• Deel dit artikel:

Bron

van dit artikel

Wil je met het blote oog de 'evolutie aan het werk' zien? Dat kan in een - op Hollywood geïnspireerd - YouTube-filmpje dat de ontwikkeling van antibioticaresistentie aanschouwelijk maakt.
Wetenschappers van de Harvard Medical School maakten samen met het Technion-Israel Institute of Technology inzichtelijk hoe bacteriën 'bewegen' en antibioticaresistentie opbouwen. Het onderzoek is gepubliceerd in het gerenommeerde vakblad Science.

De wetenschappers bouwden een reuzenpetrischaal van 60 bij 120 centimeter, vulden deze met 14 liter agar en verdeelden hem in 9 'zones'. De buitenranden bevatten geen antibiotica, daarna maakten ze zones met steeds 10-voudig oplopende doses antibiotica. De middelste strook bevatte 1.000 keer zoveel antibiotica als de strook met het laagste gehalte. De gebruikte bacterie was een E.coli, het antibioticum trimethoprim.

Daarna zetten ze de bak, inmiddels Microbial Evolution and Growth Arena (MEGA) genoemd, onder een camera. Na twee weken leverde dat het volgende filmpje op.



"We weten inmiddels aardig wat over de interne verdedigingsmechanismen die bacteriën gebruiken om antibiotica te vermijden, maar we weten niet veel over hoe ze zich in een ruimte verplaatsen als ze zich aanpassen aan verschillende omgevingen", vertelt hoofdauteur Michael Baym. Daar moest MEGA verandering inbrengen.

Overleven
Behalve een video waar je je ogen niet vanaf kunt houden, leverde MEGA ook inzichten op in hoe bacteriën zich gedragen als ze steeds grotere doses medicijnen tegenkomen én in hoe snel antibioticaresistentie zich kan ontwikkelen. Binnen 10 dagen produceerden de E.coli bacteriën mutanten die in staat waren een dosis van het antibioticum trimethoprim te overleven die 1.000 keer zo hoog was als die waarbij hun 'voorouders' nog het loodje legden.

Binnen 10 dagen produceerden de E.coli bacteriën mutanten die in staat waren een dosis van het antibioticum trimethoprim te overleven die 1.000 keer zo hoog was als die waarbij hun 'voorouders' nog het loodje legden
'Survival of the fittest'
Bacteriën verspreiden zich totdat ze een concentratie tegenkomen waarin ze niet langer kunnen groeien. Een klein aantal is in staat zich aan te passen door een opeenvolging van genetische veranderingen door te maken en overleeft ook in de hogere concentratie. Met het toenemen van het aantal resistente mutanten, migreren hun afstammelingen door naar gebieden met een hogere concentratie. Daar vindt een nieuwe 'survival of the fittest'-strijd plaats tussen de verschillende mutatie-lijnen.

De winnende 'stammen' groeien verder uit tot ze opnieuw een concentratie bereiken waarin ze niet overleven. Dat betekent dat zelfs bacteriën met een lage resistentiedrempel uiteindelijk superresistente nakomelingen opleveren. Bij een ander antibioticum, ciprofloxacin, ontwikkelden de bacteriën zelfs een 100.000-voudige resistentie ten opzichte van de begindosis.

'Fittest' is niet altijd de eerste
De wetenschappers stelden verder vast dat de meest sterkste en meest resistente bacteriën niet altijd de snelste waren om een nieuwe zone te koloniseren. In een aantal gevallen bleven ze achter zwakkere mutaties 'hangen'. "Wat we zagen lijkt er op te wijzen dat evolutie niet altijd door de meest resistente mutanten geleid wordt", zegt Baym. "Soms is het gunstiger gewoon als eerste in een nieuwe omgeving te zijn. De sterkste mutanten migreren vaak achter zwakkere broeders aan. Wie er het eerst is, zou wel eens door nabijheid bepaald kunnen worden, in plaats van door mutatiekracht".

Minister Edith Schippers (VWS) wil de inspectiegegevens van de horeca openbaar maken door samenvattingen van de inspectierapporten vrij te geven en niet met stoplichtcodes. Tot ongenoegen van de Consumentenbond die pleit voor de transparante en voor consumenten eenvoudig toegankelijke kleurcodering. Deze week vergadert de Tweede Kamer over de Gezondheidswet en het openbaar maken van inspectiegegevens. Volgens de Consumentenbond geeft Schippers toe aan 'een lobby vanuit het bedrijfsleven'. Schippers' voorstel zou de inspectieresultaten 'onbruikbaar maken voor consumenten'. Een transparante kleurcodering blijkt bijvoorbeeld in Wales en Denemarken al jaren effectief, zowel online als bij de ingang van een zaak.

