Vanaf vandaag wordt tot en met 16 oktober in Den Haag het zogeheten 'Monsanto-tribunaal' gehouden. De naam en plaats suggereren dat het zou gaan om een zaak voor het Internationaal Strafhof in Den Haag. Dat is echter niet het geval.
Van 14 tot 16 oktober vindt in het Nederlandse Den Haag het internationale Monsanto Tribunaal plaats. Vijf mensen die in het dagelijks leven rechter zijn, horen er 30 getuigen en deskundigen uit vijf continenten om nadien alsof zij bevoegde rechters zijn een oordeel te vellen over de vraag of Monsanto de rechten van mens en milieu heeft geschonden en verantwoordelijk is voor ecocide.
Het is dus een namaak-proces, dat zijn oorsprong vindt in kritische organisaties die een georganiseerd en gemediatiseerd oordeel willen laten horen over de mate van dominantie van Monsanto als bedrijf over sociale en ecologische omstandigheden op aarde
De belangstelling voor het proces is groot. “Het kan Monsanto een emotionele tik uitdelen”, zegt voormalig VN-rapporteur voor het recht op voedsel Olivier De Schutter die een van de initiatiefnemers is.
Het Internationaal Strafhof in Den Haag beoordeelt misdaden tegen de menselijkheid. Al langer gaan stemmen op om naast volkerenmoord - genocide - ook ecocide, 'milieumoord', aan de competentie van het internationale Haagse Hof toe te voegen. Het Monsanto 'Tribunaal' dient als testcase voor de initiatiefnemers om de haalbaarheid daarvan te toetsen. Om die reden is voor de naam en Den Haag als plaats van handeling gekozen.
Vijf echte, maar voor de zaak onbevoegde rechters buigen zich over fundamentele vragen. Twee daarvan vormen de kern van het volkstribunaal. Heeft het bedrijf het recht op een veilige, schone, gezonde en duurzame omgeving geschonden? Heeft het bedrijf het recht op voeding geschonden?
De multinational weigert evenwel deel te nemen aan het proces. “De Inquisitie heeft ook nooit iemand vrijgesproken”, zegt woordvoerder Brandon Mitchener in De Standaard. “Dit is gewoon een pr-stunt.” In een open brief, geschreven naar aanleiding van het nep-proces, belooft het mensenrechtencomité van Monsanto om te luisteren naar de bezorgdheden, “maar niet in die valse Nederlandse rechtszaal”.
De onbevoegde rechters zullen geen veroordeling uitspreken maar een advies schrijven dat zich uitspreekt over de wettelijke aspecten. Hun doel is "advocaten en slachtoffers die échte rechtszaken tegen agrogiganten voeren juridische steun te geven.”
Ze willen het recht verder ontwikkelen vanuit gevoelens in de samenleving, zeggen ze daarmee in feite. De vraag is of het recht zich leent om op deze manier ontwikkeld te worden. Het is immers ook denkbaar om eerst een moreel kader te ontwikkelen van waaruit het recht kan worden afgeleid. Dat is immers de basis voor moreel rechtvaardige nieuwe uitgangspunten voor het formele recht dat zich met deze zaken moet bezighouden. Dat is een vraag voor rechtsfilosofen en niet voor operationele rechters die doen alsof ze bevoegd zijn. Het toepassen van recht dat in het verleden is vastgesteld is immers iets anders, dan het bepalen van recht voor de toekomst. Dat geldt zelfs als die toekomst allang begonnen is.
Via deze link is het 'tribunaal' live te volgen.
Dit artikel afdrukken
Al langer gaan stemmen op om naast naast volkerenmoord - genocide - ook ecocide, 'milieumoord', aan de competentie van het internationale Haagse Hof toe te voegenEmotioneel
Het is dus een namaak-proces, dat zijn oorsprong vindt in kritische organisaties die een georganiseerd en gemediatiseerd oordeel willen laten horen over de mate van dominantie van Monsanto als bedrijf over sociale en ecologische omstandigheden op aarde
De belangstelling voor het proces is groot. “Het kan Monsanto een emotionele tik uitdelen”, zegt voormalig VN-rapporteur voor het recht op voedsel Olivier De Schutter die een van de initiatiefnemers is.
Het Internationaal Strafhof in Den Haag beoordeelt misdaden tegen de menselijkheid. Al langer gaan stemmen op om naast volkerenmoord - genocide - ook ecocide, 'milieumoord', aan de competentie van het internationale Haagse Hof toe te voegen. Het Monsanto 'Tribunaal' dient als testcase voor de initiatiefnemers om de haalbaarheid daarvan te toetsen. Om die reden is voor de naam en Den Haag als plaats van handeling gekozen.
Dat is een vraag voor rechtsfilosofen en niet voor operationele rechters die doen alsof ze bevoegd zijnEcht, maar onbevoegd
Vijf echte, maar voor de zaak onbevoegde rechters buigen zich over fundamentele vragen. Twee daarvan vormen de kern van het volkstribunaal. Heeft het bedrijf het recht op een veilige, schone, gezonde en duurzame omgeving geschonden? Heeft het bedrijf het recht op voeding geschonden?
De multinational weigert evenwel deel te nemen aan het proces. “De Inquisitie heeft ook nooit iemand vrijgesproken”, zegt woordvoerder Brandon Mitchener in De Standaard. “Dit is gewoon een pr-stunt.” In een open brief, geschreven naar aanleiding van het nep-proces, belooft het mensenrechtencomité van Monsanto om te luisteren naar de bezorgdheden, “maar niet in die valse Nederlandse rechtszaal”.
De onbevoegde rechters zullen geen veroordeling uitspreken maar een advies schrijven dat zich uitspreekt over de wettelijke aspecten. Hun doel is "advocaten en slachtoffers die échte rechtszaken tegen agrogiganten voeren juridische steun te geven.”
