor de onafhankelijke imago van de WUR als onderzoeksinstituut."
"De Vries noemt als enige nadeel dat de komst van Unilever het imago bij niet-ingewijden kan schaden"
Uit de uitspraken blijkt dat er vooral zorgen wordt gemaakt over de indruk die gewekt wordt, maar helemaal niet dat het ook daadwerkelijk de kwaliteit van onderzoek zou kunnen aantasten. Er lijkt, bij iedereen, altijd die aanname te zijn dat we niet makkelijk te beïnvloeden zijn. Dat we ons daarvoor kunnen behoeden met 'afspraken'. Wetenschappers hebben dat nog sterker... niemand is objectief, behalve de wetenschap. Feit is dat, als we beïnvloed worden, dat doorgaans gebeurt op het niveau van het onderbewuste... het is heel makkelijk jezelf wijs te blijven maken dat jij wel objectief bent... ik denk dat de invloed van zoiets heel sterk onderschat wordt. Sterker nog, ik denk dat de huidige mening van bedrijfsleven en wetenschap, op alle universiteiten, de wetenschap nu al ondermijnt.
Ik denk dat men in Wageningen de huidige stand van hun reputatie op het gebied van voeding nu al overschat. In ieder geval onder de burger.
Als het over onafhankelijk onderzoek gaat wordt vaak de suggestie gewekt dat onafhankelijkheid geborgd is als de onderzoekers "tevoren goed vastleggen dat de universiteit de uitkomsten publiceert, wat die uitkomsten ook zijn". Dat is een illusie. Onderzoek is geen eenmalig gebeuren. Wanneer een onderzoeker vandaag ongewenste resultaten publiceert, heeft hij/zij daar niet alleen vandaag last van, maar morgen en overmorgen ook nog, en de dag erna weer. Want vroeg of laat is er weer geld nodig is voor (vervolg)onderzoek. Een zekere mate van onafhankelijkheid is slechts te borgen met totale transparantie, bijvoorbeeld zoals de overheid beoogt met de Wet Openbaarheid van Bestuur. In Amerika is men al zover. Wij nog lang niet. Al is er wel een recent voorbeeld in Nederland van wat een WOB procedure teweeg kan brengen.
"Vrezen voor de onafhankelijkheid"?!? VREZEN? Die onafhankelijkheid is er al lang niet meer. In het voorbeeld waar Marc Bracke naar verwijst staat dit:
"Het bestuur van de Wageningen Universiteit beroemt zich op wat zij 'De Gouden Driehoek' noemt: de samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen." Gevolg door "Daarbij is evenwel het risico dat de belangen van de opdrachtgever en de onderzoeker verstrengeld raken".
GOUDEN driehoek, het levert geld op, absoluut. RISICO van belangenverstrengeling? Zeg gerust dat het een GARANTIE voor belangenverstrengeling en daarmee een GARANTIE voor bedrog is. 1+1=3.
In 2014 deed Professor Rob Hamer aan de WUR fundamenteel onderzoek - ja, FUNDAMENTEEL ONDERZOEK naar de knapperigheid van beschuit, u leest het goed: naar DE KNAPPERIGHEID VAN BESCHUIT.
Professor Hamer had een duo-baan: parttime WUR, parttime Unilever. Op mijn vraag over het wetenschappelijk belang van dit fundamenteel onderzoek antwoordde WUR op 24/11/2014: "Bij Unilever zal hij die kennis proberen te vertalen naar de praktijk".
Ja. Fundamenteel. Onderzoek. Universiteit. WUR. Wageningen.
Onderzoek is al lang niet onafhankelijk meer. Je kunt je afvragen waar de grens ligt.
Die ligt waarschijnlijk daar waar onderzoek minder lucratief gevonden wordt, en vooral minder subsidie uit Nederland en Brussel opbrengt of uit de industriële sector, en dat kan voor een aantal vormen van onderzoek noodlottig zijn.
Het is een hardnekkige trend, die geraffineerd geserveerd wordt in veel takken van ‘sport’ als een gunst. Je moet er blij mee zijn.
Zoals op RTL ‘Deze film wordt mede mogelijk gemaakt door Leasebedrijf X’, dus ook: ‘Dit onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt door Unilever’.
Het staat lijnrecht tegenover een mecenas, die belangeloos geld vrijmaakt zonder een leerstoel of naamgeving te claimen, maar Unilever stapt over de grens van het altruïstisch mecenaat.
Niet onbaatzuchtig onderzoek mogelijk maken, wat ook kan, maar participeren uit eigenbelang.
Maar wie verwacht anders van Unilever ?