Amerikanen zijn het afgelopen jaar meer vlees gaan eten. Volgens de Rabobank nam de vleesconsumptie in de VS in 2015 met 5% toe ten opzichte van 2014. Er is sprake van een trendbreuk; Amerikanen aten in 2014 18% minder rundvlees, 10% minder varkensvlees en 1,4% minder kippenvlees dan in 2005. Forse prijsdalingen en toegenomen productie maakten vorig jaar vlees weer betaalbaar. Rundvlees werd 22% goedkoper, varkensvlees 7% en kippenvlees 5%. De traditioneel vleesminnende Amerikanen laten zich helaas weinig gelegen liggen aan de boodschap dat vleesminderen beter is uit gezondheids-, milieu- (klimaatverandering!) of dierenwelzijnsoverwegingen, aldus Treehugger.

De Belgische supermarktketen Delhaize verkoopt bij wijze van proef de komende tijd producten van het Albert Heijn-huismerk. Delhaize heeft sinds vorige week displays staan met producten van het biologische huismerk van Albert Heijn en met Nederlandse specialiteiten zoals hagelslag, zilvervliesrijst of ministroopwafeltjes. Vorige maand bood Albert Heijn in een vergelijkbare actie al typisch Belgische producten uit het Delhaize-assortiment aan Deze waren tijdens een 'winkelsafari' uitgezocht door geselecteerde bonusklanten. Delhaize heeft zelf de keus uit het AH-assortiment gemaakt. Het display draagt de tekst 'Onze buren hebben een goede smaak', in het Frans: 'Nos voisins ont bon gout!'.

Minister Kamp gaat een aparte regeling openstellen voor monomestvergisters binnen de SDE+, de stimuleringsregeling voor hernieuwbare energieproductie Het gaat om een tenderregeling, vergelijkbaar met wind op zee, met een budget van €150 miljoen. Dit budget zal worden uitgekeerd over de looptijd van de projecten en is afhankelijk van de geleverde energie en de energieprijzen. De werkelijke subsidiekosten zijn naar verwachting lager. De realisatie van de eerste 200 monomestvergisters moet zorgen voor een kostenreductie door innovatie, organisatie en schaalvoordelen. De verwachting is dat monomestvergisters hierna in de reguliere SDE+ kunnen meedingen voor subsidie.

Waar de Schotse schoolkinderen in Stirling dagelijks anderhalve kilometer rennen als probaat middel tegen obesitas, wil een school in het Britse Cornwall het rennen op het schoolplein juist verbieden. Ouders protesteren en maken bezwaar tegen de overtrokken 'health and safety'-regel. Volgens schoolhoofd Tim Cook is het rennen niet helemaal verboden en mag er alleen niet meer dwars over het schoolplein gerend worden. De school biedt 'andere activiteiten', zoals een koor, lego en een zandbak en sinds de maatregel is doorgevoerd, is het aantal ongelukjes met 80% afgenomen.

In Seattle bouwt internetretailer Amazon in alle stilte aan een drive-in supermarkt. Het idee is dat klanten met de auto hun online bestelling komen afhalen op specifiek afgesproken tijdstippen of Amazon-medewerkers de bestelde boodschappen naar de auto laten brengen. De plannen laten zien dat Amazon ook het 'brick-and-mortar'-kanaal serieus neemt en klanten een winkelomgeving - ook voor de versboodschappen - wil bieden. Vorig jaar opende Amazon al een fysieke boekenwinkel in Seattle en in de VS blijken al 21 'pop-up'-winkels in diverse staten te zijn. Amazon zou volgend jaar op 100 locaties uit willen komen.

Bakkerij en graanpakkerij ‘De Bisschopsmolen’ verkoopt vanaf vandaag geen broden meer met het in het verleden verplichte gewicht van 800 gram, maar kiest voor broden van 650 gram. Dat moet voedselverspilling tegengaan. Een heel brood is voor alleenstaanden en tweeverdieners vaak teveel, zodat ze een deel van het brood weggooien. Kleinere broden van oorspronkelijke granen en natuurlijke grondstoffen van lokale telers, zullen consumenten ervan weerhouden nog veel brood weg te gooien, denken de bakkers van de Bisschopsmolen.

