In Zuid-Afrika is ruim 60% van de volwassenen te zwaar. Wwereldwijd ligt dat percentage iets onder de 40%. Dat heeft een aantal - vooral cultureel bepaalde - oorzaken.

Bewerkt voedsel alomtegenwoordig
Eén daarvan is dat Zuid-Afrikanen bijna nooit hun eigen voedsel verbouwen. Dat is een gevolg van het feit dat zwarte Zuid-Afrikanen tijdens de apartheid geen land mochten bezitten. Ze kopen hun eten bij de alomtegenwoordige supermarkten en fastfood-restaurants, waar bewerkt voedsel goedkoper is dan vers. "Coca-cola kost minder dan melk", zegt David Sanders, emeritus hoogleraar aan de Universiteit van Kaapstad in Trouw. "Het is in de eerste plaats dit ongezonde dieet dat obesitas in Zuid-Afrika tot een epidemie heeft gemaakt."

Je hebt tijdens je opvoeding niet geleerd te matigen. Vlees en junkfood betekenen rijkdom, salade symboliseert armoede
'Dik is welvarend'
Voor Zuid-Afrikanen betekent 'dik' echter niet 'ongezond', maar 'welvarend'. Zodra Zuid-Afrikanen de armoede ontstijgen, komen ze aan. "Als je in je jeugd arm bent geweest, is veel eten zodra je geld verdient een uiting van geluk", legt Grace Kgwale uit. "Je hebt tijdens je opvoeding niet geleerd te matigen. Vlees en junkfood betekenen rijkdom, salade symboliseert armoede."

Daar komt bij dat 'dik' met andere sociale kwaliteiten geassocieerd wordt. "Veel zwarte mannen worden opgevoed met het idee dat dunne vrouwen saai en ongelukkig zijn", zegt Grace Kgwale, die ronduit toegeeft dat haar man op haar valt omdat ze zo fors is.

Uit onderzoek van de Zuid-Afrikaanse Human Sciences Research Council in 2013 bleek dat 87,9% van de Zuid-Afrikanen, als ze mochten kiezen tussen 'dik', 'normaal' en 'dun', de voorkeur gaven aan 'dik' als de ideale lichaamsbouw.

Suikertaks
Om het overgewicht aan te pakken, wil de Zuid-Afrikaanse regering een suikertaks invoeren. Het Ministerie van Financiën stelt voor per gram suiker 0,15 eurocent belasting te heffen. Dat zorgt er voor dat een 2-literfles cola bijvoorbeeld zo'n 30 eurocent (ruim 20%) duurder wordt. Volgens David Sanders gaat de suikertaks alleen maar werken als de regering het geld dat de belasting oplevert investeert in gezonde producten. Anders worden alleen de armen gedupeerd, terwijl het juist gaat om de gezondheid van de hele bevolking. "De meeste Zuid-Afrikanen weten niet hoe ongezond overgewicht is", verzucht Sanders.
Dit artikel afdrukken