Voor het eerst brachten wetenschappers in kaart waar de voedselgewassen die mensen wereldwijd eten, oorspronkelijk vandaan komen. De conclusie is dat er sprake is van één, onderling verbonden mondiaal voedselsysteem.
Dat Italiaanse tomaten oorspronkelijk uit Zuid-Amerika komen weten de meeste mensen wel. Dat de Thaise pepers ook uit Zuid-Amerika stammen, is al minder bekend. Uit het onderzoek door het International Center for Tropical Agriculture (CIAT) blijkt dat maar liefst twee derde van de gewassen die de basis vormen van nationale voedingspatronen, oorspronkelijk ergens anders vandaan komen.
Onderzoeksleider Colin Khoury zegt het kort en krachtig: "ons hele voedselsysteem is helemaal mondiaal".
Het idee dat voedselgewassen een plek van oorsprong hebben, dateert uit de jaren '20 van de vorige eeuw. De Russische plantenonderzoeker Nicolai Vavilov, redeneerde dat het gebied waar een gewas voor het eerst verbouwd is, gekenmerkt zou worden door de grootste diversiteit van dat oergewas. Boeren hebben daar immers al het langst de soorten waar ze het meest aan hebben, kunnen uitselecteren. De plek van oorsprong wordt dus gekenmerkt door de grootste diversiteit en de aanwezigheid van wilde soortgenoten.
Appels, haver, suikerbieten
Die gedachtegang gebruiken Khoury en zijn team om de oorsprong van 151 voedselgewassen uit 23 regio's vast te stellen. Zo blijkt Noordwest-Europa de oorsprongsregio van appels, haver en suikerbieten.
Daarnaast bestudeerden ze nationale statistieken over eetpatronen en voedselproductie in 177 landen (98,5% van de wereldbevolking). "Voor ieder land konden we uitrekenen hoeveel ieder gewas bijdroeg aan calorieën, eiwitten, vetten en totaal aantal grammen voedsel - en of het een lokaal gewas was of juist uit het buitenland kwam", aldus Khoury.
De onderzoekers stelden vast dat wereldwijd 69% van het voedselaanbod en de agrarische productie in een land van buitenlandse oorsprong is. In regio's die relatief ver verwijderd liggen van de centra van oorspronkelijke biodiversiteit, zoals Noord-Amerika, het noorden van Europa en Australië, is de afhankelijkheid van buitenlandse gewassen groter. Maar zelfs landen die midden in een biodiversiteitsregio liggen en nog altijd hun traditionele 'eigen' gewassen telen, zoals Bangladesh en Niger, zijn voor een vijfde van het voedsel dat ze verbouwen en consumeren afhankelijk van buitenlandse gewassen.
Interactieve kaart
De wetenschappers hebben hun bevindingen verwerkt in een interactieve kaart. Daar kun je bijvoorbeeld uit aflezen (door op de regio's of de lijntjes te 'klikken') dat 'onze' oorsprongsgewassen appel, haver en biet verantwoordelijk zijn voor 425,2 calorieën per persoon per dag in het voedingspatroon van Australië en Nieuw-Zeeland. Of dat Zuid-Amerikaanse gewassen goed zijn voor 821 calorieën per persoon per dag in het West-Afrikaanse dieet.
Dit artikel afdrukken
Onderzoeksleider Colin Khoury zegt het kort en krachtig: "ons hele voedselsysteem is helemaal mondiaal".
Ons hele voedselsysteem is helemaal mondiaalDiversiteit kenmert oorsprong
Het idee dat voedselgewassen een plek van oorsprong hebben, dateert uit de jaren '20 van de vorige eeuw. De Russische plantenonderzoeker Nicolai Vavilov, redeneerde dat het gebied waar een gewas voor het eerst verbouwd is, gekenmerkt zou worden door de grootste diversiteit van dat oergewas. Boeren hebben daar immers al het langst de soorten waar ze het meest aan hebben, kunnen uitselecteren. De plek van oorsprong wordt dus gekenmerkt door de grootste diversiteit en de aanwezigheid van wilde soortgenoten.
Appels, haver, suikerbieten
Die gedachtegang gebruiken Khoury en zijn team om de oorsprong van 151 voedselgewassen uit 23 regio's vast te stellen. Zo blijkt Noordwest-Europa de oorsprongsregio van appels, haver en suikerbieten.
Daarnaast bestudeerden ze nationale statistieken over eetpatronen en voedselproductie in 177 landen (98,5% van de wereldbevolking). "Voor ieder land konden we uitrekenen hoeveel ieder gewas bijdroeg aan calorieën, eiwitten, vetten en totaal aantal grammen voedsel - en of het een lokaal gewas was of juist uit het buitenland kwam", aldus Khoury.
De onderzoekers stelden vast dat wereldwijd 69% van het voedselaanbod en de agrarische productie in een land van buitenlandse oorsprong is. In regio's die relatief ver verwijderd liggen van de centra van oorspronkelijke biodiversiteit, zoals Noord-Amerika, het noorden van Europa en Australië, is de afhankelijkheid van buitenlandse gewassen groter. Maar zelfs landen die midden in een biodiversiteitsregio liggen en nog altijd hun traditionele 'eigen' gewassen telen, zoals Bangladesh en Niger, zijn voor een vijfde van het voedsel dat ze verbouwen en consumeren afhankelijk van buitenlandse gewassen.