Ze willen het recht verder ontwikkelen vanuit gevoelens in de samenleving, zeggen ze daarmee in feite. De vraag is of het recht zich leent om op deze manier ontwikkeld te worden. Het is immers ook denkbaar om eerst een moreel kader te ontwikkelen van waaruit het recht kan worden afgeleid. Dat is immers de basis voor moreel rechtvaardige nieuwe uitgangspunten voor het formele recht dat zich met deze zaken moet bezighouden. Dat is een vraag voor rechtsfilosofen en niet voor operationele rechters die doen alsof ze bevoegd zijn. Het toepassen van recht dat in het verleden is vastgesteld is immers iets anders, dan het bepalen van recht voor de toekomst. Dat geldt zelfs als die toekomst allang begonnen is.
Via deze link is het 'tribunaal' live te volgen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
We naderen de maand inmiddels. Jammer dat het toch nog verwaterd is geraakt...
Het is inmiddels alweer twee weken geleden dat ik gereageerd heb, dus ik wilde even checken of er nog een reactie aan zit te komen.
Het is weer een flinke lap tekst geworden. Ik heb op sommige plekken een poging gedaan om het in te korten, ik hoop niet dat het daardoor minder begrijpelijk is geworden of verkeerd overkomt.
“Beide dingen heb ik niet gezegd in deze discussie.”
Ik beschouw de discussie op de radio ook als onderdeel van deze discussie. Daarin heb je gezegd dat jullie “niet doen alsof alle GGO’s eng zijn ofzo”. Dat kwam op mij redelijk over als een poging tot het aanbrengen van nuance. Daarom heb ik geprobeerd om te achterhalen welke GGO’s je dan niet eng vindt. Maar tot nu toe benadruk je alleen maar wat je er negatief aan vindt. Het komt heel erg over alsof je het ene ding zegt, maar vervolgens iets anders doet.
“Ik heb je uitgelegd wat het doel is van het Monsanto Tribunaal: kijken naar de handelingen van het bedrijf Monsanto, niet naar gentechnologie als geheel.”
Dat heb je inderdaad al een paar keer herhaald, maar ik vraag ook niet naar het doel van het tribunaal. Ik vraag (ook herhaaldelijk) naar de daadwerkelijke uitspraken. Die zijn wel degelijk anti-gentech namelijk.
“Ik heb heel duidelijk aangegeven niets te zien in de landbouwtoepassingen van genetische manipulatie.”
Gaat het dan écht om het specifiek woordje “eng”? Je vindt niet alle GGO’s eng, maar wel allemaal slecht? Als dat het is dan snap ik waarom we zo langs elkaar aan het praten waren.
“Ik kan hier prima achter staan. Het verwijst duidelijk naar de GGOs zoals wij die de afgelopen decennia hebben gekend.”
Dus je steunt de mening van het People’s Assembly over GGO’s, maar je beschouwt jezelf niet als anti-GGO? Kun je me dat helpen begrijpen? Vind je de huidige toepassing slecht, maar verwacht je wel nog goede producten? Of vind je alleen de gewassen slecht en ben je wel nog steeds voor de medische toepassing? Waar zit naar jouw mening het onderscheid tussen waar jij staat en waar anti-GGO mensen staan?
1) Herbicidenresistentie
Ik ben niet per definitie negatief over herbicide-tolerante gewassen. Maar ik wil ook niet beweren dat herbicide tolerantie een panacee is. Een boer moet nog steeds weten wat hij doet en er zijn nog steeds talloze andere factoren die meespelen. Dat maakt een brede conclusie ook al lastig, maar ik zal een poging wagen.
De voordelen die ik zie (voor sommige dingen werkt het beter om met een voorbeeld te werken, dus ik gebruik de HT suikerbiet even):
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1467-7652.2004.00076.x/epdf
http://www.sugarindustrybiotechcouncil.org/wp-content/uploads/2015/11/U-S-Beet-Sugar-Industry-Submission-to-NAS3.pdf
- Het stelt de boer in staat om minimal/zero tillage (ploegen) te bedrijven.
o Dat betekent minder water- en minder winderosie.
o Meer bodemleven
o Minder vaak het land op
- Roundup Ready variant heeft minder (2-3 tegen 9-16) sproeibeurten nodig
- Glyfosaat is minder zwaar dan de (bij mij bekende) alternatieven die het heeft vervangen
- Glyfosaat bindt aan bodemdeeltjes en spoelt dus minder snel uit dan de alternatieven
Ik wilde even checken of ik niet net die ene bron te pakken heb die er positief over spreekt, maar het lijkt een algemene conclusie te zijn:
“The results are in line with earlier research on other crops indicating a positive environmental effect from the adoption of GMHT technologies.”
http://www.ask-force.org/web/Beta/Dillen-Bred-Eurpe-Grown-USA-2013.pdf
http://www.plantcell.org/content/22/6/1653.full.pdf+html
Nadelen/dingen waar we naar mijn mening op moeten letten:
- Resistentie. Dit is naar mijn mening de kritiek die het meest hout snijdt, maar niet een uniek probleem voor GGO’s. Gewassen die door veredeling resistent zijn geworden tegen herbiciden ervaren exact dezelfde problemen. Veel boeren stappen juist op de RR-gewassen over omdat oude pesticiden minder goed werken, duurder of schadelijker zijn. Toch moeten we er alles aan doen om die resistentie tegen te gaan. Daarom zijn richtlijnen en innovatie zo belangrijk. De richtlijnen zorgen dat resistentie zo min mogelijk ontstaat en innovatie levert steeds weer nieuwe mogelijkheden om pesten een stap voor te zijn.
- Diversiteit. Het bestrijden van onkruid m.b.v. herbicide stimuleert wel een soort monocultuur. In sommige gevallen zal dat noodzakelijk blijven met onze vleesobsessie, maar het is zeker niet ideaal.
- Reputatie. Ik heb veel mensen al horen beweren dat de GGO kritiek vele malen minder was geweest als het eerst product direct zichtbare voordelen zou hebben voor de consument. Momenteel is het voor de meeste mensen vooral een toepassing voor de industrie. Wat dat betreft vind ik het wel jammer dat het hiermee begonnen is.
“Die discussies worden geval per geval gevoerd: is het wenselijk, wat zijn effecten op mens en milieu, hoe zit het met intellectueel eigendom.”
