Flauwekul, zeggen boeren en wetenschapscritici, het gaat veel te ver op basis van beperkte en onbewezen feiten. Het bewezen risico is beperkt en niet onderscheiden van andere mogelijke bronnen die de volksgezondheid negatief beïnvloeden.
Lees de volgende serie tweets en probeer de gevoelens en denkwerelden erachter te proeven.
weet je wat we geven de boeren de schuld.... pic.twitter.com/QLX0opzkHL
— martin (@martinbraakman) July 8, 2016
@rivm met als resultaat dat er geen causale verbanden getrokken mogen worden. Kijkt u mee @LTO_NOP @Nieuwsuur ? pic.twitter.com/TVqKTZ0zSg
— JohanLeenders (@leendersJohan) July 7, 2016
Gevaarlijke dimensies in omgang met belangen
Toch kondigde de overheid aan paal en perk te zullen gaan stellen aan diertallen in gebieden. Dat deed ze na een lange periode van uitstel na het gereedkomen van de studie en zelfs pas nadat Heederik zijn presentatie van de onderzoeksgegevens al was begonnen. Dat wijst erop dat de gevoeligheid van het proces niet alleen groot is, maar ook gevaarlijke dimensies bereikt in de omgang met de belangen van boeren.
Naast regelgeving voor bedrijven, komt er aanvullende regelgeving voor gebieden die gecumuleerde druk aan dieren over bedrijven heen moet reguleren. De door Heederik gepresenteerde studie legt vooral de nadruk op aantasting van de luchtkwaliteit door een veelheid van geconcentreerde dierhouderijbedrijven in de buurt van mensen. Vandaar.
Verdeeld
De politiek reageert verdeeld op de regeringsplannen, schrijft Boerderij. Terwijl de PvdA vindt dat er flink ingegrepen moet worden, zijn vooral ChristenUnie en SGP van mening dat eerst maar eens bekeken moet worden wat de feitelijke waarde van het rapport is. Volgens het wetenschappelijk goed onderbouwde blad V-focus kloppen de bewijzen niet met de feiten. Volgens boerenbestuurder Duk wordt het onderzoek ongenuanceerd geframed door burgers die niet van het platteland komen en een bevooroordeelde pers.
10 gemeenten met hoogste % COPD-patiënten alle in Groningen en Z-Limburg. Probleem hier oplossen ipv zoeken bij veehouderij redt meer levens
— V-focus (@VakbladVfocus) July 8, 2016
Was er geen tijd meer voor de positieve conclusies @judithpennarts ? #nieuwsuur
— duk (@dukkie6) July 7, 2016
Behoorlijk eenzijdig belicht.Erg jammer weer.
In Brabant+Limburg 10% meer astma in mensdichte gemeenten dan in varkensdichte #feitencheck Waarom heeft schone lucht platteland prioriteit?
— V-focus (@VakbladVfocus) July 9, 2016
Oorzakelijke verbanden zijn niet vast te stellen staat in het onderzoeksrapport, immers, dan moet je heel veel uitsluiten #VGO
— duk (@dukkie6) July 7, 2016
Ik wist het wel: 3 mensen van knakdeworst aan het woord, alle 3 hartstikke westerse tongval! (En bijna allemaal grijs @MaartenvdHurk )
— duk (@dukkie6) July 7, 2016
PvdA-bewindsman Van Dam zegt dat niemands gezondheid mag lijden onder de varkens, kippen en koeien die we in Nederland maken. Daarom wil hij meteen de kippenhouderij in Nederland aanpakken. Die zorgt immers voor de meeste uitstoot van fijnstof.
De jonge kippenhouder Johan Leenders reageert boos en teleurgesteld. Hij zegt alvast niet meer te kunnen wachten op de verkiezingen en het verdwijnen van dit kabinet, omdat hij een diervriendelijke stal heeft gebouwd. Die heeft wat meer uitstoot.
Je wordt vriendelijk bedankt Van Dam. Nog een half jaar. #aftellen. https://t.co/jRYAJFArCR
— JohanLeenders (@leendersJohan) July 8, 2016
Volgens de varkenshouders van de boerenkoepels NVV en LTO moet de overheid zich niet met nieuwe maatregelen in het spel mengen. Net als de koeienboeren voor de opheffing van het melkquotum zeggen ze dat niemand zich zorgen hoeft te maken omdat ze de zaak helemaal onder controle hebben.
Oud-WUR-voorman Aalt Dijkhuizen houdt zich strict aan feiten en bracht die in de discussie. Ze werden vele malen geretweet:
Veehouderij kan fijnstof terugdringen. Door omschakeling naar welzijnsvriendelijke systemen uitstoot vertienvoudigd! https://t.co/jpRjyYuF70
— Aalt Dijkhuizen (@AaltDijkhuizen) July 8, 2016
In perspectief: volgens @milieucentraal kun je qua CO2 uitstoot van 1 verre vakantievlucht 5 jr elke dg vlees eten!! pic.twitter.com/50xfd8f90q
— Aalt Dijkhuizen (@AaltDijkhuizen) July 9, 2016
Een nieuwe periode van fel gesteggel ligt voor ons. Hoe komen we daar uit?
