3 min
Rabobank baarde afgelopen zomer opzien omdat zijn directeur boerenkredieten het lot van de Nederlandse melkveehouderij somber inzag. Net als de tuinbouw en varkenshouderij moest die geherstructureerd worden in samenwerking met de overheid. Volgens het Dagblad van het Noorden van zaterdag denkt de bank inmiddels weer positiever over de toekomst. Er is wel een voorwaarde: boeren moeten ophouden met 'te gek doen'.
Afgelopen vrijdag sprak Ruud Huirne, directeur Food en Agri van de centrale Rabobank in Utrecht, voor klanten van zijn bank in Assen. Hij vertelde daar dat hij veel reacties had gekregen op zijn uitspraken dat er met spoed een noodplan - dat in de boerenvolksmond 'een Deltaplan' ging heten - moest komen om Nederland te behoeden tegen de melk- en mestoverschotten die het gevolg zijn van de productiewoede van melkveehouders. Hij ging zover de situatie te vergelijken met de varkenssector die als collectief speelbal is geworden van internationale prijsvorming en geen buffers meer heeft om de fluctuaties op te vangen. Melkveehouders reageerden boos. Ze hebben door de slechte marktprijzen op dit moment weinig cash op hun lopende rekening, maar ze hebben nog meer dan genoeg vermogen in hun bedrijven zitten. Ze voelen zich nog rijk.
Vorige week liet Huirne's tweede man Marijn Dekkers al weten dat zijn baas de soep niet zo heet had willen opdienen. Ik schreef er een stukje over, dat Dekkers wat te scherp vond omdat hij nooit had gezegd dat het nood- of Deltaplan dat de bank met EZ had willen ontwikkelen 'een geintje' was geweest. Dat schreef ik ook niet. Ik schreef dat het bloedserieus was geweest, maar nu een beetje wegsjoemeld werd omdat de boeren er beledigd door waren geweest.
In Assen zei Huirne het volgende:
Boeren moeten een beetje normaal doen en ophouden zwaar te investeren in een lage kostprijs. Toch doen ze dat allemaal omdat anders de melk van hun individuele bedrijf internationaal gezien te duur wordt. Met andere woorden, wie allemaal tegelijk investeert in een lage melkprijs oogst een marktprijs die onder de kostprijs uitkomt door het overaanbod. Dat zorgt tegelijk voor zoveel milieuschade dat de overheid regels gaat maken die de kostprijs nog verder opjaagt boven de marktprijs. In het geval van de fosfaatrechten die nu actueel zijn, lijken die rechten uit te komen op zo'n €4.000 per koe.
Ruilverkaveling in bankbeheer
Zonder overleg kunnen boeren niet ophouden met gek doen. Vanuit haar kredietportefeuille heeft de bank zicht op wat de boeren als groep doen en gaat daar dus grip op houden. De bank heeft geleerd van haar onoplettendheid in het verleden. Die heeft immers geleid tot de situatie die ontstaan is. Dat is wat Huirne eigenlijk zei.
Daar komt nog iets bij: er zijn teveel te bedrijven met een hoge kostprijs die internationaal gezien geen toekomst heeft, zodat er dus een heleboel moeten verdwijnen. Die wil de bank liefst niet allemaal tegelijk op de markt hebben. Als dat gebeurt, zakt de markt voor over te nemen boerderijen in en komt de bank te zitten met oninbare leningen. Bovendien zou ze de dekkingswaarde van in de melkveehouderij uitstaande kredieten fors moeten afwaarderen, zodat de bank DNB zou moeten vertellen dat ze minder solide is.
Wie snel kan denken, begrijpt nu wat Rabobank in het meest ideale geval zou willen: een ruilverkaveling in eigen hand. Die moet op een beheersbare manier - pak m beet - tussen de 1.000 en 3.000 melkveehouderijbedrijven overlaten. Die zullen heel veel groter zijn dan het huidige gemiddelde bedrijf, maar in totaal wat minder dieren houden. Zo krijg je een lage kostprijs waar onze multinationale zuivelafzet mee uit de voeten kan, zonder de markt met mest- en melkoverschotten te verpesten. Met 1.000 boeren valt te praten over 'niet te gek doen'; wellicht lukt dat ook nog net met 3.000. Je kunt hen bereiken en uitleggen wat ze niet moeten doen. Die 18.000 krijg je niet in één zaal en gaan allemaal hun gang.