Je hebt dit al een paar keer herhaald alsof ik beweer dat GGO’s niet per geval bekeken moeten worden. Maar ik ben het helemaal eens met deze bewering. Momenteel ligt de focus in Europese wetgeving nog op het proces terwijl we naar een systeem moeten waar het product gereguleerd wordt. De huidige wetgeving is alleen maar gunstig voor Monsanto/Bayer etc.
“Bijvoorbeeld de Monsanto’s ‘droogte-tolerante’ WEMA mais is grotendeels ‘droogte-tolerant’ (verwacht productiviteitsverlies in geval van droogte: 6%) door conventioneel veredeld uitgangsmateriaal, en er zit Monsanto’s ‘cold shock’ gene in.”
Ik vermoed dat je dit als argument tegen gentech aandraagt, maar ik zie het probleem hiervan niet. Ik beargumenteer juist dat we gentech niet als vervanging maar als uitbreiding gebruiken. Daar is dit een prima voorbeeld van.
“Verder doneerde Monsanto z’n ‘insect resistant (Bt) event MON810’ aan het project, zelfs al werd in Zuid-Afrika al in 2007 insect-resistentie bij MON810 waargenomen volgens het African Centre for Biodiversity.”
Wederom zie ik niet echt wat je argument precies is. Je neemt het Monsanto kwalijk dat ze geld willen verdienen en nu neem je het ze ook kwalijk als ze zaden weggeven?
Resistentie is absoluut een belangrijk aspect, maar ook een wezenlijk onderdeel van landbouw an sich. Dat er resistentie is opgetreden betekent niet dat het gehele gewas de prullenbak in kan. Het betekent gewoon dat de Bt gewassen zich net zo gedragen als de conventionele gewassen. Daarom moeten we richtlijnen opstellen (zoals het Integrated Pest Management) en innovatie blijven stimuleren.
“Bovendien geeft deze organisatie aan dat in het kader van dit project druk wordt uitgeoefend om regelingen rond aansprakelijkheid in betreffende landen af te zwakken.”
Het is heel vervelend dat dit document geen bronnen citeert. Dat een organisatie (die een gentechvrije samenleving promoot) in een powerpoint zich negatief uitlaat over GGO's, vind ik helaas niet erg overtuigend.
2) Alternatieven
“Ik vind het wél van belang dat er andere benaderingen zijn. Wat je in het één investeert, kan je niet meer in iets anders investeren.”
Ik zeg nog bewust dat we niet alleen op gentech moeten focussen. Ik vind het dus ook van belang dat er alternatieven zijn. De aanwezigheid van alternatieven betekent echter niet dat gentech helemaal genegeerd moet worden. Ik heb liever dat alle middelen worden ingezet om duurzaam en veilig voedsel te produceren.
“Daar komt bij dat de bedrijfslobby subsidiestromen naar zich toe heeft getrokken ten nadele van andere benaderingen.”
Ik neem even aan dat je met bedrijfslobby de gentechlobby bedoelt. Die lijkt me in Europa niet zo heel erg dominant. Of heb je hier cijfers van? Ik ben natuurlijk ook voor een eerlijke verdeling van subsidies. Als je kunt laten zien dat die verdeling niet eerlijk is dan zal ik een poging om het eerlijk te maken steunen.
“Daar komt opnieuw bij dat GGO’s door een risico-evaluatie moeten, die gebreken vertoont, en dat octrooien ongewenste machtsverhoudingen in de landbouwsector bevordert […]”
De rapporten die ik hierover gelezen heb (en de deskundigen die ik gesproken heb) zijn het daar slechts gedeeltelijk mee eens:
“The current domination of commercial GM practices by a few multinational companies is not simply a matter of patent rights or business practices but can also be directly attributed to the bureaucratic, time-consuming and expensive regulatory framework that deters all but the biggest companies. It is important to consider how best to stimulate open innovation practices to encourage smaller companies and public sector activities, to create the desired flexible and dynamic competition within the EU, and to avoid a relatively narrow genetic base that might compromise the attainment of food security.”
http://www.easac.eu/home/reports-and-statements/detail-view/article/planting-the.html
Oftewel, we moeten inderdaad meer inspelen op kleinere bedrijven, maar daarvoor moet de wetgeving wel minder streng.
3) Patenten
“Zoals je uit mijn eerder reacties kon opmerken, zijn de bezwaren niet beperkt tot het patentverhaal, dus ik hoef die initiatieven niet automatisch te steunen.”
Ik probeer gewoon een beeld te krijgen van je standpunt, maar dat blijft erg lastig. Je bent niet per se tegen gentech, maar wel tegen alle huidige toepassingen?
“Ik stelde zelf al dat het octrooirecht steeds verder is opgerekt zodat nu ook niet-gentech gewassen gepatenteerd kunnen worden; dit is zeer onwenselijk, en ik hoop dat de Nederlandse regering er een keer in slaagt om de EU octrooirichtlijn voor biotechnologische uitvindingen open te breken.”
Maar we hadden al patenten voor gentech gewassen. Dus dit argument klopt nog steeds niet.
“Inmiddels zijn tientallen onkruiden resistent geworden tegen Roundup, en krijgen we nu de GGOs met opgestapelde resistenties tegen meerdere herbiciden, opnieuw geoctrooieerd.”
Dit is een grafiek van herbicideresistentie wereldwijd:
http://weedscience.org/graphs/soagraph.aspx
Hier kun je op zien dat glyfosaat (glycines) weliswaar niet immuun is, maar ook niet bijzonder gevoelig. T.o.v. het begin zal het altijd achteruitgaan, maar nogmaals, daarin is het niet anders dan andere toepassingen.
“Een deel van de boeren zal niet door kunnen gaan met de oude RR soja, ook al is die octrooivrij.”
Maar daar gaan anderen er weer mee aan de slag. Dat zien we bij het Bt Brinjal project bijvoorbeeld (ook al zijn de bouwstenen daar gedoneerd). Het is belangrijk om in kaart te brengen hoe groot dit probleem is en hoeveel mensen er last van hebben. Tot nu toe is dat volgens mij geen significante groep.