Misschien moeten we leren de politieke besluitvorming in heikele kwesties als deze, over te laten aan het politieke proces van mensen zelf. De keuzen zijn te groot en te 'heet' om via de representatieve democratie te worden genomenExperiment uit 2012
Ik ben benieuwd of we het wetenschappelijk, feitelijk of met gezond verstand gaan oplossen.
Mijn gok: het wordt emotie op basis van zogenaamde feiten en beloftes van boeren. Mijn verwachting: daar wordt uiteindelijk niemand blij van. Mijn voorstel: pak dit oude experiment uit 2012 er nog eens bij. Daaruit valt te concluderen dat boeren en burgers Brabant uitstekend in staat zijn zelf hun gebied in te richten in een beperkt tijdsbestek. Zet er feitelijke experts bij die mensen kunnen informeren en die zich door hen laten bevragen; laat vervolgens mensen in een goed bevraagd proces zelf bepalen hoe ze met risico's en de kosten van het veranderen van hun woon- en werkomgeving willen omgaan door hen heel praktisch te betrekken bij de betekenis ervan en de besluitvorming daarover.
Misschien moeten we leren de politieke besluitvorming en keuzen in heikele kwesties als deze, over te laten aan het politieke proces tussen de betrokken mensen zelf. Het gaat immers om hun belangen en de risico's die ze in dat licht willen nemen vanuit het begrip voor elkaars belangen. De keuzen zijn te groot en te 'heet' om via de representatieve democratie te worden genomen. Die kan er dan ook alleen zijn vingers maar aan branden, met alle gevolgen voor de inhoudelijke kwaliteit van de besluitvorming tot gevolg.
Naar het Oosten
Gebeurt dat niet, dan hou je dit gedoe en moddergooien over en weer. Het gesteggel zal eindeloos duren. Regelgeving zal niet leiden tot de gewenste marktaanpassing, zodat uiteindelijk de economisch spartelende intensieve dierhouderij toch volledig naar Oost-Europa zal verschuiven* omdat gangbare consumptiedieren daar nu eenmaal goedkoper**, veiliger*** en bovendien in wat ecologischer**** kringlopen kunnen worden geproduceerd. Jammer is dat wel, want daarmee verliezen we ook onze eigen productie en de mogelijkheid om houderij-, verwerkings- en verkoopsystemen te ontwikkelen die een hogere dan alleen maar consumentistische toegevoegde waarde hebben. Op die weg waren we immers best aardig bezig in Nederland, terwijl we uit ons hoofd moeten leren zetten dat ononderscheiden intensieve dierhouderij in Nederland economisch nog toekomst heeft voor meer dan enkele tientallen boeren.
* mits de EU blijft bestaan.
** omdat de productiefactoren land, opstallen, regeldruk en arbeid er aanzienlijk goedkoper zijn en zorgen voor tot ca. 40% lagere kostprijzen voor kwalitatief identiek product
*** zoönosen - van dier op mensen overdraagbare ziekten (wetenschappers denken dat 61% van de 1.415 bekende pathogenen die mensen kunnen besmetten, dierlijk van oorsprong zijn ) - zijn van oudsher bekende, maar ook onderschatte bedreigingen in de menselijke geschiedenis; de moderne veehouderij gaat uit van hygiëne als wapen tegen zoönosen, terwijl zich toch steeds weer opnieuw infectiehaarden ontwikkelen die interacteren met het omgevingsmilieu. In een wereld waarin veel mensen reizen tussen gebieden waarin de microbiële interactie tussen dieren en mensen groot is vormen dan ook risicovolle microbiële reservoirs. De ontwikkeling van fijnstof is van een andere orde. Maakindustrie en gebruik van fossiele brandstoffen zorgen voor fijnstof. Zowel industrieterreinen als steden zijn derhalve bronnen van fijnstof en daarom te mijden voor iedereen die risicomijdend is. Omdat we gebruik maken van industrieel gemaakte producten om ons leven te veraangenamen en graag in steden wonen, nemen we deze risico's voor lief omdat ze tegen onze risicoperceptie opwegen. Niettemin moet worden vastgesteld dat het aanmerkelijke grotere vaststelbare risico's op ziekte met zich meebrengt, dan bijvoorbeeld het drinken van bier met glyfosaatresten. Niettemin maakt de samenleving zich druk over het laatste. Dat komt vermoedelijk omdat de samenleving een onvoldoende ontwikkelde notie van risico heeft om rationeel te kunnen afwegen welke risico's zij afweegt tegen welk hedonisme en daarmee samenhangende consequenties.