Klus klaren
Omdat ons kabinet geen cent Nederlands belastinggeld meer in de uit zijn krachten gegroeide en steeds maar doorgroeiende dierhouderij in ons land wil steken, wil de bank die ruilverkaveling graag zelf organiseren. Via de markt zou het shake-out proces immers een boerenhypotheekcrisis opleveren. En toch moet het gebeuren wil bijvoorbeeld FrieslandCampina internationaal een beetje concurrerend blijven. Een teruggang van de verdiensten uit de zuivel zou de Nederlandse overheid vervelend vinden, want met melkproducten verdienen we een belangrijk deel van het inkomen van de BV Nederland. De overheid zal de bank dan ook graag terwille zijn als ze belooft de klus rond het boerenprobleem goed te zullen klaren.
Hoe dat moet nu Rabo de noodzaak wegsjoemelt na de eerste beledigde boerengeluiden is de grote vraag. Ik durf te voorspellen dat 'doe een beetje normaal' zeggen tegen boeren onvoldoende gaat helpen. Teveel Nederlandse boeren willen allemaal tegelijk winnen. Dat gaat nu eenmaal niet, maar leg een Nederlandse boer maar eens uit waarom hij rustig aan moet doen, terwijl hij zijn collega's niet vertrouwt.
Dit artikel afdrukken
Vorige week liet Huirne's tweede man Marijn Dekkers al weten dat zijn baas de soep niet zo heet had willen opdienen. Ik schreef er een stukje over, dat Dekkers wat te scherp vond omdat hij nooit had gezegd dat het nood- of Deltaplan dat de bank met EZ had willen ontwikkelen 'een geintje' was geweest. Dat schreef ik ook niet. Ik schreef dat het bloedserieus was geweest, maar nu een beetje wegsjoemeld werd omdat de boeren er beledigd door waren geweest.
In Assen zei Huirne het volgende:
Boeren moeten een beetje normaal doen en ophouden zwaar te investeren in een lage kostprijs. Toch doen ze dat allemaal omdat anders de melk van hun individuele bedrijf internationaal gezien te duur wordt. Met andere woorden, wie allemaal tegelijk investeert in een lage melkprijs oogst een marktprijs die onder de kostprijs uitkomt door het overaanbod. Dat zorgt tegelijk voor zoveel milieuschade dat de overheid regels gaat maken die de kostprijs nog verder opjaagt boven de marktprijs. In het geval van de fosfaatrechten die nu actueel zijn, lijken die rechten uit te komen op zo'n €4.000 per koe.
Met 1.000 boeren valt te praten over 'niet te gek doen'. Die 18.000 gaan allemaal hun eigen gang en krijg je niet in één zaalAangezien de circa 18.000 melkveehouders die Nederland nog altijd telt, niet met elkaar overleggen over wie hoeveel opschaalt, gebeurt dit soort dingen keer op keer.
Ruilverkaveling in bankbeheer
Zonder overleg kunnen boeren niet ophouden met gek doen. Vanuit haar kredietportefeuille heeft de bank zicht op wat de boeren als groep doen en gaat daar dus grip op houden. De bank heeft geleerd van haar onoplettendheid in het verleden. Die heeft immers geleid tot de situatie die ontstaan is. Dat is wat Huirne eigenlijk zei.
Daar komt nog iets bij: er zijn teveel te bedrijven met een hoge kostprijs die internationaal gezien geen toekomst heeft, zodat er dus een heleboel moeten verdwijnen. Die wil de bank liefst niet allemaal tegelijk op de markt hebben. Als dat gebeurt, zakt de markt voor over te nemen boerderijen in en komt de bank te zitten met oninbare leningen. Bovendien zou ze de dekkingswaarde van in de melkveehouderij uitstaande kredieten fors moeten afwaarderen, zodat de bank DNB zou moeten vertellen dat ze minder solide is.
Wie snel kan denken, begrijpt nu wat Rabobank in het meest ideale geval zou willen: een ruilverkaveling in eigen hand. Die moet op een beheersbare manier - pak m beet - tussen de 1.000 en 3.000 melkveehouderijbedrijven overlaten. Die zullen heel veel groter zijn dan het huidige gemiddelde bedrijf, maar in totaal wat minder dieren houden. Zo krijg je een lage kostprijs waar onze multinationale zuivelafzet mee uit de voeten kan, zonder de markt met mest- en melkoverschotten te verpesten. Met 1.000 boeren valt te praten over 'niet te gek doen'; wellicht lukt dat ook nog net met 3.000. Je kunt hen bereiken en uitleggen wat ze niet moeten doen. Die 18.000 krijg je niet in één zaal en gaan allemaal hun gang.