“Roundup is allang off-patent, maar Monsanto voert allerlei trucs uit om de concurrentie van andere glyfosaat-herbiciden te ondermijnen […]”
Dat is inderdaad vuil spel, maar dat gaat over de bedrijfsvoering van Monsanto. Patenten worden gedetailleerd beschreven zodat iedereen meteen kan concurreren. De handeling van Monsanto staat hier haaks op. Het is zeker een interessant vraagstuk als we het hebben over hoe we GGO’s willen toepassen, maar je gebruikt het nu als argument tegen het gebruik überhaupt. Dat is onterecht. Net als dat het gebruik van gepatenteerde gewassen in de biologische landbouw geen argument is tegen de biologische landbouw.
“Een goed artikel over de state of affairs met Golden Rice”
Een update:
“The first field trial of the Golden Rice in Bangladesh has yielded promising results, triggering prospect of the vitamin A-rich grain's release as early as 2018.”
http://www.thedailystar.net/frontpage/vitamin-rice-now-reality-1305439
En deze reactie op het artikel van Stone laat zien dat het artikel van Philpott er nogal naast zit:
https://www.geneticliteracyproject.org/2016/06/15/activists-played-no-role-delaying-golden-rice-evidence-challenges-glenn-stones-claim/
“het is nog niet bekend of het ook in ondervoede mensen effectief is; Golden Rice is dus nog hypothetisch.”
Er is geen reden om aan te nemen dat het niet effectief zou zijn in ondervoede mensen. Daarnaast gaan de alternatieven uit van hetzelfde opnamevermogen. Als het niet bij Golden Rice kan, dan kan het ook niet uit spinazie of mango. Van wat ik heb begrepen is er zelfs bij zwaar ondervoede mensen genoeg vet aanwezig om de opname mogelijk te maken waardoor beide alternatieven bij kunnen dragen.
“Wat men zich wel kan afvragen is of het budget van Golden Rice (in ontwikkeling sinds 2000) niet beter ingezet had kunnen worden om de productie en gebruik van Vitamine A-rijke gewassen te stimuleren.”
Het probleem is juist dat zoveel mensen geen toegang hebben tot die gewassen. Maar die mensen eten wel rijst, dat is het hele idee erachter. Dit is een humanitaire instelling die de bestrijding van vitamine A tekort verbreed. Het heeft geen overheidsgeld weggesluisd maar zelf extra sponsoring geregeld dus je kunt niet zomaar stellen dat dit geld anders besteed had moeten worden. Met name omdat die andere methodes het probleem niet hebben opgelost. Hoe meer benaderingen hoe meer kinderen van blindheid en sterfte gered kunnen worden.
In deze link gaan ze kort in op de alternatieven van Golden Rice:
http://ucbiotech.org/answer.php?question=38
“Je maakt mij niet wijs dat de kritiek op het project van invloed is geweest op de voortgang van het project.”
Ik maak je niet wijs dat die kritiek de enige barrière is geweest, maar het heeft wel degelijk een invloed gehad. De reactie op het Stone artikel die ik boven heb gepost legt dat beter uit. Het Cartagena protocol, de vernieling door Greenpeace. Het zijn niet de enige hindernissen geweest, maar jouw stelling is dat het van geen invloed is geweest. Die stelling klopt niet.
“Een groot nadeel van de benadering is dat om echt die afgelegen gebieden te bereiken, je de rijstproductie in een land voor een groot deel zou moeten vervangen door de variëteiten met Golden Rice. Daarmee kun je dus vele lokale rijstvariëteiten verliezen, die weer andere waardevolle eigenschappen hebben.”
De hele reden dat het zo lang duurt is omdat de Golden Rice in lokale varianten wordt gekruist. Het is ook juist bedoeld om de afgelegen gebieden te bereiken omdat daar geen voedingssupplementen komen. Als het eenmaal loopt is het een alternatief dat zichzelf in stand houdt en mogelijk zelfs uitbreidt. De voedingssupplementen moeten elk jaar weer opnieuw uitgedeeld worden. Daarnaast bepaal je nu voor een arme boer(in) in India dat zijn/haar gezin maar vitamine A tekort moet houden zodat de rijst lekker divers blijft. Laat de Bill Gates Foundation en Syngenta toch lekker geld uitgeven aan een alternatief dat weer op een andere manier bijdraagt.
“Ook in dit verband wordt druk op beleid genoemd, zoals in dit artikel”
Dit is al de tweede keer dat je een bron gebruikt die niet te verifiëren is. Ik hoor voor het eerst dat die landen ergens toe verplicht worden d.m.v. Golden Rice, dus ik vind dit niet erg overtuigend.
“Uiteindelijk leidt constante aanwezigheid van Bt-insecticide in de plant tot resistentie bij plaaginsecten.”
Hoe is dat anders dan constant gif spuiten? Er zijn specifiek richtlijnen om resistenties te minimaliseren zoals bufferzones en gewasrotatie, net als in de conventionele teelt. En net als in de natuur blijft het een wapenwedloop.
“Wat betreft de discussie over Bt-mais, zie hier een kritiek van FOE Europe op de manier waarop EFSA omgaat met de effecten op non-target organismen”
De EFSA heeft die Hoffman et al. (2014) publicatie ook gezien en meegenomen in een nieuwe update:
“The EFSA GMO Panel ran new simulations with exactly the same Bt-related mortality model as used by Perry et al. (2010, 2011, 2012, 2013) but assuming the dose–distance relationship defined by Hofmann et al. (2014).”
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2015.4127/epdf
Ik moet bekennen dat er beweringen in het FOE artikel staan die ik zelf niet kan controleren. Het lijkt me vreemd als deze zin “rules clearly state that scientific experts cannot assess, review or rate their own work” betekent dat onderzoekers geen vervolgonderzoek mogen doen. Het lijkt me eerder van toepassing op de controle van deze artikelen. Maar dat krijg ik nu even niet geverifieerd.