**** in Oost-Europa worden dieren vanaf lokale akkers gevoed. Daardoor ontstaat een meer gesloten mest-plant kringloop. De Nederlandse dierhouderij is sterk afhankelijk van voerstromen die zijn geteeld op andere continenten. Opgemerkt moet worden dat werkelijke kringloopsluitingen tussen bijvoorbeeld lokaal geteeld veevoer in Groningen en de consumptie van een kip in Amsterdam weliswaar minder, maar niettemin veel vergaande technologische verwerking vereist dan tussen de Randstad en Zuid-Amerikaanse landerijen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Brabant heeft het meest te maken met het nieuwe rapport en de voorgenomen wet diertallen. Hoe die geformuleerd gaat worden is natuurlijk de vraag. Hoe die gaat worden uitgevoerd ook. Toch heeft landbouw-gedeputeerde Anne-Marie Spierings daar een duidelijk idee bij volgens het Eindhovens Dagblad: De wet sluit naadloos aan op wat Spierings voor ogen heeft met de toekomst van de intensieve veehouderij in Brabant. "De wet koppelt de leefomgeving aan de volksgezondheid. In de huidige regelgeving ontbreekt deze koppeling", legt ze uit. "Daardoor is het moeilijk aan de rem te trekken. Nu is aangetoond dat er risico's kleven aan veel dieren en veel mensen op een klein gebied, kunnen we verder met de dialoog die momenteel loopt in de provincie. Ook daar wordt nagedacht over hoe om te gaan met de veedichtheid in de provincie."
Willen we het "probleem" echt uit de wereld helpen dan werd er een x-% boeren opgekocht die het meest in de weg zitten. Nee dit willen we niet want dan is het probleem opgelost en zullen er andere zondebokken gezocht moeten worden. Het is de bedoeling dat het nog 10 tallen jaren doorsleept zodat de grote economische tak die inmiddels ontstaan is aan onderzoekbureau's en juristen etc. niet meteen de ww inhoeven. Hoe duidelijk ligt het er bovenop!
Precies dat Dick. Dat artikel uit het ED, is waar ik nou net niet op zat te wachten. Nieuwe regelgeving en nieuw beleid. Niet gefundeerd op basis van echte feiten, maar op het slecht interpreteren van een rapport waar nog zo duidelijk in staat dat er geen conclusies uit getrokken mochten worden en dat er eerst vervolg onderzoek nodig was.
Vandaar mijn verontwaardiging en vandaar dat ik baal van Van Dam.
Had van hem toch minstens een beter geïnformeerde reactie verwacht.
Professor Heederik is anders uitermate helder over de interpretatiemogelijkheden van zijn eigen onderzoek, Johan. En dit was al het zoveelste vervolgonderzoek.
Schippers schreef naar aanleiding van een eerder onderzoek al in een Kamerbrief in
2011 dat de emissie van landbouwfijnstof gereduceerd diende te worden.
Aanleiding voor dit laatste, uitgebreide vervolgonderzoek. En zeg nu zelf: het eerste onderzoek dat niet pleit voor vervolgonderzoek, moet nog uitgevonden worden ;-).
Signalen over nadelige effecten van veehouderij op omwonenden zijn er al jaren.
Over de werkingsmechanismen van o.m. endotoxines eveneens.
Je kunt natuurlijk wel tot St-Juttemis aan het onderzoeken blijven, maar je kunt omwonenden niet eindeloos als onvrijwillig proefkonijn blijven gebruiken, terwijl er voor wie bereid is er open naar te kijken, inmiddels ruim voldoende evidence is opgebouwd.
Daarnaast zul je nooit kunnen aantonen welk fijnstof uit welke stal welke patiënt hoeveel procent minder longfunctie heeft bezorgd. Zo werkt epidemiologisch onderzoek niet.
Er zijn juist ook onnodig veel Q-koortsslachtoffers gevallen doordat men teveel "bewijs" wenste. Veel uitgebreider dan dit laatste onderzoek: emissie(factoren), statusonderzoek, vragenlijsten en functieonderzoek gecombineerd, is nauwelijks denkbaar.
Zoals Heederik opmerkt: veehouderij is een industrie geworden, maar wordt nog steeds als hors catégorie beschouwd. Daarnaast werd nog steeds alleen naar emissies per bedrijf, maar - evenals dat het geval is bij bestrijdingsmiddelen - niet naar de cumulatieve effecten op omwonenden gekeken. Het is nu echt de hoogste tijd voor effectieve maatregelen.
De discussie gaat doorrr. Onderhoudend, maar daarmee komen we nergens. Ik voel veel voor de aanpak die Dick hierboven aanhaalt. De lokale betrokkenheid bij dit onderwerp is volgens mij groot.
Ik probeer donderdag de voorlichtings bijeenkomst van de GGD en RIVM bij te wonen. Benieuwd hoe zij de resultaten van het rapport presenteren. Benieuwd ook naar de opkomst en reacties.