Interactieve kaart
De wetenschappers hebben hun bevindingen verwerkt in een interactieve kaart. Daar kun je bijvoorbeeld uit aflezen (door op de regio's of de lijntjes te 'klikken') dat 'onze' oorsprongsgewassen appel, haver en biet verantwoordelijk zijn voor 425,2 calorieën per persoon per dag in het voedingspatroon van Australië en Nieuw-Zeeland. Of dat Zuid-Amerikaanse gewassen goed zijn voor 821 calorieën per persoon per dag in het West-Afrikaanse dieet.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Als ze de dieren erbij genomen hadden: ook de gans komt oorspronkelijk uit NW Europa, helaas, dat dier (in mijn jeugd nog DE kerstvogel, gevuld met kastanjes) is eerder een last dan een lust geworden, en is ook nooit door de bioindustrie omarmd, we doen het nu met de kip uit ZO Azie, de koe en het varken uit Syrie (de zgn. "halve maan"). Wat eigenlijk nog veel erger is: Afrikaanse landen voeden zich met grotendeels geimporteerde , vaak ook nog gesubsideerde tarwe (van oliegeld bijv., je denkt even, da kanniewaarzijn, maar het is dus wel degelijk zo) en hebben hun eigen gewassen (sorghum, yam, giersten,cassave (eigenlijk ook uit Amerika), eraan gegeven (tarwe groeit niet eens in tropisch laagland, net zo min als aardappel trouwens). Een uiterst gevaarlijke afhankelijkheid dus, die alleen maar erger kan worden! De USA hebben maar een groot gewas opgeleverd, de zonnebloem, die pas vrij recent omarmd werd door Oosteuropese landen en daar nu HET oliegewas is geworden. Wij houden het op soja en oliepalm, ook niet erg inheems natuurlijk, niet inheems, wel goedkoop (als je de concurrent costs er niet bij optelt, wat dus nooit gebeurt). Het is me wat, als je er even bij stil staat (wat je mss helemaal niet moet doen, anders begint het je te duizelen).
Pigeon peas (South Asia), sheanuts (West Africa), bambara beans (East Africa), cow peas (East Africa), zijn dat veel gegeten gewassen? Wikipedia heeft er geen Nederlandse pagina voor.
Ze worden in Afrika nog steeds wel gegeten, maar niet erg veel meer Enno, omdat ze minder opbrengen dan andere peulgewassen. Bambara, vroeger DE boon van de Sahel (nauwelijks in East Africa), is op Afrikaanse markten pas te vinden na lang zoeken (ik kocht ooit een blikje (let wel, geen Bonduelleblikje, maar een schoongewassen oud margarineblikje) en zaaide het uit, er zitten maar 1 of 2 boontjes per peul in, de oogsten zijn veel lager dan die van de amerikaanse Phaseolus boon, maar die groeit weer niet in de Sahel, te droog). Cowpea wordt bij de Portugees in NL ook geserveerd, als feijao de frade, is ook de boon in Cajungerechten uit de Deep South vd US, ik krijg de indruk dat die wereldwijd ook sterk op zijn retoer is. Pigeonpea idem dito, maar in India en de Cariben nog wel veel gegeten omdat je maar een paar struiken ervan in je achtertuin nodig hebt om er regelmatig van te eten. Grappig dat sommige boontjes uit Midden Oosten (kikkererwt, linzen) hier in speciaalzaken toch weer aan opmars bezig zijn, mijn moeder kende het niet, zelfde verhaal voor giersten, quinoa. Allemaal zelfde stramien dus: vroeger had je 100en aangepaste soorten en variëteiten per regio, dat maakt plaats voor a fistful of suksesgewassen wereldwijd (en 2 of 3 plofkiptypen en bioindustrievarkens). Maar in het Westen is er lichte retrotrend naar sommige van die oudjes, in de zgn "cucina povera", of de "orphan crops" van Bill Gates in Afrika ( ook belangrijk:figureren nauwelijks in statistieken, ze doen dan ook nauwelijks mee in de nationale economische cijfers, plannen en onderzoeksprogrammas, alhoewel: van de pigeonpea is wel het totale DNA profiel bekend nu). Wat bij ons luxe is (voor de verandering eens kikkererwtjes ipv doppers), is daar een levensgroot risico van afhankelijkheid van import van bulk- (en hulp)goederen van elders, waar dat heen moet??? Je houdt je hart vast als je er gewerkt hebt!
Sheanuts en bambara beans zou ik graag eens kopen. Ergens jammer dat deze regionale diversiteit verloren gaat.
Het onderzoek verbaast me toch, waarom een keuze voor voedselgewassen die nog maar door weinig mensen in de wereld gegeten zouden worden? En vele voedselgewassen mis ik. Waar zijn knolselderij (celeriac) of broccoli of andijvie (endive), enz? In de publicatie staat geschreven over het onderzoek:
We analysed the full set of food crop commodities reported in national food supply and pertinent national production data provided by FAO: for food supply, calories, protein, fat and food weight; for production, production quantity, harvested area and gross production value.
Zouden de genoemde voedselgewassen dan toch de meest gegeten zijn?
Piet Hoogland mag tevreden zijn, want er zit ook veevoer bij dat door de mens niet genoten kan worden, alfalfa en klaver. Belangrijker als veevoer is uiteraard het bijproduct van de oliegewassen. De belangrijke voedergrassen mis ik wel (vaak uit Afrika afkomstig) !
En @Enno: ik schat dat 10 vd embleempjes wel voor meer dan 90% van de wereldwijd genoten calorieën zorgen, maar (althans in onze rijke westelijke wereld) voor niet meer dan 10% van de geldelijke waarde van het genoten pakket. Vergelijk eens 1 kg vainille met een kg tarwe? Factor 1000??
En een zekere mate van willekeur steekt er natuurlijk wel in, waarom kaneel en vainille wel, en de andere 98 specerijen en kruiderijen niet?