4) EFSA veiligheidstesten
Zoals ik al aangaf gaat het mij niet alleen om de EFSA. Ik moet toegeven dat ik niet inhoudelijk in kan gaan op de procedures van EFSA, aangezien ik daar momenteel niet genoeg kennis over bezit. Maar ik zou hierin toch weer willen verwijzen naar het rapport van de EASAC. Dit instituut vertegenwoordigt de gecombineerde kennis binnen Europa, en zij geven juist aan dat de wetgeving minder in de weg moet zitten van kleinere bedrijven. Ik zie er geen inhoudelijke kritiek op de aanpak van EFSA:
“External evaluation of the advisory body, the European Food Safety Authority (EFSA) has confirmed that its performance is high quality, professional and independent (Ernst and Young, 2012). Recently, EFSA has announced a major initiative to facilitate access to data for enhancing transparency in risk assessment and is now considering how best the technical data used in risk assessment can be made available to the broader scientific community and interested parties (EFSA, 2013; Butler, 2013).”
Oftewel er is altijd ruimte voor verbetering, maar op dit moment schiet het niet systematisch tekort.
“Wat betreft oordelen over veiligheid GGOs, zie ook het stuk “GM crops: rebuttal of claims on safety and benefits” op onze website”
Ik moet toegeven dat deze lijst in eerste instantie indrukwekkend uitziet, maar nadere inspectie laat toch flink wat beperkingen zien:
Het is misleidend om labels en veiligheid op één hoop te gooien. Veel referenties lijken vooral labels te steunen en niet zozeer de veiligheid in twijfel te trekken.
Dat veel instituten een verbetering van de wetgeving voorstellen is ook niet hetzelfde als beweren dat de huidige GGO’s niet veilig zijn.
BMA is ook wel erg tactisch geciteerd. De alinea na het citaat zegt bijvoorbeeld al:
“In our view, the potential for GM foods to cause harmful health effects is very small and many of the concerns expressed apply with equal vigour to conventionally derived foods.”
En
“Our reasoning relates more to the lack of clear benefit rather than presence of unacceptable risk to health, and to the demonstrated need to assess GM crops on a case-by-case basis.”
Daarnaast is dat een rapport uit 2004. Veel van de referenties uit de lijst zijn van begin 2000. We hebben inmiddels bewijs van de voordelen en de kritiekpunten zijn inmiddels door nieuwere rapporten (zoals het EC en het NAS rapport) bekeken en weerlegd.
Aangezien het onrealistisch is om te verwachten dat je het hele rapport door kunt lezen is hier een samenvatting van het NAS rapport. Ik heb helaas geen vergelijkbare link voor het rapport van de EC.
https://www.sciencebasedmedicine.org/national-academy-of-sciences-report-on-gmos/
http://ec.europa.eu/research/biosociety/pdf/a_decade_of_eu-funded_gmo_research.pdf
Of gewoon dit blog artikel dat de recente publicaties eens op een rijtje zet:
http://www.crediblehulk.org/index.php/2015/11/22/the-international-scientific-consensus-on-genetically-engineered-food-safety/
5) Richten op lokaal
Jammer dat je hier niet op reageert:
“Daarnaast is het geen of-of situatie. We kunnen gentech gewassen maken en de eigenschappen in lokale variëteiten inbouwen. Dan heb je het beste van twee werelden.”
Zoals ik al aangaf vind ik dat we alle middelen in moeten zetten om onze voedselproductie zo veilig en duurzaam mogelijk te maken en geen methode op puur ideologische gronden af mogen wijzen.
“DupPH kreeg 10 miljoen euro […]BioImpuls ongeveer vier keer zo weinig.”
Tijdens deze publieksdag werden daar ook vragen over gesteld:
http://www.biojournaal.nl/artikel/13283/Scherpe-vragen-gesteld-over-onderzoek-naar-phytophthora-resistentie-in-aardappelen
Verder blijft het een beetje gissen naar de redenen voor die verdeling. Ik vind het aannemelijk dat er serieus naar gekeken is, maar meer is natuurlijk altijd beter.
“Ik denk niet dat dat een correcte weergave is van haar mening.”
Ik heb vooral begrepen dat ze voor een groter marktaandeel van biologisch is, niet per se tegen gentech. Maar Ik kan inderdaad geen referentie vinden over haar mening wat betreft het gebruik van gentech in de conventionele teelt, dus ik neem deze opmerking terug.
“Ik heb vanaf het begin duidelijk gemaakt wat voor mij de hoofdaspecten zijn”
Dat snap ik, maar als we niet aangeven over welke dingen we het wel eens zijn dan blijft de discussie alle kanten op springen. Het doel van deze discussie is toch juist dat we elkaar beter gaan begrijpen?
“Je kunt een nieuwe techniek uitvinden voor genetische modificatie, maar dat wil niet zeggen dat je de plant (of een ander levend organisme) die daarmee veranderd is, zelf ook een ‘uitvinding’ is.”
Dat lijkt me iets dat we als samenleving moeten bepalen en niet een gegeven. Wat was de uitkomst van dat debat?
Je negeert het stuk over hoe het patent Okanaga Fruits beschermt tegen Monsanto en gaat weer alleen in op dingen waarvan je denkt dat je ze kunt ontkrachten. Het wordt wel een vermoeiende discussie op die manier.
“Tot nu toe zijn gepatenteerde gewassen grotendeels beperkt tot GGOs, en het gros daarvan is GG soja, mais en koolzaad dat vooral in Noord- en Zuid-Amerika wordt geteeld.”
Dat de huidigge GGO’s veel meer kostten om uiteindelijk op de markt te krijgen verklaart mede waarom de ontwikkelaars vaker een periode van exclusiviteit willen. Als die extra kosten voor een boer opwegen tegen de voordelen dan zie ik nog steeds het probleem niet.
Kun je me een onderzoek laten zien dat aangeeft dat boeren hier systematisch problemen van ondervinden? Ik hoor namelijk veel meer dat (westerse) boeren bewust elk jaar nieuw zaad aanschaffen ongeacht of het gepatenteerd is of niet.
“Gelukkig werkt het octooirecht niet zoals je het beschrijft.”
