De eerste vier maanden van dit jaar kwamen er tientallen klachten binnen over boeren die hun dieren verwaarlozen, schreef de NOS gisteren. Gerlant Zielman heeft er gevoelens bij.
Buren hebben niets gemerkt. De familie schijnbaar ook niet. 400 varkens werden dood gevonden. Ze waren in de steek gelaten door hun verzorger, hun eigenaar. Gewoon geen voer meer gegeven, niet meer naar omgekeken. Wat een verschrikkelijk varken moet die boer wel niet zijn?
Vertrouwensloket
Om dit soort verwaarlozingen te beperken en te voorkomen heeft LTO het vertrouwensloket landbouwhuisdieren opgezet, waar iedereen tips kan doorgeven. Ik vind het nog al wat. Het betekent dat dit gewoon is gaan worden, boeren die hun vee niet meer voeren, naar de kloten laten gaan.
Uitlaatklep
In 1997 was ik nog een jonge vent, vertegenwoordiger in de agrarische sector. Er brak varkenspest uit. Honderden, duizenden nee, nog veel meer dieren werden zinloos afgemaakt. Hun liefhebbende verzorgers, de varkensboeren werden in aanloop ervan geïsoleerd. Uit angst voor besmetting kwam niemand meer op hun bedrijf. De boeren raakten hun enige uitlaatklep kwijt. Dat zijn veelal de vertegenwoordigers en leveranciers die deze vaak best eenzame keihard werkende ondernemers een spiegel voorhouden.
Bellen om geld, drama
Wat wel gebeurde is dat de bank hen ging bellen: waar blijft ons geld? De voerleverancier ging bellen, zelfde vraag. Ook ik ging hen bellen, maar durfde niet te vragen naar mijn geld. Ik was hun psychiater, hun vertrouwenspersoon en uitlaatklep. Maar natuurlijk moest ook bij mij de kachel blijven branden en vroeg ik uiteindelijk om mijn geld.
Heb vaak de stoute schoenen aangetrokken, ging toch op bezoek. Koffie drinken in de keuken, praten over alles en nog wat. Maar bovenal over de misère waarin de sector terechtgekomen was. Vaak heb ik het goede kunnen doen door gewoon te luisteren. Soms ging het mis. Ik heb toen eens een dode, hangende boer gevonden. Een hele avond had ik zitten praten in het Limburgse. Het was een jonge vent, vader van vier. Mooi varkensbedrijf, hypotheek waar je u tegen zei. Het kon allemaal, de marges waren klein maar als alles liep zo als het liep, kon hij daar wel oud worden. Tot die varkenspest kwam. De overheid greep in en zijn bedrijf lag op z’n gat. Weg inkomen, weg vrije ondernemerschap. En hij zag het niet meer zitten.
Na vele uren praten verliet ik het huis. Ik moest immers ook weer richting Zwolle. Ik was bij Arnhem toen de telefoon ging. Zijn vrouw. “Hij is de schuur in gegaan en komt niet terug….” Ik ben omgedraaid en ervoer de heftigste vorm van het boerendrama.
We bellen elkaar nu zo af en toe nog wel eens. Haar kinderen zijn groot, zij heeft een nieuw leven. Het boerenbedrijf bestaat niet meer.
Burn-out
In 1998 is de pest voorbij. De meeste boeren hebben hun bedrijf weer aan de gang. Ik moest terug naar mijn gewone leven. Een paar varkentjes verkopen in het noorden. Van boer naar boer, horen hoe slecht ze het niet hadden. Hoe weinig geld ze per kilo vlees eigenlijk niet kregen. Dat de consument het normaal vond om kiloknallers te kopen, hun grootste ergernis. Mij vertelden ze mijn product te duur was. Of het niet goedkoper kon.
Ik kreeg toen een gigantische burn-out. Niet om dat ik hun verhalen gehoord had, de bank wilde ook gewoon van mij geld. Ik had gewoon een jaar lang alle rotzooi van een sector gevreten. Was in de steek gelaten door mijn overheid. Had rotzooi voor hen opgeruimd waar zij de oorzaak van waren. Afgelopen week werden die 400 varkens dood gevonden. Ik kijk daar anders naar. Ik stel me dan ook zo voor dat die boer al wel 400 keer dood is gegaan en wij hebben dat laten gebeuren. Niet hij, maar wij zijn dus fout.
Fotocredits: 'Hanging around', ThisParticularGreg
Dit artikel afdrukken
Vertrouwensloket
Om dit soort verwaarlozingen te beperken en te voorkomen heeft LTO het vertrouwensloket landbouwhuisdieren opgezet, waar iedereen tips kan doorgeven. Ik vind het nog al wat. Het betekent dat dit gewoon is gaan worden, boeren die hun vee niet meer voeren, naar de kloten laten gaan.
