Lees ook
Een interview met Tessa Moorman en Merel von Carlsburg van The Green Happiness dat Rinskje Koelewijn noteerde in de NRC, leidde afgelopen week tot opschudding in Nederland. Waarom het onderwerp vlam vatte? Misschien omdat Koelewijn nauwgezet en verder geheel ongezouten noteerde hoe het hippe denken over gezondheid en voeding zichzelf ziet.

'Compleet nieuw lichaam'
Een voorbeeld: "Wie gemiddeld eet, voelt zich ook gemiddeld,” zegt Tessa. Je voelt je misschien niet ziek, maar ook niet fantastisch. „Je merkt het aan die kleine dingetjes. Een middagdip na de lunch, vaak hoofdpijn, een opgeblazen buik, steeds verkouden.” Merel: „Een jaar geleden dacht ik ook al: ik eet gezond. Maar als ik het vergelijk… Ik voel me nu nog beter.” Ze aait haar haren („Géén extensions”). „M’n huid, m’n haar, m’n darmen.” Het opschonen van je lichaam, zegt Tessa, gaat nog wel een tijdje door. „Je maakt continu nieuwe cellen aan. Straks heb je een compleet nieuw lichaam.” Een lichaam zonder acné, eczeem, wratjes, buikpijn of wat voor ongemak ook. „Als je je lichaam maar de middelen geeft die het nodig heeft, dan heelt het zichzelf.”

Feiten!
Culinair blogger en journaliste Karin Luiten stoorde zich eraan. Ze schreef met zoveel woorden dat het lulkoek was en vroeg zich af of voortaan iedereen dan maar alles mag roepen. De twee dames - nota bene opgeleid tot diëtist, hoewel daarna wat veranderd van opvatting - menen dat een ei het product is van de "menstruatie van een kip." De twee aantrekkelijke en door 200.000 jonge vrouwen gevolgde nieuwerwetse diëtisten weten kennelijk het verschil tussen ovulatie en menstruatie niet, constateerde Luiten verbaasd.

Feiten, zei ze, laten we bij de feiten blijven. Volgens Luiten, later bij Umberto Tan, wordt Nederland totaal van het paadje gebracht door valse profeten. Goed eten, is eten dat je helemaal zelf bereidt en moeilijker moet je het niet maken, vindt Luiten.
Als het middel dat doel dient, waar maken critici zich dan druk over? Breng daar maar eens iets tegen in, want natuurlijk maakt het niet uit als mensen zich gezonder eten. Dus als de resultaten er zijn, so what?
Ach, wat moet je daar van vinden? Het is in ieder geval goed te zien dat in 2016 ook culinaire schrijvers pleiten voor feiten. Vroeger hielden ze als ware romantici vast aan pleidooien voor 'echt eten' met boerenboter en 'verse friet' en maalden ze niet om feiten. Ze vertelden rustig dat we doodgaan van uitstekende diepvries, sardientjes en makreel uit blik en gedroogde groenten uit een zakje. Dat is niet waar, maar dat deerde hen niet.

Ook in België
Het verschijnsel is niet uniek voor Nederland. In België keerde een kinderpsychiater zich tegen Pascale Naessens, de éénvrouwige versie van een nog groter volgerssucces in België. Ook volgens deze expert zou Naessens haar volgers van het paadje helpen. Naessens reageerde stomverbaasd. Zij helpt immers mensen aan een gezond ritueel. Als het middel dat doel dient, waar maken critici zich dan druk over? Breng daar maar eens iets tegen in, want natuurlijk maakt het niet uit als mensen beter gaan eten en meetbaar beter zijn of zich beter voelen. Dus als de resultaten er zijn, so what?
Daarover ging het deze week ook op Foodlog, naar aanleiding van een artikel van de klassieke diëtiste Neeke Smit op de Dag van de Dietist, die bij toeval helemaal bij de opwinding aansloot.

Mensen zijn gemaakt voor een beetje gif
Duivel uitdrijven
Voor mij is het reden om een college van professor Renger Witkamp een wat bredere verspreiding te geven. Hij gaf het in december vorig jaar, bij het afscheid van zijn collega en koolhydratenspecialist Fred Brouns van de universiteit van Maastricht. Witkamp legt uit wanneer niet-wetenschappelijke adviezen kwalijk worden en wanneer ze juist geen kwaad en misschien zelfs wel goed doen. Tevens legt hij uit hoe het zit met het kwaad dat via detoxen uit ons lijf moet worden gejaagd zoals de duivel uit Faust. Mensen zijn gemaakt voor een beetje gif. Nog iets opmerkelijks. Hoewel het wetenschappelijk nog lang niet vaststaat, zegt Witkamp dat er genoeg reden is om eens serieus te kijken naar periodieke onthouding. Niet van seks, maar van voedsel. Ook daar lijken we namelijk voor gemaakt te zijn.



Kijken! Je kunt nog lachen ook om het zowel geleerde als speculatieve college van deze professor. Wetenschap let op feiten, onzekerheden, hoe mensen zich nu eenmaal gedragen en nieuwe ontdekkingen waar best eens wat in zou zitten.

Next please!
Ziezo, volgende onderwerp zou ik willen zeggen. Maar ik weet natuurlijk dat het geëmmer nog jaren doorgaat omdat de voedingswetenschap, haar beoefenaren en de h- en mbo'ers die de kennis die er uit voortkomt in de praktijk brengen nog steeds niet goed nadenken over wat hun boodschap nou eigenlijk is of zou moeten zijn.

Naschrift (23 september, 8.00h). Harold Oldenbeuving vroeg zich op twitter af of de NRC zich revancheerde met een derde kritisch artikel over Moorman & Von Carlsberg.


Dat denk ik niet. Koelewijn kopte koel - en zich bewust van het effect - in wat de dames zelf zeiden. Daar hoef je immers weinig aan toe te voegen. Mogelijk werd het werk haar makkelijk gemaakt door wat Liesbeth Oerlemans als heksenjager aan nalees- en rekenwerk had klaargelegd in augustus. Dergelijke klachten maakt ze immers luid bekend op Facebook en twitter. De krant melkt het item net zo uit als andere media. De vraag die rest is: hoeveel kwaad kunnen 2 mooie meiden die tijdelijk even in de mode zijn nou eigenlijk? Dat is immers de vraag die Renger Witkamp stelt. Zijn het boze heksen die we uit moeten drijven of dorpsgekken die eigenlijk wat goeds doen: mensen - als ze straks weer bij zinnen komen van de tijdelijke hype - wat meer groenten en wat minder 'fout' spul laten eten?
Dit artikel afdrukken