Dus mijn opmerking over de Artic Apple was kinderachtig, maar deze sarcastische muggenzifterij is volledig terecht? Jammer…
“Het probleem met octrooien op levende organismen is dat ze ook genetisch materiaal zelf omvatten, dat daarmee niet meer door andere veredelaars gebruikt mag worden zonder inbreuk te maken op het patent.”
Volgens mij is dit dan weer oprecht niet hoe het werkt. Er zitten nogal wat eisen aan de aanvraag van een patent, en de oorspronkelijke variant zal altijd beschikbaar blijven. Dit artikel gaat wat dieper in op de nuances van patenten op gewassen:
https://www.biofortified.org/2013/03/a-defense-of-plant-and-crop-related-patents/
Ik heb het idee dat het met patenten wederom nogal ingewikkeld is. Soms helpt het, soms hindert het innovatie. Zoals ik al aangaf zou ik niet tegen een systeem zonder patenten zijn, maar ik ben ook niet per definitie tegen het gebruik ervan. En ik vind het feit dat sommige GGO’s gepatenteerd zijn vooral geen reden om tegen GGO’s te zijn.
“De associatie met Monsanto wordt doorgaans toch alleen gelegd door mensen die er niet op uit zijn om een zinnige discussie te voeren.”
“Die laatste zin is grote onzin.“
Ik denk eerder dat je hem verkeerd interpreteert. Ik bedoelde ermee dat als iemand in een discussie beweert dat ik omgekocht ben door Monsanto dan is de kans op een zinnige discussie toch al minimaal. Daarnaast krijg ik het verwijt sowieso al geregeld naar mijn hoofd geslingerd.
Hopelijk geeft dat alweer wat beter aan waar ik vandaan kom.
Zoals beloofd, hierbij antwoorden op je laatste reactie.
“Vervolgens beweerde je dat het tribunaal juist een genuanceerde mening heeft. Ik leg jullie geen woorden in de mond, ...” en “Je blijft maar zeggen dat je genuanceerd bent over GGO's”.
NH: Je doet het hier opnieuw, het woorden in de mond leggen. Beide dingen heb ik niet gezegd in deze discussie. Dan zeg je er ook nog bij dat die uitspraken op jou “redelijk manipulatief” overkomt.. Ik heb je uitgelegd wat het doel is van het Monsanto Tribunaal: kijken naar de handelingen van het bedrijf Monsanto, niet naar gentechnologie als geheel. Zie vorige reactie.
“Totdat je A) toegeeft dat jullie anti-GGO zijn, of B) mij uitlegt welke GGO’s jullie op welke manier dan wél steunen, kun je het me niet kwalijk nemen dat ik dit verwarrend vind.”
Ik heb heel duidelijk aangegeven niets te zien in de landbouwtoepassingen van genetische manipulatie. Ik heb vanaf het begin duidelijk gemaakt wat voor mij de hoofdaspecten zijn: veiligheid (mens en milieu), wenselijkheid en intellectueel eigendom.
Op het Peoples Assembly waren zeker veel organisaties aanwezig die tegen GGOs in de landbouw, en het landbouwmodel wat daarmee gepaard gaat, ageren. In de verklaring van het Peoples Assembly, waar ik overigens niet bij betrokken was, staat over GGOs “GMO seeds and poisonous products such as Round Up (Glyphosate) & Basta (Glufosinate) led to the destruction of soils, to desertification, to the extermination of bees (75% in industrial agriculture-dominated areas), to the rise in health epidemics such as cancer, birth defects, et al.” Ik kan hier prima achter staan. Het verwijst duidelijk naar de GGOs zoals wij die de afgelopen decennia hebben gekend.
Ik voel dus totaal geen noodzaak om mezelf te plaatsen in door jou bedachte hokjes A of B.
1) Herbicidenresistentie.
“Prima, wees tegen de herbicideresistente gewassen van Monsanto.”
NH: En jij, wat vind jij nou eigenlijk van herbicide-resistente gewassen, na 20 jaar van hun grootschalige productie? Ooit op de sojavelden van Argentinië of Paraguay gestaan? Dit is nog steeds het gros van GGO productie.
“Maar accepteer dat er steeds meer toepassingen komen die niks met herbicide resistentie te maken hebben, zoals de Arctic Apple, Innate Potato, Bt Brinjal, droogte- en overstromingstoleranties en voedsel met toegevoegde voedingswaarde (biofortified). Dat zijn toepassingen die juist gestimuleerd moeten worden. Maar ook die worden momenteel tegengewerkt door de anti-GGO beweging.”
Ik ben op de hoogte van verschillende toepassingen die in ontwikkeling zijn. Die discussies worden geval per geval gevoerd: is het wenselijk, wat zijn effecten op mens en milieu, hoe zit het met intellectueel eigendom.
Bijvoorbeeld de Monsanto’s ‘droogte-tolerante’ WEMA mais is grotendeels ‘droogte-tolerant’ (verwacht productiviteitsverlies in geval van droogte: 6%) door conventioneel veredeld uitgangsmateriaal, en er zit Monsanto’s ‘cold shock’ gene in. Verder doneerde Monsanto z’n ‘insect resistant (Bt) event MON810’ aan het project, zelfs al werd in Zuid-Afrika al in 2007 insect-resistentie bij MON810 waargenomen volgens het African Centre for Biodiversity. Bovendien geeft deze organisatie aan dat in het kader van dit project druk wordt uitgeoefend om regelingen rond aansprakelijkheid in betreffende landen af te zwakken.
Zie ook: http://www.gmo-free-regions.org/fileadmin/files/gmo-free-europe/Profiting_from_the_climate_crisis_undermining_resilience_in_Africa.pdf
2)Alternatieven.
“De methode is als het ware een uitbreiding van de gereedschapskist. Meer alternatieven zorgen ervoor dat boeren en zaadveredelaars de beste optie voor elke situatie kunnen kiezen. Wat maakt het dan uit dat er alternatieven zijn? Dat gaat er bij voorbaat al vanuit dat er iets inherent mis is met dit alternatief. Men hoeft ook niet elk probleem op te lossen met gemodificeerde gewassen, maar zolang gentech een bijdrage levert aan de oplossing is dit geen argument om tegen te zijn.”