Uitlaatklep
In 1997 was ik nog een jonge vent, vertegenwoordiger in de agrarische sector. Er brak varkenspest uit. Honderden, duizenden nee, nog veel meer dieren werden zinloos afgemaakt. Hun liefhebbende verzorgers, de varkensboeren werden in aanloop ervan geïsoleerd. Uit angst voor besmetting kwam niemand meer op hun bedrijf. De boeren raakten hun enige uitlaatklep kwijt. Dat zijn veelal de vertegenwoordigers en leveranciers die deze vaak best eenzame keihard werkende ondernemers een spiegel voorhouden.
Bellen om geld, drama
Wat wel gebeurde is dat de bank hen ging bellen: waar blijft ons geld? De voerleverancier ging bellen, zelfde vraag. Ook ik ging hen bellen, maar durfde niet te vragen naar mijn geld. Ik was hun psychiater, hun vertrouwenspersoon en uitlaatklep. Maar natuurlijk moest ook bij mij de kachel blijven branden en vroeg ik uiteindelijk om mijn geld.
Heb vaak de stoute schoenen aangetrokken, ging toch op bezoek. Koffie drinken in de keuken, praten over alles en nog wat. Maar bovenal over de misère waarin de sector terechtgekomen was. Vaak heb ik het goede kunnen doen door gewoon te luisteren. Soms ging het mis. Ik heb toen eens een dode, hangende boer gevonden. Een hele avond had ik zitten praten in het Limburgse. Het was een jonge vent, vader van vier. Mooi varkensbedrijf, hypotheek waar je u tegen zei. Het kon allemaal, de marges waren klein maar als alles liep zo als het liep, kon hij daar wel oud worden. Tot die varkenspest kwam. De overheid greep in en zijn bedrijf lag op z’n gat. Weg inkomen, weg vrije ondernemerschap. En hij zag het niet meer zitten.
Na vele uren praten verliet ik het huis. Ik moest immers ook weer richting Zwolle. Ik was bij Arnhem toen de telefoon ging. Zijn vrouw. “Hij is de schuur in gegaan en komt niet terug….” Ik ben omgedraaid en ervoer de heftigste vorm van het boerendrama.
We bellen elkaar nu zo af en toe nog wel eens. Haar kinderen zijn groot, zij heeft een nieuw leven. Het boerenbedrijf bestaat niet meer.
Burn-out
In 1998 is de pest voorbij. De meeste boeren hebben hun bedrijf weer aan de gang. Ik moest terug naar mijn gewone leven. Een paar varkentjes verkopen in het noorden. Van boer naar boer, horen hoe slecht ze het niet hadden. Hoe weinig geld ze per kilo vlees eigenlijk niet kregen. Dat de consument het normaal vond om kiloknallers te kopen, hun grootste ergernis. Mij vertelden ze mijn product te duur was. Of het niet goedkoper kon.
Ik kreeg toen een gigantische burn-out. Niet om dat ik hun verhalen gehoord had, de bank wilde ook gewoon van mij geld. Ik had gewoon een jaar lang alle rotzooi van een sector gevreten. Was in de steek gelaten door mijn overheid. Had rotzooi voor hen opgeruimd waar zij de oorzaak van waren. Afgelopen week werden die 400 varkens dood gevonden. Ik kijk daar anders naar. Ik stel me dan ook zo voor dat die boer al wel 400 keer dood is gegaan en wij hebben dat laten gebeuren. Niet hij, maar wij zijn dus fout.
Fotocredits: 'Hanging around', ThisParticularGreg
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik vind het terecht dat na verwaarlozing van een groot aantal dieren, of na een stalbrand, het medeleven van het publiek in de eerste plaats gaat naar de ellende die de dieren hebben meegemaakt. Na verwaarlozing of stalbrand, kan je als feit concluderen dat de opgesloten dieren in onveiligheid verkeerden. Het is dan aan politie en justitie om te onderzoeken wat er is gebeurd. Iedereen is onschuldig tot het tegendeel is aangetoond.
Nederland kent nog al wat ondernemers, en heel veel mensen zijn leningen aangegaan (hypotheek). Angst voor verlies, schuld of faillissement, zullen heel veel mensen kennen. Als een werkgever niet meer in staat is om loon te betalen (betalingsonmacht), dan kan het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) die verplichting overnemen.
Veehouder én de bank naar mijn mening, zijn verplicht voedsel en veiligheid te geven aan de afhankelijke dieren. Bij betalingsonmacht van de veehouder, zou de bank tijdig dienen in te springen. Als een veehouder, dieren heeft verwaarloosd omdat hij financieel in de problemen zit, zal ook de bank zich juridisch moeten verantwoorden, naar mijn mening.