Voor de zesde keer organiseert Wakker Dier op 4 oktober EetGeenDierenDag. Dit jaar hebben ruim 50 bedrijven aangegeven mee te doen, waaronder Bol.com, Eneco, DSM Delft, de Erasmus universiteit, het Voedingscentrum enTriodos Bank. Zij zullen in hun kantines aan ruim 232.000 werknemers vragen op Werelddierendag geen dieren te eten. "Door één extra dag per jaar geen vlees of vis te eten, kunnen we zo’n 420.000 dieren sparen", aldus Wakker Dier. Aan EetGeenDierenDag doen ook een aantal cateraars en al minsten 678 mensen mee die een vegetarisch diner organiseren. Op de sociale media geldt vandaag, wat Wakker Dier betreft, #EetGeenDierenDag.

Gelderse kippenslachterijen en verwerkingsbedrijven lapten jarenlang de hygiëneregels aan hun laars. Dat concludeert Omroep Gelderland op basis van rapporten van de NVWA. Uit inspectierapporten uit de jaren 2010-2015 blijkt dat kippenvlees dat op de grond viel gewoon verder de productie in ging, kippenpoep op het vlees bleef zitten en salmonella-onderzoek niet op orde was. 5 van de 20 onderzochte bedrijven zouden stelselmatig de fout in zijn gegaan. Hoewel de NVWA regelmatig waarschuwingen uitdeelde, kwam het maar in enkele gevallen tot harde maatregelen zoals het stilzetten van een slachtlijn. De NVWA laat weten te werken aan het doorvoeren van verbeteringen in toezicht en handhaving.

Nieuws
brief

Ontvang dagelijks of wekelijks het Nieuws binnen de wereld van Foodlog

Laden...
Pieter Pekelharing
Pieter Pekelharing darmgezondheid
  • #3
  • 5 okt '16
  • 17:39

Henric,
Ik had ook modificatie kunnen gebruiken. Dat wordt gebruikt als het gaat om DNA verandering. Modulatie wordt wel gebruikt als het gaat om epigenetische verandering, waarbij DNA niet verandert, maar wel de genexpressie wijzigt. Welke van deze bij de E coli proef een rol heeft gespeeld wordt niet omschreven. Misschien wel beide, wie zal het zeggen.
Met Mijn opmerking over de beperking probeerde ik aan te geven dat wanneer je dit soort technieken in het lab uitvoert, de gevolgen waarschijnlijk beperkt blijven tot gecontroleerde situaties omdat de soort in een open situatie met veel concurrentie toch weer zal gaan muteren en mogelijk de wijziging die in het lab is aangebracht dan weer verloren kan gaan. Misschien is dan vooral het woord beperking door mij niet goed gekozen, want eigenlijk is dat ook te zien als een veiligheidsfactor. Het niet is waarschijnlijk dat de muizen met een oor op hun rug zich in de natuur kunnen handhaven. Toch?

Henric van der Krogt
  • #2
  • 5 okt '16
  • 17:13

Pieter, wat is genetische modulatie? En wat bedoel je met je opmerking dat dit de beperking daarvan aangeeft?

Pieter Pekelharing
Pieter Pekelharing darmgezondheid
  • #1
  • 5 okt '16
  • 16:24

Wat een mooi filmpje.
Iets dergelijks kun je waarschijnlijk ook maken voor dieren, planten en bestrijdingsmiddelen. Uiteindelijk zal elk levend organisme een manier vinden om zich te weren tegen een dode stof. Dat wordt anders als het gaat om levend tegen levend. Ik heb nog nooit gehoord van een konijn dat immuun werd tegen de vos.
Dit geeft ook de beperking aan van genetische modulatie, want in de vrije natuur zullen dit soort zaken steeds weer plaats vinden en zal die soort overleven die het best bestand is tegen de heersende omstandigheden. Frans Rombouts zei ooit: in principe is elke soort overal, Creëer de juiste omstandigheden en op enig moment zal hij opduiken.
Ik zou benieuwd zijn om te horen of er ook gekeken is welke genen er verdwenen en bijkwamen, of aan- en uitgezet werden.

Ik vind een reactie niet ok

Help de schrijver de juiste toon te vinden waarop je naar hem of haar wilt luisteren.
Klik op de naam van de schrijver en gebruik het "Stuur een mail" veld op zijn of haar profiel om je bericht te versturen.

sluit

Log in om te reageren en duimen uit te delen. Nog geen account? Meld je nu aan!

Lees alles over reageren in de gespreksregels.

Most Liked Today

Piet Hoogland

land- en tuinbouw

Likes vandaag

Pieter de Wolf

Landbouwkundig onderzoek

Likes vandaag

Jordi Kolenbrander

Land- en tuinbouw

Likes vandaag

Theo Jonkhart

Anders zou ik het niet zeggen, want sommige zaken liggen vaak nèt even anders en

Likes vandaag

Ben Koks

ecologie en akkerbouw

Likes vandaag

Fréderique Pruim

Redactie Foodlog

Likes vandaag