NH: Ik vind het wél van belang dat er andere benaderingen zijn. Wat je in het één investeert, kan je niet meer in iets anders investeren. Bedrijven veroveren met een product natuurlijk het liefst een zo groot mogelijk marktaandeel, of het nou GGO of hybride is. Dat leidt tot minder diversiteit in de landbouw. Dat staat haaks op de alternatieve benaderingen die ik noemde. Daar komt bij dat de bedrijfslobby subsidiestromen naar zich toe heeft getrokken ten nadele van andere benaderingen. Daar komt opnieuw bij dat GGO’s door een risico-evaluatie moeten, die gebreken vertoont, en dat octrooien ongewenste machtsverhoudingen in de landbouwsector bevordert (of het nou GGO is of niet; maar die ontwikkeling is begonnen met GGOs).
3)Patenten.
“Niet alle gentech gewassen zijn gepatenteerd (Bt Brinjal, Golden Rice, bijvoorbeeld niet), steun je die initiatieven dan wel? Daarnaast liggen er ook patenten op conventionele gewassen, dus wederom geen argument om tegen gentech te zijn. Patenten verlopen ook. De eerste variant van de Roundup Ready soja is momenteel al vrij te (her)planten en RoundUp zelf is inmiddels ook al niet meer gepatenteerd.”
NH: Zoals je uit mijn eerder reacties kon opmerken, zijn de bezwaren niet beperkt tot het patentverhaal, dus ik hoef die initiatieven niet automatisch te steunen. Ik stelde zelf al dat het octrooirecht steeds verder is opgerekt zodat nu ook niet-gentech gewassen gepatenteerd kunnen worden; dit is zeer onwenselijk, en ik hoop dat de Nederlandse regering er een keer in slaagt om de EU octrooirichtlijn voor biotechnologische uitvindingen open te breken.
Een octrooi verloopt na 20 jaar. Inmiddels zijn tientallen onkruiden resistent geworden tegen Roundup, en krijgen we nu de GGOs met opgestapelde resistenties tegen meerdere herbiciden, opnieuw geoctrooieerd. Een deel van de boeren zal niet door kunnen gaan met de oude RR soja, ook al is die octrooivrij. Nu je dat voorbeeld hier noemt, is het opnieuw interessant te horen wat je van herbicide-tolerante gewassen vindt.
Roundup is allang off-patent, maar Monsanto voert allerlei trucs uit om de concurrentie van andere glyfosaat-herbiciden te ondermijnen, waarvoor ze onlangs in de VS een boete kregen van 80 miljoen dollar: http://www.reuters.com/article/us-sec-monsanto-whistleblower-idUSKCN1152KG
Golden Rice: Een goed artikel over de state of affairs met Golden Rice
http://www.motherjones.com/tom-philpott/2016/02/golden-rice-still-showing-promise-still-not-field-ready
Golden Rice is dus nog niet productief genoeg volgens de ontwikkelaars, en het is nog niet bekend of het ook in ondervoede mensen effectief is; Golden Rice is dus nog hypothetisch.
Wat men zich wel kan afvragen is of het budget van Golden Rice (in ontwikkeling sinds 2000) niet beter ingezet had kunnen worden om de productie en gebruik van Vitamine A-rijke gewassen te stimuleren. Je maakt mij niet wijs dat de kritiek op het project van invloed is geweest op de voortgang van het project.
Een groot nadeel van de benadering is dat om echt die afgelegen gebieden te bereiken, je de rijstproductie in een land voor een groot deel zou moeten vervangen door de variëteiten met Golden Rice. Daarmee kun je dus vele lokale rijstvariëteiten verliezen, die weer andere waardevolle eigenschappen hebben.
Ook in dit verband wordt druk op beleid genoemd, zoals in dit artikel: http://www.agpolicy.org/weekcol/834.html
“A couple of years ago we met with an employee of the US State Department who sat down to talk to us about the benefits of GMO crops for farmers and consumers in the Global South. We asked about whether or not farmers would have to pay a technology fee and purchase the Golden Rice seed each year. He said the companies that own the patents would be willing to make the Golden Rice and virus-resistant cassava available at no cost if the countries involved would be willing to adopt US patent regimens to protect other GMO crops. From a policy perspective, that raises the question of whether these crops are being developed as a humanitarian gesture or a means to ensure the profits of the companies who hold the patents.”
Bt-gewassen:
Over deze toepassing bestaat al jaren veel discussie, inclusief Bt Brinjal. Uiteindelijk leidt constante aanwezigheid van Bt-insecticide in de plant tot resistentie bij plaaginsecten. In eerste instantie werkt het, maar dan krijg je ‘pest replacement’ (nieuwe plaag), en uiteindelijk dus weer opkomst van de eerste plaag maar dan resistent tegen Bt-insecticide. Wat betreft de discussie over Bt-mais, zie hier een kritiek van FOE Europe op de manier waarop EFSA omgaat met de effecten op non-target organismen: https://www.foeeurope.org/sites/default/files/gmos/2016/foee-briefing-gm-maize-authorisations-130916.pdf
4)EFSA veiligheidstesten.
“Ik zal de documenten eens doorlezen, maar inmiddels is het niet alleen de EFSA meer. Vrijwel alle grote onderzoeks- en gezondheidsinstituten bevestigen dat de huidige gentech gewassen niet gevaarlijker zijn dan de conventionele variëteiten.”
Lijst van openbare verklaringen
NH: De documenten waar ik naar verwees, gingen over de totstandkoming van de regels rond GGO risico evaluatie, waarop die instanties zich baseren, en de invloed van de biotechlobby daarop. Zie ook de getuigenis van Claire Robinson voor het Monsanto Tribunaal: http://gmwatch.org/news/latest-news/17285 , middelste link naar ‘long written evidence’.
Wat betreft oordelen over veiligheid GGOs, zie ook het stuk “GM crops: rebuttal of claims on safety and benefits” op onze website:
https://corporateeurope.org/food-and-agriculture/2016/06/gm-crops-rebuttal-claims-safety-and-benefits
5) Richten op lokaal.