Daar wil ik aan toevoegen dat online video streaming 24/7 van wat er plaatsvindt in de stallen, mijns inziens een goede manier is om ellende tijdig te signaleren. Via online streaming zouden collega veehouders, dierenartsen, de bank van de veehouder en dierenbeschermers dagelijks even kunnen kijken.
Gerlant, het is intriest als iemand het echt niet meer ziet zitten en zijn dieren verwaarloost of er een eind aan maakt. Maar ik snap niet helemaal waarom dat niet de schuld van de ondernemer is, maar van ons. Zijn die mensen gedwongen om zulke grote risico's te nemen, of konden ze niet weten welke risico's ze namen? Of zijn de regels in de tussentijd veranderd?
Enno, dat is een interessante visie, dat de financier ook verantwoordelijk is voor het welzijn van de dieren. Ik denk dat dat in de praktijk niet zo is.
Als je als ondernemer je rekeningen niet meer kunt betalen, dan lijkt het mij niet meer dan logisch dat jij degene bent die in actie moet komen. Ik weet daar alles van, helaas. Je kunt niet van je bank verwachten dat die de hele tijd naar je rekening courant gaat zitten loeren om te kijken of alles wel goed gaat. De rente en aflossing gaat er automatisch vanaf. Op het moment dat je aan de limiet zit, dan meldt de bank zich vanzelf. Dat is hun manier van de vinger aan de pols houden. Iedereen heeft zijn eigen belang in gaten te houden. Als je wilt dat anderen dan de boer ook de belangen van de dieren behartigen, dan moet je dat wettelijk afspreken. Nu is dat volgens mij niet zo.
Mijn rechtsgevoel geeft me in dat een bank mede aansprakelijk gesteld kan worden.
#3 Of ouders zijn verantwoordelijk, als men je tegen je wil dwingt boer te worden? Ook al is die dwang er zgn. niet. Of je sociale omgeving? Heel wat boeren zitten wel in een sociaal isolement, ook doordat ze vaak eenkennig omgaan met eenzelfde soort mensen. Bij programma's als Boer Zoekt Vrouw komt dit zo lollig tot uiting. Dan heb je van die half-wereldvreemde types, die met het lief van keuze in een restaurant in een grote stad in de buurt gaan zitten. Wat er aan onzin dan uitgekraamd wordt.... Tenenkrommend! En de KRO/NCRV maar knippen in wat leuk is voor de kijker....
Die collega's zijn toch zgn. stoere ondernemers, maar verder dan moeders pappot kwam men niet of amper. Stoer, bij de trekkertrek, Jaaahhh. Oesters? Bah! Lust ik niet. Echter.... nooit gegeten, maar blijkbaar weet men het toch! Een wrap...? Wat is dat? Zelf ooit gehoord. Wat een boer niet kent, eet hij niet.
Een ondernemer in voedsel, wat een boer toch pretendeert te zijn, behoort te weten wat er te eten is in de wereld. Gewoon alles proberen. Wees maar wereldwijs! Maar blijkbaar zijn tal van mijn beroepsgenoten te gepamperd grootgebacht, te beschermd, te eenzijdig. Ook nog eens hebben vele boerenzkinderen van hun ouders respect er ingeramd gekregen voor zgn. autoriteit en gezag. Tegenwoordig zijn dat lieden waar je dat niet voor hoeft te hebben. De omgeving die ooit rekening met jouw als boer hield, doet dat niet meer. En velen komen dan in een neerwaartse spiraal, ook psychisch. Veeverwaarlozing, zelfmoorden etc.. Het is niet eenvoudig.
Aan wie ligt dat? Aan die mensen zelf? Ja. Ook. Maar ook aan de verhufterde omgeving. Nabij en veraf. (Moeilijk!)
Elke situatie is anders. Wat voor een ondernemer een oplossing is hoeft bij de andere niet te passen. Natuurlijk wordt gewezen naar zogenaamde erfbetreders als een ramp zich voltrokken heeft. Ik heb geen idee hoeveel erfbetreders er nog over zijn. Ik heb zelf nog een beetje zoogvee. Dus zo nu en dan komt er de inseminator en ook de veehandelaar laat zich nog wel eens zien. Vroeger kwam de voerleverancier elke twee weken de bestelling opnemen. Krachtvoer wordt tegenwoordig via internet besteld. Die vertegenwoordiger komt enkel op afroep of om rond de jaarwisseling een kalender af te geven. Als een veehouder betalingsproblemen heeft en geen voer meer kan betalen dan is dat met een vertegenwoordiger aan tafel te bespreken. Die ziet de hongerige varkens in hun hok en er komt een oplossing; linksom of rechtsom. Als je op internet een keer geen voer besteld dan is er geen meedenkende computer die constateert dat er honger geleden wordt. Niet besteld voer wordt niet geleverd en de varkens worden helaas vanzelf stil.