Hoe dat moet nu Rabo de noodzaak wegsjoemelt na de eerste beledigde boerengeluiden is de grote vraagZelfs 10.000 krijg je niet tot rede al breng je hen in 10 zalen bijeen. Toch is de verwachting dat er voorlopig zo'n 16.000 zullen blijven melken. De grootte van de groep melkveehouders en hun ingebakken productie- en groeidrang zorgt voor problemen
Klus klaren
Omdat ons kabinet geen cent Nederlands belastinggeld meer in de uit zijn krachten gegroeide en steeds maar doorgroeiende dierhouderij in ons land wil steken, wil de bank die ruilverkaveling graag zelf organiseren. Via de markt zou het shake-out proces immers een boerenhypotheekcrisis opleveren. En toch moet het gebeuren wil bijvoorbeeld FrieslandCampina internationaal een beetje concurrerend blijven. Een teruggang van de verdiensten uit de zuivel zou de Nederlandse overheid vervelend vinden, want met melkproducten verdienen we een belangrijk deel van het inkomen van de BV Nederland. De overheid zal de bank dan ook graag terwille zijn als ze belooft de klus rond het boerenprobleem goed te zullen klaren.
Hoe dat moet nu Rabo de noodzaak wegsjoemelt na de eerste beledigde boerengeluiden is de grote vraag. Ik durf te voorspellen dat 'doe een beetje normaal' zeggen tegen boeren onvoldoende gaat helpen. Teveel Nederlandse boeren willen allemaal tegelijk winnen. Dat gaat nu eenmaal niet, maar leg een Nederlandse boer maar eens uit waarom hij rustig aan moet doen, terwijl hij zijn collega's niet vertrouwt.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#20 Bert.
Waarom is landbouwgrond hier duur? Waarom is iets duur? Vraag-aanbod. Schaarste dus. Dit heeft verschillende oorzaken. Geologische, geografische, klimatologische. Naast diverse soorten infrastructuur, zoals kennis. Dit alles maakt dat er in deze vruchtbare rivierdelta met een relatief gematigd klimaat er naast goede landbouwgrond ook veel mensen wonen en leven. Dat is een universeel gegeven. Landbouw, in wat voor sector en vorm dan ook, is mondiaal gezien dus hier al relatief intensief en high-tech.
Vanwege het klimaat en klimaatverandering zal de landbouw, niet omdat de vervuilende burger/consument dat wil, maar uit pure ecologische, klimatologische en dus uiteindelijk economische noodzaak weer meer circulair moeten worden en zich meer moeten verbinden aan de omgeving. Wat bij ons geldt, geldt in andere delen van de wereld nog meer, vanwege dat klimaat. De bodem is ons alles.
Maar boeren als groep zijn ook een soort van bodem, een maatschappelijke bodem. En ook deze dien je als samenleving te koesteren. Landbouw is het fundament van de beschaving. En zonder landbouw/boeren, zelfstandige, vrije, initiatief-rijke boeren is er geen maatschappij mogelijk. Die dondert in elkaar. Voldoende capabele landbouwhanden en landbouwhoofden zijn een vereiste.
Henric, in ieder geval omdat niemand er om vraagt. Dat kan verschillende dingen betekenen.
Dick #25, waarom gebeurt dat dan niet? Dat expliciteren van het discours bedoel ik. Het lijkt mij zinvoller dan bedenken wie de meeste schuld heeft, waar betrokkenen het nu heel druk mee hebben.
Ik kan me overigens voorstellen dat sommige partijen die het snappen geen haast hebben om het uit te leggen, want het snappen geeft hen een voorsprong.
Piet, dat zeg ik ook niet. Ik ondersteun het punt van Wiebren: iedereen heeft het een beetje gedaan.
Als ik het op mijn manier formuleer (vanuit het type analyse dat we al kennen sinds Marx, Kuhn en Foucault; inmiddels is er een hele historische en sociologische school waar dit type analyses zo normaal is als ademhalen): het geldende discours/paradigma heeft ervoor gezorgd en zorgt daarbinnen met bepalende mensen op bepalende posities voor het voortleven daarvan.
Waar we het dus over hebben is: waarom expliciteren we dat discours niet? Als je dat doet, ga je nl. begrijpen waarom mensen zo raar doen en iedere keer weer terugvallen in dat gedrag.
Dick 23#, de Franse, Belgische, Deense en Duitse boeren zijn ook voorstander van afschaffen melkquotum geweest. Dan konden die ook verwachten dat er ergens in een EU land de melkproductie omhoog kon gaan. Het is wat kort door de bocht om de blaam alleen bij Nederlandse ( en Ierse) melkveehouders neer te leggen.