“Ik heb toevallig met de mensen achter Bioimpuls en DurPh gepraat, maar ik kan zo snel niet vinden hoeveel subsidie naar elk project is gegaan. Dat er misschien meer geld naar biologisch onderzoek zou moeten wil ik best geloven, maar daar zou ik wel eerst de cijfers en de verklaringen van willen zien.”
NH: DupPH kreeg 10 miljoen euro (http://edepot.wur.nl/272067), BioImpuls ongeveer vier keer zo weinig (bron: persoonlijke communicatie met BioImpuls, ook geciteerd in https://corporateeurope.org/sites/default/files/attachments/biotechlobbies.pdf ; pag 23).
“Ik ben blij dat we zowel biologisch als gentech onderzoek doen. Ik vind het alleen jammer dat vervolgens alleen het biologisch onderzoek wordt toegepast. Zelfs Edith Lammerts van Bueren van BioImpuls vertelde me dat ze wel degelijk voordelen ziet van de huidige gentech gewassen. Ze is dus toch weer een stuk genuanceerder dan jij tot nu toe.”
NH: Ik denk niet dat dat een correcte weergave is van haar mening. Ik denk niet dat zij de “voordelen inziet van de huidige gentech gewassen”. Zij geeft aan dat het moleculaire onderzoek naar phytophtora resistentiegenen van het DurPh project hen nuttige kennis heeft opgeleverd, die vertaald kan worden naar klassieke veredeling. (Ik heb dit nagevraagd.)
Arctic Apple:
“Dat is inderdaad één van de voorbeelden van GGO’s die niks met pesticiden te maken hebben. In plaats van even te accepteren dat ik het in die context noemde, ga je nu meteen weer in de aanval over de patenten erop. Dat mag, maar het komt wel over alsof je alleen luistert zodat je me weer ergens op kunt pakken.”
NH: Dat is nogal kinderachtig. Ik heb vanaf het begin duidelijk gemaakt wat voor mij de hoofdaspecten zijn: veiligheid (mens en milieu), wenselijkheid en intellectueel eigendom en dat geldt ook voor Arctic Apple.
“Je doet nu ook alsof de Arctic Apple de enige appel is die gepatenteerd is terwijl je volgens mij ook wel weet dat boeren al lang met gepatenteerde gewassen werken. Daar zit een hele geschiedenis achter, maar het is niet per definitie goed of slecht.”
NH: Dat mag jij vinden, maar daar denken heel wat mensen anders over, waaronder Plantum. Je kunt een nieuwe techniek uitvinden voor genetische modificatie, maar dat wil niet zeggen dat je de plant (of een ander levend organisme) die daarmee veranderd is, zelf ook een ‘uitvinding’ is. Dit is een enorm debat geweest in de jaren ‘80 en ‘90. Het octooieren van genetisch materiaal impliceert het zich toeeigenen van genen waarvan men de functie misschien ontdekt heeft, maar die daarmee geen uitvinding zijn.
Het is misleidend om te stellen dat “boeren al lang met gepatenteerde gewassen werken”. Tot nu toe zijn gepatenteerde gewassen grotendeels beperkt tot GGOs, en het gros daarvan is GG soja, mais en koolzaad dat vooral in Noord- en Zuid-Amerika wordt geteeld. Wereldwijd wordt voedsel grotendeels geproduceerd mbv zaden die niet geoctrooieerd zijn; nog wel tenminste. Echter, het is belangrijk erbij te zeggen dat het kwekersrecht is ook al zeer beperkend voor boeren.
“Natuurlijk zou het geweldig zijn als we iedereen konden vertrouwen en we geen enkel patent of copyright nodig zouden hebben. Maar zo werkt het niet. Patenten zijn er juist om degene die een uitvinding doet te beschermen. Zodra het patent eenmaal is uitgewerkt weet ook iedereen hoe de uitvinding werkt. Het is een interessante discussie van kwekersrecht vs patenten waar ik me eigenlijk ook nog wel in wil verdiepen, maar het is geen reden om tegen gentech gewassen te zijn.”
NH: Gelukkig werkt het octooirecht niet zoals je het beschrijft. Het principe is dat de uitvinder al meteen informatie over de uitvinding ter beschikking stelt aan de maatschappij, en niet pas na 20 jaar. Anders zou het met de innovatie zeker niet veel worden! In ruil daarvoor krijgt de uitvinder de exclusieve rechten op de commerciële exploitatie van de uitvinding voor 20 jaar.
Het probleem met octrooien op levende organismen is dat ze ook genetisch materiaal zelf omvatten, dat daarmee niet meer door andere veredelaars gebruikt mag worden zonder inbreuk te maken op het patent.
Zoals ik al zei, de kwestie is in hoeverre je een levend organisme als ‘uitvinding’ kan beschouwen, ook al heb je er een eigenschap aan toegevoegd met behulp van een nieuwe techniek. De biotechindustrie heeft er eind jaren ‘90 één van haar grootste (en smerigste) lobbycampagnes voor ingezet om dit voor elkaar te krijgen. De zadenmultinationals hebben boeren die eeuwenlang veredeld hebben, immers niets betaald voor de gewassen die zij als uitgangsmateriaal gebruikten – dit heet biopiraterij. Maar nu zien ook de moderne veredelaars in dat patenten op gewassen de innovatie tegengaan, en niet vooruit helpen.
“Ik waardeer de tips wat betreft MAMyths-NL, maar als er ergens misinformatie over genetische modificatie wordt verspreid dan probeer ik erbij te zijn, of dat nou met Monsanto te maken heeft of niet. De associatie met Monsanto wordt doorgaans toch alleen gelegd door mensen die er niet op uit zijn om een zinnige discussie te voeren.”
NH: Die laatste zin is grote onzin.
Groeten, Nina
Ah, mijn excuses. Ik meende dat "een laatste verduidelijking dan" aangaf dat er geen vervolg meer kwam. Ik ben nog steeds erg benieuwd naar een volledige reactie op #40 en #41.